G=s/k  5=20/k   k=4 Doğru cevap B şıkkıdır

Bankaya ilk yatan 10.000 liralık mevduat, zorunlu karşılık oranının tersi yani on kat (100.000 liraya kadar) kadar artabilir. Böylece piyasadaki para kendisinin on katı kadar satın alma gücü yaratabilir.

Ekonominin performansının değerlendirme ölçütü olan reel GSYH hesaplanırken ölçülemeyen faaliyetler de vardır. Bunlar: Piyasalara yansımayan üretim, nüfustaki değişmeler, kayıt dışı iktisadi faaliyetler, boş zaman ve dışsallıklardır.

Domar büyüme modelinin temel varsayımları şunlardır:
1. Ekonomide devlet harcamaları yoktur.
2. Ekonomi dışa kapalı bir ekonomidir.
3. Ekonomide gecikmeler yoktur.
4. Ekonomi tam istihdam denge düzeyindedir.
5. Sermaye ve gelir arasında sabit bir teknolojik ilişki vardır.

Sırası ile tarihsel süreç içerisinde incelenen bu aşamalar;
- Geleneksel Toplum Aşaması
- Kalkışa Hazırlık Aşaması
- Kalkış Aşaması
- Olgunluk Aşaması
- Kitle Tüketim Aşaması

Sürdürülebilir kalkınma stratejisinin temel amaçları;
• Büyümenin yeniden canlandırılması ve niteliğinin değiştirilmesi,
• Gıda, enerji, su ve sağlık alanlarında toplumun temel ihtiyaçlarının karşılanması,
• Sürdürülebilir bir nüfus artışının sağlanması,
• Kaynak rezervinin korunması ve değerinin yükseltilmesi,
• Teknolojinin yeniden yönlendirilmesi ve yönetimi,
• Karar verme süreçlerinde çevre ve ekonominin birleştirilmesi.

Cevap A şıkkıdır.

Yukarıdaki formülle hesaplanan insani gelişme endeksi neticesinde maksimum ve minimum değerler belirlenir. İGİ değeri, 0 ile 1 arasında değişmektedir. İndeks değerinin 1’e yaklaşması, insani gelişme performansının iyileştiğini göstermektedir. İnsani Gelişme Raporu’na göre, İGİ bağlamında ülkeler düşük, orta, yüksek ve çok yüksek insani gelişmeye sahip ülkeler olarak kategorilere ayrılır.

• İndeks Puanı 0.900 ve yukarısı: Çok yüksek düzeyde insani gelişmeye sahip olan ülkeler.

• İndeks Puanı 0.800 - 0.899: Yüksek düzeyde insani gelişmeye sahip olan ülkeler.

• İndeks Puanı 0.500 – 0.799: Orta düzeyde insani gelişmeye sahip olan ülkeler.

• İndeks Puanı 0.000 – 0.499: Düşük düzeyde insani gelişmeye sahip olan ülkeler.

Doğru cevap E'dir.

Marksist teoride temel olarak ileri sürülen düşünce, kapitalistlerin elde ettikleri kârların kaynağının çalışan işçilerin fazla çalışmaları ve karşılığında ödenen düşük ücretlerdir. İşçilerin çalışma saatlerinin karşılığında çalışma saatlerinden daha az ücret ödenmeleri, yani işçilerin bedava çalışmaları ve fazla çalışma sonucunda ortaya çıkan değer ise kapitalistin kârını oluşturmaktadır. Marx’ın bu düşüncelerini Emek Değer Teorisi, Artı Değer Teorisi ve Kâr Teorisi şeklindeki ana başlıklarda açıklanmakta ve bu çerçevede teorinin işleyişi açıklanmaktadır.

Geçiş aşaması aşılmış ve ön şartlar hazırlanmış olduğundan, en önemli aşama olan take-off aşaması ile kalkınma normal yoluna girmiştir. Bu aşama, düzgün bir gelişmeye karşı çıkan engellerin tamamen yıkıldığı bir devredir. İktisadi gelişmeyi yapan kuvvetler bu aşamada gelişir ve topluma hakim olur. Karın tekrar yatırıma yönlendirilmesi halinde menfaatlerin geometrik ölçüde artacağı fikri, artık fertlere ve kurumların bünyesine girmiştir.Tarımda zihniyet değişikliği ve yeni teknolojilerin uygulanması, yeni bir sosyal ve politik kadronun ve yeni müteşebbisler sınıfının ortaya çıkması önem kazanmıştır.

Harrod büyüme modelinde fiili büyüme hızının gerekli büyüme hızından büyük olması (G>Gw) ekonomide enflasyonist bir sürecin ortaya çıktığı bir durumu göstermektedir. Bu durumda, dönem sonunda gerçekleştirilen büyüme hızının, dönem başında planlanan büyüme hızını aşması söz konusudur. Aynı zamanda dönem başı planlanmış yatırımların veya planlanmış sermaye ihtiyacının, dönem sonunda gerçekleşen yatırımlardan veya sermaye birikiminden fazla olması demektir.

Bir malın daha fazla üretilebilmesi için diğer malın üretiminden vazgeçilmesi gereken miktarın her aşamada artmasıdır, “Artan fırsat maliyeti” olarak adlandırılır.

Malthus’un (1766-1834) Nüfusun Prensipleri üzerine Bir Deneme (1798) başlıklı eserinde büyüme ile ilgili düşünceleri, nüfus ve hasıla büyüme artışları arasındaki ilişkiler analiz edilmektedir. Malthus’a göre, nüfus artış hızı kontrol altına alınmazsa, kendi haline bırakıldığında geometrik hızla 1, 2, 4, 8, 16 şeklinde artmaya devam eder.

Harrod büyüme modelinde birbirinden farklılaşan üç büyüme hızını gösteren eşitlikler kullanılmıştır. Harrod modelinde bu eşitliklerin temsil ettiği büyüme hızlarının karşılaştırılmasıyla dengeli büyüme hızı belirlenmiştir.

Yaratıcı yıkım Karl Marx'ın kar teorisinde kullandığı temel kavramlardan biri değildir

Smith ekonomik büyümeyi açıklarken kullandığı en önemli faktörler, sermaye birikimi, işbölümü ve uzmanlaşmadır. Uluslararası ticaret, nüfus artışı, kurumlar ve görünmez el fiyat ile ilgili görüşleri ise büyümeyi açıklayan diğer faktörlerdir.

Sırası ile tarihsel süreç içerisinde incelenen bu aşamalar şu şekildedir;

• Geleneksel Toplum Aşaması

• Kalkışa Hazırlık Aşaması

• Kalkış Aşaması

• Olgunluk Aşaması

• Kitle Tüketim Aşaması

Dışa açık bir ekonomi Domar büyüme modelinin temel varsayımları arasında yer almaz. Domar modeli dışa kapalı bir ekonomi varsayımıyla oluşturulmuştur. 

Hızlandıran uyarılmış işgücü ile değil uyarılmış yatırımlarla ilişkilidir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Sermaye birikimi, kendi kendini besleyen kümülatif (gittikçe artan) bir süreçtir. İyi bir sermaye birikimi süreci iç içe geçmiş üç aşamadan oluşur;

• Ekonomideki tasarruf oranlarının büyüklüğü ve sermaye birikimi için bu oranların artırılmasının gerekliliği
• Ülkede finans ve kredi kurumlarının varlığı ve bunların ihtiyaç duyulan hallerde kredi üretme becerisi
• Tasarrufların yatırımlara dönüştürülmesini sağlayacak olan başarılı girişimci gurubun varlığı.

Sürdürülebilir kalkınma stratejisinin temel amaçları:

• Büyümenin yeniden canlandırılması ve niteliğini değiştirilmesi,
• Gıda, enerji, su ve sağlık alanlarında toplumun temel ihtiyaçlarının karşılanması,
• Sürdürülebilir bir nüfus artışının sağlanması,
• Kaynak rezervinin korunması ve değerinin yükseltilmesi,
• Teknolojinin yeniden yönlendirilmesi ve yönetimi,
• Karar verme süreçlerinde çevre ve ekonominin birleştirilmesi.