Halk Hikayeleri Final 14. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kerem ve Aslı nasıl ölürler?
Yanarak |
Boğularak |
Taşlanarak |
Asılarak |
Zehir İçerek |
Aslı ile Kerem hikayesi şu şekilde bitmektedir:
Keşiş bu işe bir şartla razıdır; o da kızının gelinliğini kendisi dikecektir. Keşiş, kızına sihirli bir gelinlik diker ve ona “Elbisenin düğmelerini gerdekte sen açmayacaksın. Kerem açacak. Yoksa babalık hakkımı helal etmem.” der. Aslı, bunu kabul eder. Düğün sonrası gerdek odasında Kerem gelinliği açabilmek için epey çaba harcarsa da başarıya ulaşamaz; çünkü düğmeler her açıldığında sonuncusunda tekrar kapanmaktadır. Bütün bu olanların sonunda Kerem, “ah” çekince ağzından mavi bir alev çıkar ve yanmaya başlar, Aslı bu ateşi söndürmek için çaba harcarsa da şey yapamaz. Sonunda onun küllerini saçlarıyla toplamak isterken Aslı da yanar ve kül olur. Bütün bu olayların sebebi Keşiş olduğunun anlaşılması üzerin Halep Paşası’nın emriyle, Keşiş ve karısı öldürülür, Sofu da, Esma adlı bir kızla evlendirilir.
2.Soru
Kirmanşah hikayesi aşağıdaki devletlerden hangisinde anlatılmaktadır?
Türkmenistan |
Kazakistan |
Tacikistan |
Azerbaycan |
Özbekistan |
Kirmanşah hikayesi Türkiye ve Azerbaycan dışındaki Türk devletlerinde bilinmemektedir. Doğru cevap D'dir.
3.Soru
Türkiye’de hangi il Dede Korkut’a ev sahipliği yapmak istemektedir ?
Van |
Bayburt |
Osmaniye |
Mardin |
Ardahan |
Türkiye’de Bayburt ili de Dede Korkut’a ev sahipliği yapmak istemektedir. Bayburt sadece Dede Korkut’a değil aynı zamanda Bamsı Beyrek ve Tepegöz’e de sahip çıkmaktadır. Bu ilin sınırları içerisinde Bamsı Beyrek’in mezarının dışında Salhana Kayaları da bulunmaktadır. Dede Korkut’a ait olduğu ileri sürülen mezar da yine bu ilimizin sınırları içerisindedir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Orhun Anıtlarında geçen, günümüz sosyal devlet tanımında yer alan Dede Korkut motifidir?
Av avlamak kuş kuşlamak |
Siyahlar giyip yas tutmak |
Çöpten tepe olmaz külden dağ olmaz. |
At ayağı külüg ozan dili çevük olur. |
Açların doyurulması çıplakların giydirilmesi |
Başta ilk yazılı metnimiz Orhun Anıtları olmak üzere pek çok eserimizde sosyal devletin tanımı olarak açların doyurulması, çıplakların giydirilmesinden söz edilmektedir. Bugünkü sosyal devletin tanımında da aynı hususları bulabiliriz. Dede Korkut hikâyelerinde yılda bir kere düzenlenen toyda da açlar doyurulmakta, çıplaklar giydirilmektedir. Bu nedenle yanıt E'dir.
5.Soru
Kirmanşah hikâyesinde on dört bin atlısı olan, pek çok ülkeden haraç alan ve Kirmanşah'a güreşte yenilen karakter aşağıdakilerden hangisidir?
Ağ Dev |
Koca Arap |
Kara Kaytaz |
Adil Han |
Hurşut Şah |
Kirmanşah hikâyesinde on dört bin atlısı olan, pek çok ülkeden haraç alan ve Kirmanşah'a güreşte yenilen karakter Koca Arap'tır. Doğru cevap B'dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Karaca Oğlan ile İsmikan Sultan hikayesi ile Kerem ile Aslı hikayesinin ortak özelliğidir?
Aile çatışması üzerine kurulu olmaları |
Soy farklılığı üzerine kurulmuş olmaları |
Coğrafi konum farklılığı üzerine kurulmuş olmaları |
Batıl inançlar üzerine kurulmuş olmaları |
Din farklılığı üzerine kurulmuş olmaları |
Aslında Karaca Oğlan ile İsmikan Sultan hikâyesi de Kerem ile Aslı hikâyesinde olduğu gibi din farklılığı üzerine kurulmuştur.
Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap E şıkkıdır.
7.Soru
Köroğlu’nun hikâyelerinde, hikâye kavramı yerine aşağıdakilerden hangisi kullanılmıştır?
Serküşte |
Bozlak |
Destan |
Kol |
Koçak |
Köroğlu hikâyelerindeki kol kavramı hikâye yerine kullanılmıştır. Kol, hikâye, destan gibi türlere ait farklı bölümlere verilen addır. Doğru cevap D'dir.
8.Soru
Din farklılığı üzerine kurulmuş hikaye hangisidir?
Kerem ile Aslı
|
Tahir ile Zühre
|
Aşık Garip
|
Karacaoğlan ve İsmikhan
|
Hurşit il Mahımihri
|
9.Soru
Hurşit ile Mahımihri hikayesi hakkında hangisi yanlıştır?
Hikâye, Türkiye’nin ve Balkanlar’ın dışındaki Türk devletlerinde bilinmemektedir.
|
Türkiye’de hikâyenin değişik bölgelerden derlenen çok sayıda sözlü metni öğrenciler tarafından tespit edilerek yazıya aktarılmıştır
|
Öğrenci tezlerinin dışında Hurşit ile Mahımihri hikâyesi üzerinde Saim Sakaoğlu ve Ali Duymaz tarafından hazırlanan ve YÖK yayınları arasında yer alan bir kitap vardır
|
Bu çalışmada hikâyenin yazılı metinleri ve anlatmaları çeşitli yönleriyle (motif, şiir, epizot vb.) değerlendirilmiştir.
|
Ayrıca halk hikâyeleri üzerinde çalışanlar (Türkmen, Bali, Şimşek, Koçak, Duymaz, Cemiloğlu, Alptekin bu hikâyeyi çeşitli açılardan değerlendirmişlerdir.
|
10.Soru
“Ayvaz fermanı baştan nihayetine kadar okuduktan sonra Köse başından kalpağını çıkarıp yere vurdu: Al gidi anasının oğlu! Yine söndü memleketler! Artık talan ise bir ise beş yapalım!”
Yukarıdaki ifade Dede Korkut hikâyelerinde neyin örneğini oluşturur?
“Ayvaz fermanı baştan nihayetine kadar okuduktan sonra Köse başından kalpağını çıkarıp yere vurdu: Al gidi anasının oğlu! Yine söndü memleketler! Artık talan ise bir ise beş yapalım!”
Yukarıdaki ifade Dede Korkut hikâyelerinde neyin örneğini oluşturur?
Antlar |
Deliler |
Açların doyurulması |
Çocuksuzluk |
Yas âdetleri |
Yas âdetleri: Dede Korkut hikâyelerinde karşılaştığımız yas âdetleri içerisinde ak çıkarıp karalar giyme, kavuğu yere çalarak böğüre böğüre ağlama şekillerini halk hikâyelerinde de bulmaktayız. Örnek olması açısından Pertev Naili Boratav’da tespit ettiğimiz kavuğu yere vurmak ve ak çıkarıp kara giyme örneklerinden sadece ikisini aşağıya alıyoruz.
“Ayvaz fermanı baştan nihayetine kadar okuduktan sonra Köse başından kalpağını çıkarıp yere vurdu:
“Al gidi anasının oğlu! Yine söndü memleketler! Artık talan ise bir ise beş yapalım!” (Boratav 1946: 259).
“Biçare Gül’ü götürüp kara toprağın bağrına teslim ettiler. Sultan Hüseyin aylarca siyahlar giyip yas tuttu.” (Boratav 1946: 246).
11.Soru
Anadolu Türklerinin halk hikâyesi olarak adlandırdığı türü, Türk dünyasında hikâye olarak isimlendirmeyen aşağıdakilerden hangisidir?
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti |
Azerbaycan |
Özbekistan |
Uygur Türkleri |
Balkan Türkleri |
Bugün Türk dünyası dediğimiz coğrafyanın tamamına yakın bir kısmında Anadolu Türklerinin halk hikâyesi dediği tür destan (dastan, dessan) olarak adlandırılmaktadır. Kavramın Türk dünyasındaki karşılıkları ise şu şekildedir: Halk hikâyesi (Türkiye), hikâye, masal (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti), dastan, masal (Irak Türkleri), dastan, hekâye (Azerbaycan), dessan, halk dessanı (Türkmenistan), dastan, halk dastanı (Özbekistan), dastan (Kazakistan ve Kırgızistan), dastan, hikâye (Uygur Türkleri), dastan (kahramanlık ve sevgi konulu hikâyeler, Tataristan), destan (Kırım Tatarları), annatmak (halk hikâyeleri masallaştığı için, Gagauz), hikâye, masal (Balkan Türkleri). Ancak bu terimlerin bazıları ülkesine göre kardeş türleri de içine alan bir genişliğe sahiptir. Doğru cevap C’dir.
12.Soru
Dede Korkut hikayeleri kaç tanedir ?
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
Türk edebiyatının en önemli eserlerinden birisi 12 hikâyeyi içine alan Dede Korkut Kitabı’dır. Bu eser üzerinde yerli ve yabancı araştırıcılar tarafından yüzlerce
çalışma yapılmıştır
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi aşk ve kahramanlık konularını birlikte işleyen bir halk hikâyesidir?
Ercişli Emrah |
Derdiyok ile Zülfi Siyah |
Köroğlu |
Kaçak Nebi |
Şah İsmail |
Ercişli Emrah, Derdiyok ile Zülfi Siyah sadece aşk konusunu işlerken Köroğlu, Kaçak Nebi yalnızca kahramanlık konusunu merkeze almıştır. Şah İsmail ise her iki konu alanına da girmiştir. Bu nedenle yanıt E'dir.
14.Soru
Hangisi Çukurova yöresinde kısa hikâyeli türküler anlatanlardandır?
Ahmet Cihan |
Mehmet Kılıçoğlu |
Ahmet Poyrazoğlu |
Laçin Kurt |
Âşık Pünhanî |
Ahmet Cihan Çukurova yöresinde kısa hikâyeli türküler anlatanlardandır.
15.Soru
Oğuzların olağanüstü güçlerle olan mücadelesi ele alındığı hikaye aşağıdakilerden hangisidir?
Oğuzların olağanüstü güçlerle olan mücadelesi ele alındığı hikaye aşağıdakilerden hangisidir?
Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hika^yesi |
Salur Kazan’ın Evinin Yağmalanması |
Kam Püre Oğlu Bamsı Beyrek |
Kazan Bey’in Oğlu Uruz Bey’in Esir Düşmesi |
Dirse Han Oğlu Boğaç Han |
Bir giriş ve on iki hika^yeden oluşan Dede Korkut hika^yelerinin konusu da çeşitlilik göstermektedir. Bunlardan birinci (Dirse Han Oğlu Boğaç Han) ve on ikin ci (İç Oğuzun Dış Oğuza Asi Olup Beyrek’in O¨ldürülmesi) hika^yelerde Oğuzların kendi aralarındaki mücadeleler anlatılmaktadır. Basat’ın Tepegöz’ü O¨ldürdüğü Hi ka^ye ile Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hika^yesi’nde ise Oğuzların olağanüstü güç lerle olan mücadelesi ele alınmıştır. Kalan sekiz hika^yede (Salur Kazan’ın Evinin Yağmalanması, Kam Püre Oğlu Bamsı Beyrek, Kazan Bey’in Oğlu Uruz Bey’in Esir Düşmesi, Kanlı Koca Oğlu Kan Turalı, Kazılık Koca Oğlu Yigenek, Begil Oğlu Em ren, Uşun Koca Oğlu Segrek, Salur Kazan’ın Tutsak Olup Oğlu Uruz’un Kurtarması) ise Oğuzların komşuları ile olan mücadelelerini görmekteyiz.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Kars’ın âşıklık geleneğinin önemli merkezlerinden biri olmasının nedenlerindendir?
Saz yapım ustalarının merkezi olması
|
Halkının mizah anlayışının yüksek olması
|
İklimin ılıman olması
|
Ülkenin Kafkaslara açılan kapısı olması
|
Oğuz Han destanının bu bölgeyle ilgili olması
|
17.Soru
Araştırıcıların büyük çoğunluğuna göre Kerem ile Aslı hikayesinin doğuş yeri olarak nereler gösterilmektedir?
Doğu Türkistan-Azerbaycan |
Gürcistan-Tiflis |
Türkmenistan-Azerbaycan |
Balkanlar-Özbekistan |
Doğu Türkistan-Kırgızistan |
Diğer Türk Cumhuriyetlerinde de bilinir ancak doğuş yeri olarak sorulduğu için cevap A şıkkıdır.
18.Soru
Aşağıdaki tanımlardan hangisi, hak aşığının özelliklerinden biri değildir?
Âşıklık yeteneği Allah tarafından verilmiştir.
|
Yığ törenleri düzenler.
|
Gaibi bilir.
|
Muamma çözmede ustadır.
|
İlm-i ledünü bilir.
|
19.Soru
Vladimir Propp’un Yapısalcılık Yöntemini Türkiye’de ilk defa Elazığ’dan derlediği 70 masala uygulayan araştırmacı kimdir?
Nerin Köse |
Umay Günay |
Ümral Kırman |
Seyfi Karabaş |
İlhan Başgöz |
Bu yöntem Türkiye’de ilk defa Umay Günay tarafından Elazığ’dan derlediği 70 masala uygulanmıştır.
20.Soru
Aşağıdaki şıkların hangisinde Köroğlu’nun bilinen ideolojilerinden birisi yanlış olarak verilmiştir?
Zenginden alıp fakire dağıtma |
Gariplere yardım etme |
Fakiri, fukarayı incitmeme |
Yerel otoritelere biad etme |
Köroğlu arşını ile bezirgânların mallarını dağıtma |
Köroğlu’nun ideolojisini vurgulamada halk hikâyesi anlatıcıları ve araştırmacıların”D” seçeneği dışındaki seçenekler vb de yoğunlaştığı görülmektedir. Nitekim Köroğlu gibi bir karakterin birilerinin hamisine girmesi beklenemez.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ