İslam Düşünce Tarihi Final 43. Deneme Sınavı
Toplam 11 Soru1.Soru
Farabi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Farabi’ye göre kâinat Allah’tan hiçbir irade ve seçimi olmaksızın ve zorunlu olarak meydana gelir.
|
Farbi’ye göre her insanın nihai hedefi mutlu olmaktır.
|
İnsan topluluklarını tam gelişmiş ve az gelişmiş olarak ikiye ayırır.
|
Devlet biçimlerini erdemli devlet ve erdemli olmayan devletler olarak iki bölümde inceler.
|
İlimleri on ana başlık altında sınıflandırmıştır.
|
2.Soru
Aşağıdaki İbn Rüşd eserlerinin hangisinde vahiy ile aklın, dinle felsefenin uzlaştırılması ve tevil konularında kaleme almaktadır?
Faslul-makâl fî-ma beyne'ş-şer’ia ve'1-hikme mine'l-ittişâl
|
Tehâfütü Tehâfüti'l-felâsife
|
El-Keşf an menâhici'1-edille
|
Kitâbü'l-Makülât |
Kitâbü'l-Hatabe |
Faslul-makâl fî-ma beyne'ş-şer’ia ve'1-hikme mine'l-ittişâl, İbn Rüşd'ün vahiy ile aklın, dinle felsefenin uzlaştırılması ve tevil konularında kaleme aldığı eserdir. Din-felsefe ilişkilerinde özgün ve analitik bir eserdir.
3.Soru
Tıp ve felsefe alanında en büyük otorite demek olan “eş-Şeyhü’r-Reîs” ünvanıyla tanınmakta olan İslam filozofu kimdir?
İbn Rüşd
|
Gazzâli
|
İbn Sînâ
|
Farabi |
Kîndî |
İbn Sînâ özellikle tıp alanındaki üstün başarılarından dolayı “eş-Şeyhü’r-Reîs” ünvanıyla anılmıştır.
4.Soru
Ebu Hamid el-Gazzâli Makâsıt’ta felsefî ilimleri dört başlıkta ele almaktadır. Buna göre matematik ve geometri hangi ilim sınıfına girmektedir?
Tabiîyât |
İlahiyât |
Mantık |
Tehâfüt |
Riyaziyât |
Gazzali, Makâsıt’ta felsefî ilimleri dört başlıkta ele almaktadır:1. Riyaziyât: Matematik ve geometri olup, bunların akıl ve dinle çelişen hiçbir yönleri yoktur. Bunların inkârı imkânsızdır. 2. İlahiyât: Filozofların buradaki görüşlerinin çoğu yanlıştır, doğruları azdır. 3. Mantık: Buradaki görüşlerin çoğu doğru, yanlışları azdır. Anlaşmazlık yalnızca kavramlar ve onların kullanışlarındadır. Anlam ve gayelerde ihtilaf yoktur. 4. Tabiîyât: Bu alanda hak batıla, doğru yanlışa karışmıştır. Üstün gelenle üstün gelinen (galip ile mağlup) hakkında hüküm vermek mümkün değildir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hilmi Ziya Ülken'in "Bizdeki Fikir Cereyanları" başlıklı yazısının içeriğini kapsamaktadır?
Tarihimizdeki düşüncenin önemini ve onun toplum sorunlarıyla ilişkisini içerir. |
Doğu ve Batı’nın, mistik tecrübe ile rasyonel düşüncenin, ruhçu yönelim ile bilinçli realizmin uygun ve ahenkli bir karışımını içerir. |
Temel kavram ve sonuçları insan hayatının arınmasını ve her yönde ilerlemesini mümkün kılacak bir ideoloji geliştirmeyi hedeflemektedir. |
İslami güçlenişin nasıl ve niçinlerini gün yüzüne çıkararak, derin bir çöküş ve bunalım yaşayan Müslümanlara farkındalık sağlayabilmeyi amaçlar. |
Vehhâbîlik gibi yeni ortaya çıkan bazı mezhepleri de tenkit eden bir yazıdır. |
Hilmi Ziya Ülken'in Bizdeki Fikir Cereyanları başlıklı yazısında, tarihimizdeki düşüncenin önemini ve onun toplum sorunlarıyla ilişkisini saptamıştı. Orada düşünceyi toplumsal olayların gölgesine benzetiyor, son yıllara kadar bunun böyle sürüp gittiğine değiniyordu. Doğru yanıt "A" şıkkıdır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İsmail Hakkı İzmirli'nin eserleri arasında yer almaz?
Yeni İlm-i Kelam |
Miyaru'l-Ulum |
Ahlâk-ı İslâmiyye Esasları |
Mantıki Tatbiki ve Fenn-i Esalib |
Kitabu'l-İfta ve'l-Kaza |
Kur’an İlimleri, hadis, kelam, fıkıh, felsefe ve mantık alanlarında bir çok eser kaleme aldı. Bunlardan bazıları; Yeni İlm-i Kelam; Miyaru'l-Ulum; Mantıki Tatbiki ve Fenn-i Esalib; Kitabu'l-İfta ve'l-Kaza; İlm-i Mantık; Hikmet-i Teşri;Usul-i Fıkıh Dersleri; Arab Felsefesi;Fenni Menahic; Muhtasar Felsefe-i Ula; Mizanu'l-İtidal; Felsefe Dersleri; Muhassalu'l-Kelam ve'lHikme; Ihvan-ı Safa Felsefesi; Mulahhas İlm-i Tevhid; Felsefe-i İslâmiyye Tarihi; Müslüman Türk Filozofları; Arab Filozofu el-Kindi; Ebu Bekir Razi ve Felsefesi’dir.
7.Soru
Fârâbî’nin “Erdemli Devlet” adlı eserinde çizdiği evren şemasında ay altı âlemdeki insan, hayvan ve bitkilerin biyolojik, psikolojik ve fizyonomik faaliyetlerinin sebebi olarak açıkladığı evre aşağıdakilerden hangisidir?
Nefis |
Tanrı |
Faal Akıl |
Suret ve Form |
Maddeden Ayrık Akıllar |
Fârâbî en önemli eserlerinden biri olan Erdemli Devlet’in girişinde analizine en salt ve en mükemmel varlık olarak nitelendirdiği Tanrı kavramından başlayarak maddi varlığın en alt tabakasına kadar inen bir evren şeması çizmektedir. Dördüncü mertebede başka bir manevi varlık olan nefis bulunur. Nefis ay altı âlemdeki insan, hayvan ve bitkilerin biyolojik, psikolojik ve fizyonomik faaliyetlerinin de sebebidir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tehâfüt geleneğini başlatmıştır?
Hassan Sabah
|
Kindi
|
Gazali
|
Farabi |
İbn Sina |
Selçuklu Nizamiye medresesinin büyük hocası Gazzâlî, batinilik fikirlerin kaynağı olan görüşleri eleştirmek için saray tarafından görevlendirilmiştir. O da bazı nedenlerden dolayı bir kısım felsefi fikirleri kendisine hedef seçmiştir. Bunun için felsefeye karşı en sert eleştirilerinin kaynağı olarak görülen Tehâfütü’l-Felâsife isimli eserini kaleme almış, böylece de tehâfüt geleneği başlamıştır.
9.Soru
Mehmet Akif Ersoy’a ait olan İstiklal Marşı TBMM tarafından hangi tarihte millî marş olarak kabul edilmiştir?
23 Nisan 1921 |
18 Mayıs 1921 |
12 Mart 1921 |
12 Aralık 1923 |
20 Ekim 1923 |
12 Mart 1921’de İstiklâl Marşı TBMM’de millî marş olarak kabul edildi.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kindi’ye göre eni, boyu ve derinliği olmayıp değeri büyük ve yetkin olan, cevheri de yüce Yaratan’dan gelendir?
Akıl |
Zeka |
Ilim |
Vahiy |
Nefis |
Kindi’ye göre nefis madde gibi eni, boyu ve derinliği olan bir şey değildir; o basit, şerefli, değeri büyük ve yetkindir. Güneş ışınlarının güneşten geldiği gibi onun cevheri de yüce Yaratan’dan gelmektedir. (Kindî, Nefis Üzerine, 130). Kindî’ye göre nefis, bedenden önce vardır; bedenden sonra da varlığını sürdürecektir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir şeyin zamanla öncelenmemiş olmasını gösterir?
Ezel |
Ahir |
Kadim |
Kıdem |
Geri |
Kıdem bir şeyin zamanla öncelenmemiş olması demektir. Filozoflara göre zaman hareketin birimidir. Hareket ise varlığa gelmiş varlığın bir özelliğidir. Varlık henüz varlığa gelmemiş iken, hareketten ve zamandan söz etmek mümkün olmadığından, âlemin ilk varlığa gelişi bu anlamda kadîmdir.