İlk Müslüman Türk Devletleri Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, , “Gök Türklerde hükümdar ailesine mensup olmayan ve tâbi ülkelerde vergi ve gümrük resimlerini kontrol eden idarecilere verilen bir unvandır.” tanımını karşılayan terimdir?
Tudun |
İdol |
Tholos |
Stel |
Doulos |
Tudun, Gök Türklerde hükümdar ailesine mensup olmayan ve tâbi ülkelerde vergi ve gümrük resimlerini kontrol eden idarecilere verilen bir unvandı. Zamanla bir bölgenin sahibi veya hükümdarı anlamına gelmeye başlamış, ancak XI. yüzyılda anlamı “köyün büyüğü ve tanınmışı” manasına kadar düşmüştür.
İdol, küçük tanrı figürleridir. Halaf Dönemi’nde insanlar tholos adı verilen ev tiplerini kullanmışlardır. Tholos, yuvarlak planlı, kubbeli bir oda ile bu odaya eklenmiş dikdörtgen planlı bir başka odadan oluşuyordu. Balçık, kerpiç ya da taştan yapılıyorlardı. Stel ise dikilitaştır. Yunanca doulos adı verilen, eski Yunan dünyasında istenildiğinde alınıp satılan ve ömrünün sonuna kadar hizmet vermek zorunda olan köledir.
2.Soru
I. Ziraat az yapılmaktadır II.Kürk imal edilmektedir IV. Avcılık yaygındır V.Savaşçı bir halka sahiptir Yukarıdaki özellikler aşağıdaki hangi Türk boyuna aittir?
Türgişler |
Çiğiller |
Ezgişler |
Yağmalar |
Bulaklar |
Yağmalar boyunda çok az ziraat yapılmakta, ama, çok kürk imal edilmektedir. Avcılık yaygındır. Zenginlikleri at ve koyundur. Halkı sert, kuvvetli, çok silaha sahip ve savaşçıdır.
3.Soru
Kurulan ikinci BÜyük Türk Müslüman Devleti aşağıdakilerden hangisidir?
Karahanlılar. |
Karahıtaylar. |
Hazarlar. |
Gazneliler. |
İdil Bulgar Devleti. |
Gazneliler. Cevap D'dir.
4.Soru
Türkler arasında İslamiyeti resmi din olarak kabul eden ilk devlet hangisidir?
İdil Bulgar Devleti |
Hazar Devleti |
Gazneliler |
Karahanlılar |
Türgiş Devleti |
Türkler arasında İslâmiyeti resmî din olarak kabul eden ilk devlet ise İdil (Volga) Bulgar Devleti’dir. 922’de mucizevî bir hidayet eseri olarak İslâm’ı kabul eden Bulgar hükümdarı İlteber Almuş, Abbâsî Halifesi Muktedir Billâh’a bir elçilik heyeti göndererek kendisine İslâm dinini tebliğ edecek din bilginleri (fakihler), cami ve kale yapımına yardımcı olacak ustalar istemiştir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Satuk Buğra Han’ın 955 yılında vefat edip Artuç’a defnedildiği zamana kadar yeni Müslüman kimliği ile yürüttüğü siyasi faaliyetlerden biri değildir?
Türkçe ilk Kur’an tercümelerinin yapılması için heyetler teşkil etmek |
Birbirleri ile mücadele halinde olan Türk boylarını tek bir çatı altında itaat altına almak. |
“Kara Hakan” unvanını kullanarak Balasagun iktidarını ele geçirmek. |
“Mücâhid” ve “gâzî” sıfatları ile Hoten ve Issıg Göl’ün doğu kıyısında Müslüman olmayan unsurlarla mücadeleyi sürdürmek. |
Batıda Sâmânîlerle siyasi ittifaklar kurarak onların ve Mâverâünnehr gazilerinin askerî yardımını temin etmeye çalışmak. |
Satuk Buğra Han’ın 955 yılında vefat edip Artuç’a defnedildiği zamana kadar yeni Müslüman kimliği ile yürüttüğü siyasî faaliyetlerini; birbirleri ile mücadele halinde olan Türk boylarını tek bir çatı altında itaat altına almak, “Kara Hakan” unvanını kullanarak Balasagun iktidarını ele geçirmek, “mücâhid” ve “gâzî” sıfatları ile Hoten ve Issıg Göl’ün doğu kıyısında Müslüman olmayan unsurlarla mücadeleyi sürdürmek; batıda ise Sâmânîlerle siyasî ittifaklar kurarak onların ve Mâverâünnehr gazilerinin askerî yardımını temin etmeye çalışmak şeklinde özetlemek mümkündür.
6.Soru
Türk boylarından biri olan Yağmalara, “Kara Yağma” unvanın verildiğini iddia eden kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Tarihçi Yakûbî |
O. Karaev |
Rus Türkolog Barthold |
Şerefüzzamân el-Mervezî |
Kâşgarlı Mahmud |
Kâşgarlı Mahmud’a göre, Türk boylarından biri olan Yağmalara, “Kara Yağma” da
denmektedir.
7.Soru
İdil Bulgarlar İslamiyeti hangi tarihlerde benimsediği kabul edilir?
XI. Yüzyılda |
IX. Yüzyılın sonlarında |
IX. Yüzyılın başlarında |
X. Yüzyılın sonlarında |
X. Yüzyılın başlarında |
X.Yüzyılın başlarında basılan paralarda Abbasi halifesinin ismine yer verilmesinden dolayı bu tarihler İslamiyet’i kabul ettikleri tarih olarak düşünülmektedir.
8.Soru
Sultan Mahmud ne zaman vefat etmiştir?
1015 |
1030 |
1045 |
1049 |
1055 |
Sultan Mahmud 1030 yılında vefat etmiştir. Doğru cevap B'dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hulefayı Raşidin Türk- Arap ilişkileri dönemi kapsamındadır?
Nihavend zaferi. |
Sistan'ın fethi. |
Büyük zap suyu savaşı. |
Semerkantın fethi. |
Kuteybe Kaşgarın fethi. |
Nihavend zaferi. Cevap Adır.
10.Soru
Tarîkatu’l-Bulgarî, Fevâidu’l-Bulgarî ve Câmiu’l-Bulgarî adlı eserlerin müellifi, aynı zamanda Gazneli Mahmud'un hocası ve şeyhi aşağıdakilerden hangisidir?
Burhaneddin el-Bulgarî |
Ebû Ali Hamid b. İdris el-Bulgarî |
Hoca Ahmed Bulgarî |
İbn Nugman |
Ebû Hâmid el-Gırnâtî |
İdil Bulgarlı ilim adamları da aynen Müslüman ülkelerindeki meslektaşları gibi birçok ilim dalıyla birden ilgilenmişlerdir. Bulgarlı ilim adamları, kendi ülkelerinin dışında da tanınıyordu. Örneğin Tarîkatu’l-Bulgarî, Fevâidu’l-Bulgarî ve Câmiu’l Bulgarî adlı eserlerin müellifi Hoca Ahmed Bulgarî, Gazneli Mahmud’un (967-1030) hocası ve şeyhiydi.
11.Soru
Türklerin Sünnî İslâm dünyasına uzun süren hakimiyeti hangi devlet zamanında başlamıştır?
Osmanlılar |
Uygurlar |
Göktürkler |
Selçuklular |
Hunlar |
Hakimiyet dönemi Selçuklular’ın Gazneliler karşısında kazandığı Dandanakan zaferiyle başlamış, Selçuklu Türkleri Sünnî İslâm dünyasının hâmiliğini ile iç ve dış tehlikelere karşı bu Müslümanları koruma görevini üstlenmiştir. Selçuklular ve halefleri çok geniş bir sahada hakimiyet tesis ederek çeşitli imparatorluklar kurmuş, genelde siyasî, idarî ve askerî bakımdan İslâm dünyasının rakipsiz hâkimi olmuştur. Bu durum I. Dünya Savaşı’nın sonuna kadar devam etmiştir.
12.Soru
Köy ağası veya arazi sahibi anlamına gelen kelime aşağıdakilerden hangisidir?
İsfica^b |
Maşrık |
Kutb |
Dihka^n |
Fakih |
Dihka^n: Farsça dih ile -ga^n nispet ekinden oluşan dihga^n kelimesi, Arapça’ya dihka^n olarak geçmiş olup, köy ağası veya arazi sahibi anlamına gelmektedir.
13.Soru
I- Horasan
II- Kafkasya
III- Anadolu
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Türkler ve Arap Müslümanların ilk defa karşı karşıya geldiği cephelerdendir?
I, II |
Yalnız I |
Yalnız II |
I, III |
I, II, III |
Türkler ve Müslümanlar ilk defa karşı karşıya geldiği cepheler Horasan ve Kafkasyadır.
14.Soru
I. Türkistan Hanları
II. Hakanlık
III. Afrâsyâb Oğulları
IV. Hanlık
V. Türk Hakanlığı
Yukarıdakilerden hangisi ve/veya hangileri Karahanlıların orijinal adlarındandır?
Yalnızca I |
Yalnız I ve II |
Yalnız I, II ve III |
Yalnız I, II, III ve IV |
Hepsi |
Yukarıdaki ifadelerin hepsi Karahanlıların orijinal adlarındandır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kâğıt sanayiinin İslâm ülkelerinde ve ardından da Avrupa’da yaygınlaşmasında önemli rol oynadığı bir savaştır?
Büyük Zap Suyu Savaşı |
Yevmü’l-Atş Savaşı |
Talas Savaşı |
Dandanakan Savaşı |
Malazgirt Savaşı |
Talas Savaşından sonra bu mücadele yerini barış ve dostluğa bırakmıştır. Bu sayede İslâmiyet Türkler arasında daha hızlı yayılmaya başlamıştır. Talas Savaşının kâğıt sanayiinin İslâm ülkelerinde ve ardından da Avrupa’da yaygınlaşmasında önemli rol oynadığı da unutulmamalıdır.
16.Soru
Türk Hakanlığı ile Hıtâylar arasında yapılan ve Hıtâyların en az bir asır batıya nüfuz etmesini geciktiren savaş hangi yılda gerçekleşmiştir?
1010 |
1015 |
1017 |
1018 |
1019 |
XI. yüzyılın başında Türk Hakanlığı ülkesine doğudan yapılan saldırıları, Hıtâylar değil, Hıtâylar tarafından harekete geçirilen ve başlangıçta Moğolistan’ın doğusunu, sonra da batısını işgal eden Moğol boyları gerçekleştirmekte idi. Nitekim 1018 yılında İslam ülkelerinde duyulduğunda büyük bir heyecana sebep olan ve Çin tarafından çıktığı söylenen kalabalık gayrimüslim Moğol boylarının Balasagun’a sekiz günlük mesafeye kadar yaklaşması olayı, İslam kaynaklarında geniş bir yankı bulmuştur. Yüz bin oba (hırkâh) ve üç yüz bin oba halkı diye kaydedilen kalabalık bir Hıtây ordusu, Togan Han Ahmed’in hastalığından ve Türk Hakanlığı’nın içinde bulunduğu siyasî çekişmelerden yararlanmak üzere harekete geçti. Balasagun’a sekiz günlük mesafeye kadar yaklaştılar. Daha önce Doğu’da
gaza faaliyetlerinde bulunmuş ve “Gâzi” unvanı almış olan Togan Han Ahmed, bu kritik durumda hasta yatağından kalkarak İslam ülkelerinden yardım istedi ve etrafına rivayetlere göre yüz bin veya yüz yirmi bin kişilik gönüllü ordusu topladı. Bunu haber alan Hıtay ordusu savaşmaktan vazgeçerek geri çekildi. Ancak Togan Han onları üç ay takip ettikten sonra bir meydan savaşına girişti. Hıtay ordusunu hezimete uğrattı ve yüz bin kişi öldürüldü, yüz bin genç esir alındı ve pek çok da ganimet elde edildi. Bu savaşın en önemli sonucu, Hıtâyların en az bir asır batıya nüfuz etmesinin geciktirilmiş olmasıdır.
17.Soru
Türkler’le Müslüman Araplar arasında VII. yüzyılın ortalarına doğru başlayan
ve XX. yüzyılın ilk çeyreğine kadar devam eden ilişkileri mücadele, hizmet ve hakimiyet dönemi şeklinde üç bölümde incelemek mümkündür. Bunlardan "hakimiyet dönemi" aşağıdakilerden hangisi ile başlamıştır?
Hz. Ebu Bekir döneminde |
Malazgirt Savaşı ile |
Dandanakan Savaşı ile |
Miryokefalon Savaşı ile |
Yassıçemen Savaşı ile |
Hakimiyet dönemi Selçuklular’ın Gazneliler karşısında kazandığı Dandanakan zaferiyle başlamış, Selçuklu Türkleri Sünnî İslâm dünyasının hâmiliğini ile iç ve dış
tehlikelere karşı bu Müslümanları koruma görevini üstlenmiştir. Selçuklular ve
halefleri çok geniş bir sahada hakimiyet tesis ederek çeşitli imparatorluklar kurmuş, genelde siyasî, idarî ve askerî bakımdan İslâm dünyasının rakipsiz hâkimi
olmuştur. Bu durum I. Dünya Savaşı’nın sonuna kadar devam etmiştir.
18.Soru
Karluklar, 766 yılında Çin egemenliğinin kalkmasını fırsat bilerek aşağıdaki hangi devletin topraklarını ele geçirerek Karluk Yabguluğunu kurmuşlardır?
Avarlar |
Çiğiller |
Türgişler |
Bulaklar |
Hazarlar |
Altayların batısında yaşayan karluklar, Arap ve Çin ordularının Talas nehri kıyısında yaptıkları Talas Savaşı’nı Arapların kazanması üzerine bu bölgedeki Çin hakimiyetinin kalkmasını fırsat bilerek bölgede hüküm süren Türgiş devletine saldırarak burayı ele geçirmişler, Balasagun’da Karluk Yapguluğunu kurmuşlardır.
19.Soru
I. Kaşgarlı Mahmud tarafından Oğuzların kadim düşmanları olarak nitelendirilmektedir.
II. Karluklara ilk itaat eden boylardan oluşmaktadır.
III. Lâzne ve Ferâhiye adında iki boyu olup, atlı çoban bir boy olarak anılmaktadır.
IV. Mücmelü't Tevarih ve'l Kısas'a göre hakanlarına Buğra Han unvanı verilmektedir.
Hakanlığın kuruluşunda yer alan Türk boyları ile ilgili verilen bilgiler doğrultusunda aşağıdaki boylardan hangisi açıkta kalmaktadır?
Egdişler |
Yağmalar |
Tuhsiler |
Çiğiller |
Türgişler |
Soru kökünde verilen maddeler sırasıyla Çiğil, Türgiş, Tuhsi ve Yağma boyları ile eşleşmektedir. Dolayısıyla soru kökünde Egdişlere dair herhangi bir bilgi yer almadığı için doğru yanıt A seçeneğidir.
20.Soru
7. Yüzyılda Kafkaslarda İslam ordularını durduran Türk devleti hangisidir?
Hazarlar |
Göktürkler |
Uygurlar |
Altın Orda |
İdil Bulgarlar |
Azerbaycan'ı ele geçiren İslam orduları kuzeye Hazar topraklarına yürümüşlerse de Hazar başkenti yakınlarında yenilgiye uğramış ve kaybetmişlerdir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ