İlk Müslüman Türk Devletleri Final 15. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Şehrin güvenlik ve aşayişinden sorumlu olan, taşrada da göçerler üzerinde önemli rolü olan görevli aşağıdakilerden hangisidir?
Naib |
Şıhne |
Kethüda |
Muhtesib |
Mustahfız |
Şehrin güvenlik ve asayişinden sorumlu şıhne (şahne) ile göçerler üzerine tayin edilen şıhneler taşra teşkilatının önemli bir parçasıdır.
2.Soru
Buda Dini aşağıdaki devletlerden hangisinin döneminde evrensel bir din haline gelmiştir?
Kuşhan |
Akhun |
Baktria |
Sasani |
Türkşahi |
Baktria Helen devletini ortadan kaldırdıktan sonra güneye yayılarak Hindistan’ın en büyük imparatorluklarından birisi haline gelen Kuşanlar dönemi (M.S. I-IV. yy.) Batı Türkistan kadar Hindistan için de bir altın çağ olmuştur. Nitekim Buda dini bu dönemde, Kuşanların koruyuculuğu altında evrensel bir din haline gelecektir.
3.Soru
Sultan Mesud’un Hacib-i Bozorg ile birlikte yanına çağırdığı Altuntaş aşağıda belirtilen yerlerden hangisinin hakimiydi?
Fergana |
Toharistan |
Belücistan |
Sistan |
Harizm |
Sultan Mesud’un tahta geçişi Gazneli ülkesinde sevinçle karşılandı. O arada sultan da Hâcib-i Bozorg Emir Ali Karîb’e bir mektup yazarak Herat’dan Belh’e geçeceğini, sonra baharda Gazne’ye döneceğini bildirmiş ve Hârizm hâkimi Altuntaş ile yanına gelmelerini emretmişti. Altuntaş görünüşte Gaznelilere bağlı olduğundan Mesud’un davetine icabet ederek Herat’a geldi. Hâcib-i Bozorg da 2 Kasım 1030’da Herat’a ulaştı.
4.Soru
Aşağıdaki bölgelerden hangisi hiçbir zaman Gazneli hakimiyetine girmemiştir?
Gûristan |
Hârizm |
Irak-ı Arap |
Afganistan |
Horasan |
Abbasi Hilafetinin merkez bölgesi olan Irak-ı Arap hiçbir zaman Gazneli hakimiyetine girmemiştir.
5.Soru
Sultan Mahmud dönemindeki Gaznelilerin ordu yapısının diğer türk devletlerin ordu yapısından temel farkı nedir?
Orduyu farklı milletlere mensup askerlerin oluşturması |
Atlı ve piyade birliklerden oluşması |
Cihat fikrinin ağır basması |
Cihan devleti ülküsü |
Ordunun tek elden yönetilmesi |
Olağanüstü bir güce sahip olmasa da korkusuz ve cevval bir asker olan Sultan Mahmud’un Türk, Afgan, Arap ve Hintlilerden teşkil ettiği ordu onun üstün askeri yeteneği altında tek bir vücut halinde hareket edebilmekteydi.
6.Soru
Gaznelilerin kurucusu aşağıdakilerde hangisidir?
Gazneli Mahmud |
Kara Beckem |
Sebüktegin |
Saman-Huda |
Emir Mansur |
Gazneliler hanedanının kurucusu, onun memluğu (kölesi) ve damadı Cuk Kara Beckem’in oğlu Sebüktegin’dir.
7.Soru
Şirzâd’dan sonra III. Mesud ile Selçuklu sultanı Melikşah’ın kızı Mehdü’l-Irak’ın oğlu Arslanşah hangi yıl tahta çıktı?
1059 |
1099 |
1116 |
1118 |
1157 |
Şirzâd’dan sonra III. Mesud ile Selçuklu sultanı Melikşah’ın kızı Mehdü’l-Irak’ın oğlu Arslanşah 1116 yılında tahta çıktı. Doğru cevap C'dir.
8.Soru
Piyasada en yaygın olarak kullanılan, adına “yarmak” da denilen para aşağıdakilerden hangisidir?
Dirhem |
Danik |
Dinar |
Akçe |
Fels |
Mâverâünnehr’in fethinden itibaren İslam coğrafyasına girilmesi ile birlikte burada geçerli olan dinar (altın), dirhem (gümüş) ve fels (bakır) sikkeler (madenî paralar) hakanlık tarafından da kullanılmıştır. Bu kapsamda dinara uruğluğ altun, dirheme yarmak ve felse ise benek diyorlardı. Piyasada en yaygın kullanılan dirhemdi. Dolayısı ile onun karşılığı olan yarmak, aynı zamanda genel anlamda para kelimesinin karşılığı olarak da kullanılıyordu. Hakanlık devri para birimlerinden en meşhuru, Tamgaç Han İbrahim (1041-1068) ve onun parlak iktisadi devrine izafeten söylenen tamgaciyye veya müeyyidü’l-adliyye dirhemleri idi.
9.Soru
Ortaçağ İslam dünyasında bilinen ilk modern nitelikli medrese Tamgaç Han İbrahim tarafından 1066 tarihinde nerede açılmıştır?
Buhara |
Özkent |
Kaşgar |
Semerkant |
Belh |
Ortaçağ İslam dünyasında bilinen ilk modern nitelikli medresenin Tamgaç Han İbrahim tarafından Haziran 1066 tarihinde Semerkand’da açılmış olması şaşırtıcı değildir. Ayrıca böyle bir eğitim kurumuna model olacak prototip, bölgenin eski inanç yapılarında mevcuttu. Tamgaç Han İbrahim Medresesini modern ve ilk kılan hususlar, onu önceki medreselerden ayıran belirgin farklarıdır. Fiziki açıdan kendine ait ayrı bir binası, öğrenci yurdu, kütüphanesi, seçimle gelen idarecileri, belirli bir ekolde (Hanefî Mezhebi zorunlu idi.) programı ve dersleri, düzenli devam eden öğrencileri, öğrenci bursları, enflasyona göre belirlenen maaşlı hocaları, daimi kaynakları ile tespit edilen yıllık bütçesi ve benzeri özelliklerinin olmasıdır.
10.Soru
Kaşgarlı Mahmud’a göre Karahanlı idari hiyerarşisi hangisinde doğru sırayla verilmiştir?
Hakan-Yuğruş-Yavgu-Tüksin-İnal-Tarhan |
Hakan-Er Ögi-İlbeyi-Yuğruş-Yavgu-Tegin |
Hakan-İnal-Tarhan-Yuğruş-Yavgu-İl Beyi |
Hakan-Er Ögi- Yuğruş-Tegin-Yavgu-Öge |
Hakan- İlbeyi- Er Ögi-Yuğruş-Tarhan-Yavgu |
Yusuf Has Hâcib’den kısmen farklılaşan Kaşgarlı Mahmud’un Karahanlı idari hiyerarşisinin doğru sırası A şıkkında verilmiştir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Dandanakan Savaşının Gazneliler açısından en önemli sonucudur?
Gazneliler savaşı kazanarak tarih sahnesinde ki yerini perçinlemişlerdir. |
Gaznelier savaşı kaybetmiş ve çöküş dönemine girmişlerdir. |
Selçuklu tehdidini ötelemişlerdir.Selçuklu tehdidini ötelemişlerdir. |
Gaznelilerde taht mücadelesi başlamıştır. |
Gazneliler Selçukluları vergiye bağlamışlardır. |
Dandanakan yenilgisi Gazneli devletini büyük devlet olmaktan çıkarmış ve onu Hindukuş’un güneyine çekilmeye mecbur bırakmıştır.
12.Soru
Hangi yönteici 674 yılında Beykent’i fethetmiştir?
Ziyâd b. Ebîh |
Ubeydullah |
Muaviye |
Abdullah b. Sevvâr |
Abdurrahman b. Semüre |
llah b. Ziyâd zamanında Maverâünnehr’e yapılan seferler yeni bir safhaya girdi. Ubeydullah 674 yılında Beykent’i fethettikten sonra Buhara üzerine yürüdü.
13.Soru
Kara Hıtaylar hangi savaş sonucunda Maveraunnehr bölgesinin hâkimi olmuşlardır?
Kösedağ savaşı |
Katvan savaşı |
Dandanakan savaşı |
Mercidabık savaşı |
Kantarat-ü Çarhıyan savaşı |
Katyan savaşı sonucunda bölgenin hakimiyetini ele geçirmişlerdir.
14.Soru
Hanefi^ mezhebinin alternatifsiz olduğu Ma^vera^ünnehr’de bir istisna olarak görülmesi gereken S¸a^fii^ fakih aşağıdakilerden hangisidir?
Hanefi^ mezhebinin alternatifsiz olduğu Ma^vera^ünnehr’de bir istisna olarak görülmesi gereken S¸a^fii^ fakih aşağıdakilerden hangisidir?
Ebu^ Nasr Ahmed |
Ebu^ Ta^hir b.İlk |
El-Herka^ni^ |
El-Kesa^ni^ |
S¸emsü’l- Eimme Serahsi^ |
Hanefi^ mezhebinin alternatifsiz olduğu Ma^vera^ünnehr’de bir istisna olarak görülmesi gereken S¸a^fii^ fakih Ebu^ Ta^hir b. İlk, bölgedeki bu gelişmeler sırasında biriktirdiği servetinin de Han Ahmed tarafından elinden alınmasından korkarak, ticaret ve hac bahanesi ile Ma^vera^ünnehr’den ayrıldı ve Isfahan’a gitti.
15.Soru
Hükümdara ait olan her şey bir anlamda onun alâmeti idi. Sultanın hakimiyetini gösteren en etkin ve yaygın sembol aşağıdakilerden hangisidir?
Saray |
Saltanat çadırı |
Taht |
Sikke |
Nevbet vurma |
Hükümdara ait olan her şey bir anlamda onun alâmeti idi. Bu nedenle ona mahsus mekân (saray, saltanat çadırı), eşya (taht, taç, tıraz, bayrak vs.) ve gösteriler (nevbet vurma) çok haşmetli, görkemli, emsalsiz olurdu. Sultanın hakimiyetini gösteren en etkinve yaygın sembol ise hutbe ve sikke idi.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sultan Mesud dönemi savaşları arasında değildir?
Somnath Seferi |
Taberistan Seferi |
Dihistan Seferi |
Multan Seferi |
Dandanakan Savaşı |
Multan Seferi Sultan Mesud'un babası Sultan Mahmud döneminde yapılmıştır.
17.Soru
Ortaçağ’da devletler adlarını kurucularından, kurulduğu coğrafyadan veya sosyal ve dini^ yapısından alırdı. Buna göre Gazneli devletinin kurucusuna göre devletin adı aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?
Yemi^ni^ler
|
Gazneliler
|
Sebüktegini^ler
|
Mahmudi^ler
|
Mesudi^ler
|
18.Soru
Türk Hakanlığı’nın Mâverâünnehr’i ele geçirmek ve orada sağlam bir şekilde tutunmak amacı ile Sâmânîler’de olmadığı kadar imtiyazlar vererek kendi tarafına çektiği gruplar arasında aşağıdakilerden hangisi bulunmaz?
Eski yerli yöneticiler |
Samani erkânından kişiler |
İleri gelen ticaret erbabı |
Güçlü askeri komutanları |
Bölgenin saygın kişileri |
. yüzyılın sonu ve XI. yüzyılın başındaki Türk Hakanlığı paralarına göre, Türk Hakanlığı’nın Mâverâünnehr’i ele geçirmek ve orada sağlam bir şekilde tutunmak amacı ile eski yerli yöneticileri, Sâmânî erkânından kişileri, ileri gelen ticaret erbabını ve bölgenin saygın kişilerini, Sâmânîler’de olmadığı kadar imtiyazlar vererek kendi tarafına çektiği anlaşılmaktadır. Bu tarz yönetimin bir sonucu olarak, Mâverâünnehr’in kısa sürede ve kolayca Türk Hakanlığı hakimiyetine girdiği gibi, Horasan için verilen mücadelede de Mâverâünnehr dihkânlarının tamamının hakanlık tarafında yer aldığı görülmektedir. Ancak bu imtiyazlar, XI. yüzyılın ikinci yarısından itibaren tamamen kaldırıldı ve dihkânların bölgedeki nüfuzuna son verildi.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “eşkinci”nin görevleri arasındadır?
Hakanın ve sarayın korunması işini yürütmek
|
Sarayın mutfak işlerini yürütmek
|
Sarayda teşrifatçılık yapmak
|
Hakanın içki ve mezesini hazırlamak
|
Posta işlerini yürütmek
|
20.Soru
Doğu Türk Hakanlığı’na 1211’de aşağıdaki devletlerden hangisi son vermiştir?
Harzemşahlar |
Moğollar |
Kara Hitaylar |
Naymanlar |
Selçuklular |
Doğu Türk Hakanlığı hakanı İbrahîm b. Ahmed’in Karluk ve Kanglı Türklerinin müsebbibi olduğu meseleleri çözememesi, ülkenin 1130’da Karahıtây hakimiyetine girmesine neden olmuş ve 1211’de Nayman Güçlük’ün bu devlete son vermesi ile Doğu Türk Hakanlığı da sona ermiştir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ