İslam Düşünce Tarihi Final 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Tarih ve sosyolojiyi bilim olarak kabul eden düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
İbn Rüşd |
Gazzâlî |
Farabi |
İbn Haldun |
İbn Sina |
Tarih ve sosyolojiyi bilim olarak kabul eden düşünür İbn Haldun'dur. Bilim dünyası İbn Haldun'u tarih felsefesinin ve sosyolojisinin kurucusu olarak kabul etmektedir. Doğru yanıt: D'dir.
2.Soru
I. Hakkın Sesleri II. Berlin Hâtıraları III. Gülistan IV. Hâtıralar Yukarıdakilerden hangisi/hangileri Mehmet Akif'in Kur'an ve hadis gibi dinin temel kaynaklarından hareket ederek yazdığı eserlerdendir?
Yalnız I |
I ve II |
I ve IV |
I, II ve III |
II,III ve IV |
Hakkın Sesleri ve Hâtıralar Mehmet Akif'in Kur'an ve hadis gibi dinin temel kaynaklarından hareket ederek yazdığı eserlere örnek olarak verilebilir. Doğru yanıt "C" şıkkıdır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi insanların hayvani bir yönünün bulunduğunu ve birbirlerine zarar verdiklerini, aralarında çatışma halinin bulunabildiğini, bundan dolayı da bir otoriteye ihtiyaç duyduklarını belirtir?
İbn Haldun |
Aristo |
Makyavel |
Hobbes |
Farabi |
İbn Haldun insanların hayvani bir yönünün bulunduğunu ve birbirlerine zarar verdiklerini, aralarında çatışma halinin bulunabildiğini, bundan dolayı da bir otoriteye ihtiyaç duyduklarını belirtir. Bu durum ise toplumsal yaşamayı zorunlu hale getirmektedir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi düşünme eylemlerinin özelliklerinden birisi değildir?
Soru sorma
|
İtaat
|
Açıklama
|
Olup biten |
Bireysel algı farkı |
Düşünme eylemlerinin özellikleri soru sorma, açıklama, olup biten, bireysel algı farkı, düşünülebilir muhteva, tarihsel algı, mutlak neden ve tarihsel nedenledir. Bu açıklamaya göre B seçeneğinde yer alan itaat düşünme eylemlerinden birisi değildir.
5.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
İslâm düşünce geleneği Mecusiliğin evrenin oluş-bozuluş ve yönetiminde iki ilkenin zorunlu olduğu şeklindeki tezine cevap vermek zorunda kalmıştır.
|
İslâm düşünce geleneği Dehriyye olarak anılan grupların evrenin zamanın eseri olduğu şeklindeki görüş ve eleştirilerine cevap vermiştir.
|
İslâm düşünce geleneği Brahmanların Mutlak Tanrı’nın birden fazla olduğu tezine cevap vermek zorunda kalmıştır.
|
İslâm düşünce geleneği Hristiyanların teslis inancına cevap vermiştir.
|
İslâm düşünce geleneği tabiatçıların evrenin bir var edicisinin olmadığı tezlerine cevap vermiştir.
|
6.Soru
Osmanlı düşüncesinde yatay bilincin temel özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
Hakikatin çokluğunu kabullenme
|
Eski-yeni şekilde olmak üzere, zamansal (tarihsel) süreci ikiye bölme
|
Tek hakikat tasarımına göre algılama
|
Yükseliş dönemi Osmanlı düşüncesini yüceltme
|
Batının üstünlüğüne inanma
|
7.Soru
Tehâfütler yazılırken genel olarak nasıl bir yaklaşımla kaleme alınmıştır?
Öznellik göz önüne alınarak düşünürlerin fikirleri ön plana çıkmıştır. |
Tarafgir bakış açısı önemlidir. |
Her düşünürün fikirlerinin sentezi önemlidir. |
Eleştiriye karşı çıkmak bakış açısı vardır. |
Sorgulama ve yeni fikirlerin açığa çıkması önemlidir. |
Tehâfütler objektiflikten uzak, tarafgir bir yaklaşımla yazılmamıştır. Sorgulayıcı yeni yeni fikirlerin doğmasına zemin hazırlayan bir eleştiri anlayışıyla yazılmıştır. Her tehâfüt kendinden önceki tehâfütü ya da tehâfütleri, içerdikleri fikirlerin bazılarını eleştirmesinin yanında, bazılarını da tasdik etmek için yazılmıştır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İbn Rüşd sonrası tehâfütlerin kaleme alınmasının başlıca nedenlerinden değildir?
Felsefe ve kelam arasında ortak olan temel problemleri bilimsel seviyede tartışma isteği |
Fikrî alandaki dinamizmin yeniden canlandırılıp devam ettirilmesi arzusu |
Devlet yöneticilerinin aklî ve felsefî ilimlere olan ilgisizliği |
Din-Felsefe ilişkisinin incelenmesi |
Düşünce alanında tenkitçi ortamın hazırlanmasını sağlayarak, taklitten uzak orijinal fikirler ileri sürülerek çözümlerinin üretilmesi |
İbn Rüşd sonrası tehâfütlerin kaleme alınmasının başlıca nedenleri şunlardır. 1. Başta Fatih Sultan Mehmet olmak üzere devlet yöneticileri aklî ve felsefî ilimlere oldukça ilgilidir. Onlar bilim, düşünce ve kültür alanlarında canlılık sağlanmasına yönelik olarak serbest düşünceye imkân tanıyarak bilimsel tartışmalara yer vermeleri,
- Felsefe ve kelam arasında ortak olan temel problemleri bilimsel seviyede tartışma isteği,
- Din-Felsefe ilişkisinin incelenmesi,
4.Gazzali ve İbn Rüşd’ün Tehafüt’lerinin incelenip karşılaştırma yapılmak suretiyle değerlendirilmesi,
- Fikrî alandaki dinamizmin yeniden canlandırılıp devam ettirilmesi arzusu,
6. Düşünce alanında tenkitçi ortamın hazırlanmasını sağlayarak, taklitten uzak orijinal fikirler ileri sürülerek çözümlerinin üretilmesidir.
9.Soru
Muhammed İkbal'in yaptığı çalışmalardaki temel amaç nedir?
Mutezilî akılcılığın yeniden canlanması lehine olan tutumuyla içtihad ilkesinin ve her konuda araştırma yapma serbestîsinin İslâm dünyasında yeniden işlerlik kazanmasına katkıda bulunmayı amaçlamıştır. |
Dinî ya da felsefi problemlerin çoğunun ahlâkla ilgili olduğunu düşündüğü için gayretleri daha çok ahlaki reforma yönelik olmuştur. |
Varlık şuurundan insanın açık seçik bilgisine, oradan da Allah'ın varlığına ve idealist bir âlem anlayışına ulaşabilmiş, nübüvvet konusunu felsefî problemler arasına alarak felsefe-din kavgasına köklü bir çözüm getirmeye çalışmıştır. |
Tüm çalışmalarında ilim ile dinin bütünlüğü görüşünü savunmuştur. |
Derin bir çöküş ve bunalım içinde olan Müslümanların değişimlerini sağlamaya yönelik ciddi projeler geliştirebilmektir. |
İkbal’in yaşadığı dönemde İslâm dünyası uykudadır. Müslümanlar kendisinden, değerinden ve içinde bulunduğu çağdan habersizdir. Derin bir çöküş ve bunalım yaşanmaktadır. Bu durum İkbal’i üzmektedir. Bundan dolayı yenileşmenin sosyal, siyasî, dinî,fikrî ve medenî boyutlarını ele almaktadır. Doğru yanıt "E" şıkkıdır.
10.Soru
Meşşai felsefeye göre aşağıdakilerde hangisi bilginin kaynaklarındandır?
Tartışma verileri |
Duyu algıları |
Hafıza |
Hipotezler |
Fikir teatisi |
Meşşai okulun İslâm Dünyasındaki kurucusu kabul edilen Kindi de bilgi teorisinin klasik konuları olan bilginin kaynağı, bilginin değeri gibi meselelerle uğraşmış, duyu algıları, akıl, sezgi ve vahiy gibi meseleleri bilgi teorisi ile ilişkisi bağlamında ele almaya çalışmıştır. Bunlar akıl, sezgi, duyu algıları ve vahiydir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslam felsefe okullarından birisi değildir?
Tabiatçı |
Dehriyye |
Meşşai |
Kelam |
İşrâki |
İslam felsefe okulları tabiatçı, dehriyye, meşşai, işrâki okullarıdır.
12.Soru
İslâm ilim geleneğinde tarih düşüncesi bakımından en meşhur ve en etkili isim aşağıdakilerden hangisidir?
İbn Haldun
|
İbn Miskeveyh
|
Bîrûnî
|
Mevlana |
Rumî |
İslâm ilim geleneğinde tarih düşüncesi bakımından en meşhur ve en etkili isim İbn Haldun’dur.
13.Soru
Kaçıncı yüzyıla kadar İslâm Dünyasında en yaygın felsefe okulu Meşşâilikti?
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
XII. yüzyıla kadar İslâm Dünyasında en yaygın felsefe okulu Meşşâilikti. Bu yüzyılda Meşşâîliğe karşı İşrâkî okul tarafından eleştiriler getirilir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi düşünme eyleminin temel özelliklerinden biri değildir?
Soru sorma/sorgulama |
Metin |
Olup biten |
Düşünülebilir muhteva |
Yatay algı |
İslâm düşüncesi tabiri içinde yer alan dinden düşünceye ve düşünceden dine şeklindeki iki farklı hareketi yukarıdaki tabloda kabaca gösterilen kavramlar arasındaki iki yönlü hareket şeklinde ele almak mümkündür. Ancak bu tür bir kuramsal ayrıştırma ve gruplandırma bize tarihsel olarak inanma ve düşünme eylemlerinin her zaman bu tabloya uygun düşecek şekilde bir ilişki içinde olduklarını göstermez. Zaman zaman farklı dinî ve entelektüel yaklaşımlar kendi temel özelliklerini sergilemenin yanı sıra diğer gurupta yer alan özellikleri de kendilerinde temsil etmeye çalışabilirler.
15.Soru
Rippol’da ilk tercüme bürosunu açan papa kimdir?
II. Jean Paul
|
IV. Paul
|
IV. Benedictus
|
XII. Leon
|
Sylvestre Saccy
|
16.Soru
"Varidat" adlı eser aşağıdaki düşünürlerden hangisine aittir?
Molla Fenari
|
Kayserili Davud
|
Hocazade
|
Ali Tusi
|
Bedreddin Simavi
|
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Müslüman düşünürlerin girdiği kategorilerdendir?
Felsefeyi hiçbir bilimle bağdaştırmayanlar |
Sadece dini savunanlar |
Dini felsefeden uzaklaştıranlar |
Felsefeyi sosyolojiyle uzlaştıranlar |
Felsefeyi dinle uzlaştıranlar |
Yunan felsefesinin tercümesiyle beraber, Müslümanlar tarafından tanınan felsefe, Müslüman düşünürleri üçe ayırdı: 1. Sırf felsefe yapanlar. 2. Felsefeyi dinle uzlaştıranlar 3. Felsefî metotla dini savunanlar.
18.Soru
Osmanlı düşünürlerinin kullandığı iç estetik tanımının açıklaması aşağıdakilerden hangisidir?
İmar alanının dışında kalan dünya |
Ruhsal huzur |
Kendi içine kapanma |
Estetik imar faaliyetinin gerçekleştiği mekanlar |
Materyalist düşünce biçimi |
Osmanlı düşünürleri zihin (felsefe), ruh (tasavvuf), söz (şiir), inanç (kelam), kulak (musiki), göz (görsel sanatlar), eylem (ahlak), toplum (siyaset, hukuk, ekonomi) ve maddi unsurlar (mimari) gibi alanları kapsayan genel bir estetik imar faaliyetini (medeniyet) gerçekleştirirlerken, miras aldıkları farklı birikimleri sentezleme yoluna gitmişler, ancak tam da bu sentez işlemini yaparken dünyayı estetik olarak iç ve dış şeklinde ikiye ayırmışlardır. Burada iç, estetik imar faaliyetinin gerçekleştiği mekanları göstermektedir.
19.Soru
İranlılar tarafından 363 yılında kurulan ve Hristiyanlaşan İranlılar için Yunancayı ve Hristiyanlığı öğretmek için açılmış olan din mektebi hangisidir?
Urfa Mektebi |
Ninova Mektebi |
Persepolis Mektebi |
Babil Mektebi |
Harput Mektebi |
Urfa mektebi, İranlılar tarafından 363 yılında kuruldu. O, Hıristiyanlaşan İranlılar için Yunancayı ve Hıristiyanlığı öğretmek için açılmıştı. Ancak, Aristo mantığı ve Porfyrious’un mantık kitabı İsagoji orada uzun bir zaman okutuldu. Bu mektep, 489 yılında Bizans İmparatoru Zenon tarafından kapatıldı. Doğru yanıt "A" şıkkıdır.
20.Soru
Hangisi İslam düşüncesinin kapsamları arasında yer almaz?
Kuramsal Felsefe (mantık ve metafizik) |
Pratik (Amelî) Felsefe |
Kelâm |
Sanat Felsefesi |
Sosyal Felsefe |
İslâm düşüncesinin kapsamını şöyle belirleyebiliriz: Kuramsal Felsefe (mantık ve metafizik); Pratik (Amelî) Felsefe (hukuk, siyaset, ahlâk ve iktisat felsefeleri); Kelâm; Tasavvuf; Bilim Felsefesi, Sanat Felsefesi; Din Felsefesi; Dil Felsefesi ve Tarih Felsefesi.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ