İslam Ahlak Esasları Final 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıda verilen alimlerden hangisi "sevgi adaletten üstündür" görüşünü dile getirmiştir?
Abdülhamid İbn-i Türk |
Ömer Hayyam |
Nasırrüddin Tusi |
Battani |
El-Biruni |
Nasırüddin Tusi’ye göre de sevgiadaletten üstündür. Hatta adalete ihtiyaç, insanlar arasındaki sevgiyoksunluğundandır. Eğer bireyler arasında yeterince sevgi olsaydı, ne hakkınıverme ne de hakkını almaya ihtiyaç olurdu. Doğru cevap C'dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, İslâm dini ve ahlâkında tamamen meşru ve makbul olup, teşvik edilmektedir?
Malı sadece dünyalık niyetlerle edinmek |
Haram yollarla kazanç sağlamak |
Geçimini helal yoldan temin etmek |
Kazancını kötü yollarda harcamak |
İş meşguliyeti yüzünden ahiretini unutmak |
İslâm dini ve ahlâkında, çalışmak, üretmek, kazanmak, mal sahibi olmak, zengin olmak, makul bir refah içinde yaşamak; geçimini helal yoldan temin etmek, daha fazla refah ve huzur içinde yaşamak, kamu ve din yararına harcamalarda bulunabilmek gibi niyetlerle edinildiği ve haram bulaştırılmadığı sürece tamamen meşru ve hatta makbul ve fazlasıyla teşvik edilen şeylerdir. Kötü olan ve yerilen, malı sadece dünyalık niyetlerle edinmek, haram yollarla kazanmak, kötü yollarda harcamak ve malın kendisini ebedi kılacağını zannederek iş meşguliyeti yüzünden ahiretini unutmaktır. Doğru cevap C seçeneğidir.
3.Soru
“Yoldan rahatsızlık verici şeyleri kaldırmak bir sadakadır.” hadisi aşağıdaki ilkelerden hangisi kapsamında düşünülmelidir?
Nimet İlkesi |
Ayet İlkesi |
Emanet İlkesi |
Hilafet İlkesi |
Muhabbet İlkesi |
Meskenler ve şehirlerin doğal çevresini imar bağlamında düşünülebilecek bir hadiste de Peygamberimiz “Yoldan rahatsızlık verici şeyleri kaldırmak bir sadakadır.” buyurmuştur.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bileşik hastalıklarından olan tembelliğin nedenidir?
Arzu gücünün fazlalığı |
Öfke gücünün fazlalığı |
Öfke gücünün eksikliği |
Arzu gücünün eksikliği |
Temyiz gücünün fazlalığı |
Arzu gücünün hastalıkları, eksiklik yönünden tembelliktir.
5.Soru
Hiçbir baba, çocuğuna güzel terbiyeden daha üstün bir hediye vermiş
olamaz.” (Tirmizî, “Birr”, 33). bu hadiste ana-babanın çocuklara karşı olan görevlerinden hangisi vurgulanmıştır?
Manevi ihtiyaçlarının karşılanması |
Maddi ihtiyaçlarının karşılanması |
Güzel isim koymak |
Eğitim hakkı |
Çocuklar arasında eşit muamelede bulunmak |
bu hadiste vurgulanan ebeveynin çocukların ahlaki eğitimleri noktasındaki görevleridir.
6.Soru
İnsanın ahlaki yönü ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
İnsanın maddi ve manevi yönüne ilişkin istek ve arzularında dengeyi gerçekleştirme çabasıdır. |
İnsanın isteklerinde tutkun olup çabalaması ile ortaya çıkar. |
İnsanın bedenî isteklerinin tutkunu olmaya çalışması ile ortaya çıkar. |
İnsanın rûhî ve manevî isteklerinin tutkunu olma çabasıdır. |
İnsanın rezîlet, gadap, ifrat ve tefriti gibi noktalarda yaşama ve davranma çabasıdır. |
İnsanın, bu iki yönü arasında ve bu iki yönüne ilişkin istek ve arzularında dengeyi gerçekleştirme çabası, onun ahlâkî yönünü oluşturur. Zaten ahlâkî erdemler, insanın isteklerinde dengeyi yani orta yolu bulmasıyla ortaya çıkar. Doğru cevap A'dır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, "aşırı olmama, ılımlılık, ölçülülük" anlamına gelen kavramdır?
İfrat |
İnfak |
İtidâl |
Sufli |
Tefrit |
İslâm dini, insanın hiç bir duygu ve eğilimini yok etmek istememekte; ancak hayatın bütünüyle ölçülü olmasını, ifrat ve tefritten kaçınılması gerektiğini bildirmektedir. Bütün iş ve davranışlarımızda orta yolu tutmak fazilet sayılır. Faziletlerin de esasını teşkil eden huylarda aşırılık (ifrat) ve bunlardan yoksunluk (tefrit) rezilet sayılmıştır. Bu sebeple "itidâl" (ölçü sahibi olmak) son derece önemli kabul edilmiştir. Doğru cevap C seçeneğidir.
8.Soru
İş etiği veya meslek etiği gibi az çok farklı kavramlarla da ifade edilebilen
iş ahlâkı, Batı dünyasında aşağıdaki hangi tarihten itibaren özellikle önemsenmeye ve sadece dini ve felsefi ahlâk bağlamında değil özellikle iktisadi ve idari bilimler alanında bağımsız bir araştırma konusu ve hatta disiplin olarak
gelişmeye başlamıştır?
1950'lerde |
1960’lardan |
1970'lerde |
1980'lerde |
1990'larda |
İş etiği veya meslek etiği gibi az çok farklı kavramlarla da ifade edilebilen
iş ahlâkı, Batı dünyasında da 1960’lardan itibaren özellikle önemsenmeye ve
sadece dini ve felsefi ahlâk bağlamında değil özellikle iktisadi ve idari
bilimler alanında bağımsız bir araştırma konusu ve hatta disiplin olarak
gelişmeye başlamıştır. Doğru cevap B'dir.
9.Soru
- Gelenekler
- Hukuk
- Ahlak
- Din
- Görenekler
Toplumsal hayatı düzenleyen kavramlar hangisinde tam olarak verilmiştir?
II, III ve IV |
I, II ve III |
V, III ve IV |
I, III ve IV |
I, IV ve V |
Toplumsal hayatı düzenleyen kavramlar hukuk, ahlak ve dindir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çevre sorunlarından biri değildir?
hava kirliliği |
küresel ısınma |
toprak kayması |
ozon tabakasının delinmesi |
toprak kaybı |
Günümüzde artık, toprak kirlenmesi ve erozyonla toprak kaybı, su kirlenmesi ve susuzluktan çölleşme, kirli su nedeniyle oluşan hastalıklar, hava kirliliği ve küresel ısınma, ozon tabakasının delinmesi ve kanser benzeri hastalıklardaki artışlar, yağmur ormanları başta olmak üzere ormanların yok edilmesi ve oralarda yaşayan binlerce bitki ve hayvan türünün neslinin tüketilmesi, fabrika çiftliklerde et tüketimi için yetiştirilen hayvanlara yapılan insanlık dışı muameleler, nükleer ve kimyasal atıkların neden olduğu kitlesel ölümler ve kalıcı hastalıklar, yeryüzü kaynaklarının bir kısım insanlar açlıktan ölürken bir kısmı tarafından adaletsizce ve israf içinde tüketilip yok edilmesi gibi sorunlar, hepimizi etkileyen ve gelecek nesillerimizi de etkileyecek olan çevre sorunlarının sadece birkaç ana başlığın oluşturmaktadır. fakat bunlar arasında toprak kayması çevre sorunlarından biri değildir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslamiyette beş vakit namazın cemaatle kılınmasının teşvik edilmesi, haftada bir kılınan cuma namazının farz oluşunun amacıdır?
İnsan ilişkilerini geliştirmek ve sosyal bağları güçlendirmektir. |
İnsan ilişkilerini zayıflatmak ve sosyal bağları güçlendirmektir. |
İnsan ilişkilerini geliştirmek ve sosyal bağları zayıflatmaktır. |
İnsan ilişkilerini kopartmak ve sosyal bağları güçlendirmektir. |
İnsan ilişkilerini geliştirmek ve sosyal bağları yok etmektir. |
İslamiyette beş vakit namazın cemaatle kılınmasının teşvik edilmesi, haftada bir kılınan cuma namazının farz oluşunun amacı,
insan ilişkilerini geliştirmeye ve sosyal bağları güçlendirmeye yöneliktir.
12.Soru
"doğu da batı da Allah'ındır; nereye dönerseniz Allah'ın yönü orasıdır. Doğrusu Allah her yeri kaplar.." bakara 2/115.
yukarıdaki ayet hangi ilkeyle doğrudan ilgilidir?
Kutsiyet ilkesi |
Muhabbet ilkesi |
Ubudiyet ilkesi |
Merhamet ilkesi |
Hilafet ilkesi |
sözkonusu ayet kutsiyet ilkesiyle doğrudan bağlantılıdır.
13.Soru
“Allah’a oldukça sevimsiz gelen, ama O’nun helâl kıldığı bir çare .............” olarak nitelemiştir. (Ebû Dâvud, “Talak”, 3).
boşluğa gelmesi gereken nedir?
Dayak |
Evlat edinmek |
Boşanma |
Çok evlilik |
Mehri tecil etmek |
“Allah’a oldukça sevimsiz gelen, ama O’nun helâl kıldığı bir çare boşanmaktır” . (Ebû Dâvud, “Talak”, 3)
14.Soru
Aşağıdaki davranışlardan hangisi insanın varlık yapısına daha uygun düşer?
Sadece bedeni ihtiyaçlarını karşılamaya odaklanmak |
Sadece ruhi ihtiyaçlarını karşılamaya odaklanmak |
Hem bedeni hem ruhi ihtiyaçlarını sınırsızca karşılamak |
Bedenin ve ruhun ihtiyaçları arasında bir denge gözetmek |
Bedeni ihtiyaçları ihmal edip ruhi ihtiyaçları öncelemek |
İnsan ruh-beden bütünlüğünden oluşan bir varlıktır. İki kanatlı bir kuş gibi, o, bu iki yönüyle bir bütündür. Bedenî yönü ve ihtiyaçları onun günlük hayatının devamını sağlar, onu dünyaya bağlar. Ruhî yönü ise onun moral ve manevî dünyasını oluşturur, onu ahirete bağlar; yaptıklarının hesabını ahirette mutlaka vereceğini bilerek davranmaya zorlar. Kur’an-ı Kerîm’in algıladığı insan da, salt bedenî ya da ruhi değil, bu varlık bütünlüğüne sahip olan insandır. Zaten dünya-ahiret dengesi de ancak bu varlık bütünlüğüne sahip olan insan tarafından gerçekleştirilebilir. İnsan için önemli olan; bu iki yönüne ilişkin arzu ve isteklerini dengeli bir şekilde gerçekleştirmesidir. Doğru cevap D’dir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Müslüman kişinin davranışlarında rezilet ve kötü huyların çıkmasına sebep olmaktadır?
İfrat ve tefrit |
İnfak ve itidal |
Vicdan ve erdem |
Tevazu ve kibir |
Tevazu ve itidal |
Müslüman kişi davranışlarında itidâl (orta yol), fazilet ve güzel huyların, ifrat ve tefrit (aşırılık veya bir şeyin yokluğu) ise rezilet ve kötü huyların çıkmasına sebep olmaktadır.
16.Soru
Gazali'ye göre iyi bir tüccarın başarılı bir iş hayatıyla birlikte dinini de koruması ve ahiretini ihmal etmemesi için gerekli olan hususlardan bir değildir?
Ticarete başlarken, çoluk çocuğunun nafakasını helal kazançla temin etmek. |
Yalnız haramdan kaçınmakla yetinmemeli, şüpheli işlerden de uzak durmak. |
Dünya pazarını ahiret pazarına engel yapmamamak. |
Çarşı-pazarda da Allah’ı sürekli hatırlamayı ve anmayı sürdürmek. |
Ticaret konusunda, aşırı hırs ve istek içinde olmamak. |
Gazali'ye göre, iyi bir tüccarın başarılı bir işhayatıyla birlikte dinini de koruması ve ahiretini ihmal etmemesi için şu hususlara dikkat etmesi gerekir: 1) Ticarete başlarken, çoluk çocuğunun nafakasını helal kazançla temin etmek, kendisi için istediğini toplumdaki öteki kişiler için de isteyip onlara yardımcı olmak, kendi kazancıyla dinine yardımcı olmak ve benzeri tarzda iyi niyetler taşımalıdır. 2) Sanatında veya ticaretinde kifaye farzlardan bir farzı yerine getirmeye, o toplum için gerekli olan iş alanlarından birindeki bir boşluğu doldurmaya niyet etmelidir. 3) Dünya pazarını ahiret pazarına engel yapmamalıdır. 4) Çarşı-pazarda da Allah’ı sürekli hatırlamayı ve anmayı sürdürmelidir. 5) Ticaret konusunda ölçülü olmalı, aşırı hırs ve istek içinde olmamalıdır. 6) Yalnız haramdan kaçınmakla yetinmemeli, şüpheli işlerden de uzak durmalı, fetvalar yanında kalbine de danışmalı ve kalbinin işkillendiği şeyden vazgeçmelidir. 7) Yaptığı her işin bütün safhalarını gözden geçirmeli, bir gün hepsinden dolayı hesaba çekileceğini unutmamalıdır. Doğru cevap E'dir.
17.Soru
Amelî güç orta/itidal durumunda olmadığında ortaya çıkan rezilet, aşağıdakilerden hangisidir?
Zulüm |
Cehalet |
Korkaklık |
Ölçüsüzlük |
Kurnazlık |
- Nazari güç orta/itidal durumunda olmadığında: Cehalet
- Amelî güç orta/itidal durumunda olmadığında: Zulüm
- Gazap gücü orta/itidal durumunda olmadığında: Korkaklık
- Şehvet gücü orta/itidal durumunda olmadığında: Ölçüsüzlük
Doğru cevap A seçeneğidir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kur’an’da rezilet için kullanılan terimlerden biri değildir?
Dalâlet |
Fısk |
İsraf |
Hasane |
Zulüm |
Kur’an’da çirkin ahlâk veya rezilet için dalâlet, fısk, israf ve zulüm gibi terimleri kullanmıştır. Kur’an’da güzel ahlâk veya fazilet için hasene, hidâyet, sıdk, amel-i salih ve ihsan gibi pek çok kavram kullanılmaktadır.
19.Soru
Temel erdemlerden olan iffet erdeminin aşırılığı durumunda ortaya çıkan rezilet aşağıdakilerden hangisidir?
Ahmaklık |
Günahkârlık |
Şehvet Azlığı |
Kurnazlık |
Saldırganlık |
Bedenin korunması ve geliştirilmesi için gerekli olan şeyleri sağlama, gereksiz olanlara da ilgisiz kalma erdemine iffet dediğimizi anımsarsak; iffetsizlik ise bir tür ölçüsüzlüktür. Bundan daha çok beden zarar görecektir. Zira ya şehvet eksikliği ya da şehvet hastalığı şeklinde aşırı arzu düşkünlüğü hâsıl olacaktır. Her iki rezilet de bedene zarar verecektir. Beden ve ruh arasındaki dengeyi göz önüne getirecek olursak, bu durumda, bedenden sadır olan bir kötülüğün ruhu da gölgelemesi çok tabii bir durumdur. Bu erdem, şehvet güdüsüne bağlıdır. Fazlalığında günahkârlık, azlığında ise şehvet eksikliği olmaktadır.
20.Soru
Çevre konusunda özellikle üç semavi dine yöneltilen eleştirilerin en önemli nedeni seçeneklerden hangisinde verilmiştir?
Dinlerin çevre konusunda ortak bir tutum takınamaması |
İnsanın günahları konusunda yeterince uyarılmadığı |
İnsan dışındaki canlılara yaşam hakkı tanınmaması |
Kainattaki herşeyin insanın hizmetine sunulduğu inancı |
İnsanın yeryüzünde bir bozguncu olması |
Çevre sorunlarının nedenleri konusundaki özet bilgiyi bitirmeden önce,
bu konuda dinlere yönelik bir suçlamayı değerlendirmeden geçmemekte
yarar vardır. Bazı Batılı çevreciler, ‘dünyadaki varlıkların insanın hizmetine
sunulduğu’ şeklinde Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslâm gibi dinlerin kutsal
metinlerinde yer alan kimi ifadeleri çevre sorunlarının temel nedeni gibi
göstermektedirler. Oysa durum tam anlamıyla böyle değildir. Çünkü
Kur’an’ın belirttiğine göre Dünya da hayvanlar da insana yarar sağlamakla ve
anlamlarını insanla ilişkileri içinde kazanmakla birlikte, ne Dünya ne de
hayvanlar sadece insanlar için yaratılmış değillerdir. Örneğin şu iki ayette bu
durum açıkça belirtilir: “Allah, yeri canlı yaratıklar için meydana
getirmiştir.” (Rahman/55: 10) Şu ayette ise hayvanlar daha açıkça
zikredilmiştir: “Doğrusu suyu bol bol indirmekteyiz. Sonra yeryüzünü iyice
yarmakta ve orada taneli ekinler, üzümler, sebzeler, zeytin hurma ağaçları ve
bahçelerde koca koca ağaçlı meyveler ve çayırlar bitirmekteyiz. Bunlar sizin
ve hayvanlarınız için geçimliktir.” (Abese/80: 25-32, Bu ayetler, İslâm çevre
ahlâkının en merkezi ayetlerinden olsa gerektir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ