İslam Mezhepleri Tarihi Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Fetih yoluyla İslam dünyasının sınırlarını genişletme hareketleri hangi halife döneminde başlamıştır?
Hz.Ömer |
Hz.Osman |
Hz.Ali |
Muaviye |
Hz.Ebu Bekir |
Fetih yoluyla İslam dünyasının sınırlarını genişletme hareketleri Hz. Ebu Bekir döneminde başlamıştır.
2.Soru
Mezhep kelimesinin anlamı nedir?
Kanaat |
Fikir |
Birlik |
İzlenen Yol |
Uzlaşı |
Arapça z-h-b sülasi fiilinden türeyen mezhep kelimesinin anlamı “izlenen, yol gidilen yer” anlamındadır.
3.Soru
İlk Osmanlı müderrisleri genellikle hangi ekolünün takipçisiydiler?
Maturîdî |
Hanefî |
Bağdâdî |
Şehristânî |
Râzî |
Osmanlı devri yazarları üzerinde, ünlü Sünnî-Eş‘arî kelamcı Fahreddîn Râzî’nin (v.606/1209) büyük tesiri de farkedilmektedir. İlk Osmanlı müderrisleri genellikle Râzî ekolünün takipçisiydiler. Bu ekolün eserleri Osmanlı medreselerinde ders kitabı olarak yüzlerce yıl okundu. Doğru cevap E'dir.
4.Soru
Hariciler kendileri için aşağıdaki isimlerden hangisini kullanmışlardır?
Havâric
|
Ehl-i Şurât
|
Mârika
|
Harûriyye
|
Muhakkime
|
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi mezheplerin ortaya çıkışında psiko-sosyal nedenler arasında sayılamaz?
Yaşanılan toplumun yapısı |
İnsanın huy ve tabiatı |
Kişi-toplum ilişkisi |
Kişinin dini algılama biçimi |
İnanılan dinin siyasi gelişimi |
Mezheplerin ortaya çıkışına zemin hazırlayan pek çok neden vardır. Bunlar psikolojik, sosyolojik, dini, kültürel, siyasi unsurlar olarak sayılabilir. Mezheplerin ortaya çıkışında psiko-sosyal nedenler daha çok kişinin kendisi ve toplum ile olan ilişkileri ve dini algılama ve yorumlama biçimiyle ilgilidir. E seçeneğinde verilen ise dinin siyasi gelişimi ile ilgilidir.
6.Soru
Muhalifler Şiî kelamcı Ebû Ca’fer el-Ahvel’in takipçilerini aşağılamak için hangi ismi takmışlardır?
Şeytâniyye |
Eftahiyye |
Ğurâbiyye |
Zemmiyye |
Selefî |
Mezhep isimlerinin bir kısmı muhalifler tarafından aşağılama kastıyla konulmuş isimlerdir. Şiî kelamcı Ebû Ca’fer el-Ahvel’in takipçilerine Şeytâniyye ismi verilmiştir. Doğru cevap A'dır.
7.Soru
İslamiyet’in yayılmasıyla birlikte ortak paydaları İslâm olmasına karşın, farklı kültürel aidiyetlere sahip olan, dolayısıyla çoğulcu ve katılımcı bir yaşama biçiminin geliştiği toplum hangi mezhebin tabanını güçlendirmiştir?
Cebriyye |
Kaderiyye |
Mu’tezilik |
Haricilik |
Mürcie |
Ortak paydaları İslâm olmasına karşın, farklı kültürel aidiyetlere sahiptiler. Bu da çoğulcu ve katılımcı bir yaşama biçimini gerektiriyordu. Nitekim çoğulcu yaşama biçiminin en önemli temsilcilerinden olan Mürcie’nin bu türden şehirlerde taban bulması tesadüf değildir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Eş'ariyye mezhebinin İslam coğrafyasına yayılmasında etkili olan isimlerden birisidir?
Ebu'l-Muin en-Nesefi |
Hakim Semerkandi |
Sadrü'l-İslam Pezdevi |
Ebu Hamid el-Gazzali |
Siracüddin el-Uşi |
Ebu Hamid el-Gazzali, Eş'ariyye mezhebinin İslam coğrafyasına yayılmasında etkili olan isimlerden birisidir. Doğru cevap D'dir.
9.Soru
Mezhepler Tarihine yardımcı olan Din Fenomenolojisi Disiplini ile ilgili aşağıda yer alan ifadelerden hangileri doğrudur?I. Dinleri veya mezhepleri diğerleri ile karşılaştırır. II. Tasvirci bir yöntem kullanır. III. Dinler Tarihi’nden ve Mezhepler Tarihi’nden veri sağlar.IV. Mukayeseler yapar ve böylelikle onları anlamaya çalışır.
Yalnız I ve II |
Yalnız II ve III |
Yalnız III ve IV |
I.II.III |
II.III.IV |
Birinci seçenek ''Dinleri veya mezhepleri diğerleri ile karşılaştırmaya kalkışmaz.'' şeklinde olması gerektiğinden ve ikinci seçenek ''Tasvirci bir yöntem kullanmaz.'' şeklinde olması gerektiğinden yanlıştır . Doğru cevap C'dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İsmailiyye mezhebine verilen diğer adlandırmaların dışında kalır?
Ta‘lîmiyye |
Bâtıniye |
Melâhide |
Seb‘iyye |
Caferiyye |
İsmailiyye için Ta‘lîmiyye, Bâtıniye, Melâhide ve Seb‘iyye isimleri de kullanılmaktadır. Caferiyye ise başka bir mezhebin adıdır.
11.Soru
Sıffîn savaşı hangi iki grup arasında gerçekleştirmiştir?
Hz. Ali ve Muaviye |
Hz. Ali ve Ebu Süfyan |
Hz. Ali ve Hz. Aişe |
Hz. Aişe ve Muaviye |
Hz. Aişe ve Ebu Süfyan |
Yalnızca Suriyeliler ve Şam valisi olan Muâviye b. Ebi Süfyan, Hz. Ali’nin halîfeliğini tanımadı. Hz. Ali, Ümeyyeoğulları’ndan olan Muâviye’yi valilikten azledememişti. Muâviye, Hz. Osman’ın katillerinin bulunup cezalandırılması talebini daha da ileri bir noktaya taşıdı ve onun katlinden Hz. Ali’yi sorumlu tuttu. Hatta Hz. Osman’ın kanlı gömleğini kullanarak Suriyelileri halîfe aleyhine kışkırttı ve olayı bir Haşimoğulları Ümeyyeoğulları çekişmesine dönüştürdü. Hz. Ali’nin biat taleplerini geri çevirdi. Karşılıklı restleşmeler, iki kesim arasında kaçınılmaz bir savaşa kapı araladı. Suriye’nin kuzeyinde Rakka şehri yakınlarındaki Sıffîn ovasında Muâviye’nin ve Hz. Ali’nin ordusu arasında şiddetli bir savaş gerçekleşti
(37/657).
12.Soru
Mezhepler tarihi biliminde sıklıkla kullanılan makalat kelimesi hangi tür eserler için kullanılır?
Mezhepler tarihinde karşıt görüşü savunan |
Hukuk normlarını içinde toplayan |
Peygamberimizin hayatını anlatan |
Mezhepler tarihinde kendi görüşünü savunup, karşıt görüşü eleştiren |
İslamdaki siyasi görüşleri toplayan |
Makalat teriminin tekili makaledir, fikir, söz, inanç anlamına gelmektedir. Mezhepler tarihi yazıcılığı her grup mensubunun kendi görüşünü savunması, diğer görüşleri eleştirmesi şeklinde başlamış bu gayeyle yazılan ve türünün ilk örnekleri olan küçük hacimli eserlere makalat denmiştir.
13.Soru
Muhammed b. el-Hanefiyye’nin ölmediği, Radvâ dağında gizlendiği, bir gün insanların arasına geri dönerek yeryüzünü adaletle dolduracağı şeklindeki inançlara sahip Vasiyet nazariyesine dayanan hareket aşağıdakilerden hangisidir?
İmamiyye |
Zeydiyye |
Hanifiyye |
Mürciyye |
E. Keysaniyye |
Muhammed b. el-Hanefiyye’nin ismi etrafında ortaya çıkan Keysâniyye’nin, onun ölmediği, Radvâ dağında gizlendiği (gaybet), bir gün insanların arasına geri dönerek yeryüzünü adaletle dolduracağı (mehdî) şeklindeki inançları, Şiî farklılaşmaların ilklerinden olarak kabul edilebilir. Vasiyet nazariyesine dayanan Keysâniyye, Peygamber’in, Ali’yi vasî olarak atadığını öne sürüyor; bunu ondan sonra Hasan ve Hüseyin’e, sonra da İbnü’l-Hanefiyye’ye taşıyor; ondan sonra ise oğlu Ebû Hâşim’e götürüyordu. Bu gelişme Şîa hareketinin parçalanmasına ve birinci asrın sonunda bir dizi fırkaya bölünmesine yol açmıştır. Her bir fırka Ebû Hâşim’den vasiyetli olduğunu iddia etmiştir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ehl-i Sünnet içinde doğup da bugüne kadar ulaşan dört Sünnî fıkıh mezhebinden biri değildir?
Hanefîlik |
Mâlikîlik |
Şâfiîlik |
Hanbelîlik |
Şiilik |
En son ele aldığımız dört imam, aynı zamanda Ehl-i Sünnet içinde doğup da bugüne Hanefîlik, Mâlikîlik, Şâfiîlik ve Hanbelîlik şeklinde ulaşan dört Sünnî fıkıh mezhebinin de kurucuları sayılmaktadır.
15.Soru
Basra Hâricîliği, kim tarafından kuruldu?
Mis'ar b. Fedekî et-Temîmî |
Abdullah b. Vehb er-Râsibî |
Müstevrid b. Ullefe et-Teymî |
Hayyân b. Zabyân |
Abdurrahman b. Mülcem |
Basra Hâricîliği, Nehrevan'dan kurtulan Mis'ar b. Fedekî et-Temîmî tarafından kuruldu.
16.Soru
Siyasi ve itikadi gayelerle vücut bulmuş gruplar yanında, kendilerini İslâm’a nispet eden dini, felsefi ve siyasi oluşumlar aşağıdaki terimlerden hangisiyle karşılanır?
Fırka |
Makalat |
Kelam |
Hulu^l |
İkrar |
Fırka kelimesi, siyasi ve itikadi gayelerle vücut bulmuş gruplar yanında, kendilerini İslâm’a nispet eden dini, felsefi ve siyasi oluşumların karşılığı olarak kullanılır. Doğru cevap A'dır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Hz. Ömer’in vefatı sonrasında halife olacak kişinin belirlenmesi için tayin ettiği şura heyetinin isimleri doğru bir şekilde verilmiştir?
Hz. Osman - Hz. Ebû Ubeyde - Hz. Talha - Hz. Zübeyr - Hz. Sa‘d b. Ebî Vakkâs - Hz. Abdurrahman b. Avf |
Hz. Osman – Hz. Sa‘d b. Ubade - Hz. Talha - Hz. Zübeyr - Hz. Sa‘d b. Ebî Vakkâs - Hz. Abdurrahman b. Avf |
Hz. Osman - Hz. Sa‘d b. Ubade - Hz. Ebû Ubeyde - Hz. Zübeyr - Hz. Sa‘d b. Ebî Vakkâs - Hz. Abdurrahman b. Avf |
Hz. Osman - Hz. Ali - Hz. Sa‘d b. Ubade - Hz. Ebû Ubeyde - Hz. Sa‘d b. Ebî Vakkâs - Hz. Abdurrahman b. Avf |
Hz. Osman - Hz. Ali - Hz. Talha - Hz. Zübeyr - Hz. Sa‘d b. Ebî Vakkâs - Hz. Abdurrahman b. Avf |
Ölmeden önce kendisine devlet başkanının kim olacağı sorulmasına karşın, Hz. Ömer doğrudan bir isme işaret etmedi; bunu Hz. Osman, Hz. Ali, Hz. Talha, Hz. Zübeyr, Hz. Sa‘d b. Ebî Vakkâs ve Hz. Abdurrahman b. Avf’tan oluşan altı kişilik bir şura heyetine havale etti. Abdurrahman b. Avf’ın başkanlığını yaptığı heyette, Hz. Osman’ın halîfeliği üzerinde karar kılındı.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Nizârî İsmâilîler’e ait özelliklerden biri değildir?
İsmâiliyye’nin temel inanışı olan bâtınî akideye tamamen karşı çıkarlar |
Onlara göre İslam’ın şartı yedidir |
İmanın en önemli şartı, zamanın imamını bilmek ve onun emirlerine boyun eğmektir |
İmam cismen fanî bir insana benzer, fakat onun ilahî tabiatı kesinlikle bilinemez |
Kıblenin manası, zarurî olarak herkesin huccete karşı dönmesidir |
Nizârî İsmâilîler de İsmâiliyye’nin temel inanışı olan bâtınî akideyi bütünüyle sürdürürler. Onlara göre İslâm’ın şartı iman (velâyet), tahâret, namaz, zekat, oruç, hac ve cihat olmak üzere yedi esastan ibarettir. İmanın en önemli şartı, zamanın imamını bilmek ve onun emirlerine boyun eğmektir. İman, sadece imama velâyet ile mümkün olur. İmânın ve İslâm’ın diğer esasları, velâyetin sadece yardımcı unsurlardır. Allah’ı tanıma, zamanın imamını tanımadır. İmam cismen fanî bir insana benzer, fakat onun ilahî tabiatı kesinlikle bilinemez. Doğru cevap 'A'dır.
19.Soru
Aşağıdaki terim ve eşleşmelerden hangisi yanlış olarak verilmiştir?
Topluluk taraftarları - Ehl-i cemaat |
Çoğunluk Müslümanlar - Sevâd-ı a’zam |
Kurtuluşa eren grup - fırka-i nâciye |
Hak ve hidayettaraftarları - Ehl-i hak ve ehl-i hüdâ |
Allah’ı cisim sayanlar - Mücbire |
Topluluk taraftarlarıanlamındaki Ehl-i cemaat; Ehl-i sünnet tarafından en çok tercih edilen isimlerdendir. “Yetmiş üç fırka” hadisinin bazı versiyonlarında geçen Sevâd-ı a’zam (büyük kalabalık) ifadesi de “çoğunluk Müslümanlar” anlamında Sünnîlik için kullanılmaktadır. “Kurtuluşa eren grup” manasındaki fırka-i nâciye; “yetmiş üç fırka” hadisinde geçmekte, bu yüzden de her fırka mensubu, bağlısı olduğu fırkanın fırka-i nâciye olduğunu iddia etmektedir. Ehl-i sünnet de bunların başında gelmektedir. Yine Ehl-i hak ve ehl-i hüdâda, hak ve hidayettaraftarları anlamında kullanılır.
20.Soru
“Haricilerin sert mizaçlı olmalarının din anlayışlarına doğrudan yansıması”, mezheplerin oluşumunda etkili olan sebeplerden hangisi için bir örnek olarak gösterilebilir?
İnsan tabiatı
|
Nasların tabiatı
|
Farklı din, kültür ve medeniyetlerle etkileşim
|
Siyasi faktörler
|
Ekonomik faktörler
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ