İslam Düşünce Tarihi Final 24. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
G.Cardano’nun hangi eserinde Kindi’nin kendi devrine kadar gelip geçen dünyanın en meşhur oniki harikasından biri olduğunu zikredilir?
De Somno et Vigilia |
Tractatus de erroribus philosophorum |
Risâle fi Mâhiyeti’l-Akl |
Arabic Science in the West |
De Subtilitate |
İlk Müslüman filozof ve bilim adamı Kindî’nin bilimci ve filozof olarak Batı düşüncesine ve bilimine o kadar etkisi olmuştur ki, büyük Latin düşünce tarihçisi G. Cardano, De Subtilitate adlı eserinde onun kendi devrine kadar gelip geçen dünyanın en meşhur oniki harikasından biri olduğunu zikreder. Batı’da Latinler arasında Alkindus olarak meşhurdur.
2.Soru
İstek ve iradeye gerek kalmadan, çaba harcamadan, mantık ve matematik yöntemlere başvurmadan Allah'ın peygamberlerin temiz ruhlarını aydınlatmasıyla oluşan bilgi hangisidir?
Küresel varlık
|
Metafizik
|
Nefs
|
Vahiy |
Felsefe |
Dini (ilahî) ilimlerin kaynağı vahiydir. Vahiy, istek ve iradeye gerek kalmadan, çaba harcamadan, mantık ve matematik yöntemlere başvurmadan Allah'ın peygamberlerin temiz ruhlarını aydınlatmasıyla oluşan bir bilgidir. İnsanî ilimler felsefenin çatısı altında toplanmış olup biri doğrudan ilim, diğeri başka ilimler için bir alet ve bir başlangıç sayılmak üzere başlıca ikiye ayrılır.
3.Soru
Tehâfüt geleneği içinde ikinci eseri yazan aşağıdakilerden hangisidir?
Gazzâlî
|
İbn Rüşd
|
Kindî
|
Fârâbî |
İbn Haldun |
Her ne kadar Gazzâlî’nin Tehâfüt’ünü yazmasındaki gayesinin ne olduğu konusunda bunlardan başka farklı görüşler olsa da genel anlamda, onun gayesi bir takım filozofların bazı görüşlerinin yanlışlığını açığa çıkarmak için güçlü bir tez – antitez ortaya koymak suretiyle konuyu çözümlemek olduğu söylenebilir. Nitekim tehâfüt geleneği içinde ikinci eseri yazan İbn Rüşd’ün gayesi de Gazzâlî’de olduğu gibi hakikate, gerçeğe ulaşabilmektir. Yani iki düşünürün de Tehâfüt’lerini yazmadaki gayeleri genel anlamda aynıdır.
4.Soru
Gazzali ile başlayan tehafut geleneği hangi düşünüre kadar devam etmiştir?
Ali et-Tûsî |
Hocazâde |
Musa Kazım Efendi |
İbn Rüşd |
İbn Tufeyl |
Gazzâlî ile başlayan tehafut geleneği, Osmanlının son Şeyhül İslâmlarından olan Musa Kazım Efendi’nin (ö. 1918) yazdığı “İbn Rüşd’ün Felsefi Metodu ve İmam-ı Gazzâlî ile Bazı Konulardaki Münazarası” başlıklı eserine kadar devam etmiştir. Yaklaşık bu 800 yıllık süre içinde İslâm dünyasında gerek müstakil tehâfüt, gerekse mevcut olan bir tehâfütün yorumu tarzında, bu gelenek kapsamında on iki eser yazılmıştır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Müslüman düşünürlerin girdiği kategorilerdendir?
Felsefeyi hiçbir bilimle bağdaştırmayanlar
|
Sadece dini savunanlar |
Dini felsefeden uzaklaştıranlar |
Felsefeyi sosyolojiyle uzlaştıranlar |
Felsefeyi dinle uzlaştıranlar |
Yunan felsefesinin tercümesiyle beraber, Müslümanlar tarafından tanınan felsefe, Müslüman düşünürleri üçe ayırdı: 1. Sırf felsefe yapanlar. 2. Felsefeyi dinle uzlaştıranlar 3. Felsefî metotla dini savunanlar.
6.Soru
İbn Rüşd’ün genel olarak bütün bir felsefe tarihini derinden etkileyen en önemli özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
İnsan ve insan mutluluğunu araştırması |
“Bozuk bir toplumda yaşayan entelektüel kabiliyetleri gelişmiş bir filozof nasıl erdemli kalabilir ve mutluluğa ulaşabilir?” sorusuna cevap araması
|
Yalnız adamı incelemesi
|
Din-felsefe ilişkilerini ve insanın mutluluğa nasıl ulaşacağını tartışması |
Felsefi şerh yazması |
İbn Rüşd’ün genel olarak bütün bir felsefe tarihini derinden etkileyen en önemli özelliği felsefi şerh yazmasıdır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hermenötik öğretinin son temsilcisidir?
Antakya Mektebi |
Harran mektebi |
Cündişapur Mektebi |
Urfa Mektebi |
İskenderiye Mektebi |
Harran mektebi, Hermenötik öğretinin son temsilcisidir. Doğru cevap B'dir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Meşşai filozoflarının hayvani nefs tasnifinde yer almaz?
İradeli hareket |
Büyüme |
Duyusal idrak |
Beslenme |
Düşünme |
Meşşai filozoflarının hayvani nefs tasnifinde beslenme, büyüme, iradeli hareket ve duyusal idrak yer almaktadır.
9.Soru
İbn Bacce Batı literatüründe ne şekilde anılır?
Themistius
|
Tufeyl
|
İbnü's-Sâiğ |
Rüşd |
Avempace |
İbnü's-Sâiğ olarak da tanınan İbn Bâcce Batı literatüründe genellikle Avempace diye anılır. Cevap E şıkkıdır.
10.Soru
İbn Haldun’a göre mülkün kaynağı aşağıdakilerden hangisidir?
Tahakküm
|
Savaşçılık
|
Zenginlik
|
Yoksulluk
|
Adalet
|
11.Soru
İlk Müslüman filozof ve bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir?
Farabi |
Kindi |
İbn Sina |
İbn Davud |
Gazzali |
İlk Müslüman filozof ve bilim adamı Kindî’nin bilimci ve filozof olarak Batı düşüncesine ve bilimine o kadar etkisi olmuştur ki, büyük Latin düşünce tarihçisi G.Cardano, De Subtilitate adlı eserinde onun kendi devrine kadar gelip geçen dünyanın en meşhur oniki harikasından biri olduğunu zikreder. Batı’da Latinler arasında Alkindus olarak meşhurdur. Doğru cevap B seçeneğidir.
12.Soru
Sultan Abdülhamid’in C. Afgânî’yi İstanbul’a davet etmesi hangi siyasi nedenle ilişkilidir?
Pan-İslâmizim politikasında desteğini almak istemesi
|
Mısır’da çıkabilecek ayaklanmaları engelemek istemesi
|
Süleymaniye medresesine müderris tayin etmek istemesi
|
Kendi adına bir Kur’an tefsiri hazırlatmak istemesi
|
Fikirlerini beğenmediği için cezalandırmak istemesi
|
13.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi İbn Rüşd’ün mantığa dair şerh yazdığı eserlerden biridir?
Kitabü's-Semâ vet-tabiî
|
Ki-tâbü'l-Kevn ve'l-fesâd
|
Kitâb'l-Âşâri'l Ulviyye
|
Îsâğücî |
Kitâbü'n-Nefs |
Mantığa dair, İbn Rüşd, Îsâğücî ile birlikte Organon içinde yer alan sekiz kitaba hem kısa hem orta ölçüde, el-Burhân'a ise büyük hacimde şerh yazmıştır. Îsâğücî, Kitâbü'l-Makülât, Kitâbü'l-İbare, Kitâbü'l-Kıyâs, Kitâbü'l- Cedel, Kitâbü's-Safsata, Kitâbü'l-Hatabe ve Kitâbü'ş- Şiir şerh yazdığı eserlerdir.
14.Soru
Tecâribü'l-ümem isimli eser hangi düşünüre aittir?
Bîrûnî |
İbn Miskeveyh |
İbn Haldun |
Gazneli Mahmud |
İbn Rüşd |
Tecâribü'l-ümem isimli eser İbn Miskeveyh’e aittir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslâm Milletinin içine düştüğü problemlerden biri değildir?
Teknik yetersizlik |
İlerlemeye ayak uyduramama |
Aşırı doğu taklitçiliği |
Tembellik |
İktidar ihtirası |
Ahmet Naim İslâm Milletinin içine düştüğü problemleri şöyle sıralar; Kuvvet hazırlamada kusur yapma yani teknik yetersizlik. İlerlemeye ayak uyduramama. Ruh ve beden olarak gevşeklik ve tembellik gösterme. Bilgisizlik ve ilme gereken önemin verilmemesi. İslâm kardeşlik ve dayanışmasının bozulması. İdarecilerin yetersizliği ve sırf iktidar ihtirası, aşırı batı taklitçiliği. Bütün bu sorunlara çözüm ise yeniden yenilenerek İslâm’ın ilkelerine sarılmaktır.
16.Soru
Muhammed Abduh’un üzerinde düşündüğü en önemli mesele aşağıdakilerden hangisidir?
Kur'an'ı tamamıyla filoloji açısından ele almak |
Din ve felsefeyi birbirinden ayrı ele almak |
Kur'an'ı gramer açısından değerlendirmek |
Kur'an'ın lafzî anlamında takılıp kalmayıp özünü ve genel anlamını açıklamak |
Kur'an'ın farklı dillere tercümesinin yapılarak toplumlara kazandırmak |
Muhammed Abduh'a göre en önemli mesele Kur'an'ın lafzî anlamında takılıp kalmayıp özünü ve genel anlamını açıklamak olduğundan, Kur'an'ı tamamıyla filoloji ve gramer açısından ele alan pek çok Kur'an tefsirinin bomboş şeyler olduklarını başından itibaren ortaya koymaya çalışmıştır. Abduh'un tefsiri, Kur'an'ın manevi anlamını akla uygun bir şekilde vermeye çalışmaktadır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Farabi’nin Katalancaya çevrilen eseridir?
Kitâbu fî’l-Akl |
De ortu scientarum |
el-Kavi fî Şerâiti’l-Yakîn |
Şerhu Kitâbi’l-Makûlat li Aristûtâlis |
Risâle fi’s-Safsata |
Fârâbî’nin eserlerinin, Latince ve İbraniceden başka, bazı yerel Avrupa dillerine de çevrildiğini biliyoruz. Bunun bir örneğini, Arapça aslı henüz bulunmamış olan, Katalancaya çevrilmiş bir eseridir: De ortu scientarum.
18.Soru
Gazzali’nin felsefeye karşı en sert eleştirilerini dile getirdiği eseri hangisidir?
Tehâfütü’tTehâfût |
Kimya-yı Saadet |
Tehâfütü’lFelâsife |
Felsefi Metodu |
Makâsidü’l-Felâsife |
- Makâsidü’l-Felâsife
Şii Batınîliği’nin gelişmesi ve bunun Selçuklu Devleti’nin siyasi gücünü zayıflatan bir tarza dönüşmesi, başta Selçuk veziri Nizamülmülk olmak üzere birçok devlet erkânını rahatsız etmiştir. Bu nedenle Selçuklu Nizamiye medresesinin büyük hocası Gazzâlî, bu fikirlerin kaynağı olan görüşleri eleştirmek için saray tarafından görevlendirilmiştir. O da bazı nedenlerden dolayı bir kısım felsefi fikirleri kendisine hedef seçmiştir. Bunun için felsefeye karşı en sert eleştirilerinin kaynağı olarak görülen Tehâfütü’lFelâsife isimli eserini kaleme almış, böylece de Tehâfüt geleneği başlamıştır. Doğru cevap C’dir.
19.Soru
Molla Lütfi’nin hangi eserinde, bilimleri tasnif etmesi ve onları tanımlamaya çalışması açısından hem klasik ilimler tasnif geleneğini sürdürür hem de yaşadığı dönemde ilim zihniyetini sergilenmektedir?
Haşiye Ale’t- Tehafüt |
Risale fi Tahkiki Vücudi’l-Vacib |
Miftahu’s-Saâde |
Mevzuâtü’l-Ulûm |
Misbahu’s- Siyâde |
Molla Lütfi’nin Mevzuâtü’l-Ulûm adlı eseri, bilimleri tasnif etmesi ve onları tanımlamaya çalışması açısından hem klasik ilimler tasnif geleneğini sürdürür hem de yaşadığı dönemde ilim zihniyetini sergiler.
20.Soru
“Şekilsiz madde” doktrini hangi filozofa aittir?
İbn Sina |
İbn Tufeyl |
İbn Rüşd |
Kindi |
Gazzali |
Duns Scot, İbn Rüşdcülüğü tenkit etmesine rağmen, İbn Rüşd’ün “şekilsiz madde” doktrinini benimsemiştir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ