İslam Düşünce Tarihi Final 47. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Nurettin Topçu hangi düşünceyi tercih etmiş ve benimsemiştir?
Komünizm |
Hümanizm |
Sosyalizm |
Anarşizm |
Liberalizm |
Topçu’nun sosyalizmi, pozitivist anlamda bilimsel (Marxist) bir sosyalizmden ziyade, “etik bir seçim olarak sosyalizm” görüşüne daha uygun olan ahlâkçı bir sosyalizmdir ve diğer bütün sistemlerden daha fazla komünizm karşıtıdır.
2.Soru
Molla Fenari için verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Osmanlı ilim geleneğinin en önemli temsilcilerindendir. |
Osmanlı Devleti’nin ilk Şeyhülİslamı’dır. |
Şerh-i İsagoci adlı dini kitabın yazarıdır. |
Fıkıh kitabı telif eden biridir. |
Eğitimde felsefe, matematik, mantık gibi bilimler bulunmaktadır. |
A, B, D,E seçenekleri Molla Fenari’nin özellikleri arasındadır. Ancak C seçeneğinde Şerh-i İsagoci adlı eseri yazmakla beraber bir dini kitap değildir. Kitap medreselerde okutulan bir mantık kitabıdır.
3.Soru
İşrâki Okul Şehâbeddin es-Sühreverdî tarafından ne zaman kurulmuştur?
ö. 587/1191 |
ö. 589/1193 |
ö. 591/1195 |
ö. 593/1197 |
ö. 595/1199 |
İşrâki Okul Şehâbeddin es-Sühreverdî (ö. 587/1191) tarafından kurulmuştur. İşrâk okulu Meşşai bilginin kaynağı olarak akıl yürütmeyi temel alan rasyonalist Meşşâî felsefeye karşı mistik tecrübe ve deruni sezgiye dayanan düşünceyi savunur.
4.Soru
Ortaçağda Yahudilerin bütün edebiyat kültürleri, sadece Müslüman kültürünün bir yansımasıdır.’’ Sözünü söyleyen düşünür kimdir?
İbn Rüşdcü |
İbn Tufeyl |
Ernest Renan |
Aristo |
Eflatun |
Ernest Renan’ın şu cümleleri göstermeye yeter sanırız: “Ortaçağda Yahudilerin bütün edebiyat kültürleri, sadece Müslüman kültürünün bir yansımasıdır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kindi’nin Latinceye çevrilen bir eseri değildir?
Risâle fi Mâhiyeti’l-Akl |
Fi’l-Cevâhiri’l-Hamse |
Kiâbu’t-Tuffâha |
Risâle fi Mahiyyati’n-Nevm ve’r-Rûyâ |
Risâle fi-İcaz ve İhtisar fi’l-Burhâni’l-Mantıkî |
Kiâbu’t-Tuffâha Kindi’nin İbraniceye çevrilen bir eseridir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Dönemi’nde Pozitivist yaklaşımı temsil eden düşünürlerden birisidir?
İbrahim Müteferrika |
Baha Tevfik |
Mustafa Şekip |
Rıza Tevfik |
Katip Çelebi |
Osmanlı Dönemi’nde Pozitivist yaklaşım en belirgin şekliyle Rıza Tevfik tarafından temsil edilmekteydi.
7.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi Kınalızade’nin Ahlak ile ilgili felsefi eseridir?
Ahlak-ı Kebîr
|
Mevzûât-ı Ulûm
|
Vâridat |
Tehafütü’l-Felasife |
Ahlak-ı Alâ’î |
Molla Lütfi’nin Harnâmesi mizahi yolla ahlaki eleştiri düşüncesini pekiştirirken, Kınalızade’nin Ahlak ile ilgili felsefi eseri Ahlak-ı Alâ’î, Güşenî’nin Ahlak-ı Kebîr’i ve Taşköprülüzade’nin Mevzûât-ı Ulûm’u ahlak ve siyaseti kuramsal ve pratik yönleriyle ele alırlar.
8.Soru
İnsanın yaşamı için zorunlu olmayan fakat insanın varlığını kolaylaştıran ihtiyaçlar aşağıdakilerden hangisidir?
Zaruri ihtiyaçlar |
Kemali ihtiyaçlar |
Toplumsal ihtiyaçlar |
İnsani ihtiyaçlar |
Haci ihtiyaçlar |
Hâcî ihtiyaçlar, insanın yaşamı için zorunlu olmayan fakat insanın varlığını kolaylaştıran ve insanın gelecek ihtiyaçları bakımından önemli olan ihtiyaçlardır.
9.Soru
Kur’an metnini dilsel ve tarihsel boyutlarıyla anlamayı ifade eden kelime hangisidir?
Yorum |
Ontik |
Tefsir |
Ontolojik |
Hakikat |
İslâm düşünce tarihi, bu açıdan, bir yorum tarihidir. Ancak burada yorum kavramını, tefsir kavramından daha genel ele almak gerekmektedir. Zira tefsir kavramı daha çok Kur’an metnini dilsel ve tarihsel boyutlarıyla anlamayı ifade ederken, yorum kavramı Müslümanların içinde yaşadıkları tarihsel ortam ile Kur’an metni arasında bağlantı kurma çabasına işaret eder. Doğru cevap C'dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Cemaleddin Afgani’nin bildiği dillerden değildir?
Rusça |
Fransızca |
Arapça |
İngilizce |
İtalyanca |
Cemaleddin Afgani anadili Türkçe’nin yanında Çağdaş İslâm Düşüncesi Kişiler ve Görüşler 134 Arapça, Farsça, Fransızca, İngilizce ve Rusça öğrenmiştir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Müslüman düşünürlerin girdiği kategorilerdendir?
Felsefeyi hiçbir bilimle bağdaştırmayanlar
|
Sadece dini savunanlar |
Dini felsefeden uzaklaştıranlar |
Felsefeyi sosyolojiyle uzlaştıranlar |
Felsefeyi dinle uzlaştıranlar |
Yunan felsefesinin tercümesiyle beraber, Müslümanlar tarafından tanınan felsefe, Müslüman düşünürleri üçe ayırdı: 1. Sırf felsefe yapanlar. 2. Felsefeyi dinle uzlaştıranlar 3. Felsefî metotla dini savunanlar.
12.Soru
Konstantius kaç yılında İznik’te Hıristiyanların kilise kurmalarına izin verdi?
310 |
315 |
320 |
325 |
330 |
Hıristiyanlar ise Romanın Hıristiyanlığı resmen kabul edene kadar döneme kadar Roma krallarının takibine uğradı. Konstantius 325 İznik’te Hıristiyanların kilise kurmalarına izin verdi. Kendisini de kilise dışından piskopos ilan etti.
13.Soru
El-Munkiz mine’d-dalal adlı eser kime aittir?
Farabi |
Buhari
|
İbn Haldun
|
İbn Sina |
Gazali |
Bir önceki kısımda kısaca değindiğimiz Gazali’nin ‘dinden düşünceye’ şeklindeki yaklaşımını da bu açıdan anlamak gerekmektedir. Sözgelimi, Gazali’nin el-Munkiz mine’d-dalâl adlı eserine baktığımızda mantık, matematik, tıp, fizik gibi disiplinlerin bu dünya hayatını ve fiziksel dünyayı anlamak için uygun olduğuna dair görüşleri bulmaktayız. Doğru cevap E'dir.
14.Soru
Damat Ferit Paşa hükümetlerinde I. ve II. kabinelerde Evkaf Nazırlığı görevini üstlenen, 1919'da Ayan üyesi olan ve İttihad ve Terakki Cemiyeti’nin ilim şubesinde görev yapan İslam düşünürü aşağıdakilerden hangisidir?
İsmail Hakkı İzmirli |
Nurettin Topçu |
Hilmi Ziya Ülken |
Roger Garaudy |
Elmalılı Hamdi Yazır |
II. Meşrutiyet’in ilanından sonra Antalya mebusu seçildi. Görevi olmadığı
halde II. Abdulhamid’in tahttan indirilmesi için hall fetvasını yazdı. Damat
Ferit Paşa hükümetlerinde I. ve II. kabinelerde Evkaf Nazırlığı (Vakıflar
Bakanlığı) yaptı. 1919’da Ayan (Senato) üyesi oldu. İttihad ve Terakki
Cemiyeti’nin ilim şubesinde görev yaptı.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kındi’nin Hristiyanlıktaki teslis akidesini eleştiren risalesidir?
Risale fi’l-hile li def’il-ahzân |
Kelam fi’n-nefs muhtasar veciz |
Kitabu’l-ibane |
Makale fi’r-red ale’n-nasâra |
El-Kavl fi’n-nefs |
Makale fi’r-red ale’n-nasâra Hristiyanlıktaki teslis akidesini eleştiren bir risaledir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi vahdet-i vücud (varlığın tekliği) anlayışını savunan düşünürlerdendir?
Davud el-Kayseri |
Süleyman Hayri Bolay |
Sadreddin Konevi |
Fuzuli |
Nebi |
Estetik imar bilincini yönlendiren temel unsur dini bir dünya görüşü olduğundan, Allah’ın kâinatta kurmakta olduğu düzenin bir tür yansıması, izdüşümü ya da benzerini üretmek temel hedeftir. Bu nedenle değişik alanlarla üretim yapan Osmanlı düşünürlerinin kabaca Platoncu ‘asıl-kopya’ ikiliğine dayalı felsefe yapma tarzını sürdürdükleri söylenebilir. Elbette Davud el-Kayseri gibi vahdet-i vücud (varlığın tekliği) anlayışını savunan düşünürler de vardır.
17.Soru
İlk İslam filozofu olarak kabul edilen felsefeci aşağıdakilerden hangisidir?
Farabi |
Yakup İbn İshak el-Kindî |
İbn Sina |
Gazzali |
İbn Tufeyl |
İslâm düşünce tarihçileri tarafından ilk İslâm filozofu olarak kabul edilen Yakup İbn İshak el-Kindî’dir.
18.Soru
İsmail Hakkı İzmirli Kur’an İlimleri, hadis, kelam, fıkıh, felsefe ve mantık alanlarında birçok eser kaleme almıştır. Aşağıdaki eserlerden hangisi İsmail Hakkı İzmirli’ye aittir?
Miyaru'l-Ulum
|
Ahlâk-ı İslâmiyye Esasları
|
Safahat
|
İrşâdü'l-Ahlâf |
Esra-ı Hodî |
İsmail Hakkı İzmirli kur’an İlimleri, hadis, kelam, fıkıh, felsefe ve mantık alanlarında bir çok eser kaleme aldı. Bunlardan bazıları; Yeni İlm-i Kelam; Miyaru'l-Ulum; Mantıki Tatbiki ve Fenn-i Esalib; Kitabu'l-İfta ve'l-Kaza.
19.Soru
Afgânî’nin “Peygamberlik bir sanattır.” sözü üzerine Afgânî muhalifleri aleyhte kampanyalarını genişlettiler. Ve nihayet Afgânî materyalizmi reddeden eserler yazmasına rağmen bir kolaycılık aracı olan dinsizlikle itham edildi. Bu dedikodular dolayısıyla ..................... daha sonraları Afgânî’yi Sırât-ı Müstakîm’in 90 ve 91. sayılarında savunan yazılar yazdı.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Yusuf Akçura |
Derviş Vahdeti |
Bediüzzaman Said Nursi |
Necip Fazıl Kısakürek |
Mehmet Âkif Ersoy |
Afgânî’nin “Peygamberlik bir sanattır.” sözü üzerine Afgânî muhalifleri aleyhte kampanyalarını genişlettiler. Ve nihayet Afgânî materyalizmi reddeden eserler yazmasına rağmen bir kolaycılık aracı olan dinsizlikle itham edildi. Bu dedikodular dolayısıyla Mehmet Âkif Ersoy daha sonraları Afgânî’yi Sırât-ı Müstakîm’in 90 ve 91. sayılarında savunan yazılar yazdı.
20.Soru
Biruni'ye göre Grek ilminin başarılarına karşın Hint ilmi neden başarılı olamamıştır?
Ay ve Güneş tutulmasını açıklayamadıklarından dolayı |
Astronomi ilmini bilmediklerinden dolayı |
İslam vahyi ile tanışmadıklarından dolayı |
Hintli bilginlerin içine kapalı yaklaşımlarından dolayı |
Mitolojiye inandıklarından dolayı |
Biruni’ye göre serbest araştırma ruhuna dayalı Grek ilminin başarılarına karşılık Hintli bilginleri taklitçi ve içine kapalı yaklaşımları yüzünden o kadar başarılı olamamışlardır. Birûni, onların manasız gururlarının hem Grek ilmiyle temas kurmalarını hem de İslâm vahyi ile tanışmalarını engellediğini belirtir. Bîrûnî’ye göre bu durum, Hindular arasında cehaletin yaygınlaşmasına ve ilmin verileriyle dini inançların çatışmasına zemin hazırlamıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ