Halk Edebiyatına Giriş 2 Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Türk kukla seyirlik oyun geleneğinde değişik tekniklerle oluşturulup oynatılan çeşitli kukla oyunu tipleri vardır. Oynatıldıkları teknikten dolayı isimlendirilmişlerdir. aşağıdakilerden hangisi bu oyun tiplerinden biri değildir?
El kuklası
|
İpli kukla
|
İskemle kuklası
|
Araba kuklası
|
Şehir kuklası
|
2.Soru
I.Anadolu’da yüzyıllar boyunca köylerde görülen kukla türleriyle şehirlerde görülen kuklaların birbiriyle aynı işlevlerde olduğu belirtilmektedir.
II.Köylü seyirlik oyunları geleneğinde kukla, ayinsel özelliklerini günümüzde koruyamamıştır.
III.Anadolu’da yağmur yağdırmak için bugün de adına; “Bebek”, “Çaput Adam”, “Kepçe Kadın”, “Bodi Bostan”, “Gelin Gok”, “Kepçe Başı”, “Su Gelini”, “Kodu Gelin” v.b. adlar verilen ve yapımları bakımından ilkel kuklalar kullanılmaktadır.
Yukarıda köy kuklaları için verilen öncüllerden hangisi veya hangileri yanlıştır?
Yalnız I. |
Yalnız II. |
I. ve II. |
II. ve III. |
I. ve III. |
Anadolu’da yüzyıllar boyunca köylerde görülen kukla türleriyle şehirlerde görülen kuklaların birbirinden ayrı işlevlerde olduğu belirtilmektedir. Köylü seyirlik oyunları geleneğinde kukla, ayinsel özelliklerini günümüzde bile korumaktadır. Anadolu’da yağmur yağdırmak için bugün de adına; “Bebek”, “Çaput Adam”, “Kepçe Kadın”,“Bodi Bostan”, “Gelin Gok”, “Kepçe Baş›”, “Su Gelini”, “Kodu Gelin” v.b. adlar verilen ve yapımları bakımından ilkel kuklalar kullanılmaktadır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi meddahın aksesuarlarından biridir?
Kavuk
|
Tasvir
|
Davul
|
Tef
|
Baston
|
4.Soru
Kuklayı oynatan kişi arabanın dibine gizlenip, arabanın üzerindeki büyük boy kuklaları sopa ile oynatan seyirlik tür hangisidir?
Iskemle kuklası |
İpli kukla |
Araba kuklası |
Dev kuklası |
Canlı kukla |
Araba Kuklası: Araba kuklası çok yaygın olarak bilinen bir kukla türüdür. Araba kuklasında kuklayı oynatan kişi arabanın dibine gizlenip, arabanın üzerindeki büyük boy kuklaları sopa ile oynatır. ipli Kukla: ipli kuklanın yapımında en çok kullanılan malzeme ahşaptır. ipli kukla yapımında hem yumuşak ve hafif hem de dayanıklı olan ıhlamur gibi ağaçlar kullanılır. iskemle Kuklası: Göğüslerinden yatay biçiminde bir ip geçirilen bu kuklalar gayda ve benzeri çalgıların eşliğinde aşağıdan ipleri çekilmek suretiyle oynatılırlar. Canlı Kukla: Anadolu’da köylerde çeşitli adlar altında oynatılan bir kukla da “canlı kukla”dır. Bu oyunda aslında kukla yoktur. Dev Kuklası: Bu kukla türü hazırlanan kuklaların çok büyük olması nedeniyle “dev kuklası” olarak adlandırılır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi usullü ezgilerdendir?
hoyrat |
horon |
bozlak |
koşma |
müstezad |
Usullü ezgiler: Genellikle oyun havaları olup bu tür ezgiler bölgelere
göre değişik adlar alır: Ege’de “zeybek”, Karadeniz’de “horon” ya da “yalı
havası”, Ordu, Giresun, Marmara ve Trakya’da “karşılama”, Erzurum
yöresinde “Sümmani”, Harput yöresinde “şıkıltım”, Isparta ve yöresinde
“dattiri”, Konya’da “oturak”, Şanlıurfa’daysa “kırık” adı verilir.
6.Soru
En önemli özelliği anonim olan köy seyirlik oyunlarında köylülerin belli isimler adı altında kümelendirdiği bu oyunların kategorileri aşağıdakilerden hangisidir?
Sessiz |
Samıt veya lâl |
Acıklı |
Güldürücü |
Hepsi |
Köylülerin; komik, hüzünlü, duymaz ve dilsiz olarak kümelendirdiği bu oyunların en önemli özelliği anonim oluşlarıdır. Bu oyunları köylerde gençlerle, orta yaşlılar oynarlar. Aralarından en yeteneklileri rejisör görevini görür. Kadınların da kendi aralarında bu oyunlardan bazılarını oynadıkları görülür.
7.Soru
Çoğunlukla yedili hece ölçüsü ile söylenilen anonim ezgiler aşağıdakilerden hangisidir?
Türkü |
Ninni |
Ağıt |
Şarkı |
Mani |
Ninnilerde biçim açısından çoğunlukla yedili hece ölçüsü kullanılmaktadır ve mâni tipinde kafiye yapısına sahiptirler. Âşıklar tarafından söylenmiş mâniler arasında sekiz ve onbir heceli ninniler de vardır.
8.Soru
Törenleri gerçekleştirip idare eden dinî ve ruhani liderlere ne ad verilir?
Şam
|
Kam
|
Mime
|
Seyir
|
Yuğ
|
9.Soru
Türk halk tiyatrosunda da son derece önemli bir yere sahip olan Karagöz ve Hacivat hangi padişah döneminde ortaya çıkmıştır?
Sultan Orhan |
1. Murat |
Yıldırım Beyazıt |
Çelebi Mehmet |
Kanuni Sultan Süleyman |
Türk halk tiyatrosunda da son derece önemli bir yere sahip olan Karagöz ve Hacivat Sultan Orhan döneminde ortaya çıkmıştır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi meddahın sanatını icra ederken kullanabileceği araçlardır?
Mendil / saz |
Sandalye / sopa |
Tüfek / şapka |
Süpürge / başörtü |
Sopa / mendil |
Ses efekti yapmak ya da canlandırılan kişilerle ilgili görsel ipucu vermek için (başörtü ya da şapka olarak) sopa ve mendil meddahlar tarafından kullanılan temel araçlardır.
11.Soru
Erzurum dağları kar ile boran
Aldı yüreğimi dert ile verem
Siz de bulunmaz mı bir kurşun kalem
Yazam arzuhalimi yâre gönderem
Uy beni beni
Belâlım beni
Satarım bu canı
Alırım seni
Çıkayım dağlara
Kurt yesin beni
Yukarıda verilen türkü aşağıdakilerden hangisine bir örnektir?
Bentleri dörtlük, kavuştakları sekiz mısra olan türküler |
Bentleri dörtlük, kavuştakları yedi mısra olan türküler |
Bentleri dörtlük, kavuştakları altı mısra olan türküler |
Bentleri dörtlük, kavuştakları beş mısra olan türküler |
Bentleri dörtlük, kavuştakları dört mısra olan türküler |
Türkünün “Erzurum dağları kar ile boran/Aldı yüreğimi dert ile verem/Siz de bulunmaz mı bir kurşun kalem/Yazam arzuhalimi yâre gönderem” bölümü dörtlük,
“Uy beni beni/Belâlım beni/Satarım bu canı/Alırım seni/Çıkayım dağlara/Kurt yesin beni” bölümü ise kavuştaktır. Türkü bentleri dörtlük kavuştakları altı mısra olan türküler kategorisine girmektedir.
12.Soru
Aşağıda yer alan seçeneklerden hangisi Karagöz oyunlarının en çok eleştirilen yönlerinden biridir?
Sana Ne Oyunları
|
Bitiş Bölümü
|
Fasıl Bölümü
|
Müstehcenlik
|
Dayak Faslı
|
13.Soru
Seyirlik türlerin icralarında değişmeyen kaç öge vardır?
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Seyirlik türlerin icralarında değişmeyen 2 öge vardır:seyirci ve oyuncular.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tarihi olaylara bağlı oyunlardandır?
Ali ve fatoş oyunu |
Kartal oyunu |
Göçebe oyunu |
Keloğlan oyunu |
Istiklal savaşı oyunu |
Keloğlan oyunu: masallara bağlı oyunlardandır. Göçebe oyunu: destanlara veya âşıkların hayatlarına bağlı oyunlar. İstiklal savaşı oyunu: tarihi olaylara bağlı oyunlardan dır. Ali ve Fatoş oyunu: samıt veya lal oyunu. Kartal oyunu: hayvanları taklid edici oyunlar.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi usullü ezgilerdendir?
Türkmani |
Yalı havası |
Hoyrat |
Bozlak |
Kerem |
Usullü ezgiler: Genellikle oyun havaları olup bu tür ezgiler bölgelere göre değişik adlar alır: Ege’de “zeybek”, Karadeniz’de “horon” ya da “yalı havası”, Ordu, Giresun, Marmara ve Trakya’da “karşılama”, Erzurum yöresinde “Sümmani”, Harput yöresinde “şıkıltım”, Isparta ve yöresinde “dattiri”, Konya’da “oturak”, Şanlıurfa’daysa “kırık” adı verilir.
16.Soru
Karagöz ile Hacivat’ın birbirine ters düşen yaratılışlarının sergilendiği oyun bölümü aşağıdakilerden hangisidir?
muhavere |
fasıl |
ibret aynası |
hayal gölgesi |
fellah |
Karagöz ile Hacivat’ın birbirine ters düşen yaratılışlarının sergilendiği oyun bölümü muhaveredir. Doğru yanıt A’dır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi köy seyirlik oyunlarının özelliklerinden biridir?
Gerçekçi oyunculukla oynanması
|
Bu oyunları köylerde yaşlılar tarafından yönlendirilmesi
|
Aralarından en yeteneklilerinin rejisör görevini görmesi
|
Oyunların ev içlerinde oynanmaması
|
Oyunların sabit metinlere dayanması
|
18.Soru
Karagöz oyununda oyunun sergilendiği perdeye geçmişte ve günümüzde verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
Seyir perdesi |
Cümbüş perdesi |
Karagöz meydanı |
Şeyh Küşterî Meydanı |
Seyirlik meydanı |
Padişahın musahibi Şeyh Küşterî padişahı teselli etmek için beyaz sarığını çıkarıp gerer ve arkasına bir şem (mum) yakar. Ayağından çıkardığı çarıklarıyla Karagöz ve Hacivat’ın tasvirlerini canlandırıp nükteli konuşmalarını seslendirir. Günümüzde de karagöz perdesine “Şeyh Küşterî Meydanı” denir ve Şeyh Küşterî karagözcülüğün pîri -kurucusu- kabul edilir.
19.Soru
Türk halk şiirinde başta insanlar olmak üzere ölen canlılar, özlenen mekânlar ve yas tutturmak anlatım yoluyla söylenen veya yazılan şiire ne ad verilir?
Şarkı |
Türkü |
Ağıt |
Mani |
Ninni |
Türk halk şiirinde başta insanlar olmak üzere ölen canlılar (hayvanlar) ve kaybedilip uzağına düşülen özlenen mekânlar (sıla, yurt, memleket, vatan) için ağlatmak ve yas tutturmak anlatım tutumuyla söylenilen veya yazılan şiirlere “ağıt” denilir. Bir başka ifadeyle, ölüm başta olmak üzere savaş, sel, salgın hastalıklar, deprem, yangın gibi doğal afetler üzerine, gurbete veya askere gidenlere yahut kına gecelerinde düğünlerde gelinlere “kına ağıtları” denilen şiir şeklinde ağıtlar yakılmaktadır.
20.Soru
Köy seyirlik oyunları için aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
|
Oyunların en önemli özelliği yaratıcılarının belli oluşlarıdır. |
Oyunları köylerde gençlerle, orta yaşlılar oynarlar. |
Aralarından en yeteneklileri rejisör görevini görür. |
Kadınların da kendi aralarında bu oyunlardan bazılarını oynadıkları görülür. |
Köylülerin; “güldürücü”, “acıklı” ve “sessiz” olarak kümelendirdiği bu oyunların en önemli özelliği anonim oluşlarıdır. Bu oyunları köylerde gençlerle, orta yaşlılar oynarlar. Aralarından en yeteneklileri rejisör görevini görür. Kadınların da kendi aralarında bu oyunlardan bazılarını oynadıkları görülür.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ