İslam Ahlak Esasları Ara 12. Deneme Sınavı
Toplam 13 Soru1.Soru
“Fiziki dünyadaki nesnelerde veya herhangi bir hareket olarak bir fiilde iyilik veya kötülük vasfı yoktur. İyilik ve kötülük, nesneler ve fiillerin insan fiilleri ile irtibatı, insan hayatının bir insan hayatının bir parçası olması ile, bu nesnelere vefiillere “yüklenmektedir” cümlesi ne anlama gelmektedir?
Fiiller ve nesnelerin ilişki düzenleri değişince iyilik ya da kötülük sıfatları da değişebilmektedir.
|
Nesneler kadar fiillerin de iyi ya da kötü olarak verilebilecek bir vasfı vardır.
|
Bir şeyi almak kendinde iyi ya da kötüdür.
|
Bir fiil kendinde ya iyidir ya da kötüdür.
|
Bir nesne kendinde ya iyidir ya da kötüdür.
|
2.Soru
İdeal başkan olarak Peygamber'i gören ahlakçı filozof kimdir?
Kadı Abdulcabbar |
Eş'ari |
Gazali |
Farabi |
İbn Haldun |
Peygamber'i ideal başkan olarak gören Farabi'dir.
3.Soru
I. Allah'ın sıfatlarının insanda görünmesi
II. Allah'ın isimlerinin insanda görünmesi
III. İnsanın iradeli bir varlık olması
Yukarıdakilerden hangisi insanın Allah'ın halifesi olduğu savını destekleyen ifadeler arasında yer alır?
I, II, III |
I, II |
I |
II |
III |
Cenab-ı Hakk’ın güzel isimleri vardır. Bu güzel isimler bütün mevcudatta, her türde bir cihetten ta’ayyün ederken, insan türünde bir bütün olarak ancak sonsuz ve sınırsızın, “Mutlak olanın mukayyedde (sınırlı olanda) taayyünü (tikel bir varlık şeklinde ortaya çıkması)” olarak taayyün eder. Bu taayyüne, yani Allah’ın isim ve sıfatlarının insanda görünür hale gelmesi, insanın yer yüzündeki ve diğer varlıklar içindeki konumunu belirler. Bu konuma kısaca “hilafet” denilir ki, insan türü bu cihetten Allah’ın yeryüzündeki halifesidir. İnsanın halife olmasının en önemli ön şartı, insandaki irade ve ihtiyardır. Cenab-ı Hakk mutlak anlamı ile irade sahibidir; O’nun iradesine küllî veya mutlak irade denir. Doğru cevap A'dır.
4.Soru
Yeryüzünde Allah'ı temsil eden varlık aşağıdakilerden hangisidir?
Sahabeler |
Erenler |
Evliya |
Nebat |
İnsan |
İnsan, Allah’ın yeryüzündeki halifesidir. İnsanın ahlâki varlık olmasının esasında, onun sahip olduğu özellikler bulunmaktadır. İnsan alternatifler arasından tercihte bulunabilecek, sahip olduğu imkânları geliştirebilecek, ne yaptığını bilebilen, bunlara bağlı olarak da vazifeleri olan ve vazifelerinden sorumlu bir varlıktır. Bu ve bunların yanında sayılamayacak çok özelliği, insanı özel bir varlık haline getirmiştir. İnsanın bu özelliğini ifade etmek için, eşref-ı mahlûkat (=yaratılmışların en şereflisi) ve halifetullah fi’l-arz (=yeryüzünde Allah’ın halifesi) tabirleri kullanılır. Doğru cevap E'dir.
5.Soru
Davranış düzenleri arasında makul bir tercih yapılamayacağını iddia eden, insanların bütün kararlarının nihai olarak eşdeğer/değersiz olduğunu savunan tavra ne ad verilir?
Sezgicilik
|
Mükemmeliyetçilik
|
Duyguculuk
|
İdealizm
|
Ahlâki görecilik/ahlâki rölativizm
|
6.Soru
Ahlaki değerler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Meleklerin fiilleri ahlaken değerlendirilebilir.
|
Allah'ın fiilleri ahlaki değerlendirmenin konusu değildir.
|
Ahlaki değer ifadeleri insan fiillerini ilgilendirmez.
|
İnsanın ibadetleri ahlaki değerlendirmenin dışındadır.
|
Allah'ın fiilleri ahlaki değerlendirmenin konusudur.
|
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “Hayrı, iyiyi ve varlığa yakın olanı tercihe yatkınlık” anlamına gelmektedir?
Akıl
|
İhtiyar
|
Sevgi
|
İrade
|
Hürriyet
|
8.Soru
Peygamber Efendimizi işaret eden ve onda insanlar için “üsve-i hasene” (en güzel örnek) olduğunu söyleyen ayet hangisidir?
Yasin |
Bakara |
Ahzab |
Araf |
Yunus |
Peygamber Efendimizi işaret eden ve onda insanlar için “üsve-i hasene” (en
güzel örnek) olduğunu söyleyen ayet (Ahzab/33:21) böyledir.
9.Soru
Farabi, İbn Sina ve Gazali'nin en uygun ahlak tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
Ahlak, örf ve adete uygun davranmaktır.
|
Ahlak, insan nefsinden düşünüp taşınmaya gerek kalmaksızın iyi fiillerin ortaya çıkmasını sağlayan melekedir.
|
Ahlak, kötüyle mücadele etmektir.
|
Ahlak, uzun bir nefis mücadelesinden sonra insandan bir takım fiillerin ortaya çıkmasını sağlayan melekedir.
|
Ahlak, konulmuş olan ahlaki kurallara sadece uygun davranmaktan ibarettir.
|
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, insanda ahlâk şuurunun gelişmesine katkıda bulunmaktadır?
Cinler |
Şeytan |
Melekler |
İblis |
Ruhlar |
Melekler, insanların göremediği ama onları gören ve aynı zamanda her cihetten gözeten varlıklar olarak, insanın ahlâki hayatının ve ahlâki şuurunun mühim bir boyutunu teşkil etmektedirler. Meleklerin varlığının farkında olan insan, hiçbir zaman yalnızlık, yapayalnızlık gibi bir sıkıntı ile karşı karşıya kalmayacaktır. İnsanın kendisini yapayalnız hissetmesinin, sadece psikolojik olarak değil, ahlâki cihetten de önemli sorunlar ortaya çıkardığı dikkate alındığı taktirde, mesela her insanın en az iki meleğinin hep yanında bulunduğunu bilmesinin anlamı daha kolay anlaşılabilir. Doğru cevap C seçeneğidir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ahlaki Şuur'un temelini oluşturur niteliktedir?
İnsanın öncelikle kendisi için pragmatist bir şuur oluşturması |
Herhangi semavi bir dine mensup olması |
İnsanın kendisinin, diğer insanların, buna bağlı olarak kâinatın önemini fark etmesi |
Sahabe hayatlarından bazı önemli olayları kendi hayatına tatbik etmesi |
Tasavvufi bir yaşamı benimsemiş olması |
Ahlâki şuur, insanın kendi kendisinin ve kendisi üzerinden de diğer insanların, buna bağlı olarak da bütün kâinatın ehemmiyetini fark etmesi ile başlar. Her insan önemlidir. İnsanın önemli olması, onun yaptığı ve düşündüğü, inandığı ve bildiği her şeyi önemli kılar. Kendisinin önemli olduğunu fark eden insan, kendisi gibi olan diğer insanların da, en az kendisi kadar veya en azından kendisi gibi ve kendisi kadar önemli olduğunu teslim eder. Doğru cevap C'dir.
12.Soru
I. İsm
II. Birr
III. Seyyie
IV. Hasene
V. Maruf
VI. Münker
Yukarıdaki tabirlerden hangileri Kur'an-ı Kerim'de iyiyi ifade etmek için kullanılır?
I,II,IV |
II,IV,V |
II,III,VI |
III,IV,V |
IV,V,VI |
Kur’an-ı Kerim’de “birr”, “hasene”, “maruf” gibi tabirler iyiyi ifade etmek için “ism”, “seyyie”, “münker” gibi tabirler de kötüyü ifade etmek için kullanılmıştır. Doğru cevap B'dir.
13.Soru
Mu’tezile’nin ahlâk anlayışı bu ekoldeki hangi prensibe dayandırılmaktadır?
Cömertlik
|
Mutluluk
|
Adalet
|
Şecaat
|
İyilik
|