İslam Mezhepleri Tarihi Final 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Usuli alimlerin özelliklerinden değildir?
Aslı esas alırlar |
Akıldan geniş ölçüde istifade ederler |
Ahbarı nihai delil olarak görürler |
İçtihadı zorunlu görürler |
Ahbarın tek başına yeterli olmadığını savunurlar |
Usuliler akla önem verirler. onlar için ahbarın yanında akıl da vardır.
2.Soru
Hariciler ile ilgili verilen bilgilerden hangisine ulaşılamaz?
Farklı düşünme biçimlerine tahammülsüzlerdir. |
Dini keskin ve katı kalıplar içerisinde yorumlamışlardır. |
Günah ve küfür kavramlarını çoğu kez özdeşleştirmişlerdir. |
Sert mizaçları onlara daima başarı sağlamıştır. |
Çöl ortamında kapalı toplum yapısına sahiptir. |
Haricîlerin sert mizaçları, dini keskin ve katı kalıplar içerisinde anlamalarına ve yorumlamalarına yol açmıştır. Günah ve küfür kavramlarını çoğu kez özdeşleştirmişler ve kendileri gibi düşünmeyenleri küfürle itham etmişlerdir. Zira çöl ortamındaki kapalı toplum yapıları, mensubu bulundukları kabileyi tek gerçeklik olarak algılamalarına yol açmış, bunun dışındaki farklı düşünme biçimlerine tahammülsüz davranmışlardır.
3.Soru
Aleviliğin 13. yüzyıldaki adı nedir?
Babailik |
Yesevilik |
Bektaşilik |
Tahtacılar |
Kızılbaşlık |
Alevilk ilk mistik yapı olması dolayısıyla ilk dönemlerde Yesevilik; 13. yüzyılda Babailik; 15. yüzyılın ardından belli bölgelerde Bektaşilik; 15. yüzyılın son çeyreğinde Kızılbaşlık ve bazı bölgelerdeki mensuplarının meşguliyetlerine bağlı olarak Tahtacılar olarak adlandırılmıştır. Cevap A şıkkıdır.
4.Soru
Bektaşîlik’te, kişinin ikrarına bağlı olduğunu göstermeye yönelik olarak her yıl Muharrem mateminden çıkıp on ikinci günü akşamından o ayın sonuna kadarki dönemde yapılan erkân aşağıdakilerden hangisidir?
Düşkünlük Erkânı |
Abdal Mûsâ Erkânı |
Baş Okutma Erkânı |
Koldan Kopan Erkânı |
Dardan İndirme Erkânı |
Başka bir erkân “Baş Okutma Erkânı”dır. Bektaşîlik’te, kişinin ikrarına bağlı olduğunu göstermeye yönelik olarak yapılan bu erkân Alevîlik’teki “görgü erkânı”na tekabül eder. Her yıl Muharrem mateminden çıkıp on ikinci günü akşamından o ayın sonuna kadarki dönemde yapılır. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
Eserlerinde İslamî kimliği açıkça gözlenen ve fikirleri Yezidîler’in görüşleriyle asla örtüşmeyen kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Şeyh Adî |
Şeyh Abdülaziz |
Şeyh İsmail |
Şeyh Ebû Bekir |
Ebû Said Harrâz |
Eserlerinde İslamî kimliği açıkça gözlenen ve fikirleri Yezidîler’in görüşleriyle asla örtüşmeyen Şeyh Adî ile ilgili olarak, araştırmalarda iki görüş ortaya konulmuştur. Daha az ilgi gören ilk görüşe göre, Yezidîlik’in kuruluşunda ismi geçen Şeyh Adî, yukarıda işaret edilen şahıs olmayıp Mustafa Nuri Adî isminde Nasturî bir keşiştir.
6.Soru
Ahmedîlik kim tarafından kurulmuştur?
Mirza Ali Muhammed |
Mevlana Muhammed Ali |
Mirza Gulam Ahmed Kadiyânî |
Mirza Beşirüddin Mahmud Ahmed |
Ahmed Serhendî |
Mirza Gulam Ahmed Kadiyânî
7.Soru
Ahbârîlik, aşağıdakilerden hangisini benimsemektedir?
İcma |
Akıl |
İctihad |
Sünnet |
Mutezile |
Ehl-i Sünnet ve Mutezile’den istifade etmeyen Ahbârî ekolü, Usûlî ekolün şerî esaslar olarak kabul ettikleri Kitap, Sünnet, icmâ ve akıl delillerinden sadece Kitap ve Sünnet’i, hatta sadece imamların ahbârını nihaî delil olarak kabul etmiştir. Kısacası bunlar, ahbâr ve rivayetlere karşı bakışlarından dolayı bu ismi almışlardır. Safevîler döneminde ahbârîliği sistemleştirip müstakil bir ekol haline getiren Muhammed Emin Estarâbâdî (ö. 1033/1624) ise ahbârîleri, masum (günahsız) imamları takip edip aklın hataya düşebileceği her konuda onların ahbârına sarılan kimseler olarak vasıflandırmaktadır. İctihadı reddeden Ahbârî ekolün S¸iî düşüncesine getirdiği donukluğu ve taklit ruhunu izale etmeye çalışan Usûlî ekol ise, ahbârın bütün şerî hükümlerin kaynağı olamayacağı ve her asır ve zamanda toplumun bütün ihtiyaçlarına cevap veremeyeceği kanaatindedir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Nusayrîlik ile aynı anlamda kullanılan isimlerden biri değildir?
Fellah |
Nemîriyye |
Alevilik |
Akdeniz Aleviliği |
Hâkimiyye |
Kaynaklarda genellikle Nusayrîlik bazan da Nemîriyye diye anılan fırka, 20. yüzyılın ilk çeyreğinden itibaren Alevîlik, mensupları da Alevîler (el-Alevîyyûn) diye anılmaya başlanmıştır. Fırkaya bu ismin verilmesiyle ilgili olarak bazı araştırmacılar tarafından kimi tezler ileri sürülmüşse de bunların doğru olmadığı ortaya konulmuştur. Ayrıca bu yapıya Anadolu Alevîliğinden farklılığına işaret etmek üzere Nusayrî-Alevîlik, yahut Akdeniz Alevîliği, Hatay Bölgesi Alevîliği, mensuplarının genellikle çiftçilikle uğraşmalarından dolayı Fellâh gibi isimler de verilmiştir.
9.Soru
Bâbîlik-Bahâîlik aşağıdaki ülkelerden hangisinde ortaya çıkmıştır?
Hindistan |
İran |
Lübnan |
Pakistan |
Irak |
Bâbîlik-Bahâîlik hareketinin geliştiği ortam, 19. yüzyıl İran’ıdır. İran bu asırda İngiltere, Fransa ve Rusya gibi güçlü devletlerin ekonomik, askeri ve siyasî açıdan giriştikleri yayılma politikasının odağında yer alan bir ülke oldu. Bu durum, bölgenin istikrarsızlaşmasına, siyasî ve iktisadi gerilimler yaşamasına yol açtı. Dahası tarih boyunca hep görülegeldiği şekilde, geniş halk kitlelerinin kendilerini bu kötü ve çaresiz vaziyetten kurtaracak karizmatik şahsiyetler beklemesine kapı araladı.
10.Soru
Kur’ân ve sünnetin belli bir yönetim şekli ortaya koymadığını, genel esaslar belirlemekle yetindiğini savunan İslâmcılar, hilafet kurumunu, onu “peygamber vekâleti” kabul eden geleneksel anlayıştan farklı olarak ne şekilde takdim etmişlerdir?
Meclise Vekalet |
Hükümdara Vekalet |
Millete Vekalet |
Dine Vekalet |
Devlet Adamlarına Vekalet |
Kur’ân ve sünnetin belli bir yönetim şekli ortaya koymadığını, genel esaslar belirlemekle yetindiğini savunan İslâmcılar, hilafet kurumunu, onu “peygamber vekâleti” kabul eden geleneksel anlayıştan farklı olarak “millete vekalet” şeklinde takdim ettiler.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde "İmamiyye"nin en güçlü olduğu iki ülke bulunur?
İran ve Irak |
İran ve Türkiye |
Irak ve Suriye |
İran ve Suriye |
Afganistan ve İran |
İran’ın dışında İmâmiyye’nin en güçlü olduğu ülke Irak’tır.
12.Soru
Kuzey Afrika’da İsmâiliyye’yi yayarak Fâtımî devletinin temellerini atan kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Ebû Abdullah eş-Şiî |
Kâsım er-Ressî |
en-Nefsü’z-Zekiyye |
Musab b. Zübeyr |
Ebû Zer el-Gıfârî |
Kuzey Afrika’da İsmâiliyye’yi yayıp Fâtımî devletinin temellerini atan kişi, İsmailî davetçi (dâî) Ebû Abdullah eş-Şiî’dir.
13.Soru
İslam’ın ilk yüzyılında önce siyasi, fikri ya da dini cemaatler olarak
beliren ve sonraki yüzyıllarda mezhepleşen bazı oluşumlar da ihya ve ıslah amaçlı olarak ortaya çıkmışlardı. Yukarıdaki bilgiye göre aşağıda yapılan yorumlardan hangisi doğrudur?
Geleneksel mirasa tutunup yenilenmeye mesafeli durmaktadır. |
Yenilenme anlamında ıslah terimini kullanmaktadır. |
Yaygın olarak İslamcılık olarak isimlendirilmektedir. |
Modern bir reformculuğa girişmektedir. |
Bozulmayı onarmak amacıyla tecdid yapılmaktadır. |
İhyacı olarak adlandırılan şahsiyet ve hareketlerin ortak gayesi, kitap ve sünnet çizgisinden saptığını düşündükleri İslam ümmetini bu sahih kaynaklara geri döndürmek, inanç ve düşünceleri bidat ve hurafelerden temizlemekti. Bu gaye aynı zamanda bir yenilenmeyi, tazelenmeyi hedefliyordu. Bu yüzden ihyanın yanı sıra yenileme anlamında tecdid terimi kullanıldı. Yine içten içe bir düzelmeyi, bozulanları onarmayı, noksanlıkları gidermeyi amaçlıyordu. Bu mananın karşılığı olarak da ıslah terimi istihdam edildi. İhya, tecdid, ıslah faaliyeti olarak bilinen veya daha yaygın şekliyle İslamcılık olarak isimlendirilmektedir. Bu nedenle doğru cevap C'dir.
14.Soru
Makalatü’l-İslammiyyin adlı eserinde mezhepleri ve alt gruplarını tasnif eden ve ihtilaf bulunan konularda mezheplerin görüşlerini mukayese eden çalışmayı yapan ilk sünni mütekellim kimdir?
Maturidi |
Eş'ari |
İbnü'l Muk'ad |
Abdülkahir Bağdadi |
Şehristani |
Dördüncü hicri asırda Ehl-i Sünnet reyciliği Kelam metoduna yönelmiştir. Bunun sonucu olarak Sünni alimler mezheplerin tasnif ve tanıtımına dair kitaplar yazmışlardır. Eş’ari Makalatü’l-İslamiyyin adlı eserinin ilk bölümünde mezhepleri ve alt bölümlerini tanıtmıştır. İkinci kısımda ise üzerinde ihtilaf bulunan meseleleri başlıklara taşıyarak konu merkezli biçimde mezheplerin görüşlerini mukayese imkanı sunmuştur.
15.Soru
Nusayrîlik Muhammed b. Nusayr en-Nemirî tarafından kaç yılında kurulmuştur?
Ö. 122/740 |
Ö. 270/883 |
Ö. 426/1034 |
Ö. 595/1198 |
287/900 |
(Ö. 270/883)
16.Soru
Şia'ya göre on iki imamın ilki aşağıdakilerden hangisidir?
Hz. Muhammed(asm) |
Hz. Hüseyin |
Ali b. Ebî Tâlib |
Hz. Ebubekir |
Câfer-i Sadık |
Hz. Ali, Ehl-i Sünnet’e göre Hulefâ-i Râşidîn’in dördüncüsü, Şiîlere göre iseilk imamdır.
17.Soru
İran dışında İmamiyye'nin en güçlü olduğu ülke aşağıdakilerden hangisidir?
Lübnan |
Afganistan |
Suriye |
Irak |
Pakistan |
İmamiyye, İran'dan sonra en çok Irak'ta güçlüdür.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Nusayrîlik fırkasında dinî hiyerarşiyi oluşturanlardan biri değildir?
Dürzîlik |
Şeyhlik |
Nakiplik |
Büyük Şeyhlik |
Neciplik |
Fırkada dinî hiyerarşi büyük şeyhlik, şeyhlik, nakiplik ve neciplikten oluşur. Büyük şeyh geniş bir otoriteye sahip olup Hz. Ali'nin yeryüzündeki gölgesi olarak kabul edilir. Atalarının melek olduğuna inanılır. Şeyhlik, babadan oğula intikal eden bir özellik taşır. Sayıları çoktur. Görevleri toplumun dinî ihtiyaçlarını karşılamaktır. Nakiplik şeyh adaylığı demektir. Henüz şeyh olmayan nakipler dinî merasimlerin icrasında şeyhlere yardım ederek bir tür eğitim alırlar. Neciplik dinî bir dereceden çok, toplantılarda şeyhe yardımcı olan ve yaşlı yahut itibarlı kimselerin yerine getirdiği ara bir görevdir.
19.Soru
Aşağıda belirtilenlerden hangisi Nusayrîlik’teki “din amcası”yla ilgili olarak kabul edilen bir doğrudur?
Hz. Ali'nin yer yüzündeki gölgesi olarak kabul edilir. |
Babadan oğula intikal eden bir özellik taşır. |
Dinî merasimlerin icrasında şeyhlere yardım ederek bir tür eğitim alırlar. |
Ergenlik çağına gelen erkek çocuğu evladı kabul eder ve “sırlar”ı öğretir. |
Atalarının melek olduğuna inanılır. |
Ergenlik çağına gelen erkek çocuğu evladı kabul eder ve “sırlar”ı öğretir.
20.Soru
Hayatında yüzden fazla evlilik yaptığı söylenen ve bu yüzden mitlak (çok boşayan) adıyla anılan imam aşağıdakilerden hangisidir?
Hüseyin b. Ali |
Hasan b. Ali |
Ali b. Hüseyin Zeyne’l-Âbidîn |
Cafer es-Sâdık b. Muhammed el-Bâkır |
Muhammed el-Bâkır b. Ali Zeyne’l-Âbidîn |
Hz. Ali ve Fatıma’nın ilk çocukları olan Hz. Hasan, hicretin 3. yılında (625)
Medine’de doğmuştur. Hayatında yüzden fazla evlilik yaptığı söylenmektedir
ve bu yüzden ona mitlak (çok boşayan) denmektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ