İletişim Kuramları Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Dennis McQuail iletişim araştırmaları tarihini “etki” unsurunu dikkate alarak sınıflandırır. Buna göre araştırmaların iletişimin etkisine ilişkin ortaya koyduğu üç dönem aşağıdakilerden hangisidir?
Paradigma, olgu, eleştirellik |
Çok etkili, sınırlı düzeyde etkili, uzun vadede etkili |
Deneysel, teori, nicel |
Süreç, etki, işlevsel |
Alıcı, verici, araç |
Dennis McQuail iletişim araştırmalarını etki olarak ele almakta ve çok
etkili, sınırlı düzeyde etkili, uzun vadede etkiden bahsetmektedir.
2.Soru
Seçeneklerden hangisi literatürdeki kamuoyunu oluşturan bireysel psikolojik araçlardandır?
Aile |
Eğitim |
Kültür |
Algı |
Baskı örgütleri |
Literatürde kamuoyunu oluşturan araçlar denildiğinde dolaylı olarak aile, eğitim, kültür, toplumsal kontrol mekanizmaları gibi kurumsal sosyolojik araçlar ve kanaat, motivasyon, algı, tutum gibi bireysel psikolojik araçlarla; doğrudan siyasal grup ve partiler, baskı grup ya da örgütleri gibi siyasal araçlar ve medyanın etkilerine işaret edilir.
3.Soru
Kamuoyunu dolaylı oluşturan psikolojik araçlar içinde aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
Kanaat |
Motivasyon |
Medya |
Algılama |
Tutum |
Kamuoyundaki psikolojik araçlar içinde medya bulunmaz.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir propaganda tekniği olarak gösterilemez?
İçgüdü |
Gösterişli genelleme |
Ad takma |
Transfer |
Tanıklık |
En çok yararlanılan yedi propaganda tekniği ise şöyle açıklanabilir:
• Ad takma: Bir düşünce ya da gruba kötü nitelendirici bir isim takma olarak da bilinir.
Böylelikle söz konusu düşünce ya da grup hiç dinlenmeksizin reddedilir. Reklamcılık alanında
rakip firmanın adı telaffuz edilmek istenmediği için pek kullanılan bir yöntem değildir. Ad
takma daha çok siyasal kampanyalarda görülür. Örneğin bir taraf için “özgürlük savaşçısı” olan
bir grup bir başka taraf için “asiler” ya da “direnişçiler” şeklinde nitelenebilir.
• Gösterişli genelleme: Bir şeyi etkin bir sözcükle “iyi” kabul edilen bir deyimle ilişkilendirmek
demektir. Böylelikle söz konusu şeyi kanıtları gözden geçirmeksizin kabullendirme amacı taşır.
Reklamcılık alanında yoğun olarak kullanılır. Örneğin “Kola hayat katar” gibi bir ifade bu
şekilde yorumlanabilir.
• Transfer: Bir şeyi saygı duyulan ya da olumlu kabul edilen sembol, simge ya da sözcük gibi bir
başka şeye transfer ederek anlatma anlamına gelir. Transfer tekniği çağrışım yoluyla işler.
Transfer bazen iki insanın birlikte fotoğraf çetirmesi yoluyla da işler; ünlü bir kişiyle bir resim,
film, beste aracılığıyla geniş kitlelere ulaşılabilir ve olumlu çağrışımlar yoluyla propaganda
başarıya ulaşabilir.
• Tanıklık: Toplumda itibarlı kişilerin desteğini kullanmadır. Tanıklık hem reklamcılık hem de
siyasi kampanyalarda sıklıkla kullanılan bir tekniktir.
• Halktan biri: İzleyicilerle aynı gruptan olan bir bireyin ortalama insanlara yakınlığını ve benzer
özelliklerini vurgulamak şeklinde tanımlanır. Özellikle siyasi kampanyalarda parti liderinin
toplumu yeterince tanıdığını anlatmak için yararlanılır.
• Kağıt derme: Bir düşünce ya da tezin doğruluğunu anlatmak için onu destekleyen görüş ve
uygulamalara yer verme şeklinde açıklanabilir. Örneğin bir kitabın tanıtımını yaparken o esere
ait eleştirmenlerin söylediği sadece olumlu şeylerden söz etme ve olumsuz eleştirileri hiç
kullanmama ya da daha az kullanma bu yönde bir propaganda tekniğidir.
• Herkes yapıyor: Evrensel destek temasının desteklenmesi anlamına gelir. Örneğin savaş
zamanlarında bütün ülkelerde insanların fedakarlık yaptığı ve devlete destek verdiğinin altının
çizilmesi bu tür bir propagandadır. “Herkes bu ürünü alıyor, sen de al” demek de aynı teknik
içine girer.
5.Soru
Sosyal bilimlerin değişik dalları içerisinde kitle iletişim araçlarına yönelik yapılan araştırmalara yön veren temel soru, iletişim araçlarının bireylerin tutumları ve davranışları üzerinde nasıl bir etki yaptığıdır. Buradaki etkinin anlamı ise aşağıdakilerden hangisidir?
İnsanların çevreye uymaları gerektiğini sağlamaktır |
Bireylerin tutum ve davranışları üzerinde kitle iletişim araçları vasıtasıyla değişiklik yapmaktır |
Varolan toplumsal yapıyı korumaktır |
Kapitalist ekonomiye geçişi hızlandırmaktır |
Kişilerin iletişim becerilerini test edebilmektir |
Uyaran-Tepki Modeline göre birey ve davranışlar üzerinde değişiklik yapabilmek bulunmaktadır.
6.Soru
Oydaşma kavramı seçeneklerden hangisi ile ifade edilir?
Dışlanma riski |
Çoğunluğun görüşü |
Dışlanma tehdidi |
Gündem belirleme |
Kamu gündemi |
Kuram, yalnızca üyelerinin birbirlerini tanıdıkları grupların değil, toplumun da oydaşmadan (uzlaşmadan) sapan bireyleri tehdit ettiği varsayımına dayanır: Kişi, kendi görüşünün azınlıkta kaldığına inanırsa, dışlanma korkusuyla onu açıklamaktan çekinir. Çoğunluğun görüşünü oydaşma olarak kabul eder. Bu süreç içinde medya, temel bilgi kaynağı olarak aktif rol oynar.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi anlam-niyet odaklı çalışmaların temel kavramlarından biri değildir?
Kültür |
Metin |
İleti |
Gösterge |
Söylem |
Anlam-niyet odaklı çalışmaların temel kavramları arasında anlam, kültür, toplumsallık, üretim biçimi, üretim ilişkileri, gösterge, söylem ve ideoloji gibi kavramlar yer alır. “İleti” yerine çoğunlukla “metin” kavramı kullanılır. Metin; iletiden farklı olarak, amaçlı ve önceden mevcut bir anlamı taşıyan tamamlanmış ürün anlamına gelir.
8.Soru
"Ortalama insanlara göre medyayı ve siyasal gelişmeleri daha çok takip eden, halk arasında eğitimi ve yaşam deneyimi fazla olan, kuvvetli öngörüye sahip, saygınlığı olan kişiler" olarak ifade edilen kimdir?
Kanaat önderleri |
İletişimciler |
Siyasetçiler |
Zenginler |
Öğretmenler |
Verilen ifadeler, kanaat (kanı) önderlerinin tanımını yapmaktadır. Kanaat önderleri, medyadan aldıkları bilgileri, kendi bilgi, deneyim ve görüşleri doğrultusunda yorumlayarak çevrelerine aktarırlar. Doğru cevap A seçeneğidir.
9.Soru
Aşağıdaki kavramlardan hangisi bir konuyla ilgili halkın genel düşüncesini ifade etmektedir?
Milli irade |
Kamuoyu |
Seçim |
İttifak |
Örgütlenme |
Kamu sözcüğü şu anlama sahiptir: “Topluluk oluşturucu ortak çıkarlar çevresinde oluşan ve üyeleri bu ortak çıkarlar konusunda karar birliğine ulaşmak için etkileşimde bulunan toplumsal kesim.” Oy sözcüğünün anlamı da şu şekildedir: “Bir toplantıya katılanların, bir sorunla ilgili birkaç seçenekten birini tercih etmesi, rey.” Bu doğrultuda kamuoyu ise şu anlama gelmektedir: “Bir konuyla ilgili halkın genel düşüncesi, halkoyu.”
10.Soru
"Bilim denilen şey, günlük düşüncenin berraklaştırılmasından başka bir şey değildir." diyen ve izafiyet teorisinin babası olarak gösterilen bilim insanı aşağıdakilerden hangisidir?
Stephen Hawking |
Isaac Newton |
Nikola Tesla |
Albert Einstein |
Thomas Edison |
İzafiyet teorisinin babası Albert Einstein, "Bilim denilen şey, günlük düşüncenin berraklaştırılmasından başka bir şey değildir." demektedir.
11.Soru
Kişisel değerlere destek bulmak, davranış modelleri bulmak, (kitle iletişim araçlarındaki) değerli öteki ile özdeşleşmek ve kendine ilişkin içgörü kazanmak, kitle iletişim araçlarının kullanımının genel nedenlerinden hangisine aittir?
Kişisel değerlere destek bulmak, davranış modelleri bulmak, (kitle iletişim araçlarındaki) değerli öteki ile özdeşleşmek ve kendine ilişkin içgörü kazanmak, kitle iletişim araçlarının kullanımının genel nedenlerinden hangisine aittir?
Enformasyon |
Kişisel kimlik |
Bütünleşme |
Eğlence |
Sosyal etkileşim |
Farklı araştırmacılar, kitle iletişim araçlarından sağlanan doyumları farklı biçimlerde sınıflandırmakta ve farklı doyum kategorileri oluşturmaktadırlar. Bu bilim insanları arasında McQuail, kitle iletişim araçlarının kullanımının genel nedenlerini enformasyon, kişisel kimlik, eğlence, bütünleşme ve sosyal etkileşim başlıkları altında toplamaktadır. Bu başlıklar ise şöyle açıklanabilir:
Enformasyon
Yakın çevredeki, toplumdaki ve dünyadaki olaylarla ve koşullarla ilgili enformasyon bulmak
Pratik konularda tavsiye ya da fikir ve karar seçenekleri araştırmak
Merak ve genel ilgiyi tatmin etmek
O¨ğrenme, kendi kendine eğitim
Bilgi sayesinde bir güvenlik duygusu kazanmak
Kişisel kimlik
Kişisel değerlere destek bulmak
Davranış modelleri bulmak
(Kitle iletişim araçlarındaki) değerli öteki ile özdeşleşmek
Kendine ilişkin içgörü kazanmak
Bütünleşme ve sosyal etkileşim
Başkalarının koşullarına ilişkin içgörü kazanmak; sosyal empati
Başkalarıyla özdeşleşmek ve bir aidiyet duygusu kazanmak
Sohbet ve sosyal etkileşim için bir temel bulmak
Gerçek yaşamdaki arkadaşlığın yerini tutacak bir şey bulmak
Sosyal rollerin yürütülmesine yardımcı olmak
Kişinin aileye, arkadaşlara ya da toplumla bağlantı kurmasını sağlamak
Eğlence
Sorunlardan kaçmak ya da uzaklaşmak
Rahatlamak, gevşemek
İçsel kültürel ya da estetik zevk almak
Zaman geçirmek, zaman öldürmek
Duygusal rahatlama/boşalma
Cinsel uyarılma
12.Soru
"İnsanlar belli bir görüşü benimsemede yalnız olduklarını düşünüyorlarsa bunu açık olarak dile getirmekten kaçınırlar; ancak bu görüşlerinin paylaşıldığını ya da destek göreceğini düşünüyorlarsa çevrelerindeki diğer insanlarla bu görüşleri hakkında konuşurlar."
Yukarıdaki ifadeyi tanımlayan kuram aşağıdakilerden hangisidir?
Yetiştirme |
Gündem belirleme |
Suskunluk sarmalı |
Sınırlı etkiler |
Siyasal gündem |
İnsan görüşünü söylemede kendini yalnız hissediyorsa Suskunluk sarmalı içinde davranmaktadır.
13.Soru
Hangi kuram Kültürel Göstergeler Projesi adı altında geliştirilmiştir?
Yetiştirme kuramı |
Suskunluk sarmalı kuramı |
Bağımlılık kuramı |
Gündem belirleme kuramı |
Çerçeveleme kuramı |
Yetiştirme kuramı (Cultivation Theory), Amerika Birleşik Devletleri’nde 1960’ların sonu ve 1970’li yılların başında Gerorge Gerbner tarafından Kültürel Göstergeler Projesi adı altında geliştirilmiştir.
14.Soru
Gündem belirleme kuramı ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?
Siyasi gündem medyanın oluşturduğu gündemden etkilenmez. |
Gündem medyayı belirler. |
Dışımızdaki dünya ve kafamızdaki resimler bu kuramın temelini oluşturur. |
Medya gündemi belirlemez sadece gündemde olanları aktarır. |
Gündemdeki konular her zaman önemli konulardır. |
Siyasi gündem medyanın oluşturduğu gündemden etkilenir.
Medya gündemi belirler.
Dışımızdaki dünya ve kafamızdaki resimler bu kuramın temelini oluşturur.
Medya gündemi belirler.
Gündemdeki konular her zaman önemli konular değildir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Denis McQuail’in tanımlamasına göre kitle kavramının özelliklerinden birini doğru ifade etmiştir?
Kitle, kalabalık ve kamudan küçüktür. |
Kitle fazlasıyla küçüktür ve kitle üyeleri birbirini tanır. |
Kitle belirli amaçlar için bir araya gelme yeteneğine sahiptir. |
Değişen sınırlar içerisinde kitleyi oluşturan birimler değişik yapılar gösterir. |
Kitle kendi başına eylemde bulunur. |
Kitle, kalabalık ve kamu’dan büyüktür. Kitle, fazlasıyla dağınıktır; üyeler birbirini tanımaz, aynı zamanda izleyicileri bir araya getiren kişi de üyeleri tanımaz. Kitle, belirli amaçlar için bir araya gelip birlikte eylemde bulunabilme yeteneğinden yoksundur. Kitle, kendi başına eylemde bulunamaz, aksine kitle üzerinde eylemde bulunulur.
16.Soru
Noelle-Neumann’ın geliştirdiği kuramın araştırma sorusu hangisidir?
“1960’ların sonu 1970’lerin başındaki öğrenci olaylarını biçimlendiren kamuoyu organı nedir?” |
“Kamuoyu araştırmalarınca saptanan bireysel fikirlerin toplamı, kamuoyu olarak bilinen korkunç bir siyasal güce nasıl dönüşüyor?” |
“Farklı görüş rozetini taşımanın nasıl bir duygu ve durum oluşturur?” |
“Zihnimizde resmettiğimiz dünya tablosunun hangi kaynaktan beslenir?” |
“Kamuoyu araştırmalarınca saptanan bireysel fikirlerin toplamı, zihnimizde resmettiğimiz dünya tablosuna nasıl dönüşüyor?” |
Noelle-Neumann’ın “kamuoyu araştırmalarınca saptanan bireysel fikirlerin toplamı, kamuoyu olarak bilinen korkunç bir siyasal güce nasıl dönüşüyor?” sorusuna yanıt ararken geliştirdiği kuram; güçlü etkilere dönüşü temsil etmesinin yanında, Amerika dışında geliştirilmesi ve liberal-çoğulcu gelenek içine dahil edilmesi açısından da önemlidir.
17.Soru
İletişim sürecinde iletiyi gönderenin alıcıda oluşturmak istediği amacın ne düzeyde gerçekleştiğini öğrenmek üzere geliştirilen bilgi alma sürecine ne ad verilir?
İletişim sürecinde iletiyi gönderenin alıcıda oluşturmak istediği amacın ne düzeyde gerçekleştiğini öğrenmek üzere geliştirilen bilgi alma sürecine ne ad verilir?
kod |
geribildirim |
kod açma |
sinyal |
kanal |
İletişim sürecinde iletiyi gönderenin alıcıda oluşturmak istediği amacın ne düzeyde gerçekleştiğini öğrenmek üzere geliştirilen bilgi alma sürecine de geribildirim, geribesleme ya da yansıma adı verilir.
Doğru cevap b'dir.
18.Soru
Seçeneklerden hangisi kamuoyunu oluşturan dolaylı araçlardan biridir?
Siyasi partiler |
Tutum |
Algı |
Motivasyon |
Eğitim |
Literatürde kamuoyunu oluşturan araçlar denildiğinde dolaylı olarak aile, eğitim, kültür, toplumsal kontrol mekanizmaları gibi kurumsal sosyolojik araçlar ve kanaat, motivasyon, algı, tutum gibi bireysel psikolojik araçlarla; doğrudan siyasal grup ve partiler, baskı grup ya da örgütleri gibi siyasal araçlar ve medyanın etkilerine işaret edilir.
19.Soru
Aşağıda yer alan kuramlardan hangisine göre “dışlanma tehdidi” ve “dışlanma korkusu” önemli unsurlardır?
Denge kuramı |
Enformasyon kuramı |
Suskunluk sarmalı kuramı |
Yetiştirme kuramı |
Gündem belirleme kuramı |
Suskunluk sarmalı açısından “dışlanma tehdidi” önemli bir unsurdur. Suskunluk sarmalı açısından önemli bir diğer kavram da “dışlanma korkusu”dur. Noelle-Neumann bu düşünceyi, grup dinamikleri konusunda yapılan araştırmalardan elde etmiştir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi medya gündemini belirleyen unsurlardan biri değildir?
Ateşleyici Olaylar |
ABD Başkanı |
Gerçek Yaşam Göstergeleri |
Kitle İletişim Araçları Arası Etkileşim ve New York Times’ın Gücü |
Gündemin Sıfır Toplam Oyunu |
Medya gündemini ne ya da kim belirler sorusu gündem belirleme araştırmacılarının üzerine eğildikleri sorulardan biridir. Gündemin sıfır toplam oyunu, kamu gündemini belirleyen unsurlardandır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ