İslam Hukukuna Giriş Ara 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Şeriatin ictihadla elde edilen kısmı aşağıdakilerden hangisidir?
Şer’-i münezzel |
Şer’i münevver |
Şer’i hukuk |
Şer’-i müevvel |
Şer’i cihad |
Şer’-i münezzel, bir hükümler bütünü olarak şeriatın nass yoluyla bildirilen kısmını, şer’-i müevvel ise, ictihadla elde edilen kısmını teşkil etmektedir.
2.Soru
Fıkıh kavramının tarihsel gelişimine ilişkin aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Fıkıh kelimesi Kur’a^n-ı Keri^m’de birçok ayette kullanılmıştır. |
Kur’a^n-ı Keri^m’de kelimeye dinde derin kavrayış sahibi olma anlamı yüklenmiştir. |
Hadislerde fıkıh, sadece zihinsel bir çaba neticesinde elde edilen bilgiyi ifade eder. |
Fıkıh ve ilim kelimeleri arasında kavramsal bakımdan fark yoktur. |
Fıkıh dini^ bilginin her türünü içerir. |
Kelimenin fiil hali Kur’a^n-Kerim’de yalnızca bir a^yette İsla^m’la birlikte kazandığı özel anlamında kullanılmaktadır. A^yette kelimeye dinde derin kavrayış sahibi olma (dinde tefakkuh) anlamı yüklenmiştir. Hadislerde fıkıh, sadece zihinsel bir çaba neticesinde elde edilen bilgi değil, aynı zamanda habere ve öğrenmeye dayalı bilgi anlamında da geçmektedir. Hicri^ I. yüzyılın sonlarına doğru hadis tedvin sürecinin başlaması, fıkıh ve ilim kelimelerinin anlamları üzerinde bir değişim meydana getirmiştir. Fıkıh kelimesi, artık Kitab ve Sünnet’e dayalı akıl yürütme faaliyetini ve bu faaliyet sonucunda açığa çıkan bilimsel çözümleri ifade etmektedir. İlim kelimesi ise, daha ziyade Kita^b’a, Sünnet’e ve Saha^-be’nin görüş ve uygulamalarına (a^sa^r) ilişkin nakli^ bilgileri belirtmek için kullanılmaya başlanmıştır. Fıkıh başlangıçta dini^ bilginin her türünü (itikadi^, ahlaki^, hukuki^ vd.), fakat onlardan rivayete değil, yalnızca re’y ve ictihada dayalı olanlarını içermektedir.
3.Soru
- Zeydi^
- Caferi^
- İsmaili^
- İba^zi^
- Taberi^
Hangileri S¸ii çevrelerde kendine özgü hukuk anlayışına sahip, günümüzde de mensubu bulunan ekollerdendir?
I ve II |
III ve IV |
I, II ve III |
II, III ve IV |
I, II, IV ve V |
Sünni çevrelerde ortaya çıkan hukuk ekollerinin yanında, S¸ii ve Harici çevrelerde de kendine özgü hukuk anlayışına sahip, günümüzde de mensubu bulunan ekoller ortaya çıkmıştır. S¸ii^ çevrede gelişen Zeydi^, Caferi^ ve İsmaili^ ekolleri ile Harici^ çevrede gelişen İba^zi^ ekolü bunlara örnek olarak verilebilir. Taberi^ yaşamayan Sünni hukuk ekollerindendir.
4.Soru
Kesin olarak bilinmesi ve inanılması gereken dini hükümlere ne ad verilir?
Farz |
Fıkıh |
Sünnet |
Örf ve âdet |
Zaru^ra^t-ı di^niyye |
Örf ve adet: gelenek görenekleri içerir, Sünnet: Hz. Muhammet‘in davranışları ve sözlerini içerir, Fıkıh:Kişinin leyhinde ve aleyhinde olanları bilmesi ni içerir islam hukukudur. Dolayısıyla yukarda açıklananlar doğru cevap değildir. İlahi irade bazı konularda, görüş ayrılığına imkân vermeyecek derecede, belirgin bir biçimde ortaya konmuştur. Bu hükümleri ortaya koyan deliller “delalet” ve “sübut” açısından son derece güçlü ve açıktır. Bu kesinliği ifade etmek amacıyla örnek verdiğimiz hükümler ve benzerleri için “zaru^ra^t-ı di^niyye”, yani “kesin olarak bilinmesi ve inanılması gereken dini hükümler” ifadesi kullanılmaktadır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hanbeli mezhebinin taraftar bulduğu yerlerden biri değildir?
Bağdat |
Irak |
Suriye |
Mısır |
Türkiye |
Hanbelî mezhebinin yayıldığı alanlar diğer üç Sünni mezhebe nazaran oldukça sınırlı olmuştur. Önce Bağdat’da, daha sonra Irak’ın dışına taşarak Hicaz, Suriye ve Mısır gibi ülkelerde taraftar bulmuştur.
6.Soru
Kulların özürlerine bağlı olarak ve geçici olmak üzere konulmuş istisnâî hükümlere ne ad verilir?
Ceza |
Hüküm |
Günah |
Azimet |
Ruhsat |
Ruhsat, kulların özürlerine bağlı olarak ve geçici olmak üzere konulmuş istisnâî hükümlerdir. Hanefilere göre ruhsat hükümleri dört tür olup bunların ilk ikisi gerçek anlamda ruhsat diğer ikisi ise mecâzî anlamda ruhsat olarak isimlendirilir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Şafiiliği resmi mezhep olarak kabul etmiş yerdir?
Yemen |
Mısır |
Seylan |
İran |
Ürdün |
S¸âfiî mezhebi günümüzde Mısır, Suriye, Ürdün, Lübnan, İran, Hindistan, Filipinler, Seylan (Sri Lank, Malezya ve Endonezya gibi ülkelerde yayılmıştır. Mısır’da Eyyubiler’in desteği ile bir dönem resmi mezhep statüsünü kazanmıştır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sahabeden sonraki neslin, diğer bir ifade ile Hz. Peygamber’den sonraki ikinci kuşağın dönemini ifade etmektedir?
Modern dönem |
Yakın dönem |
Cahiliye dönemi |
Müctehid İmamlar Dönemi |
Tabiun Dönemi |
Tabiûn dönemi sahabeden sonraki neslin, diğer bir ifade ile Hz. Peygamber’den sonraki ikinci kuşağın dönemini ifade etmektedir. Bu dönemin önemli bir bölümü Emeviler’in iktidarda olduğu zaman dilimine tekabül ettiği için, kimi yazarlarca “Emeviler Dönemi” olarak da adlandırılmıştır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Şari’nin mükelleften kesin olmayan bir şekilde yapmamasını istediği fiili ifade eder?
İcab |
Mekruh |
Nedb |
Tahrim |
Kerahe |
Sorudaki fiil kelimesi önemlidir. Cevaplar içinde sadece Mekruh kelimesi sorunun cevabına karşılık düşer.
10.Soru
Muhammed (s.a) ümmetinden olan müctehidlerin O’nun ölümünden sonraki herhangi bir devirde şer’i^ bir meselenin hükmü üzerinde görüş birliği etmelerine ne denir?
İcma^ |
Kıyas |
İstihsan |
Istıslah |
Sedd-i zeri^‘a |
Fıkıh usulu terimi olarak icma^, “Muhammed (s.a) ümmetinden olan müctehidlerin O’nun ölümünden sonraki herhangi bir devirde şer’i^ bir meselenin hükmü üzerinde görüş birliği etmeleri” biçiminde tanımlanır. Kıyas, istihsan, ıstıslah ve sedd-i zeri^‘a ise delillerden hüküm çıkarmak için başvurulan çeşitli yollardandır.
11.Soru
Şeriatin ictihadla elde edilen kısmı aşağıdakilerden kavramlardan hangisidir?
Şer’-i münezzel |
Şer’i münevver |
Şer’i hukuk |
Şer’-i müevvel |
Şer’i cihad |
Şer’-i münezzel, bir hükümler bütünü olarak şeriatın nass yoluyla bildirilen kısmını, şer’-i müevvel ise, ictihadla elde edilen kısmını teşkil etmektedir.
12.Soru
Hanefilere göre ise ıstıshâb hangi durumda kullanılabilir?
Delil |
Hüküm |
Karar |
Kuşku |
Sünnet |
Hanefilere göre ise ıstıshâb bir hüccet olmayıp, yalnızca, delili ile sabit olmuş bir hükümde sonradan kuşku (şek) doğması durumunda kullanılabilir. Hanefilerin “ıstıshâb defi‘ hususunda hüccettir” sözlerinin anlamı budur.
13.Soru
Sedd-i Zerâi yöntemini kullanan mezheplerden biridir?
Hanefi |
Maliki |
Zeydi |
Caferi |
Şafii |
Zerâi‘, harama, kötü ve zararlı bir sonuca götüren şey anlamındaki zerî‘a sözcüğünün çoğuludur. Sed, ise kapamak, engel olmak, set çekmek anlamına gelir. Buna göre sedd-i zerî‘a kötülüğe giden yolun kapatılması demektir. Daha çok Mâlikî ve Hanbelî mezheplerinde işletilen bir yöntemdir.
14.Soru
Hanefi ekolünün kurucusu Ebu Hanife’nin mesleği nedir?
Kadılık |
Avukatlık |
Tüccarlık |
Öğretmenlik |
Doktorluk |
Hayatını kendi ticari faaliyetleriyle kazanan Ebu Hanife herhangi bir kamu görevi kabul etmemiş hatta bu nedenle baskı da görmüştür. Gerek Emeviler gerekse Abbasiler döneminde kadılık (yargıçlık) görevini kabul etmemiştir.
15.Soru
Oluşumunda beşer katkısı olmayan ve insani eylemlerin hükümlerini içinde barındırdığı düşünülen şeye ne ad verilir?
Sünnet |
Delil |
Yöntem |
Karar |
Kıyas |
Delil, oluşumunda beşer katkısı olmayan ve insani eylemlerin hükümlerini içinde barındırdığı düşünülen şeydir. Buna göre delil sadece Kur’ân-ı Kerîm ile Sünnet olmaktadır.
16.Soru
- Nasların metinlerinin farklı şekilde anlaşılması
- İslam hukukçularının sünnet konusundaki birikimlerinin farklı olması
- İslam hukukçularının farklı hukuki nosyonlara sahip olmaları
- İslam hukukçularının bulundukları sosyal çevrelerin benzer olması
- Siyasi yönelim farklılıklarının fıkhi eğilimler üzerindeki etkisi
Hangileri İslam hukukuçularının ihtilaf sebeplerindedir?
I ve II |
III ve IV |
I, II ve IV |
III, IV ve V |
I, II, III ve V |
İhtilaf olgusunun farklı noktalardaki beliriş tarzlarını şöyle sıralamak mümkündür: Nasların metinlerinin farklı şekilde anlaşılması, hükümde görüş ayrılıklarına yol açmıştır. İslam hukukçularının sünnet konusundaki birikimlerinin farklı olması, ictihad konusunda farklılıklara neden olmuştur. İslam hukukçularının farklı hukuki nosyonlara sahip olmaları, kimi nassların illetleri ve kimi hükümlerin amaçları hakkında farklı sonuçlara varmalarına sebep oluyor, bu da ister istemez ictihad farklılığını gerektiriyordu. İslam hukukçularının bulundukları sosyal çevrelerin farklı olması ictihad farklılıklarını da beraberinde getirmiştir. İslam hukukçularının ihtilafları bağlamında anılması yerinde olan diğer bir faktör de siyasi yönelim farklılıklarının fıkhi eğilimler üzerindeki etkisidir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sadece cenin için söz konusudur?
Tam vücub ehliyeti |
Eda ehliyeti |
Eksik eda ehliyeti |
Eksik vücub ehliyeti |
Tam eda ehliyeti |
Cenin daha gelişip doğmadan miras ve lehine yapılan vasiyete hak kazanır. Fakat borç altına girmeye ehil değildir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi maslahatın türlerinden biri değildir?
Zaruriyyat |
Harciyyat |
Tahsiniyyat |
Mürsel maslahatlar |
İçtihad |
İçtihad maslahat türlerinden birisi değildir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hz. Peygamber döneminde İslam hukukunun iki kaynağını oluşturmuştur?
Kita^b ve sünnet |
Kita^b ve örf |
Adetler ve vahiy |
Örf ve âdet |
Sünnet ve örf |
Hz. Peygamber döneminde İslam hukukunun temel kaynağı vahiydir. Dolayısıyla İslam Hukuku’nun ilk kaynağını Kur’a^n, fıkıh terminolojisindeki ifadesiyle Kita^b oluşturmaktadır. Bunun yanında Hz. Peygamber’in Sünnet’i yer almaktadır. Sünnet, Hz. Peygamber’in ahka^m ayetlerinin anlaşılması ve uygulanması ile ilgili söz, eylem ve onaylamalarını içerdiği gibi, Kur’a^n’da temas edilmeyen konuları hükme bağlayan tasarruflarını da kapsamaktadır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi fıkıhın hukuktan farklı olduğu noktalardandır?
İnsanlar arasında ilişki kuran davranışları düzenler. |
Beşeri^ ilişkilerin yalnızca bir kısmını düzenler. |
Emredici kuralları bulunur. |
Toplumun olmadığı ve beşeri^ ilişkilerin kurulamadığı yerlerde hükmü yoktur. |
Kapsamında tavsiye edici kurallar bulunur. |
Fıkıh ve hukuk arasında kuralların bağlayıcılık niteliğini esas almak suretiyle bir karşılaştırma yapılabilir. Fıkıhta davranışları düzenleyen kuralları bağlayıcılık niteliği bakımından emredici, tavsiye edici ve tecvi^z edici biçimde üç kategoride toplamak mümkündür. Hukuk kuralları ise, emredici ve tecvi^z edici biçimde iki kategori teşkil etmektedir. Tavsiye edici kuralların, hukuk kuralları kapsamında yer alması düşünülemez. Toplumun olmadığı ve beşeri^ ilişkilerin kurulamadığı yerde hukuk ve hukuk kurallarından söz etmek mümkün değildir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ