İletişim Kuramları Ara 9. Deneme Sınavı

1974 yılında geliştirilmiştir.

Amerika dışında geliştirilmiş bir kuramdır.

İnsanlar belli bir görüşü benimsemede yalnız olduklarını düşünüyorlarsa bunu açık olarak dile getirmezler.

Kurama ilham veren üniversitedeki öğrenci olaylarıdır.

Kamuoyu toplumsal bir denetim aracıdır.

Osmanlı İmparatorluğu'nda modernleşme hareketlerinin halka benimsetilmesi için ilk Türkçe gazete olan Takvim-i Vekayi kullanılmıştır.

Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı, iletişim araştırmalarına “aktif izleyici” tezini getirmiştir. Aktif izleyici tezinde, izleyicilerin kendi gereksinimlerine göre iletişim araçlarını ve içeriklerini seçtikleri ve kendi etkilerini kendilerinin aradığı görüşü savunulur.

” Oy sözcüğünün anlamı da şu şekildedir: “Bir toplantıya katılanların, bir sorunla ilgili birkaç seçenekten birini tercih etmesi, rey.”

Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımının temelleri ilk defa 1959'da Elihu Katz tarafından yazılan bir makalede açıklanmıştır. Katz, bu makalede medyanın insanlara ne yaptığı değil, insanların medya ile ne yaptığı sorusunun sorulması gerektiğini ileri sürerek bu yaklaşımın temellerini atmıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Duygusal algı: İnsanlar olay ya da nesneleri algılarken aynı zamanda onu sevme ya da sevmeme, hoşlanma ya da hoşlanmama gibi duygusal bazı izlenimlerin etkisine de sahiptirler.

eğitim ve aile kamuoyunu oluşturan sosyolojik araçlardandır.

İletişimin kullanım biçimlerine göre 11 çeşidi bulunmakta olup bunlardan birisidir.

Shannon ve Weaver’ın Matematiksel Modeli

Bilgi (Enformasyon) Teorisi’ni temel alan bu model, kaynaktan hedefe mesajın taşınması esnasında herhangi bir nedenle veri kaybı olmaması; dolayısıyla yüzde yüzlük bir mesaj aktarımının imkanlarını araştırır. Hayli teknik bir bakışa sahip olan bu model, makineler arasında veri akışını insan iletişimine uyarlama amacı taşır.

Bu modelde gürültü kaynağı yani iletişim sürecini bozan her çeşit faktör vurgu alır. İletişim ne söyleneceğini seçen bir kaynak tarafından başlatılır, sinyal formunda taşıyabilen ve dönüştürebilen bir oluktan/kanaldan iletilir ve teknik cihaz olan alıcı tarafından hedefe ulaştırılır. Sinyal gürültüden etkilenerek azalmış ya da bozulmuş olabilir. Gönderilen mesaj ile alınan mesaj farklılaşabilir. Kaynak tarafında üretilen ve hedefe ulaşan mesaj aynı anlamı taşımıyor olabilir ve bu veri kaybı da iletişimde aksamalara yol açabilir. Shannon ve Weaver’ın yapmaya çalıştıkları da kaynak ile hedef arasındaki veri kaybını önleme ve başarılı iletişimi sağlamadır. Dönemin teknik alt yapı sorunları düşünüldüğünde bu anlamlı bir çaba olarak yorumlanabilir.

Schramm!s göre, kaynak tarafından mesaj kodlanır, belirli kanallarla hedefe iletilir. Hedef (alıcı) ise aldığı mesajları kod açımına (anlamdırır ve yorumlar) uğratır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Kitle iletişimi, çok sayıda kişiye yönelik yapılır, bunun için kitlesel ve uzak mesafelidir.

Sosyal Kategoriler Kuramı’nda izleyenlerin içinde bulundukları resmi olmayan sosyal ilişkilerin, kitle iletişim araçlarından gelen iletilerin etkisini değiştirebileceğini söylemiştir. Doğru cevap C'dir.

ikna, insanlar üzerindeki etkili inandırma tekniklerini ifade eder.

Yetiştirme kuramı açısından hikâye anlatma oldukça önem taşımaktadır. Gerbner, medyada anlatılan hikâyeleri üç kategoride ele alır. Bunlardan birincisi, şeylerin nasıl işlediğiyle ilgilidir. Bu hikâyelerde insan yaşamının görünmeyen dinamikleri aydınlatılmaktadır. Bu hikâyeler hayâl ürünü olarak adlandırılmaktadır. Söz konusu hikâyeler, insanların gerçeklik olarak nitelendirdiği bir kurmacayı sağlamaktadır. İkinci tür hikâyeler, şeylerin ne olduğuyla ilgilidir. Bunlar ise haber olarak adlandırılmaktadır. Bunlar geleceğe yönelik görüşleri, kuralları ve belli bir toplumun amaçlarını onaylatmaya yöneliktir. Ne yapılması gerektiğiyle ilgili hikâyeler ise, üçüncü tür hikâyeleri oluşturmaktadır. Bu tür hikâyeler, tercihler ve değerlerle ilgilidir. Bunlar söylevler, eğitim ve yasalar olarak adlandırılmaktadır. Günümüzde ise reklam olarak adlandırılmaktadır. Söz konusu üç tür hikâye, birbiriyle organik olarak ilişkilendirilmiş biçimde kültürü oluşturmaktadır. Bu hikâyeler mitoloji, din, destan, eğitim, sanat, bilim, yasalar, peri masalları ve politikadan elde edilmektedir. Üçü de büyük ölçüde paketlenmiş olarak televizyondan yayılmaktadır.

Araştırmalardan ortaya çıkan sonuçları özetle şu şekilde genelleştirmek mümküdür:
• Belirli bir zaman aralığı içinde ya da zamanın herhangi bir noktasında farklı medya kurumları benzer konulara ilgi gösterir ya da önemlilik atfederler.
• Konu ya da olayların gerçek yaşamdaki durum ya da göstergeleri medya gündemini belirlemede nispeten önemsizdir. Kuru istatistiklere dayalı gerçek yaşam göstergelerinin medya gündeminde yer alma olasılığı düşüktür.
• Bilimsel araştırma sonuçları gündem belirleme sürecinde önemli bir rol oynamaz.
• Gündem belirleme bazen ateşleyici ya da anidan ortaya çıkan, içinde kimi zaman trajedi de
barındırabilen ve sosyal olay olarak adlandırılabilecek nitelikteki konulara karşı gösterilen
duygusal bir tepkidir. Bu yüzden bu tür olaylar medya gündeminde daha ön plandadır.

• Amerika Birleşik Devletleri’nde Beyaz Saray, New York Times ve ateşleyici olaylar bir konuyu medya gündemine yerleştirmede baskın bir rol oynar.
• Bir konunun medya gündemindeki konumu önemli derecede bu konunun kamu gündemindeki önemliliğini belirler. 

Kapitalist ekonomik düzene ve liberal sisteme yönelik eleştiriler getiren ve her biri var olan toplumsal ve iletişimsel yapının radikal ve dönüşümcü bir eleştirisinden yola çıkan bu görüşler “eleştirel”, “kuramsal”, “kültürel”, “toplumbilimsel” ya da “değişimci yaklaşımlar” gibi adlarla tanımlanmıştır.