II. Meşrutiyetle birlikte düzenli biryazı hayatına geçen Mehmet Behçet, Hale, Servet-i Fünun, Resimli İstanbul, Şehbal,Resimli Kitap, Anadolu Duygusu, Anavatan; Sebilürreşat, Şair Nedim, İctihat,Türk Tarih Encümeni Mecmuası, Yedigün adlı dergiler ve Tanin, Tasvir-i Efkâr, Beyazıt, Açık Söz gibi gazetelerde şiir, fantezi ve makaleler yayımlamıştır.

II. Meşrutiyet yılları, siyasi ve ideolojik tablo bakımından hayli çeşitlidir. Bunları Batıcılık, Osmanlıcılık, İslâmcılık, Türkçülük, Sosyalizm ve Meslek-i İçtimaî olarak sıralamak mümkündür.

Sembolizm, Realizm'in şiirdeki görünümü olan Parnasizm'e tepki olarak doğmuş bir anlayıştır. Onlara göre şiir tabiat gerçeğini değil ruhumuzun dalgalanmalarını yansıtmalıdır. Şiir kelimelerle oluşturulmuş bir musiki parçasıdır.

Fecr-i Âtî'nin yapmayı planladıkları şeyler 5 maddede açıklanabilir. Mensuplarının eserlerini ihtiva eden bir Fecr-i Âtî Kütüphanesi kurmak, bir yayın serisi oluşturmak.  Mensuplarına veya açacağı yarışmalarla başkalarına Batı'nın önemli eserlerini tercüme ettirmek. Herkese açık konferanslarla halkın edebi zevkinin yükselmesine, bilgi hududunun genişlemesine çalışmak. Batı'daki benzer müesseselerle ilişki kurup memleketimizin edebi eserlerini onlara, onlarınkini de bizim aydınlarımıza tanıtmak. Yayın organı olarak seçilen Servet-i Fünûn dergisi etrafında toplanmak. Doğrudan halkın okur yazarlık oranını yükseltmeye yönelik bir planları yoktur.

Bütün aydınlar II. Meşrutiyet’i, Osmanlı toplumu için bir kaynaştırma, birleştirme projesi olarak görmüşlerdir. Ancak II. Meşrutiyet yılları, Osmanlı toplumu için tam bir ayrışma getirmiştir. Esasen “Düvel-i Muazzama” olarak anılan Batılı güçlü devletlerin “Şark Meselesi” dediği şey, Osmanlı’nın ayrışmasıdır.

Basında kadınlara yönelik yayınlar için söyle-diğimiz “rejim değişikliklerinde yoğunlaşma” özelliği, çocuklara yönelik yayınlar için de geçerlidir. İlk özel süreli yayının (Tercüman-ı Ahval) çıktığı 1860’tan II. Meşrutiyet’e kadar 48 yıl içinde 20 adet, II. Meşrutiyet’in arifesindeki 12 yıl (1896-1908) içinde önceki yıllardan devralınan çocuk dergisi bir tanedir (Çocuklara Mahsus Gazete, 1896-1908). Aynı dönemde yeni yayımlanan çocuk dergisi de sadece bir tanedir (Çocuk Bahçesi, 1905). Halbuki 1908-1920 arasındaki 12 yıl boyunca 19 adet çocuk dergisi yayımlanmıştır. Söz konusu dergiler şunlardır: Musavver Küçük Osmanlı(1909), Mekteplilere Arkadaş (1910), Çocuk Dünyası(1913-1918), Ciddî Karagöz (1913), Çocuk Yurdu (1913), Mektepli (1913), Talebe Defteri (1913-1918), Çocuk Duygusu (1913-1914), Türk Yavrusu (1913), Çocuklar Âlemi (1913), Kırlangıç (1913), Musavver Hukuk-ıEtfal Çocuk Bahçesi (1914), Mini Mini (1914), Küçükler Gazetesi (1918), Hür Çocuk (1918), Haftalık Çocuk Gazetesi (1919), Lâne (1919), Hacıyatmaz (1920).

Türk edebiyatında işçi-patron münasebetleri üzerine yazılmış, işçi haklarının savunulduğu ilk metin olan “Hakk-ı Sükût” Refik Halit Karay tarafından yazılmıştır.

Fecr-i Âtî Kütüphanesi serisinin ilk yayını olan Timsal-i Aşk adlı hikâye kitabının yazarı Cemil Süleyman Alyanakoğlu ’dur.

Faruk Nafiz’in “Han Duvarları” şiiri bu anlamda yazılma macerası ve anlattığı hikâye ile tam bir aydın-halk kucaklaşmasını resmeder. Şair, 1926’da yazdığı “Sanat” adlı şiiriyle de bu dönemin edebiyat anlayışının poetik ifadesini de gerçekleştirecektir.

Fecr-i Âtî topluluğu şairleri Ahmet Haşim, Tahsin Nahit, Mehmet Behçet, Emin Bülent, Celâl Sahir, Fâik Âli, Fuat Köprülü, Ali Canip, Hamdullah Suphi, Fazıl Ahmet, Mehmet Ali Tevfik, İbrahim Alaattin, Abdülhak Hayri, Nevin, Ahmet Samim ve Mehmet Rüştü’dür.

Cemil Süleyman gerek Fecr-i Âtî mensubu olarak gerekse Cumhuriyet yılların¬da yazdığı tahkiyeli eserlerinde konu itibarıyla Edebiyat-ı Cedîde tercihlerini devam ettirir. Özellikle aşk ve kadın konusunda yoğun-laşan roman ve hikâyelerinde aşırı hassas, veremli kadın kahramanlar, kadın erkek arasında mesut bir neticeye ulaşamamış ilişkiler, ihmal edilen sevgililer vardır. Bu bakımdan Halit Ziya ve Meh¬met Rauf çizgisini sürdüren unsurlar görülür. Dul bir kadının psikolojisini başarıy¬la aksettirmesiyle, yayımlandığı tarihlerde çok şöhret yapmış olan romanı Siyah Gözler, en güzel eseri olarak kabul edilebilir.

Osmanlıcılık, devletin dağılma tehlikesi karşısında, din, dil ve ırk farklılığını bir tarafa bırakarak Osmanlı vatandaşlığı ortak paydasında siyasi birlik gayretidir. Fakat sadece bazı aydınların değil tüzel kişiliği ile devletin de desteklediği bu görüş, Balkan Savaşları sonrasında fiilen hükümsüz kalmıştır.

Yeni Lisan ve Millî Edebiyat Hareketi 1912 yılı ilk yarısında artık genel kabul görmeye başlamıştır. Bunun anlamı, Fecr-i Âtî etkisinin azalmasıdır. Bunun anlamı, Fecr-i Âtî etkisinin azalmasıdır. İşte bu durumu gören Şahabettin Süleyman, mensubu olduğu Fecr-i Âtî’nin edebî faaliyetlerini bir liste halinde göstermek maksadıyla “Bir Bilanço” adlı bir yazı kaleme almıştır. Aynı yazar daha sonra adeta bu yazıyı tamamlayan “Bataklıkta” başlıklı bir yazı daha yayımlamıştır Yazar burada karamsar bir tablo çizerek Fecr-i Âtî’nin bekleneni yapamadığını fakat onun yerini alacak birilerinin de ortada olmadığını söyler. Bunun üzerine Hakkı Tahsin, “Şahabettin Süleyman Bey’e: ‘Bataklıkta’ Münasebetiyle” başlıklı yazsında, Edebiyat-ı Cedide ve Fecr-i Âtî’nin artık yok olduğunu fakat yeni bir neslin yetiştiğini iddia eder. Arkasından Şahabettin Süleyman’ın ve ona cevap olarak Selahattin Enis (Atabeyoğlu), Hemedanîzade Ali Naci (Karacan) ve Halit Fahri (Ozansoy)’nin yazıları gelir Bütün bu münakaşalardan sonra Fecr-i Âtî’nin yıprandığına inanan bu gençler, kendilerini “Nesl-i Âtî Cemiyet-i Edebiyesi” adıyla edebiyat dünyasına tanıtan bir  beyannameyi neşrederler. Fecr-i Âtî karşısında varlık sınavına giren bu genç edipler, Nesl-i Âtî adı yanında kendilerine ikinci bir isim daha bulurlar: Yeni Nesil. 

Bu bir bilgi sorusudur. İttihat ve Terakki Cemiyetinin kurduğu dernekler listesi kitapta ilgili başlık altında verilmiştir

Fecr-i Âtî’nin önde gelen şairleri arasında Ahmet Haşim, Tahsin Nahit, Mehmet Behçet
(Yazar), Ali Canip (Yöntem), Celal Sahir, Fuat Köprülü, Emin Bülent [Serdaroğlu], Fazıl
Ahmet (Aykaç) gibi isimler sayılabilir.

Fecr-i Âtî’nin kurucuları arasında göreceğimiz- Ahmet Haşim, Emin Bülent (Serdaroğlu), Hamdullah Suphi (Tanrıöver), ‹zzet Melih (Devrim), Müfit Ratip, Refik Halit (Karay), Tahsin Nahit ve herhangi bir zümre içinde olmayıp müstakil olarak edebiyat tarihimizde yer edinmiş ediplerimizden olan Abdülhak Şinasi (Hisar) gibi edebiyat heveslisi bir arkadaş grubu vardır.

Abdülhamit’e karşı tutumlarıyla bilinen bu kanaat önderlerinden, 4. Osmanlı Demokrat Fırkası kurucusu ve İngiliz Muhipler Cemiyeti ve Kürt Teâli Cemiyeti üyesi olan yazar Abdullah Cevdet’tir.

Yeni Lisan ve Milli Edebiyat Hareketi'nin kabul görmesiyle Fecr-i Âtî etkisi azalmıştır. Şahabettin Süleyman mensubu olduğu Fecr-i Âtî'nin edebi faaliyetlerini göstermek amacıyla "Bir Bilanço" adlı yazıyı kaleme almıştır. "Bataklıkta" ise aynı yazarın devam yazısı sayılabilir, bu yazıda karamsar bir tablo çizilmiştir.