İlk Müslüman Türk Devletleri Final 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bürokrat-ulema değildir?
Kadı |
Müftü |
Hatip |
Asker |
Vaiz |
Asker bu kategoride yer almaz.
2.Soru
Gazneli ordusunun savaş techizatı içinde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
Ok ve yay
|
Kılıç
|
Savaş baltası
|
Top
|
Gürz
|
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi vezir (Yuğruş) görevleri arasında yer almaz?
Ülkeyi kanun ve Nizama göre idare etmek |
Huzur ortamı sağlamak |
Hakandan sonra tahta çıkmak |
Hakanın adını iyilikle yaymak |
Hazineyi dolu tutmak |
Onun temel görevleri, ülkeyi kanun ve nizama göre idare etmek, sağladığı huzur ortamı ile hakanın adını iyilikle yaymak, hazineyi dolu tutmak ve ülkeyi genişletmek şeklinde özetlenebilir.
4.Soru
Sebüktegin'in ölümünden sonra Gaznelilerin başına kim geçmiştir?
Mansur |
İsmail |
Mahmud |
Nasr |
Buğracık |
Sebüktegin'in ölümünden sonra vasiyet üzerine tahta önce İsmail geçmiştir. Ardından Horasan orduları komutanı, Sebüktegin'in büyük oğlu Mahmud girdiği that mücadelesinden galip gelerek tahtın sahibi olmuştur.
5.Soru
IX.asrın ikinci yarısı ile X. asrın ikinci yarısı arasında Mısır ve Suriye’de kurulan Türk asıllı Müslüman devletleri hangileridir?
İdil Bulgar Devleti
|
Tulunîler ve Ihşidîler
|
Fatımîler ve Bedeviler
|
Hazarlar ve Burtaslar
|
Bozkurtlar ve Kıpçaklar |
Tulunîler ve Ihşidîler, Abbasî Devletinin eyalet valileri iken Mısır ve Suriye’de birer hanedan kurmuşlardır. İdil Bulgar Devleti X. yüzyılın başlarında İdil bölgesinde kurulmuştur. Hazarlar, İdil Bulgarlarına komşu olan bir kağanlıktır. Burtaslar, Bozkurtlar ve Kıpçaklar, Bulgarların batıda etnik kökenleri tam bilinmeyen komşularıdır.
6.Soru
Türk hakanlığında, hakandan bir derece aşağıda yer alan ve bu mevkiye geldiğinde kendisine siyah ipekten çetr verilen unvan aşağıdakilerden hangisidir?
Savçı |
Yazığçı |
Yuğruş |
Yafgu |
Tüksin |
Toplumda üst tabakayı tüplüğ eren veya tüplüğ yıldızlığ denilen asaletli kimseler, yani boy beyleri temsil ediyordu. Bunların hiyerarşide en önde geleni, halktan (boy beylerinden) olup vezirlik derecesine çıkan yuğruş idi ki, hakandan bir derece aşağıda yer alıyordu. Kendisine siyah ipekten bir çetr verilirdi. Türk olmayan, mesela bir Farslı maiyeti ve mevkii ne kadar büyük olursa olsun bu unvanı alamazdı.
7.Soru
Türk Hakanlığında "Câmedar" adlı saray görevlisinin görevi aşağıdakilerden hangisidir?
Sarayın ahırından sorumlu idi. |
Hakanın tertiplediği ziyafetlerde meşrubat ve çerez işlerine bakmaktı. |
Hakanın sofrası ve saray mutfağı onun mesuliyetinde idi. |
Hakana ait elbiseleri diker ve muhafaza ederdi. |
Hakanın kırmızı renkli bayrak ve sancaklarını taşırdı. |
Hakana ait elbiseleri câmehânede diken ve muhafaza edenlere câmedar denirdi.
8.Soru
Sultan Mevdûd’u Sistan’a yeni bir ordu göndermeye mecbur eden durum aşağıdakilerden hangisidir?
Ebu’l-Fazl’ın Gazneli taraftarı halka karşı tavrı |
Gazneliler’e bağlı bazıkesimlerin Mevdûd’dan yardım istemesi |
Mevdûd’un Zerenc Kalesine çekilmesi |
21 Temmuz 1042 günü Ertaş’ın ani baskını |
Mevdûd’un Ebu’l-Fazl ile barış yapması |
Selçuklular Sistan’a hâkim oldukları sırada, Gazneliler’e bağlı bazı kesimlerin Sultan Mevdûd’dan yardım istedikleri anlaşılıyor. Nitekim kısa bir süre sonra Kaymaz el-Hâcib komutasındaki Gazneli kuvveti Sistan önlerine gelerek karargâhlarını kurdu. Ancak Sistan’da Selçuklular adına hüküm süren Ebu’1-Fazl ile yapılan muharebeyi kaybeden Gazneli kuvvetleri geri dönmek zorunda kaldı. Ebu’1-Fazl’ın Gazneli taraftarı halka karşı tavrı, Sultan Mevdûd’u Sistan’a yeni bir ordu göndermeye mecbur etti. Yine Kaymaz’ın kumanda ettiği bu Gazneli ordusu 20 Mart 1042 günü Sistan önlerinde Ebu’1-Fazl ile savaşa başladı ve onu Zerenc Kalesine çekilmek zorunda bıraktı. Kale kuşatılınca Ebu’1-Fazl Horasan’da bulunan Selçuklu Ertaş’tan yard›m istedi. O 21 Temmuz 1042 günü Ertaş’ın ani baskını ile çok sayıda kayıp veren Gaznelilerden Kaymaz dâhil çok az kişi Büst şehrine ulaşabildi. Mevdûd’un daha sonra kumandanlarından Tuğrul’u Sistan’a gönderdiği görülmektedir. Tuğrul emrindeki ikibin atlıyla Büst’ten harekete geçip yol üzerinde Ebu’l-Fazl’ın kardeşi Ebû Nasr’ı esir aldı. 1043 yılı başlarında Sistan’a geldi ve halktan pekçok kimseyi öldürerek etrafı yağmaladı. Neticede Ebu’1-Fazl onunla barış yaptı ve Sistan, Sultan Mevdûd devrinde Selçuklular’a tâbi olarak kaldı.
9.Soru
- Belh
- Tirmiz
- Herat
- Büst
- Bengal
Hangileri Gaznelilerin hâkim olduğu vilayetlerdendir?
I, III, IV |
III, V |
I, II, IV |
I, III, V |
I, II, III, IV |
Seçeneklerden yalnızca Bengal Gaznelilerin sahip olduğu vilayetlerden birisi değildir.
10.Soru
Batı Türk Hakanlığının Müslüman olmayan Karahıtaylar hakimiyetine girmesine sebep olan boy hangisidir?
Oğuzlar |
Kıpçaklar |
Karluklar |
Bulgarlar |
Macarlar |
Karluk meselesi yukarıda belirtilen durumun gerçekleşmesine sebep olmuştur.
11.Soru
Türk Hakanlığında ilk kez sultan ünvanı ile para bastıran aşağıdakilerden hangisidir?
Şemsü’l-Mülk Nasr b. İbrahim |
Tuğrul Kara Han Yusuf |
Tamgaç Han İbrahim b. Nasr |
Tamgaç Han Hızır b. İbrahim |
Ebû Kâlicâr Gerşasp |
Bastırdığı paralarında “Sultânü’fl-fiark ve’s-Sîn (Doğu’nun ve Çin’in Sultanı)” gibi, ilk kez Şemsü’l-Mülk Nasr b. İbrahim “sultan” unvanını kullandı.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkler arasında İslâmiyeti resmî din olarak kabul eden ilk devlettir?
Karahanlı Devleti. |
Bulgar Devleti. |
Samani Devleti. |
Gazneli Devleti. |
Selçuklu Devleti. |
Türkler arasında İslâmiyeti resmî din olarak kabul eden ilk devlet ise İdil (Volga)
Bulgar Devleti’dir. 922’de mucizevî bir hidayet eseri olarak İslâm’ı kabul eden Bulgar hükümdarı İlteber Almuş, Abbâsî Halifesi Muktedir Billâh’a bir elçilik heyeti göndererek kendisine İslâm dinini tebliğ edecek din bilginleri (fakihler), cami ve kale yapımına yardımcı olacak ustalar istemiştir.
13.Soru
Sultan Tuğrul Bey’in 1063 yılında vefatı üzerine bu kez Selçuklu tahtına çıkan Alp Arslan’ın ilk icraatı, aşağıdakilerden hangisini tekrar itaat altına almak oldu?
Sultan Tuğrul Bey’in 1063 yılında vefatı üzerine bu kez Selçuklu tahtına çıkan Alp Arslan’ın ilk icraatı, aşağıdakilerden hangisini tekrar itaat altına almak oldu?
Huttal |
Cend |
Merv |
Tirmiz |
Balasagun |
Sultan Tuğrul Bey’in 1063 yılında vefatı üzerine bu kez Selçuklu tahtına çıkan Alp Arslan’ın ilk icraatı, Huttal ve C¸ağa^niya^n taraflarını tekrar itaat altına almak oldu.
14.Soru
Sebüktegin’in vasiyeti üzerine ölümünden sonra Gazne Devleti’nin başına kim geçmiştir?
Sultan Mahmud |
Alptegin |
Ebu İshak İbrahim |
Gazneli İsmail |
Böritegin |
Sebüktegin öldüğü sırada kardeşi Buğracık Herat vâlisi, oğullarından Mahmud Horasan orduları komutanı, Ebü’l-Muzaffer Nasr Büst vâlisi, İsmail ise Gazne ve Belh’in hâkimiydi. Sebüktegin’in vasiyeti üzerine tahta İsmail geçti ve Belh’te cülus töreni ifa edildi.
15.Soru
Hakanın sarayda “dayandığı” yani güvendiği kimseyi ifade eden unvan aşağıdakilerden hangisidir?
Uluğ hâcib |
Tayangu |
Bırku |
Yatgak |
Silahdarlar |
Sarayda hakan ve vezirden sonra en önemli mansıp uluğ hâcib idi. Hâcibe tayangu denirdi. Hakanın sarayda “dayandığı” yani güvendiği kimseyi ifade eden tayangu, hâcib unvanının kullanımının yaygınlaşmasından sonra unutulmuştur.
16.Soru
Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
Sikke-Madeni paralar |
Fels-Bronz |
Dinar-altın |
Dirhem-gümüş |
Para-yamak |
Ma^vera^ünnehr’in fethinden itibaren İslam coğrafyasına girilmesi ile birlikte burada geçerli olan dinar (altın), dirhem (gümüş) ve fels (bakır) sikkeler (madeni^ paralar) hakanlık tarafından da kullanılmıştır. Bu kapsamda dinara uruğluğ altun, dirheme yarmak ve felse ise benek diyorlardı. Doğru cevap B'dir.
17.Soru
-Gazneli ve Selçuklu sultanları gibi onlarla eşit statüde “Sultan” unvanı kullanmıştır
-Dinî ilimlere vâkıf dindar bir şahsiyetti.
-Buhara yakınlarındaki Harceng’de inşa ettirdiği Ribât-ı Melik meşhurdur.
Bu özellikler aşağıdaki Karahanlı (Türk Hakanlığı) hükümdarlarından hangisine aittir?
Kılıç Tamgaç Han |
Çağrı Han Ali |
Mahmud Tegin |
Tamgaç Buğra Han |
Şemsül Mülk Nasır |
Bastırdığı paralarında “Sultânü’ş-fiark ve’s-Sîn (Doğu’nun ve Çin’in Sultanı)” gibi, ilk kez “sultan” unvanını kullanarak, hakanların Selçuklu ve Gazneli sultanlarına eşit statüde olduğunu gösterdi. Şemsü’l-Mülk Nasr, dinî ilimlere vâkıf dindar bir şahsiyetti. Kaynaklarda o muhaddis (hadis rivayetçisi) ve hattat olarak kaydedilmektedir. Semerkand güzergâhında Buhara yakınlarındaki Harceng’de inşa ettirdiği Ribât-ı Melik meşhurdur.
18.Soru
Sarayda Hakan ve Vezirden sonra en önemli mevki aşağıdakilerden hangisidir?
Silahdarlar |
Alembaşlar |
Tuğcular |
Uluğ Hacib |
Kapucubaşı |
Sarayda hakan ve vezirden sonra en önemli mansup uluğ hâcib idi. Hâcibe tayangu denirdi.
19.Soru
Pend-nâme adlı bir ahlak kitabı yazan ve İslamiyeti de Hindukuş ve ötesine taşıyan ilk Müslüman lider olduğu gibi kurduğu hanedan yani Gazneliler de hâkim oldukları topraklarda, özellikle de Kuzey Hindistan’da Türk-İslam varlığının silinmez izler bırakması yanında, geniş yerli toplulukların da bu dinle müşerref olmalarını sağlayan kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Sebüktegin |
Mahmud |
İsmail |
Nasr |
Yusuf |
Sebüktegin, çocuklarının iyi birer yönetici olmalarını sağlamak için bizzat kendisi Pend-nâme adlı bir ahlak
kitabı yazmıştır. Bu eser günümüzde pek bilinmemektedir. Ancak daha sonra Kutadgu Bilig ve Siyasetnâme’de odaklaşan Türk Devlet anlayışı ile ilgili yazılmış en önemli kitaplardan birisidir. Sebüktegin İslamiyeti de Hindukuş ve ötesine taşıyan ilk Müslüman lider olduğu gibi kurduğu hanedan yani Gazneliler de hâkim oldukları topraklarda, özellikle de Kuzey Hindistan’da Türk-İslam varlığının silinmez izler bırakması yanında, geniş yerli toplulukların da bu dinle müşerref olmalarını sağlamıştır.
20.Soru
- Kannauç
- Kalincar
- Haydarabad
- Ecmir
- Dehli
Hangileri Kuzey Hindistan’da Sebüktegin’e karşı Caypal ile ittifak yapan racalıklardandır?
III, IV, V |
I, II, IV, V |
I, III, IV, V |
I, III, IV |
II, III, V |
Caypal ile başlıca dört racalık ittifak yapmıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ