İlkçağ Felsefesi Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Mitostan logosa geçişi işaret eden felsefenin, dinin eğilimlerini eleştirel bir gözle okuyabilecek kadar olgunluğa eriştiğinin göstergesi olarak çağının Tanrı anlayışına eleştiride bulunan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Pythagoras |
Herakleitos |
Zenon |
Ksenophanes |
Anaksimandros |
Ksenophanes’in, çağının Tanrı anlayışının yol açtığı spekülasyonlara ilişkin iki temel eleştirisi bulunur. Bu eleştirilerden ilki antropomorfik (insan biçimci) Tanrı anlayışına, ikincisi ise çoktanrıcılığa yöneliktir. Dönemin din anlayışına yönelik bu türden eleştiriler, mitostan logosa geçişi işaret eden felsefenin, dinin eğilimlerini eleştirel bir gözle okuyabilecek kadar olgunluğa eriştiğinin de en açık göstergesidir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangileri Demokritos'un ahlakın amacı olarak belirlediği ruh dinginliğini tanımlamak amacıylakullandığı kavramlardandır?
- Eusteô (esenlik)
- athaumastia (hayranlığın olmayışı)
- euthymia (ruh dinginliği)
- arkhe (madde)
- nous (akıl)
1-2 |
2-5 |
1-3-4 |
1-2-3 |
3-4-5 |
Demokritos ahlakın amacı olarak belirlediği ruh dinginliğini tanımlamak amacıyla çeşitli kavramlar kullanır. Eusteô (esenlik), athambia veya athaumastia (hayranlığın olmayışı), ataraxia (dinginlik), harmonia (uyum), summetria (simetri), eudaemonia (mutluluk) bunlardan bazılarıdır (Barnes, 2005, s. 422).
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Eski Yunan dünyasında görülen mysterie denilen tarikatların özelliklerinden biri değildir?
Törenler herkese açık şekilde gerçekleştirilir |
İman edenlere günahlarından arınma sağlanır |
Dionysos bu kültün kurucusu olarak kabul edilir |
Öte dünyada mutluluk içinde yaşam vadedilir |
En çok orta ve alt sınıfın ilgisini çekmiştir |
Mysterie, iman edenlere günahlardan arınma, öte dünyada mutluluk içinde yaşama sağlayan gizli kült(din)lere verilen isimdir. Mysterie mensupları, törenlerini gizli tutmayı kutsal bir vazife sayarlardı. Dionyosçuluk, bu tür en önemli kültler arasında yer almaktadır. Bu kültün kurucusu olarak kabul edilen, Dionyos (Dionysos) bağ, şarap ve mistik vecd tanrısı olarak bilinmektedir. Doğru cevap A'dır
4.Soru
Anaksimenes’e göre oluşu başlatan temel maddeye yönelik aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Havadır |
Sudur |
Ateştir |
Topraktır |
Belirsizdir. |
Anaksimenes’e göre madde havanın dönüşümü sonucu oluşmaktadır. Bu nedenle yanıt A seçeneğinde verilmiştir.
5.Soru
Her şeyi bildiğini zanneden cahil, hiçbir şey bilmediğinden kuşkulanan ise bilgedir. Sokrates’in yaklaşımı düşünüldüğünde bu ifade ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Cahilliğin erdem olması |
Bilgisizlik bilincinin bilgelik için temel olması |
Sorgulayarak herkesin kabul edilebileceği doğrulara ulaşılabilmesi |
Kişinin erdemli olduğunu düşündüğü durumlar için fedakarlık yapabilmesi |
Cahilliğin her şeyi bilme yanılsaması olması |
Kişinin bildiği bütün olgulardan kuşkulanması yani bilgisizlik bilinci bilgeliğin ilk basamağıdır. Doğru cevap B'dir.
6.Soru
Aneksimandros’a göre arke zıtlıkları içerisinde barındıracağından su olamaz. Buna göre Arkhe ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Sınırsız ve belirsizdir |
Doğa üstü güçlerdir |
Evrenle birlikte oluşmuştur |
Görünmeyen bir enerjidir |
Evrendeki nedensel ilişkilerdir |
Anaksimandros’a göre Arkhe sınırsız ve belirsiz olmalıdır ki zıtlıkları ve değişimi içerisinde barındırsın. Bu nedenle yanıt A seçeneğinde verilmiştir.
7.Soru
Thales ilk maddenin hareketini maddenin ruhlarla, tanrılarla dolu olduğu iddiasıyla açıklamaya çalışır. Thales’e göre su, “mıknatıs taşındaki çekme kuvveti gibi bir hayat gücü” barındırır.
Thales'in Hylozoizm olarak adlandırılan bu yaklaşımı benimsemesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Thales ilk maddenin hareketini maddenin ruhlarla, tanrılarla dolu olduğu iddiasıyla açıklamaya çalışır. Thales’e göre su, “mıknatıs taşındaki çekme kuvveti gibi bir hayat gücü” barındırır.
Thales'in Hylozoizm olarak adlandırılan bu yaklaşımı benimsemesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Thales suyun kaldırma kuvvetinden etkilenmiştir |
Thales denize yakın bir yerde yaşamaktadır |
Thales maddeyi canlı olarak algılama eğilimindedir |
Thales maddenin sıvı formuna odaklanmıştır |
Thales maddenin farklı şekiller alabileceğini düşünmektedir |
Thales ilk maddenin hareketini maddenin ruhlarla, tanrılarla dolu olduğu iddiasıyla açıklamaya çalışır. Thales’e göre su, “mıknatıs taşındaki çekme kuvveti gibi bir hayat gücü” barındırır. Thales’in bu argümanı, onun maddeyi canlı olarak kavrama eğiliminde olduğuna işaret eder.
Doğru cevap C seçeneğidir.
8.Soru
Felsefe terimi ilk kez kim yahut kimler tarafından kullanılmıştır?
Thales. |
Pyhtagorasçılar. |
Aristo. |
Platon. |
Stoacılar. |
Terim ilk kez phytagorasçılar tarafından kullanılmıştır.Cevap B'dir.
9.Soru
Hangisi Socrates'in dostları ve öğrencilerinden birisi olmamıştır?
Platon |
Ksenophon |
Aristoteles |
Antisthenes |
Aeschines |
Aristoteles, Sokrates öldükten sonra dünyaya gelmiştir.
10.Soru
İnanan insan bireylerine ve topluluklarına evrenle, insanla, toplumla ilgili birtakım teorik çözümler öneren, bir çeşit yaşama ve düşünme tarzı, dünyayı anlama biçimi olarak adlandırılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
İnanan insan bireylerine ve topluluklarına evrenle, insanla, toplumla ilgili birtakım teorik çözümler öneren, bir çeşit yaşama ve düşünme tarzı, dünyayı anlama biçimi olarak adlandırılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Arete |
Philo |
Sophos |
Mythos |
Physikoi |
Mitoslar, o mitoslara inanan insan bireylerine ve topluluklarına evrenle, insanla, toplumla ilgili birtakım teorik çözümler önerir. Mythos (mitos), bir yaşama ve düşünme tarzı, dünyayı anlama biçimidir. C¸ünkü mitolojik düşünme, her şeyden önce insanın, “Neredeyim? Evren nedir? Bu dünya nasıl meydana geldi?” gibi sorularına cevap verir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sophos sözcüğünün anlamlarından bir tanesi değildir?
Ustalaşmak |
Mazeret |
Kabiliyet |
Kahramanlık |
Oturmasını ve kalkmasını bilmek |
Eski Yunan dünyasında sophosun birinci anlamı ustalaşmak, maharet ve beceri sahibi olmaktır. Homeros’ta sophos kelimesi, bir insanın yetişmesinden dolayı kazandığı teknik beceri, kabiliyet anlamına gelir ve pratik bir değer taşır. Sophos, yiğitlik, savaşçılık, kahramanlık, teknik beceri, sözünü bilerek konuşmak, oturmasını ve kalkmasını bilmek anlamlarına gelir. Doğru cevap B'dir.
12.Soru
Düşünme gücünün kana ait olduğunu söyleyerek ilginç bir fikir ortaya atan, kanın insani varoluşun esas taşıyıcısı ve düşüncenin merkezi olduğunu vurgulayan filozof kimdir?
Herakleitos |
Empedokles |
Thales |
Parmenides |
Zenon |
Empedokles, düşünme gücünün kana ait olduğunu söyleyerek ilginç bir fikir ortaya atmaktadır. Kan, insani varoluşun esas taşıyıcısı ve düşüncenin merkezidir. İnsanın bütün yetenekleri dört unsurun kandaki karışımının olgunluğuna göre artmakta veya azalmaktadır. Kanda bütün unsurlar yer aldığı için, her şeyi bilebiliriz. Bu kapsamda doğru seçenek B seçeneğidir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Thales’in özelliklerindendir?
Düşünsel etkinlikte genellikle doğa araştırmacısıdır. |
Dünyayı, doğaüstü güçler ile açıklamaktadır. |
Kesinlikle herhangi bir konuda meraksız birisidir. |
Alışkanlıklarına bağlı, dogmatik olabilmektedir. |
Efsaneye dayalı açıklamalarda bulunmaktadır. |
Thales, ilk bilim adamı-filozof kabul edilir. Thales’in ilk bilim adamı-filozof kabul edilmesinin en önemli nedeni, onun “doğal olayların, doğaüstü güç ve nedenler yoluyla değil de doğal nedenleriyle açıklanması gerektiği” görüşüdür.
Buna göre, doğadaki olayları tanrıların hiddetiyle izah etmekten oluşan açıklama, efsaneye dayalı bir açıklamadır; o, belli bir olaya ilişkin genelleştirilemeyen, hiçbir şekilde test edilip sorgulanamayan ve sadece kabul edilmesi istenen bir açıklamadır. Oysa olup bitenleri veya doğadaki değişmeleri, nitelikleri niceliğe indirgeyerek veya nesneleri meydana getiren temel öğelerin oransal değişimleri yoluyla açıklamak, tamamen doğal nedenlere dayanan, bütünüyle akli ve test edilebilir bir açıklamadır. Dahası, akla dayalı bir anlamlı kılma çabasından oluşan bilim ya da felsefede sunulan açıklama genel ya da evrensel bir açıklama olmak durumundadır. Bir filozof olarak Thales’in ilgileri, ortalama insanın ilgilerinden farklıydı. Thales, “bir şeylerin neden var olduğunu” merak ediyordu.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangi filozofun yöntemi diyalektik, diyaloga dayalı, doğurtucu, çürütücü, aporetik, ironik ve alaycıdır?
Platon |
Cicero |
Sokrates |
Aristotales |
Descartes |
Sokrates’in yöntemi diyalektik, diyaloga dayalı, doğurtucu, çürütücü, aporetik, ironik ve alaycıdır.Sokrates, bilgiye ulaşmanın imkansızlığını öne süren Sofistlerden kendisini ayırt etmeye özen gösterir. Onun yönteminde bilgi bulunmaktan çok hep aranması gereken bir şey olarak görülür. Bir başka biçimde söylenirse, Sokrates, bilgi ya da kavramların gerçek doğalarının nihai anlamda bilinebilir şeyler olmadıklarını söylemektedir.
15.Soru
Miletos Okulu, bir ana-maddenin diğer maddelere değişim ve dönüşümünü hangi anlayış ile açıklamaya çalışmaktadır?
Logos |
Dualizm |
Monizm |
Hylozoizm |
Makro Kosmos |
Miletoslu filozoflar, arkheyi tek bir madde olarak kabul eden monist bir görüşe sahiptirler. Ancak arkheyi tek bir madde olarak kabul ediş, değişim ve hareketin olanağını açıklamakta yetersiz kalır. Düşünürler, bir ana-maddenin diğer maddelere değişim ve dönüşümü sorununu maddeyi canlı kabul etmekle çözümlemeye girişirler. Bu nedenle Miletos Okulu düşünürlerinin görüşlerine canlı maddecilik (hylozoizm) anlayışı hâkimdir.
16.Soru
Herakleitos evrenin ana maddesi (arkhe) olarak aşağıdakilerden hangisini seçmiştir?
Hava |
Su |
Ateş |
Toprak |
İnsan |
Herakleitos’un başlangıçtaki ilgisi, Miletos Okulu geleneğinde görüldüğü gibi arkheyi aramaya yöneliktir. Ancak Herakleitos durağan bir maddeyi arkhe olarak seçmenin doğadaki değişim ve devinimi açıklayamayacağını düşündüğünden, bildiği en hareketli özdeği, “ateş”i arkhe olarak seçer. Doğru cevap C seçeneğidir.
17.Soru
Hangisi Pythagorasçılar için söylenebilir?
İnsanın beden ve ruhtan var olduğunu öne sürmüşlerdir. |
Felsefeleri monist bir anlayışa sahiptir. |
Doğayı inceleyerek sorulara cevap bulmuşlardır. |
Ahlak konusu üstünde durmamışlardır. |
Felsefelerinde maddi nedene yönelmişlerdir. |
B, C, D ve E şıkları Miletos Okulu düşünürlerinin felsefesine işaret etmektedir.
18.Soru
Seçeneklerden hangisi Empedokles'in tanrısal varlıklar olarak gördüğü unsurlardan değildir?
Seçeneklerden hangisi Empedokles'in tanrısal varlıklar olarak gördüğü unsurlardan değildir?
hava |
ateş |
ruh |
toprak |
su |
Empedokles dört unsuru tanrısal varlıklar olarak görmektedir. Ona göre hava Hades, ateş Zeus, toprak Hera, su ise Nestis ile özdeştir.
19.Soru
Sokrates’in takipçilerinden olan Kinikler için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Toplumsal değerlerden özgürleşilmelidir. |
Kaygı ve haz insan davranışlarını yönlendirmemelidir. |
Erdemli kimselerce ideal bir devlet düzeni kurulabilir. |
Akrabalık ilişkileri gibi durumlar özgürlüğü kısıtlamaktadır. |
Uygarlığın nimetleri kişiyi bağımlı yapmaktadır. |
Kinikler bireyin iradesini belirleyebilecek olan devlet, toplumsallık gibi uygulamalara karşıdırlar. Doğru cevap C'dir.
20.Soru
Atom öğretisini asıl geliştiren ve bir ekol olarak yerleştiren kişi kimdir?
Epiküros |
Aristippos |
Anaksagoras |
Demokritos |
Parmenides |
Atom öğretisini asıl geliştiren ve bir ekol olarak yerleştiren kişi Demokritos’tur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ