Halk Masalları Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kim anlatıcının masalı anlattığı ortamdaki pek çok kişiyi etkilediğini bu nedenle de aktif ve pasif gelenek taşıyıcılarının masalın sürdürülebilirliği açısından önemini dile getirmiştir?
İlhan Başgöz
|
Carl Wilhelm von Sydow
|
Mark Azadovski
|
Linda Dégh
|
Ziya Gökalp |
Masal metnine yönelik tanımsal, türsel ve daha önemlisi köken arayışları meselelerinden sonra masalın yalnızca bir metin olmadığı bir gösterim olduğu fark edilmiştir. İlhan Başgöz, bunu ilk fark edenler arasında Carl Wilhelm Von Sydow ve sonrasında Rus halk bilimi araştırmacılarını, özellikle de Mark Azadovski’yi gösterir. Sydow anlatıcının masalı anlattığı ortamdaki pek çok kişiyi etkilediğini bu nedenle de aktif ve pasif gelenek taşıyıcılarının masalın sürdürülebilirliği açısından önemini dile getirmiştir.
2.Soru
“Aktif gelenek taşıyıcıları” “pasif gelenek taşıyıcıları” terimleri kim tarafından kullanılmıştır?
Mark Azadovski |
Pertev Naili Boratav |
Carl Wilhelm von Sydow |
Saim Sakaoğlu |
Linda Dégh |
Carl Wilhelm von Sydow
3.Soru
Hangisi Stith Thompson'un motiflerinin ana başlıklarından biridir?
Devler |
Edepsizlik |
Kurnaz adam |
Tabiatüstü vazife |
Tabiatüstü eşya |
“Stith Thompson motiflerin ana başlıklarını şöyle belirler:
A. Mitolojik Motifler
B. Hayvanlar
C. Yasak (Tabu)
D. Sihir (Büyü)
E. Ölüm
F. Olağanüstülükler (Harikuladelikler)
G. Devler
H. Denemeler (Sınama, İmtihan Etme)
J. Akıllılar ve Aptallar
K. Aldatmalar
L. Talihin (Kaderin) Tersine Çevrilmesi
M. Geleceği Belirleme
N. Şans ve Kader/Talih P. Toplum
Q. Ödüller ve Cezalar
R. Tutsaklar (Esirler) ve Kaçaklar
S. Anormal Zulümler
T. Cinsiyet
U. Hayatın Tabiatı.
V. Din
W. Karakter Özellikleri
X. Mizah
Z. Çeşitli Motifler
Görüldüğü üzere bu maddelerin içinde olan sadece devlerdir. Cevap A şıkkıdır.
4.Soru
Romantizm hareketinde kim tarafından atılan tohumlar Grimm Kardeşlerin eserlerinde büyümüştür?
Heder |
Max Müller |
Thedor Benfey |
Bedier |
Jung |
Romantizm hareketinde Herder’in attığı tohumlar Grimm Kardeşler’in eserlerinde büyümüş ve sonrasında Max Müller, Theodor Benfey, Bedier, Jung gibi araştırmacıların katkılarıyla gelişmiştir. Doğru yanıt A'dır.
5.Soru
Mitolojik Kuram kim / kimler tarafından geliştirilmiştir?
Max Müller |
Heder |
Grimm Kardeşler |
Thedor Benfey |
Bedier |
Mitolojik kuram, Grimm Kardeşler olarak bilinen Wilhelm ve Jacob Grimm tarafından karşılaştırmalı dilbilim çalışmalarıyla geliştirilmiş bir bakış açısıdır. Grimmler’in ortaya koymak
istediği en önemli olgu, millî kültürün en eski hâli ile güncel olanın karşılaştırılabilir olmasıdır. Doğru yanıt C'dir.
6.Soru
Anlatıcı tipolojisine sahip değildir.
Kadın ve erkek olmak üzere herkes tarafından anlatılır.
Genellikle kısa anlatılardır.
Tekerlemeler sıklıkla kullanılır.
Yukarıda verilen özellikler aşağıdaki türlerden hangisine aittir?
Âşıklık geleneği |
Meddah |
Destan |
Masal |
Hikâye |
Masal
7.Soru
Masalların radyolarda ya da televizyonlarda yer almalarının en önemli amacı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Bağlam merkezci anlatımın korunması
|
Sözlü geleneğin geliştirilmesi
|
Ulus bilincinin kazandırılması
|
Anonim eserlerin ekonomik bir değere dönüştürülmesi
|
Belirli değerlerin eğitsel olarak kazandırılması |
Masalların Radyo ya da diğer basın kayıt unsurlarında yer almasının temel amacı, çocuk eğitimidir.
8.Soru
Hangisi Tarihi Coğrafi Fin Kuramı kurucularından değildir?
Kaarle Krohn |
Julius Krohn |
Axel Olrik |
Antti Aarne |
Max Müller |
Max Müller erken dönem kuramcılarındandır. Cevap e şıkkıdır.
9.Soru
Karadeniz ya da Nasrettin Hoca fıkralarını konu eden sanat eserleri yapılmakta ve bu eserlerin telif hakları alınmaktadır. Bu türden konularda tartışmalı olan nokta aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Orijinal metne ulaşılmamış olması
|
Bilginin metalaştırılması
|
Anonim eserlerin halka pazarlanması
|
Yerel eserlerin küreselleşme ile kaybolması
|
Özgün bir eserin ortaya konulmaması
|
Belirtilen durumda, halk ürünlerinin telif haklarının alınması sonucu tekrar halka satılması eleştirilmektedir.
10.Soru
Masallar önemli ölçüde kişinin kültürlenmesine katkı yapmaktadır. Örneğin büyüklere saygı değeri masallar aracılığıyla aktarılmaktadır. Böylece masal toplumsal kurumların sürdürülmesine katkı yapmaktadır. Bu düşünceler aşağıdaki yaklaşımlardan hangisine ait olabilir?
Yapısalcı yaklaşım
|
Bağlamsal yaklaşım
|
Antropolojik yaklaşım
|
İşlevsel yaklaşım
|
Psikanalitik yaklaşım
|
İşlevsel yaklaşıma göremasallar belirli toplumsal gereksinimleri karşılamaya hizmet edebilirler.
11.Soru
UNESCO’nun somut olmayan kültürel mirası korunması sözleşmesi kaç tarihinde yürürlüğe girmiştir?
17 Ekim 2003
|
14 Eylül 2002
|
29 Kasım 2004
|
21 Ocak 2001
|
22 Şubat 2005
|
UNESCO’nun 17 Ekim 2003 döneminde toplanan 32. Genel Konferansı sırasında, Somut Olmayan Kültürel Mirasın (SOKÜM) Korunması Sözleşmesi yürürlüğe girmiştir.
12.Soru
I- Kültürün maddi temelini, yani emek ürünlerini
II- İnsanların toplumsal bağlanmalarını, yani standartlaşmış davranış biçimlerini
III- Sembolik eylemleri, yani bir bireyin, refleksleri harekete geçirme yoluyla diğeri üzerinde yaptığı etkileri.
I- Kültürün maddi temelini, yani emek ürünlerini
II- İnsanların toplumsal bağlanmalarını, yani standartlaşmış davranış biçimlerini
III- Sembolik eylemleri, yani bir bireyin, refleksleri harekete geçirme yoluyla diğeri üzerinde yaptığı etkileri.
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri Malinowski’ye göre kültür sürecinin içeriklerindendir?
Yalnız I |
I-II |
I-III |
II-III |
I-II-III |
İşlevsel kuram denilince akla ilk gelen kuramcı kuşkusuz Malinowski’dir. Malinowski’ye göre kültür sürecinin tümü şunları içermelidir:
1. Kültürün maddi temelini, yani emek ürünlerini,
2. İnsanların toplumsal bağlanmalarını, yani standartlaşmış davranış biçimlerini
3. Sembolik eylemleri, yani bir bireyin, refleksleri harekete geçirme yoluyla diğeri üzerinde yaptığı etkileri.
Ona göre bu kültür süreci bölünemez bir bütündür, maddi kültürün nesneleri, saf sosyolojik olgular ya da dilsel gerçeklikler izole edilip bağımsız sistemler gibi ele alınamazlar. Doğru cevap E’dir.
13.Soru
Stith Thompson’ın bugün de kabul edilip uygulanan beşli sınıflandırması ilgili verilen maddelerden hangisi yanlıştır?
Hayvan Masalları: 1- 299 |
Mitolojik Masallar: 300- 1199 |
Güldürücü Hikayeler, Nükteli Fıkralar: 1200- 1999 |
Zincirlemeli Masallar 2000- 2399 |
Sınıflamaya Girmeyen Masallar 2400- 2499 |
“Stith Thompson’ın bugün de kabul edilip uygulanan beşli sınıflandırması şöyledir:
1. Hayvan Masalları 1- 299
2. Asıl Halk Masalları: 300- 1199
3. Güldürücü Hikâyeler, Nükteli Fıkralar 1200- 1999
4. Zincirlemeli Masallar 2000- 2399
5. Sınıflamaya Girmeyen Masallar 2400- 2499” (Sakaoğlu, 2010: 13).
Doğru cevap B'dir.
14.Soru
“Masalcı teyze” olarak tanınan kişi kimdir?
Judith Liberman |
Nebi Özdemir |
Ayşen Gruda |
Adile Naşit |
Günseli Güleç |
1960’lı yıllarda sinemada ve plak sektöründe masala yönelen dikkat aynı şekilde radyo programlarında da başlamıştır. Bunun ilk örneklerinden biri “masalcı teyze” olarak da tanınan Günseli Güleç’in TRT radyosunda masal anlattığı Masal Saati adlı programdır. Günseli Güleç’le yapılan bir görüşme 1971 yılında Ses Dergisi’nde yayımlanmıştır.
15.Soru
Alan Dundes herhangi bir halk bilgisi unsurunun, dokusu, metni ve onun çevre ve şartları itibariyle tahlil edebileceğini savunur. Alan Dundes’in savunduğu kuram aşağıdakilerden hangisidir?
Feminist Kuram |
İşlevsel Kuram |
Yapısal Kuram |
Bağlamsal Kuram |
Tarihi-Coğrafi Fin Kuramı |
Bağlamsal kuram metni doğal çevresinden, metni icra eden kişiden ve onu dinleyenlerden ayırmayarak bütünsel bir ilişkiler ağı öngörür. Yani dinleyici ile anlatıcı arasında, anlatıcı ile anlatılan mekân ve zaman arasında, dinleyiciyle dinlediği masal arasında birbirini tamamlayan bir bağ bulunmaktadır. Bu bağ topyekûn bir biçimde masalı anlamlandırmak ve çözümlemek için gereklidir. Alan Dundes herhangi bir halk bilgisi unsurunun, dokusu (texture), metni (text) ve onun çevre ve şartları (context) itibariyle tahlil edebileceğini söyler. Ona göre bir halk bilgisi türünün sadece bunlardan birinin temel alınmasıyla tarif edilmesi mümkün değildir; bir tür, ideal olarak bu iç seviyenin hepsinin göz önüne alınmasıyla tarif edilmelidir” Dolayısıyla sözlü bir anlatı ve anlatma bağlamı olarak masal bu dinamiklerin bütünü dikkate alınarak layıkıyla anlaşılabilecektir.
16.Soru
Aşağıdaklerden hangisi sözlü kültür yoluyla kuşaktan kuşağa aktarılan ürünlerden değildir?
Masal |
Destan |
Ağıt |
Efsane |
Roman |
Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi’nin “Sözlü Gelenekler ve Anlatımlar” başlığı ile kast edilen sözlü kültür yoluyla kuşaktan kuşağa aktarılan masal, destan, hikâye, ninni, bilmece, deyim, atasözü, alkış, kargış, efsane, fıkra, ağıt gibi ürünlerdir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Anadolu’da masal anlatıcılarına verilen isimlerden değildir?
Masal anası |
Masal ebesi |
Masal ninesi |
Masal kahramanı |
Masal atası |
Anadolu’da masallar genellikle ev içinde anlatılır. Bu nedenle de masal anlatan kişilere “masal anası”, “masalcı”, “masal ebesi/ninesi”, “masal atası” gibi isimler verilmiştir.
18.Soru
Sibirya’dan Bir Masal Anası adlı eser kime aittir?
Eflatun Cem Güney
|
Pertev Naili Boratav
|
Oğuz Tansel
|
Mark Azadovski
|
Saim Sakaoğlu |
Azadovski’nin masalcıya dikkatini yönelten önemli bir isim olarak tanınmasının sebebi kuşkusuz onun Sibirya’dan Bir Masal Anası adlı eseridir. Söz konusu yazı Türkçeye 8. Ünite - Geçmişten Günümüze Masal Anlatıcılığı 159 İlhan Başgöz tarafından çevrilmiştir.
19.Soru
Hangi yıllarda masal anlatma geleneği durmaya başlamıştır?
1980'li |
1970'li |
1990'lı |
1960'lı |
1950'li |
1970’li yıllar aynı zamanda masal plaklarının da piyasaya çıktığı yıllara denk gelmektedir. Özdemir’in aynı yılları masal anlatma geleneğinin ortadan kalkmaya başladığı yıllar olarak bildirmesi de önemlidir. Hem sinema sektörü hem de kayıt/plak sektörünün benzer tarihlerle masallara yönelmesi, masal anlatma geleneğinin durmaya başladığı yıllar olarak nitelenebilir.
20.Soru
Masal yolu aşağıdakilerden hangisine örnek olabalicek bir uygulamadır?
Dünya Kültür Mirası |
Radyo masalı |
Masal Kutusu |
Turizm ve masal ilişkisi |
Masal Şatosu |
Avrupa ülkelerinin bazılarında dünyaca bilenen kimi masalların anlatıldıkları yerler üzerinden bir masal yolu turizmi oluşturulmuştur. Bu bilinçli üretimin güzel örneklerinden
biri de Alman turizmine kazandırılan Masal Yolu’dur. Almanya’da milyonlarca turistin
ziyaret ettiği ve Grimm Kardeşlerin derleme için gezdiği 600 km’lik rotayı takip eden
«masal yolu» bunlardan yalnızca biridir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ