İslam Ahlak Esasları Final 19. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi anne-babanın çocuklara karşı görevlerinden biri değildir?
Eşit muamele etmek
|
Maddî ihtiyaçlarını karşılamak
|
Evlendirdiğinde ona ev almak
|
Manevi ihtiyaçlarını karşılamak
|
Gerekli eğitimi vermek
|
2.Soru
I. Hüsnü'l-huluk
II. Mehâsinu'l-ahlâk
III. El-ahlâku'l-hasene
IV. Sûü'lhuluk
V. El-ahlâku'z-zemîme
VI. El-ahlâku's-seyyie
Yukarıdakilerden hangileri, İslam ahlâkı ile ilgili eserlerde, kötü huylar, fena hareketler ya da reziletler için kullanılan terimlerdir?
I, II ve III |
IV, V ve VI |
I, III ve V |
II, IV ve VI |
I, II, V ve VI |
İslam ahlâkı ile ilgili eserlerde, faziletler için hüsnü'l-huluk, mehâsinu'l-ahlâk, el-ahlâku'l-hasene, gibi tabirler; kötü huylar ve fena hareketler ya da reziletler için ise, sûü'lhuluk, el-ahlâku'z-zemîme, el-ahlâku's-seyyie gibi terimler kullanılmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.
3.Soru
"Biz gökleri, yeri ve ikisinin arasında bulunanları oyun olsun diye yaratmadık. Biz onları, ancak ve ancak gerektiği gibi [hak ve hikmet üzere] yarattık, ama insanların çoğu bilmezler.” (Duhan/44: 38, 39. Krş. Rum/30: 8)
Yukarıdaki ayet aşağıdaki kuramlardan hangisine aittir?
Bilgelik kuramı |
Fazilet kuramı |
Sorumluluk kuramı |
Erdemlilik kuramı |
Yararlılık kuramı |
İslâm çevre etiğinin belki en üst düzeyi de çevreye bilgelik gözüyle bakmak ve çevremizdeki her şeyde olağan üstü bir bilgelik görebilmektir. Bu durumu bildiren pek çok ayetten biri şudur: “Biz gökleri, yeri ve ikisinin arasında bulunanları oyun olsun diye yaratmadık. Biz onları, ancak ve ancak gerektiği gibi [hak ve hikmet üzere] yarattık, ama insanların çoğu bilmezler.” (Duhan/44: 38, 39. Krş. Rum/30: 8)
4.Soru
Kur'an'a göre yeryüzü kimin için yaratılmıştır?
İnsanlar
|
Müslümanlar
|
Muttakiler
|
Canlılar
|
Mu'minler
|
5.Soru
Nefse yerleşmiş giderilmesi çok zor olan reziletleri gidermek için İslâm ahlâkçıları tarafından önerilen iyileştirme yöntemi, aşağıdakilerden hangisidir?
Kötü fiillerden uzak durmak |
Onaysızlık durumunu gidermek |
Ruhani hekimlerden yardım almak |
Güzel fiilleri deneyime katmak |
Zıddı olan rezileti kullanmak |
İslâm ahlâkçıları, nefse yerleşmiş giderilmesi çok zor olan reziletleri, zıddı olan rezileti kullanarak gidermeyi böylece de orta yolu bulmanın imkânını aralamayı önerir. Örneğin cimrilik reziletini yok etmek için zıddı olan israf reziletini kullanma sayesinde bir tür normalleşme sağlanabilir. Tıpkı tıpta bir zehrin panzehrinin olması gibi. Ancak bu sadece yerleşmiş olan bir alışkanlığı adeta sarsıp kımıldatmak içindir. Zira zıttı olan reziletin de yerleşik bir adet haline gelmesi mümkündür. Bu bakımdan dikkat gerektiren bir alıştırma sürecidir. Doğru cevap E seçeneğidir.
6.Soru
İnsanları, çevreyi gözlemleyip üzerinde düşünmeye (taakkul) ve bu derin düşünceden değerli ve doğru dersler çıkarmaya (tefekkür) çağırmakta olan ilke hangisidir?
İbret ilkesi |
Düşünme İlkesi |
Akıl İlkesi |
Söz İlkesi |
Ayet İlkesi |
Ayet ilkesi her şeyden önce insanları, çevreyi gözlemleyip üzerinde düşünmeye (taakkul) ve bu derin düşünceden değerli ve doğru dersler çıkarmaya (tefekkür) çağırmaktadır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi insanın ahlaki erdemleri gerçekleştirebilmesi için gereklidir?
Topluluk içinde yaşaması |
Yalnız yaşaması |
Evde tek başına kalması |
İnzivaya çekilmesi |
Dini esasları temel alması |
Zaten ahlâkî erdemler de insan ancak bir topluluk içinde yaşarken
gerçekleşir. İnsan yalnız başına yaşarken “erdemli” olamaz. Çünkü iyilik ya da kötülük yapma imkânı yoktur.
8.Soru
Evliliklerde aşağıdaki denkliklerden hangisi diğerlerine göre daha önemsizdir?
Kültür denkliği |
Din anlayışları |
Ahlak anlayışları |
Servet - asalet düzeyleri |
Akrabalık düzeyi |
Evliliklerde akrabalık düzeyi, aranılan özellikler arasında diğerleri kadar önemsenen bir etken değildir
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslam çevre ahlakının dört kuramından biri değildir?
Yararlılık
|
Bilgelik
|
Erdemlilik
|
Haklılık
|
Sorumluluk
|
10.Soru
Dört temel erdemden biri olan "cesaret"in aşırılığında oluşan rezilet, aşağıdakilerden hangisidir?
Korkaklık |
Ahmaklık |
Kurnazlık |
Günahkârlık |
Saldırganlık |
Dört temel erdemin aşırılığı veya azlığı da rezilet olarak karşımıza çıkmaktadır.
Temel Erdemler : Aşırısı - Azlığı
1) Hikmet : Kurnazlık - Ahmaklık
2) Adalet : --- - ---
3) İffet : Günahkârlık - Şehvet Azlığı
4) Cesaret : Saldırganlık – Korkaklık
Doğru cevap E seçeneğidir.
11.Soru
"Gazali'ye göre ticaretle uğraşan bir kimse, altı maddeye uyarak, adaletin üstündeki ihsan rütbesine yükselir" Aşağıdakilerden hangisi bu maddelerden biri değildir?
Fahiş kardan kaçınmak |
Borcunu ödemek için vadesinin dolmasını beklemeden gidip ödemek |
Pazarlıktan pişman olup cayana kolaylık göstermek |
Kardan fedakarlık etmek |
Alacakların tahsilinde çabuk davranmak |
Gazali’nin belirttiği üzere, Allah Teala hem adaletle hem de ihsanla emretmiştir. Dindar birisinin adaletle yetinmesi, zulümden kaçınması ve fakat ihsan kapılarını terk etmesi, bu kapılardan içeri girmemesi yakışık almaz. C¸ünkü “Allah şüphesiz adaleti, iyilik yapmayı... emreder...”( Nahl/16: 90). Bu bağlamdaki ihsan mefhumuyla o, “müşterinin yararına olan bir fiili, ona yapılacak ikramı” kasteder. Bu bir vecibe değildir, esnafın göstereceği bir fazilet, bir alicenaplıktır. Esnafın asıl yükümlü olduğu şey, zulmetmeyip adil davranmaktır. Ancak, ticaretle uğraşan bir kimse, şu altı maddeye uyarak, adaletin üstündeki ihsan rütbesine yükselir: 1) Fahiş kardan kaçınmak, 2) Kardan fedakarlık etmek, 3) Alacakların tahsilinde müsamahakar davranmak, 4) Borcunu ödemek için, alacaklının gelmesini ve vadesinin dolmasını beklemeden, imkanı varsa onun ayağına gidip borcunu ödemek, 5) Pazarlıktan pişman olup cayana kolaylık göstermek, 6) Fakirler için ayrı bir veresiye defteri tutarak, borçlarını ödeyemedikleri taktirde kendilerinden alacağını istememeye niyet etmek. Gazali’ye göre geçmiş büyüklerin alış- verişte izledikleri yöntemler bunlardır. Doğru cevap E'dir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi temel reziletlerden biridir?
Hikmet |
Korkaklık |
Adalet |
İffet |
Cesaret |
Temel reziletler; korkaklık, cehalet, iffetsizlik, zulümdür.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sosyal dengeyi sağlayacak, toplumsal ve ekonomik huzur getirecek ahlaki toplumsal uygulamadır?
Doğru söylemek |
Cesur olmak |
Zekat vermek |
Gösteriş yapmamak |
Saldırgan davranmak |
Zekât, yardımlaşmanın en güzel örneği ve uygulaması, yardımlaşmanın ibadet niteliğini almış şeklidir. Gerçekten yardımlaşma, dinî ve ahlâkî bir
görev bilinciyle, tam olarak gerçekleştirilmiş olsa, sosyal denge sağlanacak, toplumsal ve ekonomik huzur kendiliğinden sağlanacaktır.
14.Soru
Kur'an-ı Kerim'in hangi suresinde islam kardeşliğinin ilkeleri özet olarak verilmiştir?
İsra |
Hucurat |
Al-i İmran |
Tevbe |
Hac |
İslam kardeşliğinin ilkeleri Hucurat suresinde verilmiştir.
15.Soru
İslam-Çevre ahlakında "merhamet ve muhabbet" ilkesi hangi kuramla bağlantılıdır?
erdemlilik kuramı |
bilgelik kuramı |
sorumluluk kuramı |
yararlılık kuramı |
hikmet kuramı |
İslam - çevre ahlakında merhamet ve muhabbet ilkesi erdemlilik kuramıyla bağlantılıdır.
16.Soru
Evlilik, insan nefsinin güçlerinden hangisinin meşru bir şekilde gerçekleştirilmesidir?
Tatmin
|
Öfke
|
Arzu
|
Düşünme
|
Evlenme
|
17.Soru
Batı düşüncesinde geliştirilmiş çevre etiği olarak aşağıdakilerden hangisi en yaygın iki kuramdan biridir?
Derin ekoloji |
Karmaşık ekoloji |
Organik ekoloji |
Semi ekoloji |
Bireysel ekoloji |
Batı düşüncesi, çevre etiğinde henüz çok büyük kuramlar geliştirmiş değildir. Derin ekoloji (deep ecology) ya da canlımerkezli (biocentric) etik denilen yaklaşım ile yüzeysel ekoloji (shallow ecology) ya da insanmerkezli (anthropocentric) koruma etiği (conservation ethics) denilen yaklaşım, en yaygın kuramlardan ikisidir.
18.Soru
Aşağıdaki kavramlardan hangisi insanın toplumsal bir varlık oluşunu çağrıştırır?
Ahlâk
|
Üns
|
Nisyan
|
Sorumluluk
|
Vicdan
|
19.Soru
- Hüsnü'l-huluk
- El-ahlaku’s-seyyie
- Suü’l-huluk
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri eserlerde rezilet kavramını karşılayan terimlerdendir?
Yalnız II |
I, II |
II, III |
I, III |
I, II, III |
Eserlerde faziletler için hüsnü'l-huluk, mehâsinu'l-ahlâk, el-ahlâku'l-hasene, gibi tabirlerin kullanıldığını; kötü huylar ve fena hareketler ya da reziletlerin ise, sûü'l- huluk, el-ahlâku'z-zemîme, el-ahlâku's-seyyie gibi terimlerle karşılandığını daha önce görmüştük.
20.Soru
"Ahlak görevler ilmidir" sözü aşağıdaki ahlak filozoflarında hangisine aittir?
İbn Miskeveyh |
İmmanuel Kant |
Aristo |
Gazzali |
İbn Haldun |
Ahlakı görevler ilmi olarak tanılayan filozof Alman filozof İmmanuel Kant'tır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ