İslam Ahlak Esasları Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, dört temel erdemden biri olan “hikmet”in, rezilet olarak zıddıdır?
Adalet |
Zulüm |
İffetsizlik |
Cehalet |
Korkaklık |
Temel Erdemler - Reziletler:
1) Hikmet - Cehalet
2) Adalet - Zulüm
3) İffet - İffetsizlik
4) Cesaret – Korkaklık
Doğru cevap D seçeneğidir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi temel erdemler arasında yer almaz?
Hikmet |
Adalet |
İffet |
Kurnazlık |
Cesaret |
Kurnazlık hikmet erdeminin aşırıya kaçmış halidir.
3.Soru
İnsanın, toplumda başkalarına karşı uyması gereken ilkeler toplamına ne ad verilir?
Toplumsal ahlâk
|
Toplumsal ilkeler
|
Örf ve âdet
|
Töre
|
Kamu vicdanı
|
4.Soru
Aşağıdaki sure ve ayetlerden hangisinde, bir işin ehline verilmesi emredilmektedir?
Nisa suresi, 58. ayet |
Bakara suresi, 283. ayet |
Furkan suresi, 67. ayet |
Nahl suresi, 90. ayet |
İsra suresi, 35. ayet |
İşveren veya yönetici, işçi veya memur alırken liyakati esas almalı, işi bir takım kişisel tarafgirliklerinden dolayı tercih ettiği liyakatsiz kişiye değil, hak eden kişiye, ehline vermelidir. İşi ehline vermek ve adaletli davranmak, bu konulardaki en temel ilahi emirlerden ikisidir. Nitekim, ayeti kerimede, “Şüphesiz Allah, size işleri ehline vermenizi, insanlar arasında hükmettiğiniz zaman da adaletle hükmetmenizi emretmektedir” (Nisa/4: 58) diye buyrulmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.
5.Soru
Aşağıdaki yazar-eser karşılaştırmalarının hangisi yanlıştır?
buhari - edebu'l-müfred |
farabi - ideal devlet |
ibn haldun - mukaddime |
ibn miskeveyh - ahlak-ı miskeveyh |
Draz - Kur'an ahlakı |
İbn Miskeveyh'in böyle bir eseri bulunmamaktadır.
6.Soru
"İslam ahlakının temel kavramı insani varoluşunu ön şartı olan .................. dır."
cümlesi hangi sözcük ile tamamlanmalıdır?
zaman |
hayat |
iman |
doğum |
ruh |
insani varoluşun ön şartı hayattır ve bu kavram islam ahlakının temelini oluşturur.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ailenin, üzerine kurulduğu ve varlığını borçlu olduğu ahlâkî değerleri arasında yer almaz?
Karşılıklı Sevgi ve Saygı |
Paylaşım |
Sorumluluk bilinci |
Sadakat ve vefa |
Akrabalara saygı |
Ailenin, üzerine kurulduğu ve varlığını borçlu olduğu ahlâkî değerleri
şöyle sıralayabiliriz:
Karşılıklı Sevgi ve Saygı, Paylaşım, Namus ve İffet, Sorumluluk Bilinci, Sadâkat ve Vefa, Samimiyet ve İyi Niyet
E seçeneğinde yer alan akrabalara saygı bunların içinde yer almaz. Cevap E seçeneğidir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplumsal ahlak ilkelerinden biri değildir?
yardımlaşma ve dayanışma |
başkalarıyla iyi geçinme |
kırmızı ışıkta beklemek |
iyiliği tavsiye etmek |
komşuları ve akrabayı gözetmek |
Kırmızı ışıkta beklemek trafik kurallarına uymaktır.
9.Soru
“Göklerin ve yerin yaratılmasında, gece ile gündüzün birbiri ardınca gelmesinde, insanlara yararlı şeylerle denizde süzülen gemilerde, Allah’ın gökten indirip yeri ölümünden sonra dirilttiği suda, her türlü canlıyı orada yaymasında, rüzgârları ve yerle gök arasında emre amade duran bulutları döndürmesinde, düşünen kimseler için deliller vardır.” ayeti İslam çevre ahlakının hangi ilkesi ile örtüşmektedir?
Nimet ilkesi |
Ayet ilkesi |
Emanet ilkesi |
Hilafet ilkesi |
Merhamet ilkesi |
Çevremizdeki varlıklar, Kur’an’ın belirttiği üzere, düşünen insanlar için bir
akıl yürütme kaynağı ve insanların ‘nereden geldik, nereye gidiyoruz?’ gibi
büyük varoluşsal ve metafiziksel sorularını cevaplamalarında ders alacakları
önemli rehberlerinden biridir. Ayet ilkesi her şeyden önce insanları, çevreyi
gözlemleyip üzerinde düşünmeye (taakkul) ve bu derin düşünceden değerli
ve doğru dersler çıkarmaya (tefekkür) çağırmaktadır. Kur’an’da insanı bu
tarz düşünmeye ve çevreye bu gözle bakmaya davet eden pek çok ayet vardır.
Bunlardan sadece biri şudur: “Göklerin ve yerin yaratılmasında, gece ile
gündüzün birbiri ardınca gelmesinde, insanlara yararlı şeylerle denizde
süzülen gemilerde, Allah’ın gökten indirip yeri ölümünden sonra dirilttiği
suda, her türlü canlıyı orada yaymasında, rüzgârları ve yerle gök arasında
emre amade duran bulutları döndürmesinde, düşünen kimseler için deliller
[ayetler] vardır.” (Bakara/2: 164. Krş. Al-i İmran/3: 190; Rum/30: 20-25, 46;
Şura/42: 29) “Kesin olarak inananlara, yeryüzünde ve kendi içinizde Allah’ın
varlığına nice deliller vardır; görmez misiniz?” (Zariyat/51: 20,21)
10.Soru
Hz. Peygamber'in, bir hadisinde "Allah'a şirk koşmak"tan sonra günahların en büyüğü olarak nitelediği davranış aşağıdakilerden hangisidir?
İçki içmek
|
Hırsızlık yapmak
|
Yalan söylemek
|
Kumar oynamak
|
Anaya-babaya isyan etmek
|
11.Soru
Erdem-ekonomi ilişkisinde maksimum düzeyin ana ilkesi nedir?
Adalet |
Faydalı olmak |
Güvenilirlik |
İyilik |
Sevgi |
Erdemlerin maksimum düzeyini, en yüksek seviyesini ise, merhamet ve sevgi erdemlerinin oluşturduğunu söylemek mümkündür. Arzu edilen şey, işçinin işvereni, işverenin işçisini ve her ikisinin de yaptıkları işi ve iş arkadaşlarını azami derecede sevmeleridir. Böyle bir sevgi olduğunda alt düzeylerdeki ilkeler ve erdemlerin pek çoğuna gerek bile kalmayacaktır. Sevgi varsa, haksızlık da, adaletsizlik de, zarar verme de, verimsizlik ve güvensizlik de olmayacaktır. Bunun için sevgi aşamasına yükselmek iş dünyasındaki herkesin en yüksek erdemi ve yüce ideali olmalıdır. Doğru cevap E'dir.
12.Soru
Asıl güçlü insan, öfkelendiğinde kendine hâkim olabilendir. (Buhârî, “Edeb”, 76; Müslim, “Birr”, 107, 108). söz konusu hadis-i şerif insanın hangi gücünden bahsetmektedir?
akıl |
öfke |
arzu |
gadab |
şehvet |
bu hadis insan nefsinin akıl gücünden bahsetmektedir.
13.Soru
Temyiz gücünün fazla olması durumunda aşağıdaki ahlaki hastalıklardan hangisi ortaya çıkar?
Gamsızlık
|
Ahmaklık
|
Şaşkınlık
|
Kurnazlık
|
Cahillik
|
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi evliliğin amaçlarından biri değildir?
Karşılıklı sevgi ve saygı beklentisini karşılamak |
Barınma ihtiyacını karşılamak |
Cinsel arzuların tatmini |
Aile yuvası kurmak |
Sağlıklı nesiller yetiştirmek |
Barınma ihtiyacını karşılamak evliliğin amaçlarından biri değildir.
15.Soru
İşçilerde bulunması gereken erdemlerle ilgili en fazla liyakat ve güven üzerinde duran aşağıda verilen alimlerden hangisidir ?
Ömer Hayyam |
Fergani |
El-Biruni |
İbn Haldun |
İbn El-Heysem |
İbn Haldun’un işçilerde bulunması gereken erdemlerle ilgili en fazla liyakat ve güven üzerinde durduğu anlaşılmaktadır. Doğru cevap D'dir .
16.Soru
Bu kuram büyük ölçüde insan merkezli (antroposentrik) denilebilecek bir kuramdır. Batı çevre etiğinin yüzeysel ekoloji ve koruma etiği kuramına denk düşer. Doğal kaynaklar insana yararlı olduğu için korunmalı, gittikçe küresel bir krize dönüşen çevre sorunları da nihayette insan yaşamına zarar verecek boyutlara ulaştığı için önlemler alınmalıdır.
Yukarıda açıklanan kuram hangisidir?
Mesuliyet Kuramı |
Erdemlilik Kuramı |
Yararlılık Kuramı |
Bilgelik Kuramı |
Sorumluluk Kuramı |
Yararlılık, faydalılık ya da menfaat kuramı, tabiata her şeyden önce yararzarar kavramları ekseninde bakar. Yarar ve zararda asıl dikkate alınan da, insanın yarar ve zararıdır. Bu kuram büyük ölçüde insan merkezli (antroposentrik) denilebilecek bir kuramdır. Batı çevre etiğinin yüzeysel ekoloji ve koruma etiği kuramına denk düşer. Doğal kaynaklar insana yararlı olduğu için korunmalı, gittikçe küresel bir krize dönüşen çevre sorunları da nihayette insan yaşamına zarar verecek boyutlara ulaştığı için önlemler alınmalıdır.
17.Soru
I. Hüsnü'l-huluk
II. Mehâsinu'l-ahlâk
III. El-ahlâku'l-hasene
IV. Sûü'lhuluk
V. El-ahlâku'z-zemîme
VI. El-ahlâku's-seyyie
Yukarıdakilerden hangileri, İslam ahlâkı ile ilgili eserlerde, kötü huylar, fena hareketler ya da reziletler için kullanılan terimlerdir?
I, II ve III |
IV, V ve VI |
I, III ve V |
II, IV ve VI |
I, II, V ve VI |
İslam ahlâkı ile ilgili eserlerde, faziletler için hüsnü'l-huluk, mehâsinu'l-ahlâk, el-ahlâku'l-hasene, gibi tabirler; kötü huylar ve fena hareketler ya da reziletler için ise, sûü'lhuluk, el-ahlâku'z-zemîme, el-ahlâku's-seyyie gibi terimler kullanılmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.
18.Soru
Şaşkınlık reziletinin bağlı olduğu nefsani güç aşağıdakilerden hangisidir?
Nazari
|
Şehvet
|
Gazap
|
Adalet
|
Temyiz
|
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Gazali'ye göre iş hayatında haksızlıktan kaçınma bağlamında uzak durulması gerekenlerden değildir?
Malda bulunmayan bir özellikle malı övmek |
Malın kusurlarını gizlemek |
Pazarlıktan uzak durmak |
Ölçü ve tartıda hile yapmak |
Alıcı veya satıcıya piyasa fiyatını gizlemek |
Gazali, iş hayatında başkalarının zarar görmesi ile sonuçlanan haksızlıkları iki kısma ayırır: Zararı genele yansıyan haksızlıklar ve zararı sadece müşteri ile sınırlı kalan haksızlıklar. “Zararı genel olan ticari zulümler” başlığı altında o, karaborsacılık ve kalpazanlığı irdeler. “Zararı yalnız müşteriyi ilgilendiren ticari zulümler” başlığı altında ise çok daha fazla sayıda ticari haksızlık konusunu ele alır. Ona göre, alış-veriş yapan kimsenin zarar görmesine sebebiyet veren her şey zulümdür. Bu konularda adalet ise kişinin Müslüman kardeşini zarara sokmamasıyla sağlanır. Burada genel kaide şudur: “Kişi, kendisi için istediği şeyleri müslüman kardeşi için de istemeli; kendisine yapıldığı taktirde ağırına gidecek ve canını sıkacak bir muameleyi başkalarına yapmamalıdır.” Bu kaide bağlamında, yapılmaması gerekenleri o, şu dört esasta toplar: 1) malda bulunmayan bir özellikle malı övmemek, 2) malın gizli ve açık bütün kusurlarını açıklayıp, hiçbirini gizlememek, 3) ölçü ve tartıda hile yapmamak, 4) Müşterinin bildiği taktirde almayacağı fiyatı gizlememek, başka bir deyişle, alıcı veya satıcıya piyasa fiyatını gizlememek. Bu dört esasın birincisi bağlamında o, ticaret için dini duyguları istismar etmemek gerektiğini de örneklerle birlikte ısrarla vurgular. Buna göre doğru cevap C'dir.
20.Soru
Aşağıda verilen alimlerden hangisine göre, “eğer toplum halinde yaşayan insanlar birbirlerini seven kişilerse, birbirlerine karşı adaletli davranırlar ve aralarında hiçbir anlaşmazlık ortaya çıkmaz"?
İbn Miskeveyh |
İbn Haldun |
İbn Sina |
İbn Nefis |
Zehravi |
İbn Miskeveyh’e göre, “eğer toplum halinde yaşayan insanlar birbirlerini seven kişilerse, birbirlerine karşı adaletli davranırlar ve aralarında hiçbir anlaşmazlık ortaya çıkmaz. Doğru cevap A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ