Islam Kurumlari ve Medeniyeti Final 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı klasik döneminde sıbyan mektepleri için kullanılan isimlerden birisi değildir?
Mektebhâne |
Dâru’t-ta’lîm |
Mahalle mektebi |
Okul |
Beytü’t-ta’lîm |
Osmanlı klasik dönemi boyunca daha çok muallimhâne, daha sonraları ise genelde mekteb kelimesinin tercih edildiği bilinen sıbyan mektepleri için mektebhâne, dâru’t-ta’lîm, mahalle mektebi, beytü’t-ta’lîm ve küttâb adları da kullanılıyordu.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı’da şahıslar tarafından tesis edilen ve yaşaması için vakıflar tahsis edilen medreselerin hocalarına verilen isimdir?
Müderris |
Muîd |
Dânişmend |
Talebe |
Suhte |
Osmanlı’da şahıslar tarafından tesis edilen ve yaşaması için vakıflar tahsis edilen medreselerin hocalarına müderris, yardımcılarına muîd, talebelerine dânişmend, talebe ve suhte denirdi.
3.Soru
İslam tarihinde ilk deniz seferi kim tarafından gerçekleştirilmiştir?
Muâviye b. Ebî Süfyân |
Amr b. Âs |
Selman-ı Farisî |
Alâ b. Hadrâmî |
Halife Mütevekkil |
Araplar, İslâm’ın ilk yıllarında denizcilik hakkında herhangi bir tecrübeye sahip değillerdi. İlk deniz seferi Bahreyn valisi Alâ b. Hadrâmî tarafından geçekleştirdi. Alâ, Halife Hz. Ömer’den izin almaksızın bir askerî birliği gemilerle İran sahillerine geçirdi. Burada bazı sıkıntılarla karşılaştı ve güçlükle Basra’ya döndü. Deniz seferini iyi karşılamayan Halife Hz. Ömer, durumdan haberdar olunca, valiye kızdı ve onu görevinden aldı.
4.Soru
Vakıf yapılan eserler hangi gayeye yöneliktir?
Sağlık ve sosyal gayeler |
İdeolojik gayeler |
Cezalandırma gayesi |
Islah gayesi |
Savaşma gayesi |
Vakıf yapılan eserler; dini^ ve ilmi^ gayeler ile sağlık ve sosyal gayelere yönelik olmak üzere iki ana noktada toplanabilir.
5.Soru
Müslümanların ilk halifesi kimdir?
Hz. Ömer |
Hz. Peygamber |
Sa’d b. Ubâde |
Hz. Ebubekir |
Hz. Ali |
Bir hayli tartışmadan sonra, Ensar’dan Beşir b. Sa’d ayağa kalktı ve kısa bir konuşmadan sonra Hz. Ebubekir’e halife olarak biat etti. Onu Hz. Ömer ve Ubeyde takip etti. Daha sonra, pek azı hariç, orada bulunanlar sırayla Hz. Ebubekir’e biat ettiler. Oradan Mescid-i Nebevî’ye geldiler ve olanları anlattılar. Hz. Ali ve Hz. Abbas başta olmak üzere Hâşimiler ve az sayıda sahabe hariç Medineliler Mescid-i Nebevî’de Hz. Ebubekir’e biat ettiler. Böylece Hz. Ebubekir Müslümanların ilk halifesi olarak göreve başladı.
6.Soru
İsla^m hukukunda “Menfa^atı iba^dullaha (kullara) ait olmak üzere bir aynı (vakfolunan malı) Cenab-ı Hakk’ın mülkü hükmünde olarak temlik ve temellükten (sahiplenmekten) ile’l-ebed habsetmektir” şeklinde tarif edilen kurum hangisidir?
Mescid |
Cami |
İbadethaneler |
Vakıf |
Medrese |
Allah, adaleti, iyiliğin her türlüsünü ve yakınlarından başlamak üzere bütün topluma, hatta insanlığa yardım etmeyi emreder. Söz konusu tarif vakıflar içindir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi herhangi bir sebepten dolayı hakkını koruyamayacak durumda olan insanların haklarını korumak ve onlara gelebilecek maddî-manevî zararlara engel olmak için yapılan faaliyetlere verilen addır?
Kişileri savunma |
İnsan haklarını koruma |
Koruma |
Kollama |
Güç kullanma |
Hangi şekilde ve kim tarafından olursa olsun, kendisine yapılan haksızlığa karşı koyamayan kişinin hakkının korunması gerekir. İşte,herhangi bir sebepten dolayı hakkını koruyamayacak durumda olan insanların haklarını korumak ve onlara gelebilecek maddî-manevî zararlara engel olmak için yapılan faaliyetlere insan haklarını koruma diyoruz.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Abbasîlerin ordusunda bulunan beş temel gruptan biridir?
Ortada başkumandanın emrinde savaşan merkez birlikleri |
Vilâyetlerde bulunan askerî kuvvetler |
Süvarilerden oluşan öncü birlikler |
Artçı birlikler |
Başkumandanın emrinde savaşan sağ kanat birlikleri |
Abbasi ordusu beş temel gruptan oluşuyordu:
1-Başşehirde bulunan ve doğrudan halifeye bağlı olarak görev yapan muhafız birliği. Bunlara, haresü’l-halîfe (halifenin muhafızları) denilirdi.
2-Vezirler, valiler ve diğer önde gelen devlet adamlarının emrinde görev yapan birlikler.
3-Vilâyetlerde bulunan askerî kuvvetler.
4-Anadolu’da Tarsus, Adana, Ceyhan, Maraş ve Malatya civarında oluşturulan, Avâsım ve Suğur adı verilen askerî bölgelerdeki sınır garnizonlarında görev yapan birlikler. Avâsım ve Suğur bölgesinde yani Bizans-İslâm sınırlarında Harun Reşid özel düzenlemeler yapmıştı.
5-Yardımcı kuvvetlerdir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Döneminde şehirlerde açılan mekteplerin kurulduğu yerler arasında değildir?
Hanların içinde |
Külliyelerde |
Sokakların kesiştiği yerlerde |
Cami yakınında |
Mescit yakınında |
Mektepler, eğer bir külliye içinde değil ise, genellikle sokakların kesiştiği yerlerde ve cami ile mescit yakınında yer alırlardı. Medreselerden farklı bir mimariyle yapılan mektepler daha çok evlere benzetilerek bir ya da iki katlı, kubbeli veya tonozlu, ahşap ya da kâgir olarak inşa edilirdi.
10.Soru
Anadolu’da ilk Türk donanması kim tarafından kurulmuştur?
Mahmut Bey |
Çaka Bey |
Abdülhamit Bey |
Hüsamettin Çoban Bey |
Aydınoğullarından Umut Bey |
Anadolu’da ilk Türk donanması Çaka Bey tarafından I. Kılıçarslan zamanında kurulmuştu.
11.Soru
Abbasiler döneminde hem gelir (çeşitli vergiler ile diğer gelirler) tahsil eden, hem de gerekli yerlere harcama yapan bir daire olarak görev yapan divan aşağıdakilerden hangisidir?
Divan-ı İşraf |
Divan-ı Arz |
Divanü’l-Harac |
Niyabet-i Saltanat |
Divan-ı Mezalim |
Abbasiler döneminde divanların sayısında bir hayli artış olduğu görülmektedir. Bu divanların başında da divanü’l-harac gelmektedir. Bu divan, hem gelir (çeşitli vergiler ile diğer gelirler) tahsil eden, hem de gerekli yerlere harcama yapan bir dairedir. Gelir tahsil ettiği için harac arazilerinin ölçümünü yaptığı gibi arazilerdeki mahsul çeşitlerini tespit edip buna göre vergi mükellefi ve vergi oranlarını tayin ederdi.
12.Soru
Osmanlı’da 1826 yılında Anadolu ve Rumeli’deki vakıfların idaresi aşağıda verilen kurumlardan hangisine bağlanmıştır?
Evkaf-ı Hümâyûn Nezâreti |
Haremeyn Nezareti |
Tophane Ümerası Nezareti |
İstanbul Kadıları Nezareti |
Vezir Nezareti |
Mısır, Suriye, Arabistan ve Kuzey Afrika’nın Osmanlı yönetimine geçmesinden sonra buralarda bulunan vakıflar 1587 senesinde kurulan Haremeyn Evkaf Nezâreti’ne bağlandı. Daha sonraki gelişmelerin sonucu olarak Anadolu ve Rumeli’deki vakıfların idaresi de 1826’da kurulan Evkaf-ı Hümâyûn Nezâreti’ne bağlandı.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi muhtesibin görevlerinden değildir?
Halk ile esnaf arasındaki münasebetleri düzenleme |
Esnafla ilgili kanunların uygulanıp uygulanmadığını kontrol etmek |
Güvenliğin sağlanması |
Gıda ile ilgili problemlerin ortadan kaldırılması |
Mâli ve idari işleri teftiş etmek |
Selçuklularda divanın faaliyetleri ile devletin mâlî ve idarî işlerini teftiş eden ayrı bir divan vardı. Bunun adına da divan-ı işraf deniyordu. Başında bulunan görevliye de müşrif veya sahib-i divan-ı işraf deniyordu.
14.Soru
Osmanlılarda kadılık görevine getirilme işi ilk kiminle başlamıştır?
Şeyh Edebali
|
Dursun Fakih
|
Çandarlı Kara Halil
|
Karamani Mehmet Paşa
|
Akşemsettin |
Osmanlılarda kadılık görevine getirilme işi ilk kez Osman Gazi tarafından kayın pederi Şeyh Edebali’nin damadı ve talebesi Dursun Fakih ile başlar.
15.Soru
Adil bir toplum düzeni oluşturmak gayesiyle ortaya çıkmış ve İslam medeniyetinde en üst yargı makamı kabul edilmiş mezâlim mahkemesi ilk defa hangi dönemde, kim tarafından kurulmuştur?
Abbasiler- Harun Reşid |
Endülüs Emevileri- Abdurrahman
|
Selçuklular-Tuğrul Bey
|
Osmanlılar-II. Murat
|
Emeviler- Halife Abdülmelik b. Mervan |
Hz. Peygamber ve Raşid Halifeler dönemlerinde sıkça rastlanan mezâlim mahkemeleri uygulamasının tam teşkilâtlı bir kurum olarak ortaya çıkışına dair ilk adımlar Emeviler döneminde atıldı. Emevilerden, ilk defa mezâlim olaylarını doğrudan karara bağlamak üzere haftanın belli bir gününü bu işe ayıran, Halife Abdülmelik b. Mervan (685-705) olmuştur.
16.Soru
Emevi ordusunu oluşturan nizami ve daimi statüdeki muvazzaf ücretli askerlere verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
Mürtezika |
Müttetavia |
Mevâlî |
Hâmis |
Kurdûs |
Emevi ordusunun temelini mürtezika denilen nizami ve daimi statüdeki muvazzaf ücretli askerler oluşturuyordu.
17.Soru
Eğer toplumsal bir yapıyı bir muamele şekli olarak dikkate alıyorsak o şey nedir?
Kurumdur |
Oluşumdur |
Sosyal tabakadır |
Birliktir |
Kuruluştur |
Eğer bir şeyi organize olmuş bir grup olarak dikkate alıyorsak o şey bir birlik, bir muamele şekli olarak ele alıyorsak o takdirde bir kurumdur.
18.Soru
Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
Ari^f - 10 askerin komutanı
|
Halife - 50 askerin komutanı
|
Naki^b - 100 askerin komutanı
|
Ka^id - 1.000 askerin komutanı
|
Emiru’l-ümera^ - 10.000 askerin komutanı
|
19.Soru
Osmanlılarda hâkim ya da yargıç yardımcısı olarak görev yapan kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Kadı |
Başdefterdar |
Müşrif |
Muhtesib |
Sahib-i divan-ı işraf |
Osmanlılarda kadının (hâkim, yargıç) yardımcısı olarak vazife gören muhtesibin, belirtilen bu görevlerinden başka XV. ve XVI. asır “ihtisab kanunnamelerinde bunlarla ilgili daha geniş bilgiler bulunmaktadır.
20.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi Hz. Muhammed’in (as) Medineli Evs ve Hazreç kabilelerinin ileri gelenleri ile yaptığı anlaşmanın karşılığı olarak kullanılmıştır?
Akabe Biatı |
Medine Sözleşmesi |
Ehlü’ş-Şûrâ |
Ehlü’l-Hal’ ve’l-Akd |
Emiru’l-Müminîn |
Hz. Muhammed’in (as) Medineli Evs ve Hazreç kabilelerinin ileri gelenleri ile yaptığı anlaşma sonucu gerçekleşen Akabe Biatı, onun peygamberliğiyle birlikte siyasî liderliğinin kabulü anlamına da geliyordu. Hicretten sonra Medineli Yahudiler ve Müslüman olmayan Araplarla yaptığı Medine Sözleşmesi ile siyasî birliği tamamlayan Hz. Peygamber, aynı zamanda Medine İslâm Devleti’nin de başkanı olmuştu.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ