İlkçağ Felsefesi Ara 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kozmoloji ve doğa anlayışında temel kavramın "khaos" olduğunu savunan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Homeros. |
Hesiodos. |
Thales. |
Platon. |
Sokrates. |
Eski Yunan düşüncesinin temel kabulleri şunlardır: Başlangıçta hep ezelî ve ebedî bir madde vardır. Bu başlangıç maddesi, belli bir zamanda, bildiğimiz anlamda düzenli evren olan kosmosa dönüşmüştür. Bu madde canlıdır. Bu maddenin canı var. Eski Yunan dünyasında can kelimesinin adı psykhedir. Bu ruh, ilahi bir ruh değil, bir meteordur. Homeros’ta temel madde okeanostur ve bu su da hareket hâlindedir. Yani hareketin kaynağı aranmamaktadır. Hesiodos’ta ise temel madde, khaostur
ve hareket etme görevi erosa yüklenir. Cevap B'dir.
2.Soru
Demokritos'a göre arkhe nedir?
Atomlar |
Nous |
Hava |
Ateş |
Su |
Demokritos, evreni oluşturan temel unsurun sonsuz sayıdaki atomlar olduğu kanaatindedir. Ona göre, her cisim kendisinden geriye gidilmesi mümkün olmayan küçük parçalara dek bölünebilir. Artık bölünemeyecek olan nihai unsura Demokritos atom (bölünemeyen) adını vermektedir.
3.Soru
- Thales
- Aristotales
- Descartes
- Anaksimandros
- Anaksimenes
Yukarıdaki filozoflardan hangileri Miletos Okulu filozoflarındandır?
I,II ve III |
II,III ve IV |
III,IV ve V |
I,IV ve V |
II,III ve V |
Miletos okulu filozofları Thales,Anaksimandros ve Anaksimenes dir. Doğru cevap D'dir.
4.Soru
Hangisi sofistler ile ilgili olarak söylenemez?
Toplum tarafından dışlanmışlardır. |
Retorik ustasıdırlar. |
Para karşılığı ders vermişlerdir. |
Bazıları köleliğe karşı çıkmıştır. |
Entelektüeller tarafından eleştirilmişlerdir. |
İnsanlar sofistlerden para karşılığı ders almışlardır. Söz sanatı günün koşullarında önemli bir araçtır ve sofistler bu konuda ustadırlar. Toplum onları dışlamamıştır.
5.Soru
Demokritos ahlakın amacı olarak belirlediği ruh dinginliğini tanımlamak amacıyla çeşitli kavramlar kullanır. Aşağıdakilerden hangisi mutluluk anlamına gelen kavramdır?
Harmonia |
Eudaemonia |
Summetria |
Ataraxia |
Athambia |
Demokritos ahlakın amacı olarak belirlediği ruh dinginliğini tanımlamak amacıyla çeşitli kavramlar kullanır. Eusteô (esenlik), athambia veya athaumastia (hayranlığın olmayışı), ataraxia (dinginlik), harmonia (uyum), summetria (simetri), eudaemonia (mutluluk) bunlardan bazılarıdır (Barnes, 2005, s. 422).
6.Soru
Empedokles'in evrenin temelinde yer aldığını düşündüğü unsurlar aşağıdaki seçeneklerden hangisine yer almaktadır?
Yaşam ve ölüm |
Sevgi ve nefret |
Hava, ateş, toprak ve su |
Geçmiş ve gelecek |
Varoluş |
Plüralist dönemin ilk düşünürü olarak kabul edilen Empedokles (MÖ 495 – 435), evrenin temelinde dört unsurun mevcut olduğu kanaatindedir. Ona göre, hava, ateş, toprak ve su gördüğümüz bütün nesnel gerçekliği ortaya çıkaran aslî unsurlardır. Bu kapsamda doğru seçenek C seçeneğidir.
7.Soru
Pre-sokratik dönem filozoflarında akıl yürütme ve gözlem ön plandadır. Doğaya yönelik bilgi doğayı gözleyerek ve akıl yürütülerek elde edilebilir yaklaşımı görülmektedir. Buna karşın bu dönemde bilimsel bilgi yeterince gelişmemiştir. Bunun nedeni aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Geleneksel bilgi kanallarına sıkı bağlılık |
Varoluşa yönelik bilgilerin mitolojik kaynaklardan edinilmesi |
Teolojik bilginin baskın olması |
Deneye yeterince önem verilmemesi |
Evrene yönelik kapsayıcı açıklamaların geliştirilememesi |
Presokratik dönemde mitostan öte logos ön plana çıkmıştır. Ancak akıl ve gözlem bilginin kaynağı olarak görülmüş ve deneye yeterince önem verilmemiştir. Bu nedenle yanıt D seçeneğinde verilmiştir.
8.Soru
İlk filozoflar olarak kabul edilen Milet Okulu düşünürleri hangi seçenekte doğru verilmiştir?
Thales, Pisagor ve Aristoteles |
Thales, Anaksimandros ve Aristoteles |
Thales, Anaksimandros ve Anaksimenes |
Thales, Platon ve Aristoteles |
Thales, Aristoteles ve Anaksimenes |
İlk filozoflar olarak kabul edilen Milet Okulu düşünürlerinin, yani ales, Anaksimandros ve Anaksimenes'tir. Doğru cevap C'dir.
9.Soru
"En büyük kötülük cahilliktir." ifadesi ile Sokrates’in aşağıdaki yaklaşımlarından hangisine vurgu yapılmaktadır?
Mutluluğun nihaiyi hedef olması |
Bile bile kötülük yapılmasının mümkün olmaması |
Çok bilenin çok yanılması |
Erdem bilgisi ile doğa bilimlerinin örtüşmesi |
Cahilliğin iktidar odakları tarafından desteklenmesi |
Sokratese göre bilmek erdemdir. Bilmek erdemini kazanan kimse kötülük yapamaz. Doğru cevap B'dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi küçük Sokratik okullar arasında gösterilemez?
Megara Okulu |
Elis-Eretria okulu |
Kinikler okulu |
Kirene okulu |
Girit okulu |
Megara Okulu, Elis-Eretria Okulu, Kinikler Okulu ve Kirene Okulu bu kapsamda üzerinde durulması gereken dört temel okulu ifade etmektedir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
11.Soru
Sokratesçi okulların ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
Doğa felsefesini merkeze almak |
Astronomiye odaklanmak |
Ahlak felsefesini baş köşeye yerleştirmek |
Teknolojik gelişimi ilk sıraya yerleştirmek |
Tarih bilincini aşılamak |
Sokratesçi okulların ortak özelliği ahlak felsefesini baş köşeye yerleştirmektir.
Doğru Cevap C'dir.
12.Soru
"Maddî dünyanın üzerinde ikinci ve daha yüksek bir ruhlar dünyası vardır. Ruhlar ölümsüzdür. Ruhların bir kısmı işledikleri günah nedeniyle kirlenmiş kabul edilmekte ve dünyaya sürgüne gönderilmektedir. Bunlar, bir bedene girerek, Empedokles’in deyişiyle etten yabancı gömleklere bürünerek, yaşamak zorundadır. Sürgün boyunca çeşitli biçimlere giren ruhlar kimi zaman bitki, kimi zaman balık, kimi zaman hayvan, kimi zaman ise insan olmaktadır." Verilen tanım aşağıdaki seçeneklerden yer alan ifadelerden hangisini karşılamaktadır?
Öteki dünyada varolma |
Ölüm |
Doğum |
Dirilme. |
Reenkarnasyon |
Reenkarnasyon teorisine göre, maddî dünyanın üzerinde ikinci ve daha yüksek bir ruhlar dünyası vardır. Ruhlar ölümsüzdür. Ruhların bir kısmı işledikleri günah nedeniyle kirlenmiş kabul edilmekte ve dünyaya sürgüne gönderilmektedir. Bunlar, bir bedene girerek, Empedokles’in deyişiyle etten yabancı gömleklere bürünerek, yaşamak zorundadır. Sürgün boyunca çeşitli biçimlere giren ruhlar kimi zaman bitki, kimi zaman balık, kimi zaman hayvan, kimi zaman ise insan olmaktadır. Empedokles bitkiler arasında defne, hayvanlar arasında aslan, insanlar arasında ise bilge, ozan ve hekim bedeninin girilebilecek en iyi biçimler olduğunu iddia etmektedir. Bu kapsamda doğru seçenek E seçeneğidir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Pythagorasçıların evrendeki uyumu açıklamak kullandıkları on karşıt çift arasında değildir?
Sınırlı/ Sınırsız |
Tek/Çift |
Bir/Çok |
Sağ/Sol |
Siyah/Beyaz |
Bir evrendeki her şeyin temeli olduğundan, sınırlı ve sınırsız çifti de tüm evrene saçılmıştır. Pythagorasçılar aynı zamanda evrendeki uyumu sağlayan on karşıt çift saptarlar: Sınırlı/sınırsız, tek/ çift, bir/çok, sağ/sol, erkek/dişi, süku^nette olan/ harekette olan, doğru/eğri, aydınlık/karanlık, iyi/ kötü, kare/dikdörtgen. Doğru yanıt E seçeneğidir.
14.Soru
Herhangi bir niteliğin veya gözlemlenen bir değişimin ve hareketin belirli bir amaçla bağlantılı olarak açıklanması gerektiği yönündeki felsefî bir iddia olan kavram, aşağıdaki seçeneklerden hangisinde yer almaktadır?
Antropomorfizm |
Monizm |
Hedonizm |
Kontemplatif |
Teleoloji |
Teleoloji erek-bilim olarak tercüme edilebilir. Yunanca telos (amaç, erek) ve logos (bilim) kavramlarından türetilmiştir. Kabaca, herhangi bir nesnede veya evrenin tamamında gözlenen bir değişim veya hareketin belirli bir amaç doğrultusunda gerçekleştiğine dair düşünceyi ifade etmektedir. Bir diğer açıdan, teleoloji, herhangi bir niteliğin veya gözlemlenen bir değişimin ve hareketin belirli bir amaçla bağlantılı olarak açıklanması gerektiği yönündeki felsefî bir iddiadır. Bu kapsamda doğru seçenek E seçeneğidir.
15.Soru
Heraklitous'un logos öğretisine göre aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
Arkhenin miktarı değişmez. |
Arkhe bir yerde azalıyorsa başka bir yerde çoğalır. |
Evrene egemen olan düzen logostur. |
Bir nesne ya vardır ya da yoktur. |
Karşıtların oranlı bir şekilde birbirlerine dönüşmesini sağlayan şey logostur. |
Savaş durumu her nesnenin karşıtların toplamı olduğunu ifade eder. Bu açıdan, Herakleitos’a göre, bir nesne “hem vardır, hem yoktur”. Doğru yanıt D seçeneğidir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi meşhur sofist önermesidir?
İnsanlar arasında düşünce farklılıkları olduğu. |
İnsan her şeyin ölçüsüdür. |
Temel uzlaşma noktalarının bulunup bulunmadığı. |
Evrensel bir bilgi ya da hakikat arayışı. |
Bilgiye ulaşmaya kapı aralayacak başlangıç eşiği. |
Sofistler için gerçek yoktur. Bilgiye ulaşmak mümkün değildir. C¸ünkü insanlar farklı farklıdır, bir düşünce başka bir düşüncenin karşısına çıka- bilmektedir ve bir düşünce peka^la^ diğeri kadar iyi olabilmektedir. Meşhur Sofist önermeyi hatırlayalım: “İnsan her şeyin ölçüsüdür.” Her şeyin ölçüsünün insan olması demek, herkes için geçerliliği olan genel bir hakikatin mevcut olmaması demektir.
17.Soru
Hangisi Demokritos'un ahlak anlayışıyla ilgili söylenemez?
Hedonisttir. |
Bireyselcidir. |
Utilitarianisttir. |
Entelektüelist bir eğilime sahiptir. |
Ruh dinginliğine önem verir. |
Demokritos genelin menfaatini gözeten (utilitarianist) bir yaklaşım sergilemektedir (Elmalı ve Özden, 2013, s. 79).
18.Soru
Aşağıdaki ifadelerin hangisi Herakleitos’a göre doğru değildir?
Düşünemeyen, aklını kullanmak, sorgulamak yerine kendilerine verilenlerle yetinen insanlardır. |
Durağan bir maddeyi arkhe olarak seçmek doğadaki değişim ve devinimi açıklamakta yeterlidir. |
Oluş daima bir düzensizlik içerisindedir. |
Evren “boyuna akan bir süreç”, başı sonu olmayan bir değişimdir. |
Tüm değişenlerin oranlı bir biçimde değiştiği düzene logos adını verir. |
Herakleitos durağan bir maddeyi arkhe olarak seçmenin doğadaki değişim ve devinimi açıklayamayacağını düşündüğünden, bildiği en hareketli özdeği, “ateş”i arkhe olarak seçer. Bu bilgi ışığında sorunun doğru cevabı “B” şıkkıdır.
19.Soru
Filozof sözcüğünü ilk kez kim kullanmıştır?
Miletos okulu |
Pythagorasçılar |
Aristoteles |
Aneksimenes |
Sokrates |
Filozof sözcüğünü ilk kez kullanan Pythagorasçılar, felsefe etkinliğini de insani etkinliklerin en üstünü, doğru yaşama götüren yol olarak tanımlarlar. Bu çerçevede doğru cevap “B” şıkkıdır.
20.Soru
Miletoslu düşünürlerin aşağıdaki alanlardan hangisine etkisi daha çok olmuştur?
Astronomi |
Matematik |
Kimya |
Evrim |
Geometri |
Evrim yaklaşımının temelleri Miletoslu düşünürler özellikle de Anaksimandros tarafından oluşturulmuştur. Bu nedenle yanıt D seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ