İslam Düşünce Tarihi Ara 33. Deneme Sınavı
Toplam 10 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Eflatunculuğa meyleden düşünürler arasında yer alır?
İbn Kemâl |
Muslihiddîn b. Sinâ |
Yanyalı Es’ad Hoca Efendi |
Şuhreverdî |
Kazvinî |
Kazvinî İbni Sinacı, Şuhreverdî İşrakici,Yanyalı Es’ad Hoca Efendi Aristocu,İbn Kemal Tehâfütçülük veya Gazzâlîcilik-İbn Rüşdçülük akımını takip etmiştir. Ancak Muslihiddîn b. Sinâ Eflatunculuğa meyleden düşünürler rasında yer alır. Risâle-i Eflâtûniyye isimli bir eser yazarak Eflâtun’un fikirlerini tanıtmıştır. Doğru cevap B dir.
2.Soru
İbn Bâcce’nin insanı akli yetkinliklerine göre derecelendirirken ifade ettiği, son yetkinlik hali aşağıdakilerden hangisidir?
Kâmil |
Cumhûr |
Ehil |
Su’edâ |
Nuzzâr |
İbn Bâcce insanları aklî suretleri elde etmelerine ve buna bağlı olarak oluşan akli yetkinliklerine göre derecelendirir. Su’edâ mertebesi; yetkinleşme sonucunda ma‘kûlleri doğrudan idrak edebilir, eşyanın mahiyetini ayniyle kavrar. Böylece akıl akledilen suretlerle aynileşir. İbn Bâcce bu hale müstefâd akıl adını verir. Bu son yetkinlik halinde insan aklı faal akılla ittisâl eder. Bu ise akli varlık olan insanın ulaşabileceği en büyük ve ebedî mutluluktur.
3.Soru
Kindî’ye göre varlığın değişmeyen ilk sebebinin ve en son gayesinin bilgisini veren ilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?
Mantık |
Matematik |
Ahlâk |
Vahiy |
Metafizik |
Kindi Felsefe’yi insanın uğraşı alanına giren sanatların en değerlisi, felsefenin de mertebe bakımından en değerli disiplininin metafizik alanı olduğunu söyler. Tabiat bilimi yani fizik evrende değişen ve başkalaşan şeylerin bilgisini bize sağlarken, metafizik bilimi ise değişmeyen varlıkların bilgisini içerir. Dolayısı ile metafizik bize varlığın değişmeyen ilk sebebinin ve en son gayesinin bilgisini verir. O halde varlık hakkında bize küllî bilgi sunan ve oradan da “ilk sebeb”in bilgisine yani Tanrı bilgisine götüren metafiziktir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Farabi’nin eserlerinden değildir?
Nefis Üzerine Kısa Birkaç Söz |
Kurgusal Geometri’ye Giriş |
Nefsin Mahiyeti Hakkında |
Aklın anlamları üzerine |
Büyük Musiki Kitabı |
Nefis Üzerine Kısa Birkaç Söz Kındi’nin eseridir.
5.Soru
Meşşai filozofların felsefe tasnifi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Metafizik nazari ilimlerin bir koludur.
|
Matematik nazari ilimlerin bir koludur.
|
Felsefeyi nazari ve ahlaki ilimler olarak iki ana dala ayırırlar.
|
Ev idaresi ameli ilimlerin bir koludur.
|
Siyaset ameli ilimlerin bir koludur.
|
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi meşşâiyye ekolünden gelen filozoflardan değildir?
Fârâbî |
İbn Sînâ |
İbn Bâcce |
Molla Fenari |
İbn Rüşd |
Aristo felsefesini benimseyen ve onun yolunda giden İslâm filozoflarına da “Meşşâ’iyyûn” denir. Bu ekole İslâm dünyasında, genelde; Kindî (ö.866), Fârâbî (ö.950), İbn Sînâ (ö.1037), İbn Bâcce (ö.1138) ve İbn Rüşd (ö.1198) gibi büyük filozoflar ile onların takipçileri ve öğrencileri dâhil edilir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Meşailere göre iç duyulardan biri değildir?
Hayal |
Hafıza |
Vehim |
Müfekkire |
Nazariye |
Meşailere göre duyular iç duyular ve dış duyular olarak ikiye ayrılır. İç duyular ortak duyu, hayal, hafıza, vehim, müfekkire olmak üzere beş tanedir.
8.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Arapça, Türkçe, İngilizce gibi diller, bu yönüyle, varlıkları ya da nesneleri bizim görüş alanımıza getirirler ve onunla irtibat kurmamıza yol açarlar. |
Ön-yargı kelimesi bir şeyi bizim görüş alanımıza getiren şeye işaret eder. |
Ön-yargı (varsayım) kelimesi, öncelikle bizimle anlaşılacak şey arasında bir tür köprü oluşturan hususu gösterir. |
Kur’an’ın edebi mucizesi şeklinde adlandırılan husus bir ölçüde Kur’an’ın Arapça’nın söyleme imkan ve gücünü en üst düzeye çıkarmasıyla ilgili değildir. |
Kültürel gelenekleri kendilerinde derleyip toparlayan diller, varlığa ve gerçekliğe yönelik perspektif oldukları kadar birer ön-yargı (varsayım) da oluştururlar. |
Arapça, Türkçe, İngilizce gibi diller, bu yönüyle, varlıkları ya da nesneleri bizim görüş alanımıza getirirler ve onunla irtibat kurmamıza yol açarlar. Ön-yargı kelimesi bir şeyi bizim görüş alanımıza getiren şeye işaret eder. Ön-yargı (varsayım) kelimesi, öncelikle bizimle anlaşılacak şey arasında bir tür köprü oluşturan hususu gösterir. Kültürel gelenekleri kendilerinde derleyip toparlayan diller, varlığa ve gerçekliğe yönelik perspektif oldukları kadar birer ön-yargı (varsayım) da oluştururlar. Kur’an’ın edebi mucizesi şeklinde adlandırılan husus bir ölçüde Kur’an’ın Arapça’nın söyleme imkan ve gücünü en üst düzeye çıkarmasıyla ilgilidir.
9.Soru
Hangi hareketin bir kolu evrenin ve evrendeki oluş ve bozuluşu açıklamak için kullandığı iki ezeli ilke yani iyilik ve kötülük ilkesine sahiptir?
Mecusilik
|
Dehrilik
|
Brahmanizm
|
Tabiatçılık |
Batınîlik |
Mecusiliğin bir kolunun evrenin ve evrendeki oluş ve bozuluşu açıklamak için kullandığı iki ezeli ilke yani iyilik ve kötülük ilkesi cevap verilmesi gereken bir eleştiriydi. Bu doğrudan Allah’ın birliğine yönelmiş bir meydan okumaydı.
10.Soru
İnsanlık tarihinin bilinen en eski düşünce geleneği olan, Mezopotamya ve Akdeniz havzası medeniyetlerinin temelini oluşturan geleneğin adı nedir?
Hermes |
Tehâfütler |
Kelâm |
Tasavvuf |
Meşşâî |
İnsanlık tarihinin bilinen en eski düşünce geleneği, Hermes’in geleneğidir ki, Mezopotamya ve Akdeniz havzası medeniyetlerinin temelini oluşturur.