Islam Kurumlari ve Medeniyeti Final 23. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Asker kadısı veya ordu kadısı anlamındaki kazaskerlik görevi hangi dönemde ortaya çıkmıştır?
Harzemşahlar
|
Emeviler
|
Abbasiler
|
Memlukler
|
Karamanoğulları |
Asker kadısı veya ordu kadısı anlamındaki kazaskerlik görevi Abbasilerde ortaya çıkmış, daha sonraları Harzemşahlarda, Eyyubilerde, Memluklerde, Anadolu Selçuklularında ve hatta Karamanoğullarında da bu makam korunmuştu.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tanzimat sonrasında kurulan orta ve yüksek öğretim kurumlarından değildir?
Hendesehane Mektebi |
Mühendishane-i Berrî-i Hümâyun |
Mühendishane-i Bahrî-i Hümâyun |
Yeniçeri Ocakları |
Askerî Rüşdiyeler |
Yeniçeri Ocakları: I. Murad’ın Edirne’yi fethinden sonra l362’de Edirne’de kurulmuştur. Acemioğlanlar arasından seçilen kıdemli oğlanlar, Cemaat Ortaları, Sekbanlar ve Ağa Bölükleri’nde eğitime tabi tutulurlar. Bu eğitimin orta seviyede bir eğitim olduğu anlaşılmaktadır.
3.Soru
Vakıfların açılmasına vesile olan kurucuların niyetlerinden biri aşağıdakilerden hangisi olamaz?
Bu dünyada ve ahirette mutluluğa ulaşma |
Manevi ve sosyal mevkiini yükseltme |
Cehennem azabından korunma |
Cennet nimetlerinden faydalanma |
Yoksulları küçümseme |
İslâm dünyasında en gelişmiş ve yaygınlaşmış olan müesseselerden biri şüphesiz vakıflardır. Günlük hayatla sıkı bir bağlılığı bulunan, sosyal yaşayış üzerinde derin etkiler yapan ve kurucuları tarafından, kendilerine iyi bir gelecek hazırlama, bu dünyada ve ahirette mutluluğa ve refaha kavuşma, mallarını arttırıp çoğaltma, manevî ve sosyal mevkiini yükseltme, adını kendisi öldükten sonra da yaşatma, kıyamet günü için azık hazırlayıp Cehennem azabından korunma, Cennet nimetlerini elde etme ve mümkün olduğu ölçüde Allah’a yaklaşma gibi dinî, psikolojik, sosyolojik ve ekonomik düşünce ve niyetlerle kurulan vakıfların, toplumun sosyal dayanışmasını temin eden kurumlar olduğunda kuşku yoktur.
4.Soru
Osmanlı’da da şahıslar tarafından tesis edilen ve yaşaması için vakıflar tahsis edilen medreselerin hocalarına ne ad verilmekteydi?
Muid |
Danişmend |
Müderris |
Talebe |
Suhte |
Osmanlı’da da şahıslar tarafından tesis edilen ve yaşaması için vakıflar tahsis edilen medreselerin hocalarına müderris, yardımcılarına muîd, talebelerine dânişmend, talebe ve suhte denirdi.
5.Soru
Hulefâ-İ Râşidîn Devri’nde maaşlı dâimî askerlik uygulaması ilk kim zamanında uygulanmaya başlanmıştır?
Hz. Ali |
Hz. Osman |
Hz. Ömer |
Hz. Ebubekir |
Hz. Akil |
Hz. Ebubekir’den sonra Hz. Ömer halife oldu. Onun hilafeti pek çok değişikliği beraberinde getirdi. Bu değişiklikler askerî alanda da görüldü. Hz. Ömer devrinde fetih faaliyetleri iyice arttı. İslâm orduları değişik istikametlerde hareket ederek yeni şehirler, bölgeler ele geçirdiler. Mısır, Filistin, Suriye, Irak ve İran’ın büyük bir bölümü Müslümanların eline geçti. İslâm orduları Azerbaycan’a kadar ilerledi. Antakya’nın fethinden sonra Toroslar, Bizansla Müslümanlar arasında sınır hâline geldi. İşte bu geniş topraklarda eski usullerle askerî faaliyetlerin sürdürülmesi mümkün değildi. Gönüllülük esasına dayanan askerî yapılanma ile devletin ihtiyaçları karşılanamazdı. Daimi bir orduya ve bunun için gerekli diğer müesseselere ihtiyaç vardı. Yeni halife Hz. Ömer, bu ihtiyaçları hemen gördü ve ona göre yeni bir askerî yapılanmaya gitti. Böylece İslâm dünyasında askerî kurumlaşma faaliyetleri başlamış oldu.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi orta derecedeki mekteplerden biri olan Rüşdiyelerle ilgili yanlış bir bilgidir?
II. Mahmud tarafından açılmıştır. |
1839 tarihinde açılmıştır. |
1869 tarihli Maarif-i Umumiye Nizamnamesi’yle açılmıştır. |
Tarih içinde bütün osmanlı ülkesine yayılmıştır. |
Öğrenim süresi 4 yıldır. |
Rüşdiyeler: Sıbyan mekteplerinin programlarının geliştirilmesiyle meydana gelen bu orta seviyedeki okullar II. Mahmud tarafından 1839 tarihinde açılmıştır. Rüşdiyelerde bir süre farklı öğrenim süreleri uygulandıysa da 1869’da 4 yıl olarak netleştiği görülmektedir. Tarih içinde rüşdiyeler, erkek, kız, karışık, askerî ve özel rüşdiyeler şeklinde bütün Osmanlı ülkesine yayılmıştır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi devlete ait malların muhafaza edildiği fizikî mekânı veya devlete ait taşınır taşınmaz malların bütününü ve bunların idaresiyle ilgili hukukî kurumu ifade etmektedir?
Beytülmal |
Divan |
İhtisab |
Vakıf |
Ahilik |
Devlet hazinesi olan beytülmal, devlete ait malların muhafaza edildiği fizikî mekânı ifade ettiği gibi devlete ait taşınır taşınmaz malların bütününü ve bunların idaresiyle ilgili hukukî kurumu da ifade etmektedir
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı klasik dönemi boyunca sıbyan mektepleri için kullanılan ifadelerden değildir?
dâru’t-ta’lîm |
beytü’t-ta’lîm |
küttâb |
mahalle mektebi |
sıbyanmu’altalim |
Osmanlı klasik dönemi boyunca daha çok muallimhâne, daha sonraları ise genelde mekteb kelimesinin tercih edildiği bilinen sıbyan mektepleri için mektebhâne, dâru’t-ta’lîm, mahalle mektebi, beytü’t-ta’lîm ve küttâb adları da kullanılıyordu.
9.Soru
İslamiyette ilk düzenli ordu kim zamanında kurulmuştur?
Hz. Ömer |
Hz. Ali |
Hz. Ebubekir |
Hz. Osman |
Hulefâ-i Raşid |
Hz. Ömer devrinde sosyal hayatta da önemli gelişmeler yaşandı. Fethedilen topraklardan elde edilen cizye ve haraç vergileri hazine gelirlerinin artmasına, devletin zenginleşmesine sebep oldu. Halk, özellikle savaşlara katılan Müslümanlar ele geçirdikleri ganimetlerle eskisinden çok daha müreffeh bir hayat yaşamaya başladılar. Bu zenginlik insanlarda mal kazanma hırsını artırdı. Ayrıca pek çok kişi, fethedilen Irak, Şam, Filistin ve Mısır’ın verimli topraklarına yerleşmeye ve tarımla uğraşmaya başladı. Bütün bunlar îlâ-yı kelimetullah için yapılması gereken cihada büyük bir engel oluşturuyordu. Fetihlerin arttığı ve daha çok askere ihtiyaç duyulduğu bir zamanda azalan gönüllülerle bu hizmetler sürdürülemezdi. Bu tehlikeyi 208 sezen Hz. Ömer, halkı cihada teşvik etmeye başladı. Asıl önemlisi gönüllü askerliğin yanında dâimî ve düzenli bir ordu kurmaya karar verdi. Bu kararından sonra Halife Ömer, ilk askerî divanı kurdu.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplum dayanışmasını ortaya koyan vakıfların özelliklerinden biridir?
İyi bir gelecek hazırlama |
Sosyal dengeyi sağlama |
Bu dünyada ve ahirette mutluluğa ve refaha kavuşturma |
Cennet nimetlerini elde etme |
Adını yaşatma |
Özellikle yoksul ve kimsesizlerin geçimine tahsis edilen vakıfların varlığı, İslâm medeniyetinde insana verilen değeri ortaya koyduğu gibi toplumdaki dengesizlikleri de önlemeye yardımcı oluyordu. Tarihî seyri içinde vakıfların, ne derece yaygın oldukları göz önüne alınırsa, iyi işlediği ve bozulmadığı zamanlarda İslâm toplumu içinde bir sosyal denge özelliği taşıdığı muhakkaktır.
11.Soru
Üzerinde hilâl ve yıldız işareti bulunan kırmızı (al) sancak Osmanlı Devleti’nin millî bayrağı hangi yüzyılın ilk yarısında olmuştur?
XV. Yüzyıl |
XVI. Yüzyıl |
XVII. Yüzyıl |
XVIII. Yüzyıl |
XIX. Yüzyıl |
XIX. yüzyılın ilk yarısında, üzerinde hilâl ve yıldız işareti bulunan kırmızı (al) sancak Osmanlı Devleti’nin millî bayrağı olmuştur.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlıda Sivil tabip yetiştirmek maksadıyla l867’de açılmış bir yüksek okuldur?
Hendese-i Mülkiye Mektebi |
Mekteb-i Mülkiye-i Şâhâne |
Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne |
Dâru’l-Muallimîn |
Mekteb-i Hukûk-ı Şâhâne |
Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne: Sivil tabip yetiştirmek maksadıyla l867’de açılmış bir yüksek okuldur. Başlangıçta beş yıl olan bu mektep, önce altı yıla daha sonra da yedi yıla çıkarılmış, 1908’de askerî tıbbıye ile fakülte olarak birleştirilmiş ve 4 Mart l9l5’te de Dâru’l-funûn’a bağlanmıştır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Abbasiler döneminde ordularda özel yetiştirilmiş okçu birliklerine verilen addır?
Neffâtün |
Fûrsan |
Rumât |
Mûşat |
Reccâle |
Rumât adı verilen özel yetiştirilmiş okçu birlikleri vardı.
14.Soru
Müslüman devletinin vatandaşı olup devletin dinine bağlı olmayanlarla ilgili olan verginin adı nedir?
Öşür |
Zekat |
Cizye |
Özre |
Sadaka |
Müslüman devletinin vatandaşı olup devletin dinine bağlı olmayanlarla ilgili olan verginin adı Cizye’dir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı dönemindeki yüksek öğrenim kurumlarından değildir?
Mekteb-i Mülkiye-i Şâhâne |
Ticaret Mektebi |
Dâru’l-funûn |
Hendese-i Mülkiye Mektebi |
Hendesehane Mektebi |
Hendesehane Mektebi (Humbarahane): Islahat döneminin açılan ilk askerî mektebidir.
16.Soru
İslâm dini bakımından asıl olan barıştır. Savaş, ancak barışı gerçekleştirmenin mümkün olmadığı durumlarda söz konusu olabilir. Bununla birlikte ülkenin ve halkın zarar görmemesi için düşmana karşı daima hazırlıklı olmak ve savaşmak gerekebilir. Müslümanlara savaş izninin verildiği ayet aşağıdakilerden hangisidir?
Hac Suresi, 39. Ayet |
Bakara Suresi, 180. Ayet |
Nisa Suresi 30. Ayet |
Kalem Suresi 130. Ayet |
Duha Suresi 1. Ayet |
Müslümanlara 624 yılında, Hac suresinin 39. ayetiyle savaş izni verildi. Bu konuyla ilgili bazı ayetler şunlardır: “Artık saldırıya uğrayan mü’minlere, zulmedildikleri için cihat etme izni verildi. Şüphesiz ki Allah, onlara yardım etmeye elbette kadirdir.” (Hac, 39).
17.Soru
Osmanlılarda kazaskerlik aşağıdaki hükümdarların hangisinin zamanında ortaya çıkmıştır?
Orhan Gazi
|
I. Murad
|
Çelebi Sultan Mehmed
|
II. Murad
|
Fatih Sultan Mehmed
|
18.Soru
Anadolu’da ilk Türk donanmasını kim kurmuştur?
Çaka Bey |
Hüsamettin Çoban Bey |
Aydınoğlu Umur Bey |
Burak Reis |
Baltaoğlu Süleyman Bey |
Anadolu’da ilk Türk donanması I. Kılıçarslan zamanında Çaka Bey tarafından kuruldu.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Islahat döneminde açılan ilk askerî mektebtir?
Mühendishane-i Bahrî-i Hümâyun |
Askerî Rüşdiyeler |
Hendesehane Mektebi |
Askerî İdadiler |
Mühendishane-i Berrî-i Hümâyun |
Hendesehane Mektebi (Humbarahane): Islahat döneminin açılan ilk askerî mektebidir. Ahmed Paşa, 1734’te Üsküdar’da açılan bu mektebin kurucusu ve ilk öğretmenidir. Humbarahane de denilen bu mektepte ordunun ihtiyacını karşılamak amacıyla çağa uygun teknik ve uzmanlık eğitimi yapılmıştır.
20.Soru
I-Ganimet ve ordu saymanlığı ile ilgili olan divan
II-Devletin iç ve dış yazışmalarını yürüten divan
III-Halife şehirde olmadığı zamanlarda devlet işleri ile ilgilenen divan
IV-Cibayet (harac vergileri) divanı
V-Devletin gelir ve giderini kontrol eden divan
Yukarıda verilen ifadelerden hangisi ya da hangileri Emeviler Dönemi’nde İslam dünyasında kurulan divanlar arasındadır?
I ve II |
II ve IV |
II, IV ve V |
I ve III |
I, IV ve V |
İslâm âleminde, Hz. Ömer devri ile başlayan divan teşkilâtı, ülkenin idarî, siyasî ve ekonomik gelişmesine paralel olarak ilerleme ve artış göstermiştir. Emeviler dönemi divan çeşitleri bakımından zenginlik gösterir. İslâm coğrafyasının batı ucunda bulunan Mağrib (Fas) ile Endülüs’te de divanlar kurulmaya başlandı. İktisadî alanda dört divanın kurulduğu görülmektedir. Bunlar:
1-Ganimet ve ordu saymanlığı ile ilgili olan divan,
2-Vergiler divanı,
3-Cibayet (harac vergileri) divanı
4-Devletin gelir ve giderini kontrol eden divan.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ