Özel inşaat işletmesi, arsa sahibinden tapu aracılığıyla arsayı devraldığında 250 Arazi ve Arsalar hesabı borçlandırılır. İnşaatın başlanma niyeti ile birlikte 250 Arazi ve Arsalar hesabı alacaklandırılarak, 150 İlk Madde ve Malzeme hesabı borçlandırılacaktır. Böylece arsa, işletmenin maddi duran varlıklarından çıkartılarak stoklarına getirilir. Doğru yanıt B’dir.

Türk Medeni Kanunu’nda inşaat işleri ile ilgili olarak yapılar, taşınır inşaatlar (yapılar) ve taşınmaz inşaatlar (yapılar) olmak üzere ikili bir ayrıma tabi tutulmuştur. Taşınır yapılar; başkasının arazisi üzerinde kalıcı olması amaçlanmaksızın yapılan kulübe, büfe, çardak, baraka ve benzeri hafif yapılar olarak tanımlanmıştır. Taşınmaz yapılar ise; insan eliyle toprağa bağlı olarak (arsa/arazi üzerinde) sürekli kalmak amacıyla meydana getirilen ve ekonomik değer taşıyan yapılardır (Kızılot, 2008:3).

2. sınıf yapılar, üç grupta açıklanmaktır: A grubunda; kuleler, ayaklı su depoları, palplanj/ ankrajlı perde ve istinat duvarları, kayıkhane vb., B grubunda; şişirme (pnömatik) yapılar, tek katlı ofisler, yat bakım ve onarım atölyeleri, mezbahalar vb., C grubunda ise; uçak bakım ve onarım amaçlı hangar yapıları, tek katlı, bodrum ve asma katı olabilen prefabrik beton, botenarme ve çelik sanayi yapıları olarak sıralanmıştır.

Maliyet politikasının sürdürülebilirliği yaklaşımı, sabit ve değişken maliyetlerde gelecekte olası artışların önlenmesi çabalarına odaklanmaktadır.

2019 Tamamlanma Yüzdesi = O güne kadar katlanılan maliyetler /                                                             Toplam tahmini maliyetler

2019 Tamamlanma Yüzdesi= 84.400/ 425.000 = 0,1985 = % 19.8

Ortak maliyetlerin temel özellikleri şöyle sıralanabilir:
• Ortak maliyetler birçok maliyet unsurunu içinde barındırır. Bu nedenle birbirinden farklı özelliklere sahip maliyetler inşaat işiyle ilişkilendirilmeye çalışılır.
• Ortak maliyetler yarı değişken maliyet özelliği taşırlar. Üretimle ilgili sabit maliyetlerin tamamı ise ortak maliyet içerisinde yer alır.
• Ortak maliyetler birçok inşaat işini ilgilendiren maliyetlerdir. Bu nedenle maliyetlerin inşaat işlerine dağıtımında Gelir Vergisi Kanunu’nun 43. maddesinde belirtilen yöntemlerden yararlanılır.
• Ortak maliyetler dönem içinde farklı zamanlarda ortaya çıkabilir. Ayrıca zaman içinde de maliyette dalgalanmalara neden olabilir. Örneğin yıllık izinler, ikramiyeler gibi.
• Bazı ortak maliyetlerde ancak dönem sonunda maliyetleri kesinleşir. Örneğin bakım onarım giderleri gibi.
• Yıllık tutarları bilinen bazı maliyetlerin bir kısmında dönem sonunda düzeltme yapmak gerekebilir. Örneğin kullanılmayan iş makinelerinin amortisman giderleri gibi.

Doğru cevap D'dir.

Yeşil defter, iki ara hakediş dönemi arasında yapılan inşaat işlerini ve çeşitlerini gösteren defterdir. Ayrıca söz konusu inşaat işlerinin yaklaşık maliyet hesaplama­larına dayalı hakediş tutarları da oluşturulur.

Kamu ihalelerinde teminat alımı, Kamu İhale Kanunu ile yasallaştırılmıştır. Yüklenici ihaleye girerken teklifiyle birlikte ihale bedelinin azami %3’ü oranında geçici teminat tutarını ödemekle yükümlüdür.

10 Eylül 2019 ve Haziran 2020 tarihleri arasında yapmış olduğu taahhüt şeklindeki inşaat ve onarım işine ilişkin beyannamesini kâr ve zarar 2020 yılında tespit edileceği için, sermaye şirketi olarak, 2021 yılının Nisan ayının 25. günü akşamına kadar beyanname verilmesi gerekmektedir. Doğru yanıt E’dir. Şahıs işletmesi olsaydı 2021 Mart ayının birinci gününden yirmi beşinci günü akşamına kadar beyanname vermelidir.

ANS işletmesinin 20X8 döneminde yaptığı inşaat harcamaları;

• okul inşaatı işi 30.000 TL
• köprü inşaat işi 18.000 TL
• kanal inşaat işi 28.000 TL
• park onarım işi 24.000 TL

20X8 dönemi toplam inşaat harcamaları = 100.000 TL

20X8 döneminde bu işletmenin toplam ortak maliyetleri 10.000 TL olduğuna göre;

Ortak maliyet yükleme payı = 10.000 TL / 100.000 TL =0,10 TL/TL

Köprü inşaatı işinin ortak maliyetlerden aldığı pay:

18.000 TL × 0,10 TL/TL = 1.800 TL

Doğru cevap C'dir.

Müteahhidin kâr/zarar beyan etmesi için, inşaatın tamamlanmış olması yeterli
değildir. Hem inşaat bitmiş hem de bağımsız bölümlerden en az biri satılmış olmalıdır. İnşaatın devamı sırasında satılan bağımsız bölümler nedeniyle alınan paralar avans niteliğindedir. İnşaat bitmeden önce tüm bağımsız bölümler satılmış olsa dahi yine de kâr/zarar beyan edilmez. Çünkü inşaat bitmediğinden maliyetlerde belli olmamıştır.

Genellikle özel inşaat işlerinde vergiyi doğuran olayın tapuya tescil işlemi ile gerçekleştiği düşünülmektedir. Ancak tescil işlemi yapılmadan da inşaat işletmeleri yapmakta oldukları bağımsız bölümleri inşaat devam ederken özel sözleşme veya satış vaadi sözleşmesi ile satmaktadırlar. İnşaat devam ederken yapılan bu satışlar karşılığında alınan bu paralar avans niteliğindedir. Burada vergiyi doğuran olay söz konusu değildir. Özel inşaat işlerinde vergiyi doğuran olay tasarruf hakkının devridir.

Sağlık ocağı inşaatında sipariş verilen çakıllar doğrudan inşaat yapımında kullanılırsa Hizmet Üretim Maliyetleri hesabında, eğer söz konusu çakıllar önceden depolanmışsa bu durumda İlk Madde ve Malzeme hesabında izlenmesi gerekir. Doğru cevap B'dir.

Brüt satış kârı veya zararı 690 Dönem Kârı veya Zararı hesabında gösterilmektedir.

Kamu ihalelerinde teminat alımı, Kamu İhale Kanunu ile yasallaştırılmıştır. Yüklenici ihaleye girerken teklifiyle birlikte ihale bedelinin azami %3’ü oranında geçici teminat tutarını ödemekle yükümlüdür. İhalenin üstünde kalması durumunda ise, ihale bedelinin azami %6’sı oranında kesin teminat tutarını ihale komisyonuna ödemek durumundadır. Doğru cevap B'dir.

Vergileme farklılıkları açısından özel inşaat türleri;

• Satmak amacı olmaksızın kendi arsa/ arazisi üzerine yapılan inşaat işleri,
• Yap sat işleri
• Arsa (kat) karşılığı inşaat işleri

inşaat işletmesi sözleşmede taahhüt etmiş olduğu yaklaşık (tahmini) maliyeti izlemek için 741 Hizmet Üretim Maliyetleri Yansıtma hesabını alacaklandıracak ve 170 Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım maliyetleri hesabını borçlandıracaktır. Doğru yanıt A’dır.

Bu hükümden hareketle bir inşaat ve onarım işinin Gelir Vergisi Kanunu’nun 42. maddesi kapsamında vergilendirilebilmesi için aşağıda yer alan üç özelliği taşıması gerekir. 1. Faaliyetin konusunun inşaat ve onarım işi olması 2. İnşaat ve onarım işinin taahhüde bağlı olarak yapılması 3. İnşaat ve onarım işinin yıllara yaygın olması Bu üç koşulu birlikte sağlamayan işlerin yıllara yaygın inşaat ve onarım işi olarak değerlendirilmesi ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 42. maddesinden faydalandırılması mümkün değildir. Dekopaj işi genel anlamıyla çoğunlukla baraj inşaatlarında ve yeryüzüne yakın olup galeriler açılmak suretiyle işletilmesi rasyonel sayılmayan kömür yataklarının üzerinin açılması ve maden yatağının üzerindeki örtü tabakasının gevşetilmesi, kırılması, taşınması vb. işlerin tamamına denir.

Ataşman defteri, inşaat esnasında esas projede olmayan işlerin şekil ve boyutlarını gösteren çizim ve sayısal bilgiler tutulur. Uygulamada metraj ve ataşman işlemleri aynı menüden takip edilmektedir

Ortak maliyet yükleme oranı ile her bir inşaatın ortak maliyetten alacağı payın yüzdesi hesaplanmış olmaktadır:

Ortak Maliyet Yükleme Payı= Toplam Ortak maliyetler / Tüm İnşaat                                                        işlerine ilişkin toplam Harcama

Ortak Maliyet Yükleme Payı= 84.000 / (112.000+95.000)

                                               = 84.000/ 207.000

                                               = 0,406

Bu oran inşaat işleri için yapılan her 1TL’lık harcamanın, toplam ortak maliyetlerden inşaat işine 0,40 TL olarak yükleneceğini ifade etmektedir.

Böylece Y inşaatındaki toplam harcama ile ortak maliyet yükleme oranının çarpılması sonucunda Y inşaat işinin ortak maliyetten aldığı pay hesaplanacaktır.

Z inşaat işinin aldığı pay= Z inşaatındaki toplam harcama X ortak maliyet yükleme oranı

                                      = 112.000 x 0,406

                                      = 45.470 TL.

Doğru yanıt C’dir.