İslam Düşünce Tarihi Final 40. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
“Benim amacım varlıkların hakikatini bilmektir. Bunun için öncelikle bilginin hakikatini, onun ne olduğunu araştırmak gerekir.” ifadesi aşağıdakilerden hangisine aittir?
Gazzali |
Kindi |
Farabi |
İbn Sina |
Aristo |
İlk Tehâfüt yazarı Gazzâlî, eserini yazmadaki gayesini; hakikati, bilmek ve bildirmek olduğunu, kendisinin de bir hakikat arayıcısı olduğuna işaret ederek belirtmiştir. Nitekim Gazzâlî bu gayesini şöyle ifade etmiştir. “Benim amacım varlıkların hakikatini bilmektir. Bunun için öncelikle bilginin hakikatini, onun ne olduğunu araştırmak gerekir.”
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Farabi’nin Latinceye çevrilen eserlerindendir?
Kitâbu İhsâi’l-Ulûm |
Fi’l-Cevâhiri’l-Hamse |
Kiâbu’t-Tuffâha |
Risâle fi Mahiyyati’n-Nevm ve’r-Rûyâ |
Tractatus de erroribus philosophorum |
Fi’l-Cevâhiri’l-Hamse, Risâle fi Mahiyyati’n-Nevm ve’r-Rûyâ ve Tractatus de erroribus philosophorum Kindi’nin Latinceye, Kiâbu’t-Tuffâha Kindi’nin ibraniceye çevrilmiş eserleridir Kitâbu İhsâi’l-Ulûm eseri ise Farabinin Latinceye çevrilmiş eseridir.
3.Soru
İbn Haldun nerede doğmuştur?
Arabistan |
Türkiye |
İran |
Fas |
Tunus |
İbn Haldun 1 Ramazan 732'de (27 Mayıs 1332) Tunus’ta doğmuştur.
4.Soru
İslam felsefesi kaçıncı yüzyıldan itibaren Batı’ya aktarılmaya başlanmıştır?
VI |
VII |
VIII |
X |
IX |
İslam felsefesi tercüme yoluyla X. yüzyıldan itibaren Batı’ya aktarılmaya başlanmıştır.
5.Soru
Batıda ortaya çıkan ve genel olarak “Robinsonad” ya da “Adasal Roman” diye adlandırılan bilimsel roman türleri, hangi islami eseri örnek alarak yazılmışlardır?
Kitâb Tedbiri’l-Mutavahhid |
Risâletu’l-Vedâ |
Hayy b.Yekzân |
Mizanu’l-Amel |
Tehâfutu’l-Felâsife |
Batıda ortaya çıkan ve genel olarak “Robinsonad” ya da “Adasal Roman” diye adlandırılan bilimsel roman türleri, Hayy b.Yekzân’ı örnek alarak almıştır. Bunlar arasında Francis Bacon’ın Yeni Atlantis’i, Thomas Morus’un Ütopya’sı gibi eserler gösterilebilir.
6.Soru
Gazzali hangi eserinin mukaddemesinde “Filozofların anlayışlarını kavramadan önce, görüşlerinin yanlışlıklarına vakıf olmak imkânsızdır. Dahası bu, karanlığa körü körüne taş atmak gibidir” şeklinde bir gayesinin olduğunu ifade etmiştir?
Mevzuâtü’l-Ulûm |
Tehâfütü’l-Felasife |
Miftahu’s-Saâde |
Makâsidü’l-Felâsife |
Misbahu’s- Siyâde |
Gazzâlî, öncelikle filozofları eleştirmek işine, felsefeyi öğrenmekle başladı. İki yıl süren bir okuma ve bir yıl süren mütalaa sonunda önce Makâsidü’l-Felâsife adlı eserini kaleme aldı. Bu eserinin mukaddimesinde, gayesini şöyle ifade etmektedir: “(Filozofların) anlayışlarını kavramadan önce, görüşlerinin yanlışlıklarına vakıf olmak imkânsızdır. Dahası bu, karanlığa körü körüne taş atmak gibidir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlıların fizik ve metafizik araştırmalarına verdikleri addır?
Beşer |
Hikmet |
Cebir |
Göz |
Yazın |
Osmanlı düşünürlerinin sentezci ya da genel mekân ya da çerçeve içinde farklı hususları konumlandırıcı yaklaşım tarzlarına bakıldığında, sentez işleminin belli bir ideal, amaç, hedef, kavram doğrultusunda yapıldığı görülecektir. İşte bu amaç ya da kavramın kendisi bir şekilde asıl-kopya ikiliği içinde sentez faaliyetinin gerçekleştirildiğini açığa çıkarmaktadır. Zira beşeri alanda oluşturulması gereken düzen (sentez)’in temel ideası, fikri, orijinali zaten Allah tarafından kâinatta (asıl) yaratılmıştır. Bu durum Osmanlıların fizik ve metafizik araştırmalarına neden hikmet adını verdiklerini de gösterir. Hikmet, Allah’ın düzenine uyum sağlayarak beşeri alanı düzenleyebilmektir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hz. Ali’nin hilafeti döneminde meydana gelen savaşlardan biridir?
Bedir Savaşı |
Cemel Savaşı |
Uhud Savaşı |
Hendek Savaşı |
Huneyn Savaşı |
Hz. Osman’ın öldürülmesinin ardından Hz. Ali’nin hilâfeti döneminde meydana gelen Cemel ve Sıffîn savaşları meydana gelmiştir.
9.Soru
İslâm öncesi kültürlere ait eserlerin Arapça’ya tercümesiyle İslâm dünyasına giren düşünceler ve eserler, İslâm düşüncesinin yabancı kaynaklarını oluşturmaktadır. Buna göre; yabancı eserlerin Arapça’ya tercüme girişimi ilk defa kimin zamanında olmuştur?
Hz. Muhammed |
Hz. Ali |
Hz. Ömer |
Hz. Hasan |
Hz. Ebubekir |
Yabancı eserlerin Arapça’ya tercüme girişimi ilk defa Hz. Ömer zamanında olmuştur.
10.Soru
Farabi hangi eserinde her bir ilmin teorik ve pratik açıdan değerini belirterek eğitim ve öğretimdeki önemine işaret etmiştir?
Risâle fî mâhiyeti’n-nefs
|
Risâle fî meâni’l-akl
|
Kitâb el-Mûsîka el-Kebîr
|
es-Siyasetü’lMedeniyye |
İhsâu’l-ulum |
Fârâbî Aristo ve Kindî’den daha kapsamlı bir tasnif yapmış, İhsâu’l-ulum isimli eserinde her bir ilimin teorik ve pratik açıdan değerini belirterek eğitim ve öğretimdeki önemine işaret etmiştir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İbn Haldun'a göre, bir toplumun geçirdiği aşamalardan biridir?
Teknoloji aşaması
|
Sanayi aşaması
|
Medeniyet aşaması
|
İmar aşaması
|
Tarım aşaması
|
12.Soru
Estetik imar bilincini yönlendiren alanlarda (kelamcı, mutasavvıf, fıkıhçı, felsefeci, hat vs.) üretim yapan Osmanlı düşünürlerinin hangi Yunan düşünürün ‘asıl-kopya’ ikiliğine dayalı felsefe yapma tarzını sürdürdüğü söylenebilir?
Platon |
Sokrates |
Aristoteles |
Pisagor |
Epimenides |
Estetik imar bilincini yönlendiren temel unsurlarda üretim yapan Osmanlı düşünürlerinin kabaca Platoncu ‘asıl-kopya’ ikiliğine dayalı felsefe yapma tarzını sürdürdükleri söylenebilir.
13.Soru
Şehir (Medine)'i, İslam düşüncesi için önemli kılan en temel etken aşağıdakilerden hangisidir?
Hz. Peygamber'in her zaman şehirlerde yaşaması
|
Kur'an Mekke ve Medine'de inmiş olması
|
İslam düşünürlerinin şehirlerin gelişimini önemsemeleri
|
Kur'an'ın sık sık Bedevileri yermesi
|
İslam düşüncesinin kendi dilini ancak şehir içinde geliştirebilmesi
|
14.Soru
Hocazâde ve Ali Tûsi hangi padişahın emriyle Tehâfüt konusunda eserler yazmışlardır?
Yıldırım Bayezid Han
|
Fatih Sultan Mehmet Han
|
Yavuz Sultan Selim Han
|
Kanûnî Sultân Süleyman Han |
Osman Bey |
Fahreddin Razi’den sonra bu konularla doğrudan ilgilenenler, Sultan Fatih’in görevlendirdiği, Hocazâde ve Ali Tûsi’dir. Devrin ünlü âlimlerinden olan Ali Tûsi (ö.1482) ile Bursalı Hocazâde Mustafa Muslihuddin (ö. 1488) bu hususta birer eser kaleme alırlar.
15.Soru
Cemaleddin Afgani’nin materyalistlere karşı yazdığı eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Risâletü'l-vedâ |
Dânişname-i Ala'î |
Tedbîrül-mütevahhid |
er-Redd ale’d-Dehriyyîn |
el-Keşf an menâhici'l-edille |
Afgani’nin en önemli eseri materyalistlere karşı yazdığı “er-Redd ale’d-Dehriyyîn” adlı kitabıdır. Bu eser sağlığında Türkçeye çevrilip bizzat kendisinin yazdığı bir mektup ile II. Abdülhamit’e takdim edilmişti. Cemâleddin materyalist tarih yorumunu savunan partizanların ancak kafa kurcalayıp yanıltmaya yönelik mantık hatalarıyla dolu kelime yığınlarından oluşan iddialarını ve onların icraatını daha Avrupa'da iyice tanımamışken sert bir dille kınamıştır.
16.Soru
Aşağıdaki filozoflardan hangisi İbn Sînâ’dan etkilenen ilk Yahudi filozoflar arasında yer almaktadır?
Gerardo da Cromena |
St. Thomas d’Aquine |
Gherardo da Cremona |
Musa b. Meymun |
Guillaume d’Auvergne |
İbn Davud ve Musa b. Meymun, İbn Sînâ’dan etkilenen ilk Yahudi filozoflar arasındadırlar. Özellikle onun zorunlu ve zorunsuz varlık ayırımı, bu iki filozof da dahil, genelde bütün Yahudi filozoflarca kabul edilmiştir. Palqera, ilimler sınıflamasında Fârâbî ve İbn Sînâ’nın sınıflamalarını birleştirerek bir sınıflama yapar.
17.Soru
1877 yılında âlim unvanını ve İslâmi ilimlerin değişik sahalarında hocalık yapma yetkisini veren el-Alimiyye diplomasını alan kişi hangisidir?
Muhammed Abduh |
Cemaleddin Afgani |
Elmalılı Hamdi Yazır |
İsmail Hakkı İzmirli |
Mehmed Akif Ersoy |
Muhammed Abduh, 1877 yılında, kendisine âlim unvanını ve İslâmi ilimlerin değişik sahalarında hocalık yapma yetkisini veren el-Alimiyye diplomasını aldı. Önceleri özel dersler vermek suretiyle, daha sonra da Ezher'de din, mantık ve ahlak üzerine verdiği derslerle geçimini sağladı. Bu dersler, büyük bir öğrenci grubunun dikkatlerinin Abduh üzerinde yoğunlaşmasına neden olan farklı bir metoda sahipti.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Muhammed Abduh’un görüşleri arasında değildir?
Kişinin bütün kayıtlardan bağımsız olarak düşünebilme, serbestçe araştırma yapabilme hakkını her zaman savunmuştur |
İyi kavramını ortaya koyarken aklın rolünün öneminden bahsetmiştir |
İlim ve felsefe terimlerinin mümkün olduğu ölçüde, İslâm Osmanlı felsefe-kelamtasavvuf-dil geleneği hesaba katılarak üretilmesini savunmuştur |
Mantık ve düşüncenin genelde bilimsel olan tabiatı yüksek bir ahlakî rol üstlenmesi gerektiğini savunmuştur |
Hür irade konusuna son derece pragmatik yaklaşır |
İlim ve felsefe terimlerinin mümkün olduğu ölçüde, İslâm Osmanlı felsefe-kelamtasavvuf-dil geleneği hesaba katılarak üretilmesini savunan düşünür Babanzade Ahmet Naim’dir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi iktidarın tek bir kişinin veya ailenin elinde toplandığı dönemdir?
İmar dönemi
|
Gücün şahsileşmesi dönemi
|
Kuruluş ve zafer aşaması
|
Sulh ve istikrar dönemi |
Çözülme ve yokoluş devresi |
İktidarın tek bir kişinin veya ailenin elinde toplandığı dönem, gücün şahsileşmesi dönemidir.
20.Soru
Biruni'ye göre Hint medeniyetinin düşüşe geçmesinin nedeni nedir?
Hintli bilginlerin taklitçi ve içine kapalı yaklaşımları
|
Tek Tanrı inancından çok Tanrı inancına geçmeleri
|
Coğrafi olarak dünyanın gelişim merkezinden uzak kalmaları
|
Teknoloji kullanımını yaygınlaştıramamaları
|
Tarih ilmini ihmal etmeleri
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ