İlk Müslüman Türk Devletleri Final 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Edebi mahiyette Türkçe kaleme alınan nasihatname ya da siyasetname türü olarak sunulan eser aşağıdakilerden hangisidir?
Târîhü Kâşgar |
Târîh-i Türkistan |
Mekârimü’l-Ahlâk |
Kutadgu Bilig |
Sinbâd-Nâme |
Medeniyetler arasındaki bilimsel rekabette Turanlıların en gözde eseri Yusuf Has Hâcib’in Kutadgu Bilig adlı eseridir. Yusuf Has Hâcib eserini takdim ederken, “Bu türden bir esere Çinliler Edebü’l-Mülûk, Maçinler Enîsü’l-Memâlik”, Doğu ülkesinin büyükleri Zînetü’l-Ümerâ, İrânlılar Şehnâme-i Türkî ve Turanlılar ise Kutadgu Bilig demektedirler.” diyerek bir mukayese yapmaktadır. Yusuf Has Hâcib (ö. 1070’den sonra) eserini, Balasagun’da yazmaya başlamış, Kâşgar’a giderek 1069 yılında orada tamamlayıp Doğu Türk hakanı Tamgaç Han Hasan b. Süleyman’a (1069-1103) sunmuştur. Bu eser edebî mahiyette Türkçe (Hakaniyye Türkçesi) kaleme alınan, manzum ve mensur nüshaları bulunan nasihatname ya da siyasetname türü bir klasik eserdir.
2.Soru
Karahanlılarda toplumun en küçük nüvesi nedir?
Boy |
Kargu |
Aile |
Oymak |
Budun |
Toplumun en küçük nüvesi aile idi.
3.Soru
Karahanlılar Devletin bilinen ilk kurucusu kimdir?
Bilge Kadır Han |
Bazir Arslan Han |
Satuk Buğra Kara Han Abdü’lKerîm b. Bazir |
Arslan Han Ebu’l-Hasan Ali b. Musa |
Togan Han Ahmed b. Ali |
Türk Kağanlığı Hakan listesinde görüldüğü gibi devletin ilk hakanı Bilge Kadır Han'dır.
4.Soru
Sultan Mahmud’dan sonra çocuklarından hangisi tahta çıkmıştır?
Sultan Mesud
|
Alptegin
|
Sancar
|
Muhammed
|
Sebüktegin
|
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Gaznelilerin başlıca bölgeleri arasında yer almaz?
Nişabur |
Rey |
Tirmiz |
Şam |
Mekran |
Beyhakî’ye göre Gazne, Niflabur, Rey, Belh, Büst, Tirmiz, Mekran, Puşenk, Gurgan ve Taberistan Gazneli ülkesinin belli başlı bölgeleridir.
6.Soru
I- Çiğiller
II- Tuhsîler
III- Bulaklar
Yukarıdaki boylardan hangisi ya da hangileri Karlukların oluşturduğu birliğin üyelerindendir?
I, II, III |
Yalnız I |
Yalnız II |
I, II |
I, III |
Bahsedilen üç boyda dokuz boydan oluşan Karluk birliğinin üyesidirler.
7.Soru
Burhân ailesinin kurucusu kimdir?
Burhân ailesinin kurucusu kimdir?
Abdü’l-Azîz |
Ebû İbrahim |
Arslan Han Muhammed |
Sadr Ömer |
Çağrı Han Ali |
Burhân ailesinin kurucusu Abdü’l-Azîz 1123 yılında öldü ve yerine oğlu Sadr Ömer geçti. Sadr Ömer, Kara Hıtay - Karluk ittifakına karşı yapılan Katvan Sa- vaşında (Eylül 1141) Selçuklular ve Batı Türk Hakanlığı yanında yer aldı.
8.Soru
Abbasî halifesi el-Kadir Billâh Kasım 1031’de öldükten sonra Sultan Mesud’un isteğiyle kim halife olmuştur?
Ebû Sehl Zevzenî |
Kaim bi-Emrillâh |
Ebû Kâlicâr |
Ebu’l-Hasan Ali |
Ebu’l-Hasan Şirazî |
Abbasî halifesi el-Kadir Billâh Kasım 1031’de ölmüş, yerine oğlu Kaim bi-Emrillâh geçmişti. Yeni Halîfe Sultan Mesud’dan biat almak için bir adamını elçi olarak gönderdi. Sultan bu elçiyi Belh şehrinde kabul etti. Daha sonra büyük bir merasimle Belh Ulu Câmiinde Halife Kaim bi-Emrillâh adına hutbe okundu. Mesud birkaç gün sonra yine merasimle yemin ederek yeni halifeye biat etti.
9.Soru
Batı Türk Hakanlığından sonra Semerkand hangi devlete başkentlik yapmıştır?
Memlükler |
Sasaniler |
Doğu Türk Hakanlığı |
Harizmiler |
Selçuklar |
Han soyundan gelen pek çok kişi öldürüldü. Semerkand Hârizmlilerin yeni başkenti yapıldı ve Batı Türk Hakanlığı sona erdi (1212).
10.Soru
Türk Hakanlığının İnanç ve Tasavvuf tarzına bakıldığında Yesevilik hangi bölgelere kadar ulaşmıştır?
Hilafetin doğusunda Horasan ve Mâverâünnehr çevresine. |
Aşağı Seyhun boyları, Buhara ve Semerkand çevresinde. |
Orta Asya’dan Akdeniz’e kadar uzanan çevrelerde. |
Selçuklu ülkesinde Merv çevresinde. |
Yukarı Ceyhun nehrinin batısının çevreleri. |
Yesevîlik Aşağı Seyhun boyları, Buhara ve Semerkand çevresinde meskûn olan Oğuzlar arasında hızla yayılarak siyasî şartlar paralelinde (bilhassa Moğol istilası ile) Oğuzların taşıyıcılığında Horasan, Anadolu ve Balkanlara kadar uzandı ve bugüne kadar ulaşan
önemli etkilerin sahibi oldu.
11.Soru
Karahanlıların bilinen ilk hakanı kimdir?
Oğulçak Kadir Han |
Arslan Han |
Bilge Kadir Han |
Satuk Buğra Han |
Ahmed Han |
Ortaçağ İslam kaynaklarında devletin bilinen ilk hakanı olan Bilge Kadır Han ve çocuklarının atası Afrâsyâb olarak kaydedilmektedir.
12.Soru
Mesud kardeşi Muhammed ile taht mücadelesine giriştiği sırada, Ali Tegin’e desteği karşılığında aşağıdakilerden hangisinin vilayetini vermeyi vaad etmiş fakat sonrasında vermemiştir?
Buhara |
Semerkand |
Belh |
Huttâl |
Bağdat |
Mesud kardeşi Muhammed ile taht mücadelesine giriştiği sırada, Ali Tegin’e desteği karşılığında Huttâl vilayetini vermeyi vaad etmişti. Ancak Mesud kısa sürede tahta çıkınca Ali Tegin’e ihtiyaç kalmamış, tabiatıyla Huttâl da ona verilmemişti.
13.Soru
- Katun
- Kunçuy
- Tarım
- Sultan
- Haseki
Hangileri Karahanlı hanedanına mensup kadınların unvanlarındandır?
Hangileri Karahanlı hanedanına mensup kadınların unvanlarındandır?
I, III, V |
III, IV, V |
I, II, V |
I, III, IV, V |
I, II, III |
Sultan ve Haseki Karahanlı hanedanına mensup kadınlar tarafından kullanılmış unvanlardan değildir.
14.Soru
İslâmiyet’i devlet dini olarak benimseyen ilk büyük Müslüman Türk devleti aşağıdakilerden hangisidir?
Osmanlılar |
Selçuklular |
Gazneliler |
Karahanlılar |
Urgurlar |
İslâmiyet’i devlet dini olarak benimseyen ilk büyük Müslüman Türk devleti kabul edilen Karahanlılar, 893 yılında Sâmânîler’e mağlup olarak merkezleri Talas (Taraz) şehrini terk edip Kaşgar’a çekilmek zorunda kalmışlardı. D
15.Soru
Gazneliler’in hangi yenilgisinden sonra Tuğrul Bey es-Sultânü’l-Muazzam unvanını alarak Nişabur’a gelmiş ve Sultan Mesud’un tahtına oturmuştur?
Dandanakan Savaşı |
Talhâb Yenilgisi |
Nesa Yenilgisi |
Ferâve Yenilgisi |
Dihistan Yenilgisi |
1038 Mayıs’ında Gazneli ordusu ağır bir yenilgiye uğradı. Tuğrul Bey’in üvey kardeşi İbrahim Yınal, on iki gün sonra Nişabur önlerine gelerek şehri teslim aldı ve Mesud adına okunan hutbeyi Haziran 1038’de es-Sultânü’l-Muazzam unvanıyla Tuğrul Bey adına çevirdi. On gün kadar sonra da Tuğrul Bey Nişabur’a geldi ve Sultan Mesud’un tahtına oturdu.
16.Soru
Aşağıdaki boylardan hangisinin çıkardığı sorunlar sonucunda Batı Türk Hakanlığı Karahitayların hakimiyeti altına girmesine, Selçuklu Devleti’ninde çökmesine Zemin hazırlamıştır?
Oğuzlar |
Karluklar |
Yağmalar |
Kanglılar |
Çiğiller |
Çözülemeyen Karluk meselesi, hem Batı Türk Hakanlığı’nın Müslüman olmayan Karahıtây hakimiyeti altına girmesine, hem de Büyük Selçuklu devletinin çöküşüne zemin hazırlarken, İslam’ın doğu sınırının Müslüman olmayan Türk-Moğol unsurların istilasına açık hale getirmiştir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türk Hakanlığında medreselerin temel işlevlerindendir?
İmam, müezzin, hatib, vaiz ve müftü gibi halkın dinî ihtiyaçlarına cevap veren memurların yetiştirilmesi. |
Himayesiz, garip, zavallı fakirlerin, bela ve hastalıklardan kurtulmaları ve iyi olması için bakım hzimeti vermek. |
Cinsî hastalıkların tedavisi için hizmette bulunmak. |
Hakanın sarayında tercümanlık, casusluk v.s. işler için kullanılan kadınlar için, Türkçe’nin yanında Arapça ve Farsça eğitimler vermek. |
Türk Hakanlığı, itikadi açıdan Ehl-i Sünneti, amelî ve hukukî açıdan da Hanefi mezhebinin benimsenmesini sağlamak. |
Türk hakanlığında medreselerin temel işlevi, imam, müezzin, hatib, vâiz ve müftü gibi halkın dinî ihtiyaçlarına cevap veren memurların yetiştirilmesi yanında, yargı işlerinden,
sulama ve vergi meselelerine kadar bir çok alanda etkin olan kadılık, muhtesiblik, kâtiplik, tercümanlık, istihbarat, noterlik, elçilik, nâibik, valilik ve vezirliğe kadar devletin bürokrat ihtiyacını karşılamaktı.
18.Soru
Doğu Türk Hakanlığı hakanı İbrahim b. Ahmed Kara Hıtayları neden ülkeye davet edip yönetimi teslim etmiştir?
Kara Hıtayların Doğu Türk Hakanlığını fethetmesi |
Karlukların yanlarına Kanglıları da alıp kaos ortamı yaratması |
Kara Hıtayların Batı Türk Hakanlığı tarafından sıkıştırılması |
İbrahim b. Ahmed’in Kara Hıtaylarla akraba olması |
Moğol istilasına karşı birlikte hareket etme düşüncesi |
Doğu Türk Hakanlığı hakanı İbrahim b. Ahmed Karlukların sebep olduğu kaostan dolayı Kara Hıtayları ülkeye davet ederek yönetimi devretmiştir.
19.Soru
Sultan Muhammed tahta geçtiği sırada sadâkatlarini sağlamak için ağaıdakilerden hangisine mâl-i bîat dağıtmamıştır?
Kumandanlar |
Memurlar |
Köleler |
Saray mensupları |
Askerler |
Sultan Muhammed tahta geçtiği sırada sadâkatlarini sağlamak için kumandanlara, memurlara, saray mensuplarına ve askerlere mâl-i bîat adı altında seksen milyon gümüş para dağıtmıştır.
20.Soru
Sultan Tuğrul Bey'in ölümünden Selçuklu devletinin başına kim geçmiştir?
Tamgaç Han |
Ali Tegin |
Köç Tegin |
Çağrı Bey |
Alp Arslan |
Sultan Tuğrul Bey’in 1063 yılında vefatı üzerine bu kez Selçuklu tahtına çıkan Alp Arslan'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ