İslam Sanatları Tarihi Final 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi “Osmanlı eyalet üslubu” ile resimlendirilmiştir?
Nusretname
|
Kitab-ı Gencine-i Feth-i Gence
|
Camiü’s-siyer
|
Şecaatname
|
Tarih-i Feth-i Yemen
|
2.Soru
İbadet esnasında şekillenen, gerek ibadet sırasında gerekse ibadet öncesi ve sonrasında ortaya çıkan çoğunlukla irticâle dayalı (önceden bestelenmemiş, doğaçlama) ses mûsikisine ne ad verilir?
Gök |
Cami Musikisi |
Nağme |
Terennüm |
Yuğ |
Camide ibadet esnasında şekillenen mûsiki olup, gerek ibadet sırasında gerekse ibadet öncesi ve sonrasında ortaya çıkan çoğunlukla irticâle dayalı
(önceden bestelenmemiş, doğaçlama) ses mûsikisinden ibaret olan musikiye "cami musikisi" denir. Doğru cevap "b" şıkkıdır.
3.Soru
İslam aleminde ilk musiki nazariyesi yazan kişi kimdir?
Garîz |
Yûnus el-Kâtib |
İbn Muhriz |
İbn Süreyc |
Saîd b. Miscah |
İslâm âleminde ilk mûsiki nazariyesi eseri yazan Yûnus el-Kâtib' dir.
4.Soru
İsla^m minyatür sanatının en önemli gelişme safhalarından biri Safevi^ler döneminde gerçekleşmiştir. Aşağıdakilerden hangisi bu dönem sanatçılarından biri değildir?
İsla^m minyatür sanatının en önemli gelişme safhalarından biri Safevi^ler döneminde gerçekleşmiştir. Aşağıdakilerden hangisi bu dönem sanatçılarından biri değildir?
A^ga^ Mi^rek |
Sa‘di^-i S¸i^ra^zi^ |
Firdevsi^ |
Matrakçı Nasuh |
Niza^mi^ |
İsla^m minyatür sanatının en önemli gelişme safhalarından biri Safevi^ler döneminde gerçekleşmiştir. Resim konusundaki hoşgörülü anlayışlarıyla minyatür sanatının gelişmesine katkıda bulunan Safevi^ hükümdarları sanatka^rların çeşitli sanat alanlarında eserler ortaya koymasına destek ve imka^n hazırlamışlardır. Safevi^ minyatür ekolü Türkmen ve Herat üslu^bunun etkisiyle oluşmuştur. O¨zellikle S¸ah I. Tahmasb’ın saltanatı yıllarında Tebriz saray atölyesi Bihzad’ın yönetiminde en faal ve en değerli eserlerin verildiği bir sürece girmiştir. Bu devrin ünlü ustaları arasında öne çıkan Sultan Muhammed, A^ga^ Mi^rek ve S¸eyhza^de gibi sanatka^rlardır. Sa‘di^-i S¸i^ra^zi^’nin Külliya^t’ı, Firdevsi^’nin S¸a^hna^me’si, Niza^mi^’nin Hamse’si bu ekolün günümüze ulaşan en zarif, göz alıcı eserleri arasındadır. Matrakçı Nasuh Osmanlı Dönemi sanatçısıdır. Doğru cevap d'dir.
5.Soru
Kaleme aldığı tarihî konulu eserleri, figürsüz manzaralar ve topoğrafik kent görünümleriyle resimlendiren nakkaş aşağıdakilerden hangisidir?
Ârifî |
Uzun Firdevsî |
Attâr |
Levni |
Matrakçı Nasuh |
Kanûnî dönemine özgün üslûbuyla katkıda bulunan nakkaş Matrakçı Nasuh’tur. Kaleme aldığı tarihî konulu eserleri, figürsüz manzaralar ve topoğrafik kent görünümleriyle resimlendiren Matrakçı Nasuh’un ilk eserlerinden biri, Târîh-i Sultan Bayezid adını taşır. Eserdeki II. Bayezid döneminde fethedilen on kalenin tasvirleri, sanatçının üslûbunu yansıtan ilk resimleridir.
6.Soru
I - Dilsuznâme
II - Ahmedî İskendernâmesi
III - Külliyât-ı Kâtibi
IV - Külliyât-ı Târîh
Yukarıdaki eserlerden hangisi Osmanlı minyatür üslubunu temsil eden eserler arasında yer alır?
Yalnız I |
I ve II |
Yalnız III |
I, II ve III |
Yalnız IV |
Osmanlı Devleti'nin ikinci başkenti Edirne'de XV. yüzyılın ikinci yarısında hazırlanmış Dilsuznâme, Külliyât-ı Kâtibi ve Ahmedî İskendernâmesi erken Osmanlı minyatür üslubunu temsil eden eserler arasında yer alırlar. Doğru cevap D'dir.
7.Soru
Selçuklu saray ve sivil yapılarında kullanılan çiniler ile dini yapılarda kullanılan çiniler arasındaki farklılık hangisinde doğrudur?
Saray ve sivil-Geometrik kompozisyonlar Dinî-İnsan ve hayvan figürleri. |
Saray ve sivil-İnsan ve hayvan figürleri. Dinî-Geometrik kompozisyonlar. |
Saray ve sivil-Rûmî Dinî-Perdahlı çini |
Saray ve sivil-Perdahlı çini Dinî- Mitolojik Yaratıklar |
Saray ve sivil-Mitolojik yaratıklar Dinî-İnsan ve hayvan figürleri |
Selçuklu saray ve sivil yapılarında kullanılan çiniler, dinî yapılarda kullanılan çinilerden teknik, şekil, renk ve desen içeriği bakımından farklılık göstermektedir. Sivil yapılarda görülen çiniler daha çok perdahlı çinilerdir ve kompozisyonlarda çoğu zaman insan ve hayvan figürlerine yer verilmiştir. Dinî yapılarda düz renkli çinilerden kesilerek tertip edilmiş geometrik kompozisyonlar, yazı ve ileri derecede üslûba çekilmiş rûmî bezemeler kullanılmıştır. Doğru cevap B'dir.
8.Soru
En erken örneklerine Sultan III. Mesud Sarayı’nda rastladığımız kabartma, tek renkli sır altı çiniler kaçıncı yüzyıllar arasında revaç bulmuşlardır?
5. yy-7. yy |
12. yy-14. yy |
13. yy-15. yy |
16. yy- 17. yy |
17. yy-18. yy |
En erken örneklerine Sultan III. Mesud Sarayı’nda rastladığımız kabartma, tek renkli sır altı çiniler XII ve XIV. yüzyıllar arasında, Sultâniye ve Sultanâbâd’da revaç bulmuş Rey, Cürcân ve Kâşân’da da benzer örnekler üretilmiştir. Doğru cevap B'dir.
9.Soru
Şairliğin dışında sihirbazlık, hekimlik, rakkaslık ve mûsikişinaslık gibi birçok nitelikleri bulunan kişilere Altay Türkleri ne ad vermiştir?
Şaman |
Bahşı |
Ozan |
Arif |
Kam |
Eski Türk inançları doğrultusunda belirli zamanlarda yapılan törenlerde, dinî mahiyetteki mûsikinin önemli bir yeri vardı. Bu dönemde mûsiki şiirden ayrılmaz ve şairler törenlerin vazgeçilmez düzenleyicileri idiler. Tonguzlar’ın “şaman”, Altay Türkleri’nin “kam”, Kırgızlar’ın “bahşı”, Oğuzlar’ın “ozan” adını verdikleri ve şairliğin dışında sihirbazlık, hekimlik, rakkaslık ve mûsikişinaslık gibi birçok nitelikleri de bulunan bu kişilerin halk üzerinde büyük etkisi vardı. Bu kişiler, kendinden geçmiş bir halde birtakım hareketler yaparken, Türkler’in en eski çalgısı olan “kopuz” eşliğinde şiirler okurlardı.
10.Soru
Mıkleb ile ilgili verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?
Alt kaba bağlı olarak pek çok kitap kabında görülen beşgen şekilli kısımdır. |
Numara konulmadan bırakılan sayfaların arasına katlanıp yerleştirilerek, okuma sırasında nerede kalındığına işaret oluşturur. |
Ayraç gibi kullanılmadığı zamanlarda kitap gövdesiyle üst kap arasına kıstırılır. |
Kitabın boğaz adı verilen kalınlığı ölçüsünde genişliği bulunan kısımdır ve kitap boğazını dış tesirlerden korur. |
Üst kabın üzerine kapatıldığı zaman, çıkıntısı şemsenin tam ortasıyla buluşmalıdır. |
Alt kaba bağlı olarak pek çok kitap kabında görülen beşgen şekilli kısım mıkleb adıyla bilinir. Mıkleb eskiden numara konulmadan bırakılan sayfaların arasına katlanıp yerleştirilerek, okuma sırasında nerede kalındığına işaret oluşturur. Ayraç gibi kullanılmadığı zamanlarda kitap gövdesiyle üst kap arasına kıstırılır. Mıklebin üstünde de kaptaki desen kalıpları aynen kullanılır. Fakat şemse kalıbı mıklebe sığmayacağı için ya kısmen aynı, yahut bir başka yuvarlak küçük kalıp basılır; buna mıkleb şemsesi denilir. Miklebin sağlıklı ölçüsü şudur: Üst kabın üzerine kapatıldığı zaman, çıkıntısı
şemsenin tam ortasıyla buluşmalıdır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Safevi Dönemi sanatçılarından biri değildir?
Firdevsi
|
Sultan Muhammed
|
Âgâ Mîrek
|
Şeyhzâde
|
Nakşî
|
12.Soru
Kabın üstünde desenin belirli noktalarına çakma yoluyla kıymetli taşlar yer alıyorsa kaba ne isim verilir?
Zerdûz kap |
Yekpâre kap |
Murassa kap |
Sîmdûz kap |
Ebru kap |
Bu tür kaplara murassa kaplar adı verilir. Bunları yapmak cildi yapan kişinin bir kuyumcuyla beraber çalışmasını gerektirir. Doğru cevap C'dir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangi çini tekniği daha çok sivil mimaride kullanılmıştır?
Çini mozaik
|
Sır altı mavi-beyaz
|
Tekfur Çinileri
|
Sırüstü/Lakabî
|
Minaî ve Luster
|
14.Soru
XVI. yüzyılın ikinci yarısında oluşan klasik tasvir üslûbunun yaratıcısı kimdir?
Matrakçı Nasuh |
Mustafa Âli |
Nakkaş Osman |
Nakkaş Hasan |
Hoca Sâdeddin Efendi |
XVI. yüzyılın ikinci yarısında oluşan klasik tasvir üslûbunun yaratıcısıNakkaş Osman’dır. Bu üslûpta, Kanûnî döneminde var olan yüzey bezemeciliğinin önemini yitirdiği, sade zeminlerin tercih edilerek konu edilen olayların yalın bir anlatımla ve belgesel bir gerçekçilikle yansıtılmaya çalışıldığı görülür. Doğru cevap C'dir.
15.Soru
Aşağıdaki eser-çini tekniği eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
İstanbul Fatih Camii-mavi beyaz sır altı tekniği.
|
Manisa Valide Sultan Camii-renkli sırlı çini.
|
Yavuz Sultan Selim Camii ve Türbesi-renkli sırlı çini.
|
Şehzade Mehmed Türbesi-renkli sırlı çini.
|
Haseki Hürrem Sultan Türbesi-renkli sırlı çini.
|
16.Soru
Müzelerimizdeki Osmanlı dönemine ait fildişi kakmalı en eski eser aşağıdakilerden hangisidir?
Sultan I. Ahmed için hazırlanan taht |
1505 tarihli Kur’an-ı Kerim mahfazası |
Yenicamii vaaz kürsüsü |
Topkapı Sarayı Hazine Dairesi kapısı |
Revan Köşkü kapıları |
Müzelerimizdeki Osmanlı dönemine ait fildişi kakmalı en eski eser, II.
Bayezid dönemine ait 1505 tarihli Kur’an-ı Kerim mahfazasıdır.
17.Soru
Aşağıdakilerin hangisinde minyatürlerdeki figürler iri başlı ve tıknazdır?
Herat üslûbu |
Hint üslûbu |
Türkmen üslûbu |
|
|
XIV ve XV. yüzyıllarda Doğu Anadolu, Azerbaycan, İran ve Irak’ta hüküm süren Karakoyunlular ve Akkoyunlular döneminde geliştirilen ve Türkmen üslûbu denilen yeni bir tarz doğmuştur. Karakoyunlu minyatürlerinde figürler iri başlı ve tıknazdır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Anadolu’daki en eski çini eserleri arasında değildir?
Siirt Ulucamii ve Minaresi
|
Bursa Yeşilcami
|
Divriği Kale Camii’nin taçkapısı
|
Konya II. Kılıçarslan Türbesi
|
Kayseri Ulucamii’nin minaresindeki kûfî kitâbe
|
19.Soru
Kitabın boğaz adı verilen kalınlığı ölçüsünde genişliği bulunan kısım da, miklebi alt kaba bağlayan kısma ne ad verilir?
Şemse |
Salbek |
Köşebend |
Sertâb |
Dudak |
Kitabın boğaz adı verilen kalınlığı ölçüsünde genişliği bulunan kısım da, miklebi alt kaba bağlayan sertâbdır. Doğru cevap "d" şıkkıdır.
20.Soru
Çini mozaik sanatında, Selçuklular’ın ulaştığı yüksek seviyeyi gösteren mimari eser aşağıdakilerden hangisidir?
Çini mozaik sanatında, Selçuklular’ın ulaştığı yüksek seviyeyi gösteren mimari eser aşağıdakilerden hangisidir?
Semerkand Bibi Hanım Camii |
Konya Karatay Medresesi |
Gu^r-ı Emi^r Türbesi |
Tebriz Gökmescid |
Sultan III. Mesud Sarayı |
Konya Karatay Medresesi (1251), çini mozaik sanatında Selçuklular’ın ulaştığı yüksek seviyeyi gösterir. O¨zellikle kubbeye uygulanan geometrik tasarım, eşi bulunmaz bir şaheserdir. Doğru cevap b'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ