Islam Kurumlari ve Medeniyeti Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Osmanlı döneminde, bugünkü lise karşılığı okul aşağıdakilerden hangisidir?
Rüşdiyeler |
Sultâniler |
İdadiler |
Sıbyan mektepleri |
İbtidâî mektepleri |
İdadiler: 1869’da orta öğretimin ikinci kademesi olarak açılan okullar 1869 tarihli Maarif-i Umumiye Nizamnamesi’yle açılmıştır. Bu okullar, bugünkü lise karşılığı okullardır.
2.Soru
Eğitim-öğretim alanında vakıf kuran ilk Osmanlı padişahı aşağıdakilerden hangisidir?
II. Abdülhamid |
Osman Gazi |
II. Mahmud |
Orhan Gazi |
II. Bayezid |
Bursa ve havalisinde Osmanlı yükseköğretim kurumlarının ilki olan İznik medresesi Orhan Gazi tarafından l330/1331 yılında kurulmuştur. Böylelikle Orhan Gazi, İznik Orhaniyesi adıyla da anılacak olan bu medrese ile bir “ilk”e imza atmış ve eğitim-öğretim alanında vakıf kuran ilk Osmanlı padişahı olma ünvanını da elde etmiştir.
3.Soru
Arapça’da medeniyet karşılığında kullanılan "umrân"a uygarlık ve sosyal kalkınma, sosyal ilerleme anlamını yükleyen Tarih felsefesi ve sosyolojinin kurucusu olarak da kabul edilen kişi kimdir?
Gazali |
Şinasi |
İbn Haldun |
İbn Rüşd |
Ziya Gökalp |
Tarih felsefesi ve sosyolojinin kurucusu kabul edilen İbn Haldun,umrâna; uygarlık ve sosyal kalkınma, sosyal ilerleme anlamını yüklemiştir.
4.Soru
İslam tarihinde çocukların öğretimi için özel olarak tespit edilen ilk program kim tarafından hazırlanmıştır?
Hz. Muhammed |
Hz. Ebu Bekir |
Hz. Ömer |
Hz. Osman |
Hz. Ali |
İkinci halife Hz. Ömer devrinde ise her alanda büyük hamleler yaşanmıştı. Çocukların öğretimi için özel olarak tespit edilen ilk program Ömer bin el-Hattâb tarafından kaleme alınmış ve ülkenin her bölgesine gönderilmişti.
5.Soru
3 Mart 1924 tarihinde çıkarılan 429 sayılı kanunla ortadan kaldırılarak Başbakanlığa bağlı bir genel müdürlük haline getirilen nazırlık aşağıdakilerden hangisidir?
Evkaf-ı Hümâyûn Nezâreti |
Vezir Nezareti |
Şeyhülislâm Nezareti |
Tophane Ümerası Nezareti |
İstanbul Kadıları Nezareti |
Osmanlı Devleti’nin sonuna kadar devam eden Evkaf-ı Hümâyûn Nezâreti, 3 Mart 1924 tarihinde çıkarılan 429 sayılı kanunla ortadan kaldırılarak Başbakanlığa bağlı bir genel müdürlük haline getirildi.
6.Soru
Aşağıdaki öncüllerden hangileri Hz. Ömer dönemine aittir?
I-Çocuk mektepleri açılmıştır.
II-Her çocuğa günde bir tayın ekmek ile yazlık ve kışlık birer kat elbise tahsis edilmiştir.
III-Mekteplerde ders vermek üzere maaşlı öğretmenler tayin edilmişti.
IV-Bedevîlere Kur’ân öğretimi zorunlu hale getirilmişti.
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
III ve IV |
I, III ve IV |
I, II ve IV. öncüller Hz. Ömer dönemine ait iken, III. öncül Endülüs Emevîleri döneminde el-Mansur Kalavûn önderliğinde yapılmıştır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi geçmişte insan haklarının korunmasında büyük bir rol oynayan mezalim kurumunun günümüzde karşılık bulduğu kurumlardan birisi değildir?
İstinaf mahkemesi |
Temyiz |
Danıştay |
Ağır Ceza mahkemesi veya Adalet Bakanlığı |
Sayıştay |
Bazı devlet görevlilerinin şu veya bu şekilde halka karşı sergiledikleri haksızlıkları ortadan kaldırmaya yönelik faaliyetlerin sonucu ortaya çıkan ve günümüz hukuk anlayışına göre İstinaf mahkemesi, Temyiz, Danıştay, Ağır Ceza mahkemesi veya Adalet Bakanlığı gibi terimlerin karşılığı olarak kullanabileceğimiz mezalim, insan haklarının korunmasına büyük bir rol oynamıştır. Bu müessese İslam dünyasında özellikle halkın şikâyetlerini dinleme ve bir anlamda onu devlete karşı koruma hususunda küçümsenmeyecek bir hizmeti yerine getirmiştir.
8.Soru
İsla^m dünyasında ilk defa düzenli ve da^imi^ orduyu kim kurdu?
Hz. Ebubekir
|
Hz. O¨mer
|
Hz. Osman
|
Hz. Ali
|
Harun Reşid
|
9.Soru
Talîa veya mukaddeme’nin anlamı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Sağ kanat |
Süvarilerden oluşan öncü birlikler |
Merkez birlikleri |
Artçı birlikleri |
Sol kanat |
Ortada başkumandanın emrinde savaşan merkez birlikleri (kalbü’l-ceyş), sağ kanat (meymene), sol kanat (meysere), süvarilerden oluşan öncü birlikler (talîa veya mukaddeme) ve artçı birliklerden (sâkatü’l-ceyş) meydana geliyordu.
10.Soru
Osmanlı döneminde davacılarla davalıları mahkemeye çağıran ve duruşma sırasında hazır bulunmalarını sağlayan görevli kimdir?
Katib
|
Naib
|
Kadı
|
Muhzır
|
Kazasker |
Osmanlı döneminde davacılarla davalıları mahkemeye çağıran ve duruşma sırasında hazır bulunmalarını sağlayan muhzır adındaki bir görevli vardı.
11.Soru
Mahkemelerde davacılarla davalıları mahkemeye çağıran ve duruşma sırasında hazır bulunmalarını sağlayan görevlinin adı nedir?
Midcze |
Muhzır |
Kadı |
Müsfire |
Müdersiye |
Mahkemelerde davacılarla davalıları mahkemeye çağıran ve duruşma sırasında hazır bulunmalarını sağlayan görevlinin adı Muhzırdır.
12.Soru
İslâm ülkesi vilâyetlerine kadılar tayin eden ilk kişi kimdir?
Hz. Ömer |
Hz. Ebubekir |
Hz. Osman |
Hz. Aişe |
Hz. Ebu’d-Derdâ |
İslâm ülkesi vilâyetlerine kadılar tayin eden ilk kişi Hz. Ömer’dir.
13.Soru
Osmanlının ilk ilimler akademisinin adı nedir?
Mevlana- Mesnevi |
Darula-Hal Mesnevi |
Daru’l- Mesnevi |
Daru’l- Hikmeti’l- İslamiye |
Encümen-iDaniş |
Osmanlının ilk ilimler akademisinin adı, Encümen-i Daniş'dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kadıların bakmaktan aciz kaldıkları davalara bakan görevlilere verilen isimdir?
Şuhûdu’l-hâl |
Emir-i Dâd |
Divan-ı Hümayûn |
Sâhibü’l-mezâlim |
Udûlu’l-müslimîn |
Kadıların bakmaktan aciz kaldıkları bu davalara sâhibü’l-mezâlim veya kâdi’l-mezâlim denilen görevliler bakar, halife veya vali adına hüküm verirlerdi. Bunların çok geniş yetkileri vardı. Zaman zaman halife ve valiler de mezâlim mahkemelerine başkanlık ederlerdi. Bu mahkemelerdeki duruş- malarda muhafızlar, kadılar, fakihler, kâtipler ve şahitlerden müteşekkil beş grup görevlinin mutlaka hazır bulunması gerekirdi.
15.Soru
İslâm hukukunda “Menfâatı ibâdullaha (kullara) ait olmak üzere bir aynı (vakfolunan malı) Cenab-ı Hakk’ın mülkü hükmünde olarak temlik ve temellükten (sahiplenmekten) ile’l-ebed habsetmektir” şeklinde ifade edilen sosyal dayanışma müessesesi hangisidir?
Dernek |
Birlik |
Vakıf |
Cemiyet |
Topluluk |
İslâm hukukunda vakıf, “Menfâatı ibâdullaha (kullara) ait olmak üzere bir aynı (vakfolunan malı) Cenab-ı Hakk’ın mülkü hükmünde olarak temlik ve temellükten (sahiplenmekten) ile’l-ebed habsetmektir” şeklinde tarif edilmektedir.
16.Soru
Kazaskerlik görevi aşağıdakilerden hangisi ile eşdeğer anlamdadır?
Muhtesib |
Mezalim |
Ordu kadısı |
Şuhud |
Hisbe |
Asker kadısı veya ordu kadısı anlamındaki kazaskerlik görevi Abbasilerde ortaya çıkmış, daha sonraları Harzemşahlarda, Eyyubilerde, Memluklerde, Anadolu Selçuklularında ve hatta Karamanoğullarında da bu makam korunmuştu.
17.Soru
İslamın ana kaynaklarına dayanılarak alınan vergilere ne denir?
Öşri vergiler |
Örfi vergiler |
Tazir vergileri |
Asri vergiler |
Şeri vergiler |
İsla^m’ın ana kaynaklarına (Kur’a^n ve Sünnet) dayanan vergilerdir ki buna şer‘i^ vergiler (teka^lif-i şer‘iyye) diyoruz. Diğeri de zamanın ihtiyaçları göz önünde bulundurularak konulmuş vergilerdir ki, bu da örfi^ vergiler (teka^lif-i örfiyye) diyoruz.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Allah ve insan hakkının bir arada bulunduğu haklardır?
Ortak hak |
Hukukullah |
Hukuku’l-ibâd |
İnsan hakkı |
Allah hakkı |
Ortak hak, Allah ve insan hakkının bir arada bulunduğu haklardır. Bunların bazılarında kul, bazılarında Allah hakkı üstün olur. Sözgelimi insanın hayatını, aklını, sağlığını ve malını korumada iki hak vardır; fakat Allah hakkı, toplum yararının genel olması yüzünden daha baskındır. Kul hakkı üstün olan hakların başında ise kısas ve diyet gelir. Toplumu katl suçundan temizlemek Allah hakkı, maktülün velisinin kinini dindirmek ve onun gönlünü hoş etmek ise kulun hakkıdır. Bu hak daha üstün kabul edilmiştir.
19.Soru
Bistgânî ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Selçuklu Gulamhânelerinde yetişen hassa askerlerine verilen maaştır.
|
Abbasiler devrinde yetişmiş İran asıllı bir komutandır.
|
Osmanlı Tımarlı Sipahileri’nin kullandığı bir kılıç türüdür.
|
Emeviler devrinde ücretli askerlere ödenen atiyedir.
|
Osmanlılarda Yeniçeri askerlerinin giydiği başlıktır.
|
20.Soru
Ferdîlik arzetmesine rağmen, insanların nefislerinin eğitilerek kendinden başkalarını da düşünmelerine imkân sağlayan ibadet aşağıdakilerden hangisidir?
Oruç |
Zekat |
Namaz |
Hac |
Yardımlaşmak |
Oruç, ferdîlik arzetmesine rağmen, insanların nefislerinin eğitilerek kendinden başkalarını da düşünmelerine imkân sağlamaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ