İslam Düşünce Tarihi Final 36. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Atina Mektebinin kapatılmasından sonra oradan göç eden âlimler, hangi mektebe gelmişlerdir?
Urfa Nusaybin Mektepleri |
Cündişapur Mektebi |
Antakya Mektebi |
Harran Mektebi |
İskenderiye Mektebi |
Atina Mektebinin kapatılmasından sonra oradan göç eden âlimler, "İskenderiye Mektebi"ne gelmişlerdir. Doğru yanıt: E'dir.
2.Soru
Elmalılı Muhammed Hamdi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Arapça ve Türkçe’ye hakimdir.
|
Felsefe ve mantık ile ilgilenmiştir.
|
Meşhur tefsirini felsefeyi reddetmek için yazmıştır.
|
Hat sanatında icazet sahibidir.
|
Devlet tarafından tefsir yazmak için görevlendirilmiştir.
|
3.Soru
İkinci Muallim olarak anılan İslam filozofu kimdir?
Fârâbî |
Kindî |
İbn Rüşd |
Gazzâli |
İbn Sînâ |
Fârâbî’nin gerçekleştirmeye çalıştığı felsefi sistem o kadar başarılı bir model oluşturmuştur ki, kendisine antik felsefenin en büyük otoritesi Kabul edilip “birinci muallim” adıyla anılan Aristoteles’e ilaveten “ikinci muallim” lakabı verilmiştir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi düşünür olmanın temel şartını bilgi aktarımından ziyade şahsi görüş ve içtihatlar geliştirmeye bağlamaktadır?
Molla Fenari |
Bedreddin Simavi |
Kayserili Davud |
İbn Kemal |
Müeyyedzade |
Temel İslâmi ilimlerin yanı sıra mantık, felsefe ve astronomi gibi alanlarda eğitim gören Bedreddin Simavi (Şeyh) hem fıkıh hem de tasavvuf felsefesi alanında yazdığı eserlerle ilmi önem kazanmış bir düşünürdür. Düşünür olmanın temel şartını bilgi aktarımından ziyade şahsi görüş ve içtihatlar geliştirmeye bağladığı için eserlerinde kendi şahsi yaklaşımı ön plandadır.
5.Soru
Leibniz "Arapların öyle filozofları var ki, onların uluhiyet hakkındaki his ve fikirleri en yüksek Hıristiyan filozoflarının fikirleri kadar yüksektir” övgüsünü hangi Müslüman filozof için yapmıştır?
İbn Sina |
Gazzali |
İbn Rüşd |
İbn Bacce |
İbn Tufeyl |
Leibniz, İbn Tufeyl’i şu sözleriyle kendince onurlandırmak ister: “Arapların öyle filozofları var ki, onların uluhiyet hakkındaki his ve fikirleri en yüksek Hıristiyan filozoflarının fikirleri kadar yüksektir. Bunu Pococke’un Arapçadan tercüme ile neşrettiği Philosophus Autodidactus (Haya b. Yakzan) adlı eserden anlamak mümkündür.” Doğru cevap E seçeneğidir.
6.Soru
Hangisi Kindî ’nin ahlâkla ilgili eserlerinden değildir?
Risâle fi’l-ahlâk |
Risâle fi’ttenbîh ‘ale’l-fazâil |
Risâle fî teshîli sübüli’l-fezâil |
Risâle fi’l-hîle li-def‘i’lahzân |
El-Kavl fi’n-nefs |
Dinî telakkînin dışına çıkarak ahlâkı bir felsefe problemi olarak tartışan ilk
Meşşâî filozofunun Kindî olduğunda şüphe yoktur. O, doğrudan ahlâkla ilgili
olmak üzere dört eser kaleme almıştır. Bunlar: Risâle fi’l-ahlâk, Risâle fi’ttenbîh
‘ale’l-fazâil, Risâle fî teshîli sübüli’l-fezâil ve Risâle fi’l-hîle li-def‘i’lahzân’dır.
7.Soru
XIII-XIV. yüzyıllarda hakim olan felsefi görüş aşağıdakilerden hangisidir?
İbn Rüşdçülük |
Gazalicilik |
Eflatunculuk |
Augustincilik |
Aristoculuk |
XIII. ve XIV. yüzyıllarda Gazâlîcilik hakim felsefi görüş olarak varlığını sürdürürken, XV. yüzyılda İbn Rüşd ve onun doğurduğu akımlar yavaş yavaş baskın felsefi görüşler olarak gelişmiştir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İbn Bâcce’nin insanın mutluluğu, ahlak ile siyaset ilişkileri, akli bilgiye ulaşmanın imkânı ve önemini tartıştığı eserlerden biri değildir?
Tedbîrül-mütevahhid |
Risâletü'l-vedâ |
İttisâlü'l-‘akl bi'l-insân |
Kitâbü'n-Nefs |
el-Vukuf ile'lakli'l-fa'âl |
İbn Bâcce’nin felsefenin tüm alanlarına dair eserleri bulunmaktadır. Tedbîrül-mütevahhid, Risâletü'l-vedâ, İttisâlü'l-‘akl bi'l-insân, el-Vukuf ile'1akli'l-fa'âl, Fi'1-gâyeti'l-insâniyye, isimli eserleri insanın mutluluğu, ahlak ile siyaset ilişkileri, bu bağlamda akli bilgiye ulaşmanın imkânı ve önemini tartışmaktadır. Bu çerçevede faal aklın rolünü de incelemektedir. Diğer bir eseri olan Kitâbü'n-Nefs ise Aristocu plan üzerinden nefis ve güçlerini ele almaktadır.
9.Soru
Yunan felsefesinin tercümesiyle beraber, Müslümanlar tarafından tanınan felsefe, Müslüman düşünürleri üçe ayırdı. Aşağıdakilerden hangisi kelâmcıların temsil ettiği gruptur?
Hakikati keşfetmek maksadıyla yapanlar
|
Felsefeyi dinle uzlaştıranlar
|
Yabancısı olduğu düşüncelere karşı koymak maksadıyla yapanlar
|
Felsefî metotla dini savunanlar |
Sırf felsefe yapanlar |
Yunan felsefesinin tercümesiyle beraber, Müslümanlar tarafından tanınan felsefe, Müslüman düşünürleri üçe ayırdı: 1. Sırf felsefe yapanlar. 2. Felsefeyi dinle uzlaştıranlar 3. Felsefî metotla dini savunanlar. Konumuz açısından burada daha çok ikinci ve üçüncü gruplar önem arz etmektedir. Yukarıdaki tasnifte yer alan ikinci grubu filozoflar, üçüncü grubu ise kelâmcılar temsil etmektedirler.
10.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisine göre İslam alemi manen Batı’ya süratle yol almaktadır ve bunda yanlış birşey yoktur?
Cemâleddin Afgânî |
Muhammed İkbal |
Muhammed Abduh |
Babanzâde Ahmet Naim |
İsmail Hakkı İzmirli |
İkbâl’e göre, İslâm âlemi manen Batı’ya süratle yol almaktadır. Bu yönelişte yanlış bir şey yoktur. Çünkü Avrupa kültürü entelektüel açıdan İslâm kültürünün en önemli bazı bölümlerinin daha gelişmiş halidir. Doğru cevap B'dir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi felsefi fikirleri kullanarak dine batınî yorumlar getirmiştir?
Hassan Sabbah |
Fahreddin Razî |
Ali et-Tûsî |
Ebu Hamid el-Gazzâli |
Hocazâde |
Hassan Sabbah (ö. 1124) felsefî fikirler kullanarak dine batınî yorumlar getirmiştir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Cemaleddin Afgani’nin bildiği dillerden değildir?
Rusça
|
Fransızca
|
Arapça
|
İngilizce |
Rumca |
Cemaleddin Afgani anadili Türkçe’nin yanında Arapça, Farsça, Fransızca, İngilizce ve Rusça öğrenmiştir. Doğru cevap E'dir.
13.Soru
Gazzâlî ilimleri kaç grupta değerlendirmiştir?
8 |
6 |
5 |
4 |
3 |
Gazzâlî, ilimleri; mantık, matematik, fizik, metafizik, ahlak ve siyaset olmak üzere altı grupta değerlendirmiştir. Bu ilimlerin dinî ilkelerle olumlu ya da olumsuz bir ilişkilerinin olmadığını ve din adına bu ilimlerin dışlanmasının, eleştirilmesinin doğru olmadığını belirtmiştir.
14.Soru
"Tarih; düşünmek, hakikati araştırmak ve olayların sebeplerini bulup ortaya çıkarmaktır. Olan şeylerin ilkeleri incedir, hadiselerin keyfiyet ve sebepleri hakkındaki bilgi derindir." düşüncesi hangi İslam tarihçisine aittir?
İbn Sina |
İbn Haldun |
Bîrûnî |
İbn Miskeveyh |
Farabi |
İbn Haldun’a göre tarih, sadece geçmiş zaman içerisinde olan olayların dış görünüşleriyle tasvir edip anlatmak olmamalıdır. Hâlbuki tarih aynı zamanda, iç sebepleri bakımından “tarih; düşünmek, hakikati araştırmak ve olayların sebeplerini bulup ortaya çıkarmaktır. Olan şeylerin ilkeleri incedir, hadiselerin keyfiyet ve sebepleri hakkındaki bilgi derindir. İşte bunun için tarih asil ve hikmette soylu bir ilimdir. Bundan dolayı hikmet grubunu teşkil eden ilimlerden sayılmaya layık ve müstahaktır.”
15.Soru
“Peygamberlik bir sanattır.” sözü üzerine dinsizlikle itham edilen çağdaş Müslüman düşünür kimdir?
Mehmet Akîf Ersoy |
Muhammed Abduh |
İsmail Hakkı İzmirli |
Elmalılı Hamdi Yazır |
Cemâleddîn Afgânî |
Afgânî’nin “Peygamberlik bir sanattır.” sözü üzerine Afgânî aleyhine kampanyalarını genişlettiler. Ve nihayet Afgânî materyalizmi reddeden eserler yazmasına rağmen bir kolaycılık aracı olan dinsizlikle itham edildi.
16.Soru
Muhammed Abduh'la birlikte müslümanları Batı'nın sömürgeciliğine karşı harekete geçirmeyi hedefleyen Arapça basılan ve İngilizler tarafından Mısır ve Hindistan’da yasaklanan gazetenin adı nedir?
Takvim-i Vekayi |
El-Urvet el-Vuskâ |
Tercüman-ı Ahvâl |
Ceride-i Havadis |
Meşveret |
Med Abduh'la birlikte müslümanları Batı'nın sömürgeciliğine karşı harekete geçirmeyi hedefleyen Arapça haftalık bir gazete olan El-Urvet el-Vuskâ'yı çıkardı. Çok geçmeden İngilizler gazeteyi Mısır ve Hindistan'da yasakladılar.
17.Soru
Molla Lütfi’nin hangi eserinde, bilimleri tasnif etmesi ve onları tanımlamaya çalışması açısından hem klasik ilimler tasnif geleneğini sürdürür hem de yaşadığı dönemde ilim zihniyetini sergilenmektedir?
Haşiye Ale’t- Tehafüt
|
Risale fi Tahkiki Vücudi’l-Vacib |
Miftahu’s-Saâde
|
Mevzuâtü’l-Ulûm |
Misbahu’s- Siyâde |
Molla Lütfi’nin Mevzuâtü’l-Ulûm adlı eseri, bilimleri tasnif etmesi ve onları tanımlamaya çalışması açısından hem klasik ilimler tasnif geleneğini sürdürür hem de yaşadığı dönemde ilim zihniyetini sergiler.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi insanın ihtiyaç duyduğu her şeyin Kur’an ve hadislerin zahirinde mevcut olduğunu, Kur’an ve sünnet dışındaki dinle ilgili diğer yorum ve görüşlerin bid’at olduğunu savunanlardan değildir?
Hanbelî-Zâhirî fıkıh ve hadis ekolü
|
Endülüslüler
|
Klasik Selefiyye
|
İlk dönem Şia |
İlk Şafiiler |
Başlangıçta felsefeyi tamamen reddedenler içinde bir kısım şahıslar olmakla birlikte; Hanbelî-Zâhirî fıkıh ve hadis ekolü, klasik Selefiyye, ilk dönem Şia, Malikiler ve ilk Şafiilerden bahsedilebilir. Bunlara göre insanın ihtiyaç duyduğu her şey Kur’an ve hadislerin zahirinde mevcuttur. Kur’an ve sünnet dışındaki dinle ilgili diğer yorum ve görüşler bid’attır. Doğru cevap B'dir.
19.Soru
Afgânî’nin çıkardığı Urvetu’l-Vuskâ dergisinin, egemenliği altındaki Müslüman topraklarına girişini kimler yasaklamıştır?
Fransızlar |
Ruslar |
İngilizler |
Araplar |
Mısırlılar |
Afgânî’nin çıkardığı Urvetu’l-Vuskâ dergisinin, İngilizler’in egemenliği altındaki Müslüman topraklarına girişi yasaktı.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi felsefeyle ilgilenenlerin geleneğe aykırı düşünce ve zihniyetleriyle İslâm toplumunun dışına çıkmış olduklarını ima eden ve bir sosyolojik anlam da taşıyan kelimedir?
Bid’at |
Kıdem |
Tehafüt |
Küfür |
Tenkit |
Her ne kadar Gazzâlî Tehâfüt’ünde İslâm filozoflarını metafiziğe ilişkin konulardaki, kendince yanlış görüşleri nedeniyle küfür ve bid’atle itham etmişse de buradaki “küfür” kavramı, dini anlamı yanında felsefeyle ilgilenenlerin geleneğe aykırı düşünce ve zihniyetleriyle İslâm toplumunun dışına çıkmış olduklarını ima eden sosyolojik bir anlam da taşımaktaydı.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ