İslam Düşünce Tarihi Ara 34. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İbn Rüşd’ün düşünce anlayışını yansıtmaz?
Şeriat nihâî mutluluğunun temeli olan teorik ve pratik hakikatleri tüm insanlara öğretir |
Din mutluluğa ileten fiillerin işlenmesini öğretir |
Din mutsuzluğa ileten fiilleri ve bunlardan kurtulma yollarını öğretir |
İbn Rüşd hikmet, cesaret ve iffet erdemlerini temel erdemler kabul eder |
Din ile felsefe arasında bağ yoktur |
İbn Rüşd’e göre şeriat nihâî mutluluğunun temeli olan teorik ve pratik hakikatleri tüm insanlara öğretir. Bu hakikat ise Allah’ın varlığı ile birliğinin bilgisi ve nihâî mutluluk ve mutsuzluk bilgisidir. Din mutluluğa ileten fiillerin işlenmesi ve mutsuzluğa ileten fiilleri ve bunlardan kurtulma yollarını öğretir. Yani bu fiiller, zahirî veya bedenî fiilleri, yani fıkıh ilminin ilgilendiği zahirî hükümleri ve “meâd ilminin” ilgilendiği nefse bağlı batınî fiilleri içerir.
2.Soru
İslâm düşünce tarihçileri tarafından ilk İslâm filozofu olarak kabul edilen kişi kimdir?
Yakup İbn İshak el-Kindi |
Vasık Billah
|
Mutasım Billah
|
Memun |
Abdülmesih b. Nâima el-Hımsî |
İslâm düşünce tarihçileri tarafından ilk İslâm filozofu olarak kabul edilen kişi Yakup İbn İshak el-Kindî'dir. Kindî’nin birçok klasik ve modern felsefe tarihçisi tarafından “ilk İslâm Filozofu” olarak kabul edilmesinde şüphesiz O’nun döneminin tabii ve insani bilimlerindeki üstün kavrayışı, fizikten metafiziğe, astronomiden matematiğe, tıptan kimyaya, döneminin hemen bütün bilimlerinde yazdığı eserlerin çeşitliliği ve yetkinliği etkili olmuştur. Doğru cevap A'dır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Yunanca “hyle (heyula)” kavramının Arapça karşılığıdır?
Kuvve
|
Bilfiil
|
Fiiliyat
|
Hakikat
|
İmkân
|
4.Soru
Filozofların kral ve kralların filozof olmasını öneren düşünür kimdir?
Aristo |
Eflatun |
Platon |
Spinoza |
Albertus Magnus |
Filozofların kral ve kralların filozof olmasını öneren düşünür Eflatun'dur.
5.Soru
Batı İslâm dünyasında yetişen ilk Müslüman filozof aşağıdakilerden hangisidir?
İbn Bâcce
|
Farabi
|
İbn Sina
|
İbn Rüşd |
İbn Tufeyl |
İbn Bâcce (ö. 533/1139) Batı İslâm dünyasında yetişen ilk Müslüman filozoftur. Endülüs'ün kuzeyindeki Sarakusta (Saragossa) şehrinde muhtemelen 470'te (1077) dünyaya geldi. İbnü's-Sâiğ olarak da tanınan İbn Bâcce Batı literatüründe genellikle Avempace diye anılır. İyi bir eğitim aldığı ve felsefenin tüm alanlarında donanımlı olduğu eserlerinden ve tarihsel anektotlardan anlaşılmaktadır.
6.Soru
Kindi’nin metafiziği ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?
Alemin ezeli olduğunu savunmuştur |
Varlığı nedensellik içinde açıklamıştır |
Felsefesinde Tanrı etken nedendir. |
En değerli disiplin alanı olarak görür |
Nedenler dizisi sonludur |
Kindi felsefenin en değerli disiplininin metafizik alanı olduğunu söyler. Metafiziğin en çok ele aldığı konulardan olan varlık problemi Kındi'yi de çok meşgul etmiştir. Kındi Allah'ın varlığı ile ilgili bir delilini de nedensellik ilkesine dayandırmıştır. Var olan her şeyin varlığı için bir neden olmalıdır. Nedenler dizisi sonludur ve bunun sonucu olarak da bir ilk neden ya da gerçek neden vardır, o da Allahtır. Kındi felsefesinde bir çok risaleside tekrar ettiği üzere Tanrı etken nedendir.
O, kendi döneminde, âlemin ezelî olduğunu savunan materyalistlere karşı, onun, Allah’ın hür ve mutlak iradesinin bir sonucu olarak yoktan (‘an leys) yaratıldığını, birçok eserinde matematik ve mantıksal delillerle ispatlamaya çalışmıştır Doğru cevap A seçeneğidir.
7.Soru
“İslâm düşüncesi dini bir düşünce olacaksa, o, bu özelliğini ancak dini metinlerin kendilerinden alabilir.” diyen İbn Hazm hangi mezhebe mensuptur?
Zahirilik
|
Mürcie |
Vehhâbîlik
|
Cebriye |
Mu'tezile |
İbn Hazm, bu deyişiyindeki anlayış ile doğrudan paralel bir anlayışta olan Zahirilik Mezhebine mensuptur.
8.Soru
İslâm düşüncesini mümkün kılan ve düşünme alanının şekillenmesinde belirleyici olan kültürel gelenek nedir?
Metin |
Ritüel |
Dil |
Yazı |
Mit |
İslâm düşüncesi, diğer dünya düşünce gelenekleri gibi, kendisine zemin teşkil eden kültürel gelenekler aracılığı ile varlık kazanmıştır. Bu kültürel geleneklerin en başında dil gelmektedir. Öncelikle Arapça ve daha sonra İslâm’ın yayıldığı ortamlarda kullanılan diller İslâm düşüncesini hem mümkün kılmış hem de düşünme alanının şekillenmesinde belirleyici olmuştur.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti'nde bulunan felsefi düşünce akımlarından biri değildir?
Gazzâlîcilik |
İşrâkilik |
Eflatunculuk |
Aristoculuk |
İbn Sinacılık |
İşrâkilik, Selçuklular döneminde kabul gören bir İslam felsefesidir. Osmanlı döneminde benimsenen bir İslam felsefesi olmamıştır. Doğru yanıt: B'dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “Hayy b. Yakzan” adlı romanın adlı yazarıdır?
İbn Rüşd |
Sühreverdî |
İbn Haldûn |
İbn Tufeyl |
Gazzâli |
Hayy b. Yakzan isimli eserin yazarı İbn Tufeyl’dir.
11.Soru
"Kur’an’ın insanın bu dünyadaki sorumlulukları ve öteki dünyadaki geleceği ile ilgili söylediği hususları, varlık düzeylerini inceleyerek daha iyi anlama çabasıdır." cümlesi aşağıdakilerden hangi kavramı açıklar?
Ontik |
Hakikat |
Tefsir |
Yorum |
Ontoloji |
Müslüman düşünürlerin varlık sorusu ekseninde fiziksel varlıklardan Allah’ın varlığına değin farklı gerçeklik düzeylerini araştırmaları ve bu noktada bilgi oluşturmaları genel olarak Kur’an yorumudur. Kur’an’ın insanın bu dünyadaki sorumlulukları ve öteki dünyadaki geleceği ile ilgili söylediği hususları, varlık düzeylerini inceleyerek daha iyi anlama çabasıdır. Buna göre yorum kelimesinin tefsir kelimesinden farklılığı, tefsirin daha ziyade Kur’an metninin kendisine yönelmesine karşın, yorum kelimesinin ayrıca Kur’an’ın işaret ettiği dış dünyadaki hususların araştırılmasını da içermesidir.
12.Soru
Büyük İskender'in Mısır' fethinden sonra burada kurduğu felsefe mektebi, Atina mektebinin kapatılmasıyla gelen filozoflar sayesinde güçlenmiştir. Atina mektebi aşağıdakilerden hangi tarihte kapatılmıştır?
509 |
519 |
529 |
539 |
549 |
Bu mektep, Atina mektebinin 529 yılında kapatılmasıyla, oradan İskenderiye mektebine göç eden âlimler vasıtasıyla daha da güçlendi.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kindî'nin psikoloji alanında yazdığı kitaplardan biridir?
Kitâb fi’l-felsefeti’l-ûlâ |
Kitabu’l-ibane |
El-Kavl fi’n-nefs |
Risale fi’l-hile li def’il-ahzân |
Makale fi’r-red ale’n-nasâra |
Psikoloji Alanında: 1. El-Kavl fi’n-nefs: Başka dillere de tercüme edilen bu risale Mahmut Kaya tarafından “Nefis Üzerine” adı altında Türkçe’ye çevrilerek yayınlanmıştır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tıp ve felsefe alanında doğuda en büyük otorite demek olan “eş-Şeyhü’r-Reîs” ünvanıyla tanınmakta, Batı’da ise “Avicenna” olarak bilinmektedir?
Kindi
|
Farabi
|
İbn Sina
|
İbn Rüşd |
İbn Meymun |
Asıl adı Hüseyin olan İbn Sînâ, Ebû Ali künyesiyle anıldığı gibi, tıp ve felsefe alanında en büyük otorite demek olan “eş-Şeyhü’r-Reîs” ünvanıyla tanınmakta, Batı’da ise “Avicenna” olarak bilinmektedir. Kültürlü bir ailenin çocuğu olarak 370/980-981 yılında Buhara yakınlarındaki Efşene’de doğdu. İlk öğrenimini babası Abdullah’tan gören İbn Sînâ, on yaşında Kur’ân’ı ezberledi. Çağının eğitim sisteminde yer alan dil, edebiyat ve dinî ilimleri tahsil ederken bir yandan da matematik, geometri, astronomi, mantık ve felsefe dersleri aldı.
15.Soru
Kindi, Fârâbî ve İbn Sina adlı üç düşünür ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Meşşai İslâm Felsefesi geleneğine mensuplardır.
|
Din ile Aristo felsefesinden etkilenmişlerdir.
|
Sudûr görüşünü savunmuşlardır.
|
Bilgi teorisini önemsemişlerdir.
|
Peygamberlik konusunda görüş bildirmişlerdir.
|
16.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Müslüman düşünürlerin Yunanca, Süryanice, Farsça gibi diğer kültürel dillerden yapılan çeviriler sayesinde yepyeni ve çok farklı bir kavram dünyasına sahip olmaları, her şeyden önce Arapçanın kendisini yenileyebilme ve farklı şeyleri söyleyebilme imkânının kullanılmasına işaret etmektedir. |
Günümüzde özellikle Batı dünyasında ortaya çıkan bilimsel ve kültürel birikimlerin kısmen çeviriler ve bazen doğrudan Türkçe içinde kendisine yer bulabilmesi, kavram yabancılaşması kadar Türkçenin kendi imkânlarının keşfedilmesine de yol açabilmektedir. |
Dilin söyleyebilme gücü kendisini ilmi, felsefi, edebi, hikemi ve hatta argolarda hissettirmemektedir. |
Bir dilde ortaya çıkan orijinal ilmi veya felsefi kavram, bir şiirsel söz, atasözü bir başka dile aynı söyleme gücü ile çevrilememektedir. |
Çoğu kez diller orijinal kelimeleri veya söyleyişleri başka dillerden ödünç almak durumunda kalmaktadırlar. |
Müslüman düşünürlerin Yunanca, Süryanice, Farsça gibi diğer kültürel dillerden yapılan çeviriler sayesinde yepyeni ve çok farklı bir kavram dünyasına sahip olmaları, her şeyden önce Arapçanın kendisini yenileyebilme ve farklı şeyleri söyleyebilme imkânının kullanılmasına işaret etmektedir. Günümüzde özellikle Batı dünyasında ortaya çıkan bilimsel ve kültürel birikimlerin kısmen çeviriler ve bazen doğrudan Türkçe içinde kendisine yer bulabilmesi, kavram yabancılaşması kadar Türkçenin kendi imkânlarının keşfedilmesine de yol açabilmektedir. Bir dilde ortaya çıkan orijinal ilmi veya felsefi kavram, bir şiirsel söz, atasözü bir başka dile aynı söyleme gücü ile çevrilememektedir. Çoğu kez diller orijinal kelimeleri veya söyleyişleri başka dillerden ödünç almak durumunda kalmaktadırlar. Dilin söyleyebilme gücü kendisini ilmi, felsefi, edebi, hikemi ve hatta argolarda hissettirmemektedir.
17.Soru
Yabancı eserlerin Arapça’ya tercüme girişimi ilk defa kim zamanında olmuştur?
Hz. Muhammed |
Hz. Ömer |
Hz. Osman |
Hz. Ebubekir |
Hz. Ali |
Yabancı eserlerin Arapça’ya tercüme girişimi ilk defa Hz. Ömer zamanında olmuştur; Müslüman askerleri İran’ı feth edince, İran’da buldukları Pehlevice eski İran krallarının tarihine ait “Hudayi Nâme” adlı eseri Hz. Ömer’e gönderirler. Hz. Ömer, eserin Arapça’ya tercümesini emreder. Ancak Hz. Ömer tercümenin ilk bölümünü okuyunca; hoşuna gitmez ve eserin tercümesini durdurur.
18.Soru
Gazzâlî’nin tasavvufun ehli olma noktasında bir model olduğunu belirten, müşahede ve huzur hallerini yaşadığını ve böylece en yüce mutluluğa erip, kutsî mertebelere ulaştığını söyleyen Batı Endülüs filozofu kimdir?
İbn Bâcce
|
İbn Rüşd
|
İbn Tufeyl
|
Fârâbî |
Kindi |
İbn Tufeyl kesin hakikate ve mutluluğa ulaşmada tasavvuf ehlinin vurguladığı yöntemi öne çıkarır. Gazzâlî’nin bu noktada model olduğunu belirtir. Ona göre Gazzâlî müşahede ve huzur hallerini yaşamış ve böylece en yüce mutluluğa erip, kutsî mertebelere ulaşmıştır (İbn Tufeyl, 1975, s. 79-82).
19.Soru
“Dinin Doğal Tarihi” adlı eserinde “Tek tanrı inancı insanlık düşüncesini fakirleştirmiştir” diyen filozof kimdir?
Sokrates |
David Hume |
John Locke |
Immanuel Kant |
Hegel |
“Dinin Doğal Tarihi” adlı eserinde “Tek tanrı inancı insanlık düşüncesini fakirleştirmiştir” diyen filozof David Hume'dur. Doğru cevap B.
20.Soru
İbn Rüşd’ün genel olarak bütün bir felsefe tarihini derinden etkileyen en önemli özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
İnsan ve insan mutluluğunu araştırması |
“Bozuk bir toplumda yaşayan entelektüel kabiliyetleri gelişmiş bir filozof nasıl erdemli kalabilir ve mutluluğa ulaşabilir?” sorusuna cevap araması |
Yalnız adamı incelemesi |
Din-felsefe ilişkilerini ve insanın mutluluğa nasıl ulaşacağını tartışması |
Felsefi şerh yazması |
İbn Rüşd’ün genel olarak bütün bir felsefe tarihini derinden etkileyen en önemli özelliği felsefi şerh yazmasıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ