İslam Ahlak Esasları Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Gazali'ye göre, iyi bir tüccarın başarılı bir iş hayatıyla birlikte dinini de koruması ve ahiretini ihmal etmemesi için bir takım hususlara dikkat etmesi gerekir. Aşağıdakilerden hangisi bu hususlardan biri değildir?
Haramdan kaçınmalıdır ama şüpheli işlerle meşgul olmasında sakınca yoktur. |
Ticarete başlarken, çoluk çocuğunun nafakasını helal kazançla temin etmelidir. |
Sanatında veya ticaretinde kifaye farzlardan bir farzı yerine getirmelidir. |
Dünya pazarını ahiret pazarına engel yapmamalıdır. |
Yaptığı her işin bütün safhalarını gözden geçirmeli, birgün hepsinden dolayı hesaba çekileceğini unutmamalıdır. |
Gazali’nin belirttiği üzere, ticaretle uğraşan kişiye, dünyevi çalışmaları ahiretini unutturmamalıdır. Yoksa kısa dünya hayatındaki kazancı, ebedi ahiret hayatı için zarara dönüşür. Ona göre, iyi bir tüccarın başarılı bir iş hayatıyla birlikte dinini de koruması ve ahiretini ihmal etmemesi için şu hususlara dikkat etmesi gerekir: 1) Ticarete başlarken, çoluk çocuğunun nafakasını helal kazançla temin etmek, kendisi için istediğini toplumdaki öteki kişiler için de isteyip onlara yardımcı olmak, kendi kazancıyla dinine yardımcı olmak ve benzeri tarzda iyi niyetler taşımalıdır. 2) Sanatında veya ticaretinde kifaye farzlardan bir farzı yerine getirmeye, o toplum için gerekli olan iş alanlarından birindeki bir boşluğu doldurmaya niyet etmelidir. 3) Dünya pazarını ahiret pazarına engel yapmamalıdır. 4) C¸arşı-pazarda da Allah’ı sürekli hatırlamayı ve anmayı sürdürmelidir. 5) Ticaret konusunda ölçülü olmalı, aşırı hırs ve istek içinde olmamalıdır. 6) Yalnız haramdan kaçınmakla yetinmemeli, şüpheli işlerden de uzak durmalı, fetvalar yanında kalbine de danışmalı ve kalbinin işkillendiği şeyden vazgeçmelidir. 7) Yaptığı her işin bütün safhalarını gözden geçirmeli, birgün hepsinden dolayı hesaba çekileceğini unutmamalıdır. Buna göre doğru cevap A'dır.
2.Soru
Eş seçiminde Hz. Peygamber'in öne çıkarıp tavsiye ettiği en önemli ilke aşağıdakilerden hangisidir?
Zarafet
|
Güzellik
|
Ahlâk Güzelliği
|
Zenginlik
|
Asalet
|
3.Soru
Aşağıda verilenlerden hangisi islâmda insanın ahlak ve erdem anlayışına uymaz?
İnsan yalnız başına yaşarken erdemli olamaz. |
Çünkü iyilik ya da kötülük yapma imkânı yoktur. |
İnsan toplumsal bir varlık olunca başkalarına karşı uyması gereken birtakım ilkeler vardır. |
Toplumsal ahlakta din, ahlâk ve hukuk birbirine destek verir. |
Ahlâkî erdemler insanda arzu ve isteklerin çok güçlü şekilde olması ile ortaya çıkar. |
Ahlâkî erdemler de insan ancak bir topluluk içinde yaşarken gerçekleşir. İnsan yalnız başına yaşarken erdemli olamaz. Çünkü iyilik ya da kötülük yapma imkânı yoktur. İnsan toplumsal bir varlık olunca, onun toplumda, başkalarına karşı uyması gereken birtakım ilkeler vardır. İşte bu ilkeler toplumsal ahlâk olarak adlandırılır. Bu ilkelerde din, ahlâk ve hukuk birbirine destek verir. Doğru cevap E'dir.
4.Soru
"Yaratılanı severiz Yaratandan ötürü" ve "cümleler doğrudur sen doğruysan" cümleleri hangi mutasavvıfa aittir?
Hacı Bayram-ı Veli |
Hacı Bektaş-ı Veli |
Yunus Emre |
Mevlana Celaleddin-i Rumi |
Pir Sultan Abdal |
söz konusu cümleler Yunus Emre'ye aittir
5.Soru
Zararı genele yansıyan haksızlıklar ve zararı sadece müşteri ile sınırlı kalan haksızlıklar olarak ikiye ayıran alim aşağıdakilerden hangisidir?
Harezmi |
Farabi |
Cezeri |
Gazali |
Biruni |
Gazali, iş hayatında başkalarının zarar görmesi ile sonuçlanan haksızlıkları iki kısma ayırır: Zararı genele yansıyan haksızlıklar ve zararı sadece müşteri ile sınırlı kalan haksızlıklar. Doğru cevap D'dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kur'an'da çirkin ahlak için kullanılan terimlerden biri değildir?
Dalalet |
Fisk |
İsraf |
Meziyet |
Zulüm |
Meziyet Kur'an'da çirkin ahlak için kullanılan terimlerden biri değildir.
7.Soru
Aile bağı hangi kavram ile dile getirilir?
Kalıtım |
Takva |
Neseb |
Edep |
İffet |
Dinimizde ibadetlerin amacı, “takvâ”dır. Aile bağı “neseb” kavramı ile dile getirilir. Anne ve baba ile çocuklar
arasındaki bağı ifade eden nesebin kaynağı ise, meşru evliliktir. Sahih neseb,
ancak meşru evlilik içinde meydana gelen doğum ile gerçekleşir. Aile
bağının gücü, aile bireylerinin birbirine karşı sevgi ve saygıları yanında,
görev ve sorumluluklarını yerine getirmeleriyle doğru orantılıdır. Diğer seçeneklerde verilenler de doğru olmadığına göre doğru cevap C seçeneğidir.
8.Soru
Klasik İslam ahlak kitaplarında insan nefsinin üç gücünden bahsedilmektedir. Bu güçlerden özellikle evlilikle ilişkili olanı aşağıdakilerden hangisidir?
Öfke |
Düşünme |
Arzu |
Akıl |
Merak |
Evlilik her şeyden önce insanın doğal ve biyolojik bir ihtiyacıdır. Dine, ahlâka, toplumun örf ve âdetlerine uygun olan; bu ihtiyacın, zamanı gelince meşrû bir biçimde karşılanmasıdır. Klâsik ahlâk kitaplarımızda insan nefsinin üç gücünden bahsedilir: Arzu (şehvet), öfke (gadap) ve düşünme gücü. Arzu gücü, insandaki yeme-içme arzusu ve cinsel arzunun kaynağıdır. Bedenî varlığımızın ve neslimizin devamı bu güce bağlı arzularımız sayesinde gerçekleşir. Doğru cevap C’dir.
9.Soru
I. Aile en küçük sosyal kurumdur.
II. Ailenin temeli evlilik ile atılır.
III. Evlenmek ve bir aile yuvası kurmak, insanın fıtrî bir ihtiyacıdır.
IV.Kur’an-ı Kerîm evliliğin de amacının “takvâ” olduğunu ifade eder.
Evlilik ve aile ile ilgili yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri söylenebilir?
Yalnız IV |
III ve IV |
I ve IV |
I, II ve III |
I, II, III ve IV |
Aile en küçük sosyal kurumdur. Ailenin temeli evlilik ile atılır. Evlenmek ve bir aile yuvası kurmak, insanın fıtrî bir ihtiyacıdır. Hayvanlar bile çoğunlukla bir aile ortamında doğar, yaşamını aile ortamında daha rahat bir şekilde sürdürür. Sağlıklı, huzurlu ve mutlu bir aile için evlilikte doğru eş seçimi son derece önemlidir. Dinimiz de evlenmeyi ve mutlu bir yuva kurmayı, hayırlı evlat yetiştirmeyi teşvik etmiştir. İnsan neslinin sağlıklı ve temiz bir şekilde devam etmesi, ancak evlilik sayesinde mümkün olabilir. Evlilik, insanın dinini ve namusunu korumada adeta bir kalkan görevi görür. Evlilikten amaç, sadece cinsel arzuların tatmini değil, hayırlı nesil yetiştirmek ve Allah’a yakınlaşmaktır. Kur’an-ı Kerîm evliliğin de amacının “takvâ” olduğunu ifade eder.
Doğru cevap E'dir.
10.Soru
"İnsan iyi geçinmeye yetenekli, yani yaratılıştan medeni^ bir varlıktır." tanımını yapan filozof kimdir?
"İnsan iyi geçinmeye yetenekli, yani yaratılıştan medeni^ bir varlıktır." tanımını yapan filozof kimdir?
Kınalızade Ali |
İbn Miskeveyeh |
Gazali |
Kant |
Aristo |
bu tanımı yapan Aristo'dur.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hanımın kocasına karşı görevlerinden biri değildir?
Kocasına karşı nazik ve kibar davranmak |
Eşin şeref ve itibarını korumak |
Çocuğun bakım ve eğitimi ile ilgilenmek |
Ekonomik katkı için bir işte çalışmak |
Eşin istemediği kimseyi eve almamak |
Evin geçiminde katkı saplamak için bir işte çalışmak kadının eşine karşı görevlerinden biri değildir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi varlıkta rezileti ve zulmü gösteren ifadelerden biri değildir?
Kargaşa |
İstikrarsızlık |
Eksiklik |
Yetkinlik |
Başkalık |
Çünkü varlıkta birlik yetkinliği ve tamlığı dolayısıyla erdemi; çokluk, başkalık ve kargaşa ise istikrarsızlık, eksiklik, dolayısıyla rezileti en doğru ifadeyle zulmü gösterir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yaşlılara saygı göstermenin yollarından biridir?
Yaşlıların hayat tecrübelerinin çok sıkıcı olduğunu ifade etmek |
Yaşlıların sürekli sözünü kesmek |
Yaşlılara onların devrinin geçtiğini hatırlatmak |
Yaşlıları kendi halinde bırakarak onlara moral vermek |
Yaşlılara ilgi, saygı göstererek onlara moral vermek |
Yaşlılık dönemi, insanın hayatının son halkası, dünyaya ilgisinin azaldığı, bedenen zayıf düşmeye başladığı, bu nedenle ilgi ve saygıya ihtiyaç hissettiği
bir dönemdir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “ailenin, üzerine kurulduğu ahlâk değerleri”nden biri değildir?
Maddî birikim
|
Namus ve iffet
|
Paylaşım
|
Sadâkat ve vefa
|
Karşılıklı sevgi ve saygı
|
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işletme örgütlerinde iş ahlâkı yönetiminin faydaları ve bu yolla elde edilecek yararları içeren maddelerden biri değildir?
İş ahlâkı, takım çalışmasını ve verimliliği destekler. |
Etik programlar, yasalara uyma konusunda bir nevi sigorta ve denetleme işlevi görür. |
İş etiğine gösterilen ilgi bir bütün olarak toplumu geliştirir. |
İş ahlakının ve iş etiği doğrudan işletmenin kar maksimizasyonunu artırır. |
Kamu nezdinde işletmenin itibarını artırır, güçlü bir imaj ve sağlam bir halkla ilişkiler ağı oluşturur. |
İş ahlâkı ilkelerini bilmenin ve onlara uymanın yararları sadece dini, ahlâki ve uhrevi hayatımız için önemli
değildir; bunların yanında o, dünyevi hayatımız ve ekonomik başarımız için de son derece önemli ve yararlıdır. Dolayısıyla iş ahlakı ve etiği doğrudan kar maksimizasyonunu artırmaya yönelik değildir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslam medeniyetindeki vakıfların önemini ifade eder?
Hayrın kurumlaştığı ve erdemli insanların yararına sunulduğu kurumlardır. |
Hayrın kurumlaştığı ve herkesin yararına sunulduğu kurumlardır. |
İyiliğin yaygınlaşması İslamiyet açısından önemli değildir. |
İslam kültürü "ben merkezli" bir kültürdür. |
İslam kültürü başkasının iyiliğini düşünmeyi teşvik etmez. |
İslâm medeniyeti tarihi, hayrın kurumlaştığı ve herkesin yararına sunulduğu vakıf kurumlarıyla
doludur.
17.Soru
İslam Çevre Ahlakı ilkelerinden hangisi Yararlılık(Menfaat) kuramı ile bağlantılıdır?
Merhamet İlkesi |
Nimet İlkesi |
Hilafet İlkesi |
Emanet İlkesi |
Ayet İlkesi |
Nimet İlkesi: “Yararlılık kuramı” ile bağlantılı olan ve çevreye bakışın, bilgi düzeyine göre
farklılık göstermekle birlikte herkes tarafından anlaşılıp kabul edilecek olan
en gerçekçi ve en yaygın ilkesi, çevremizdeki varlıkların bizim için birer
nimet, ihtiyaçlarımızı karşılamaya ve kendilerinden istifade etmemize
yönelik birer kaynak olduklarıdır. Doğru cevap B'dir.
18.Soru
Kur’an-ı Kerim, “karada ve denizde fesat çıkmasını” kime bağlamaktadır?
Şeytana
|
Cinlere
|
İnsanlara
|
Hayvanlara
|
Yıldızlara
|
19.Soru
Klasik ahlak kitaplarına göre insan nefsinin kaç gücünden bahsedilir?
İki |
Üç |
Dört |
Beş |
Altı |
Klâsik ahlâk kitaplarımızda insan nefsinin üç gücünden bahsedilir: Arzu
(şehvet), öfke (gadap) ve düşünme gücü.
Arzu gücü, insandaki yeme-içme arzusu ve cinsel arzunun kaynağıdır.
Bedenî varlığımızın ve neslimizin devamı bu güce bağlı arzularımız
sayesinde gerçekleşir.
Öfke gücü ise, manevî varlığımızı; kişiliğimizi, karakterimizi, değerlerimizi, kutsal bildiğimiz şeyleri korumaya yönelik olan güçtür.Düşünme gücü ise, insana özgü olan ve diğer iki gücü de kontrolü altına
alması gereken güçtür Doğru cevap B seçeneğidir.
20.Soru
"Muhakkak ki Allah, adaleti, iyiliği, akrabaya yardım etmeyi emreder, çirkin işleri, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt veriyor."(Nahl/90)
Yukarıdaki ayet-i kerimede koyu yazılmış ifade, çevre ahlakıyla ilgili aşağıdaki özelliklerden hangisine vurgu yapmaktadır?
Huzurlu erdemli ve sağlıklı olabilmeleri için insanlara yol gösterir. |
İnsanların çevreleriyle ilişkilerinde tabi denge ve gidişatın korunmasına önem verir. |
Tüketici zihniyete karşı mücadele verir. |
Zararı, zulmü ve kötülüğü azaltıcı tarzda cevaplar vermeye çalışır. |
Sorunların nedenlerini bulup, çözümlemeye çalışır. |
Ahlâk, çevrelerindeki varlıklarla ilişkilerinin insan onuruna yakışır düzeyde erdemli, sağlıklı ve huzurlu olabilmesi için insanlara yol gösterip rehberlik etmeye ve onların bu ilişkilerle ilgili ikilemli sorularına zararı, zulmü ve kötülüğü azaltıcı, buna karşın faydayı, şefkat ve merhameti ve iyiliği artırıcı tarzda cevaplar vermeye çalışan bir disiplinin ve insanlar arası etkinliğin adıdır. Doğru cevap D'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ