Halk Hikayeleri Final 18. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Araştırmacılara göre Aşık Garip hikayesinin çıkış yeri neresidir?
Azerbaycan |
Türkmenistan |
Özbekistan |
İran |
Balkanlar |
Âşık Garip hikâyesi, Türkiye, Balkanlar, Azerbaycan (Kuzey ve Güney), Türkmenistan, Özbekistan ve Doğu Türkistan’da hem yazılı, hem de sözlü kaynaklarda bilinmektedir. Hikâyenin yukarıda sözü edilen ülkelerde pek çok baskısı yapılmıştır. Bazı araştırıcılara göre hikâyenin çıkış yeri Azerbaycan’dır. Daha sonra doğuya (Türkmenistan, Özbekistan, Doğu Türkistan) ve batıya (Türkiye, Balkanlar) yayılmıştır.
2.Soru
Türk halk hikâyelerinde aldaletsizliği, haksızlığı temsil eden ve genellikle Gence’de oturan karakter kimdir?
Kara Vezir |
Cadı Kraliçe |
Kara Kurt |
Periler Sultanı |
Üvey Anne |
Türk halk hikâyelerinde aldaletsizliği, haksızlığı temsil eden ve genellikle Gence’de oturan karakter Kara Vezir'dir. Ercişli Emrah'ın hikayesinde Gence Hanı olarak görülen Kara Vezir yalancılığın, ikiyüzlülüğün cezasını canıyla ödeyen bir tiptir.
3.Soru
Ercişli Emrah ile Selvi Han hikayesinin bibliyografyası kimler tarafından hazırlanmıştır?
Saim Sakaoğlu-Ali Berat Alptekin |
Ali Saracoğlu-Esma Şimşek |
Alptekin Şimşek-Çolak Cemiloğlu |
Fikret Türkmen-Nerin Köse |
Ali Duymaz-Muhan Bali |
Saim Sakaoğlu ve Ali Berat Alptekin tarafından hazırlanmıştır. Cevap A şıkkıdır
4.Soru
Türk halk hikâyelerinde hakkı, adaleti, doğruluğu temsil eden kişilik hangisidir?
Yakup Han |
Gence Hanı |
Selvi Han |
Şahoğlu Şah Abbas |
Kara Vezir |
Türk halk hikâyelerinde hakkı, adaleti, doğruluğu temsil eden kişilik İran Şahı Şahoğlu Şah Abbas'tır.
5.Soru
I Selvi Han
II Allah
III Selâtin Peri
IV Üçler, beşler, yediler, kırklar
Emrah ilk bade içtiğinde kimlerin aşkına içmiştir?
I-II ve IV |
I-II ve III |
III ve IV |
II-III ve IV |
I ve II |
Hikâyede bade içme olayı iki defa görülmektedir. Birincisinde Pir, Emrah’a biri Allah’ın aşkına; biri üçler, beşler, yediler, kırklar aşkına; sonuncusu da Miroğlu Ahmet Bey’in kızı Selvi Han’ın aşkına olmak üzere yeşil fincanda üç bade sunar. Hazret-i Pir aynı anda Selvi Han’a da üç bade sunar. İkincisinde Emrah Selatin Peri için pir elinden bu iksiri içmiştir.
6.Soru
I- Rusça
II- İngilizce
III- Almanca
Yukarıdaki dillerden hangisi ya da hangileri Tahir ve Zühre hikayesinin çevrildiği dillerdendir?
I, II, III |
I, II |
I, III |
II, III |
Yalnız II |
Tahir ile Zühre hikâyesi Rusça, İngilizce ve Almanca’ya da çevrilmiştir. Son yıllarda bir operanın konusu olmuş ve filmi de yapılmıştır.
7.Soru
Metni gerçeklikten uzaklaştıracak nitelikte olağanüstülükler içeren, başlangıç, bitiş ve ara sözlerinde tekerlemeden de yararlanılan, düz yazı biçimdeki kısa kurgusal anlatıya ne ad verilir?
Hikaye |
Efsane |
Destan |
Masal |
Kıssa |
Masal: Metni gerçeklikten uzaklaştıracak nitelikte olağanüstülükler içeren, başlangıç, bitiş ve ara sözlerinde tekerlemeden de yararlanılan, düz yazı biçimdeki kısa kurgusal anlatı.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Şükrü Elçin'in halk hikayesi sınıflamasına göre İran- Hind kaynağına dayanır?
Pançatantra |
Binbir Gece Masalları |
Leyla ile Mecnun |
Köroğlu |
Veysel Karani |
Binbir Gece Masalları, Leyla ile Mecnun, Veysel Karani Arap- İslam kaynağından gelen örnekler iken Köroğlu Türk kaynağına dayanır. Pançatantra ise İran-Hind kaynaklı bir halk hikâyesidir. Bu nedenle yanıt A'dır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hazar Denizi’nin doğusundaki anlatmalarda mezarda doğmuş olma anlamında Köroğlu’na verilen addır?
Baç |
Gor |
Selçuk |
Nedim |
Kirman |
Hazar Denizi’nin doğusundaki anlatmalarda hamile kadının öldükten mezara gömülmesi, bebeğin mezarda dünyaya getirilmesi, daha sonra kısrak veya keçi tarafından emzirilmesi gibi mitolojik motifler batı varyantlarında yoktur. Doğu varyantlarında çocuk kor (gör, kur, gor: mezar) da doğduğu için ‘mezarın oğlu’ anlamına Gor (Gör, Gur, Kor) oğlu denilmiştir.
10.Soru
Halk hikâyelerinin anlatıldığı hikâyeler arasında yer verdiği kısa, mensur, ibret verici veya güldürücü hikâyeye verilen isim aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Fıkra |
Karavell |
Duvaggapma |
Selçuk |
Peşrov |
Halk hikâyelerinin anlatıldığı hikâyeler arasında yer verdiği kısa, mensur, ibret verici veya güldürücü hikâyeye verilen isim karavelldir.
11.Soru
Şah İsmail hikayesindeki Arapüzengi ile yolculukta yalnız kaldığı zaman aralarına kılıç koyup yatma motifi aşağıdaki hikayelerden hangisinde vardır?
Keloğlan |
Yaralı Mahmut |
Binbir Gece Masalları |
Ali Baba ve Kırk Haramiler |
Köroğlu |
Yolculuk sırasında Arapüzengi ile baş başa kalan Şah İsmail’in aralarına kılıç koyarak yatmaları Kirmanşah hikâyesinde olduğu gibi bir ant şeklidir. Benzer motifler Dede Korkut hikâyeleri, Köroğlu gibi anlatmalarda da görülmektedir.
12.Soru
Dede Korkut hikayelerinin birincisi hangisidir?
Dirse Han Oğlu Boğaç Han |
Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesi |
Salur Kazan’ın Evinin Yağmalanması |
Kam Püre Oğlu Bamsı Beyrek |
Basat’ın Tepegöz’ü Öldürdüğü Hikâye |
Bir giriş ve on iki hikâyeden oluşan Dede Korkut hikâyelerinin konusu da çeşitlilik göstermektedir. Bunlardan birinci (Dirse Han Oğlu Boğaç Han) ve on ikinci (İç Oğuzun Dış Oğuza Asi Olup Beyrek’in Öldürülmesi) hikâyelerde Oğuzların kendi aralarındaki mücadeleler anlatılmaktadır. Basat’ın Tepegöz’ü Öldürdüğü Hikâye ile Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesi’nde ise Oğuzların olağanüstü güçlerle olan mücadelesi ele alınmıştır. Kalan sekiz hikâyede (Salur Kazan’ın Evinin Yağmalanması, Kam Püre Oğlu Bamsı Beyrek, Kazan Bey’in Oğlu Uruz Bey’in Esir Düşmesi, Kanlı Koca Oğlu Kan Turalı, Kazılık Koca Oğlu Yigenek, Begil Oğlu Emren, Uşun Koca Oğlu Segrek, Salur Kazan’ın Tutsak Olup Oğlu Uruz’un Kurtarması) ise Oğuzların komşuları ile olan mücadelelerini görmekteyiz.
13.Soru
Köroğlu' nun koçaklarından olan aynı zamanda Kirmanşah hika^yesinde yer alan kahraman hangisidir?
Arapüzengi |
Hurşut S¸ah |
Koca Arap |
Zaloğlu Rüstem |
Kara Kaytaz |
Kirmanşah hika^yesinde dikkatimizi çeken bir başka kahraman Koca Arap’tır. On dört bin atlı askeri olan Koca Arap bölgeye ha^kim olan bir güçtür. Köroğlu’nun koçaklarından olması masal kaynaklı bir hika^yenin destan motifleriyle süslenmesi amacını taşımaktadır. Doğru cevap C' dir.
14.Soru
Köroğlu hikâyesinin ilk derlendiği yüzyıl ve derleyicinin adı aşağıdakilerden hangisidir?
19.yy – İ Şopen
|
20.yy – Kononenko Moyle
|
18.yy - Radloff
|
19.yy – Ignac Konus
|
19.yy – Otto Spies
|
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Köroğlu’nun hikaye içinde girdiği kılıklardan bir tanesi değildir?
Seyis |
Dilenci |
Derviş |
Padişah |
Tabip |
Nedim Bakırcı (2009) tarafından hazırlanan bir bildiride Köroğlu’nun hangi kıyafetlere girdiği ve niçin kıyafet değiştirmek zorunda kaldığı on beş başlık altında değerlendirilmiştir. Bunlar arasında derviş, sağdıç, aşık, dilenci, tabip ve seyis kılığına girer.
16.Soru
Kaynağını Binbir Gece Masalları’ndan alan ve Arapüzengi, Koca Arap gibi karakterler içeren kahramanlık hikayesi aşağıdakilerden hangisidir?
Yaralı Mahmut Hikayesi |
Keloğlan Hikayesi |
Kirmanşah Hikayesi |
Şah İsmail Hikayesi |
Köroğlu Hikayesi |
Kirmanşah hikâyesinin kaynağı Binbir Gece Masaları’dır. Aşağıdaki özette de görüleceği gibi hikâyede geçen yer adları (Yemen, Kaf Dağı) masal ülkesidir. Yine masal kahramanları arasında olan Ağ Dev Mahperi’yi Kaf Dağı’na kaçırmış ve mağarasına Mahperi’yi hapsetmiştir. Arapüzengi ve Koca Arap da bu hikayenin karakterlerindendir. Keloğlan ise bir kahramanlık hikayesi karakteri değildir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Âşık Garip ve Dede Korkut hikayelerinden Kampüre’nin Oğlu Bamsı Beyrek arasındaki benzerliklerden biri değildir?
Anne ya da babanın kör olması |
Kanlı gömleğin ölüm simgesi olması |
Görmeyen gözün tedavi şekli |
Hazreti Hızır’ın yardım etmesi |
39. günde düğün evine gelinmesi |
Âşık Garip hikâyesi ile Dede Korkut hikâyelerinden Kampüre’nin Oğlu Bamsı Beyrek hikâyesi arasında büyük benzerlikler vardır. En önemlilerinden biri görmeyen gözün tedavisidir. Bamsı Beyrek hikâyesinde Beyrek’in babasının; Âşık Garip hikâyesinde ise Garip’in annesinin gözleri ağlamaktan dolayı kör olmuştur. Görmeyen gözün tedavi edilmesinde Bamsı Beyrek’te kanın mendille göze sürülmesi, Âşık Garip’te ise Hazreti Hızır’ın atının ayağının altından alınan toprağın göze sürülmesi etkili olmuştur. Ayrıca her iki hikâyede de ölümün sembolü olarak kanlı gömlek motifi vardır. Beyrek’in öldü haberini Yalancıoğlu Yaltacuk, Garip’in öldü haberini ise Keloğlan getirir. Her iki hikâyede de Beyrek (Deli Ozan) ve Garip düğünün otuz dokuzuncu gününde düğün evine gelip saz çalıp türkü söylerler.
18.Soru
Türkiye’de Köroğlu ile ilgili ilk bilimsel çalışmayı yapan araştırmacı aşağıdakilerden hangisidir?
Fuad KöprülüAli Berat Alptekin |
Hüseyin Sümmanoğlu |
Pertev Naili Boratav |
Ali Berat Alptekin |
Bilge Seyidoğlu |
Türkiye’de Köroğlu ile ilgili ilk bilimsel çalışmayı yapan araştırmacı Pertev Nail Boratav'dır. Doğru cevap C'dir.
19.Soru
Yaralı Mahmut hikâyesinin kahramanı hangi işleri yapmıştır?
I. çobanlık
II. vezirlik
III. güvenlik komutanı
IV. haramilik
Yalnız I, II |
Yalnız II, III |
Yalnız III, IV |
Yalnız I, III |
Yalnız I, IV |
Ali Bezirgân adlı zengin bir tüccarın Ahmet ve Mahmut adlarında iki oğlu vardır. Mahmut akıl sahibi, ailesine bağlı bir gençken Ahmet bunun tam tersidir. Baba Ali Bezirgân’ın ölümünden sonra bırakılan miras çok kısa bir sürede Ahmet tarafından bitirilir. Bu durumda Mahmut da annesi ve kendisinin geçimini sağlayabilmek için çobanlığa başlar (s. 82). Mahmut ve Mehbub ikilisi Erzincan’a gelince Mehbub çeyizsiz İstanbul’a gidemeyeceğini, bu sebepten para kazanmaları gerektiğini söyleyince bunlar haramiliğe başlarlar (s. 83). Doğru cevap E' dir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türk Edebiyatı’ndaki kahramanlık hikayelerinden değildir?
Köroğlu Hikayesi |
Kirmanşah Hikayesi |
Yaralı Mahmut Hikayesi |
Şah İsmail Hikayesi |
Keloğlan Hikayesi |
Köroğlu, Kirmanşah, Yaralı Mahmut ve Şah İsmail Hikayeleri kahramanlık hikayesi olup Keloğlan bir masal kahramanıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ