İslam Sanatları Tarihi Final 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
- Parşömen
- Fildişi
- Kağıt
Yukarıdakilerden hangileri XVI - XIX. yüzyıllar arasında minyatür yapılan malzemeler arasında sayılabilir?
Yalnız I |
I-II |
Yalnız III |
I-III |
I-II-III |
XVI - XIX. yüzyıllar arasında ufak boyutlu kağıt, parşömen, fildişi gibi farklı malzemeler üzerine yapılan resimlere de minyatür denilmiştir.
2.Soru
Türk çini sanatında yaygın olarak kullanılan en eski çini bezeme tekniği olan kaynağını sırlı tuğla süslemeden alan, XIII. yüzyılda Anadolu Selçuklu çini sanatına kişiliğini kazandırmış ve Osmanlı döneminde de XV. yüzyılın sonuna kadar varlığını sürdüren teknik aşağıdakilerden hangisidir?
Türk çini sanatında yaygın olarak kullanılan en eski çini bezeme tekniği olan kaynağını sırlı tuğla süslemeden alan, XIII. yüzyılda Anadolu Selçuklu çini sanatına kişiliğini kazandırmış ve Osmanlı döneminde de XV. yüzyılın sonuna kadar varlığını sürdüren teknik aşağıdakilerden hangisidir?
Luster |
Ka^şi^geri^ |
Mertabani^ |
Mi^na^i^ |
Lakabi^ |
Türk çini sanatında yaygın olarak kullanılan en eski çini bezeme tekniği olan çini mozaik tekniği, kaynağını sırlı tuğla süslemeden almıştır. Bu teknik XIII. yüzyılda Anadolu Selçuklu çini sanatına kişiliğini kazandırmış ve Osmanlı döneminde de XV. yüzyılın sonuna kadar varlığını sürdürmüştür. Doğru cevap b'dir.
3.Soru
Türk çini sanatının zirvesine ilk defa İstanbul Süleymaniye Camii’nde görülen İznik çinileriyle ulaşılmıştır. Bu tarihten itibaren renkli sır tekniğinin yerini alan ve bu teknik dışındaki bütün tekniklerin terk edilmesini sağlayan teknik hangisidir?
Renkli Sır |
Mavi Beyaz |
Çok renkli sır alt |
Mînâî |
Mertabanî |
Çini sanatında asıl heyecan verici gelişmeler XVI. yüzyılın ikinci yarısında çok renkli (elvan) sıraltı tekniğinin geliştirilmesiyle, İznik çinilerinde yaşanmıştır. Bu tarihten itibaren renkli sır tekniğinin yerini “çok renkli sır altı” tekniği almış ve bu teknik dışındaki bütün teknikler terkedilmiştir. Türk çini sanatının zirvesine ilk defa İstanbul Süleymaniye Camii’nde (1558) görülen, hafif kabarık mercan kırmızısı renginin kullanıldığı, İznik kâşîleriyle ulaşılmıştır. Doğru cevap C'dir.
4.Soru
Osmanlı döneminin en önemli çini üretim merkezi aşağıdaki şehirlerden hangisi olmuştur?
İstanbul |
Diyarbakır |
İznik |
Kütahya |
Bursa |
Osmanlı döneminin en önemli çini üretim merkezi İznik olmuş, XV-XVII. yüzyıllar arasında evânî üretimiyle çini üretimi, teknik ve desen
özellikleri bakımından birbirine paralel olarak hızlı bir gelişme göstermiştir. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
- Kasnakta
- Eyvanda
- Sandukalarda
- Kubbe içinde
Anadolu Selçuklu mimarisinde çini mozaik kullanımı yukarıdaki mimari unsurlardan hangilerinde görülebilir?
I-II-III |
I-II-IV |
I-III-IV |
II-III-IV |
I-II-III-IV |
Anadolu Selçuklularında çini mozaik, genellikle kubbe içinde, kasnakta, geçiş unsurlarında, kemerlerde, eyvanlarda, mihraplarda, sandukalarda ve pencere üstlerinde kullanılmıştır.
6.Soru
Sa‘dî-i Şîrâzî’nin Külliyât’ı, Firdevsî’nin Şâhnâme’si, Nizâmî’nin Hamse’si kimlerin döneminde gelişen islam minyatür sanatının günümüze ulaşan en zarif ve göz alıcı eserleri arasındadır?
Babürlüler |
Akkoyunlular |
Karakoyunlular |
İlhanlılar |
Safeviler |
İslâm minyatür sanatının en önemli gelişme safhalarından biri Safevîler döneminde gerçekleşmiştir. Resim konusundaki hoşgörülü anlayışlarıyla minyatür sanatının gelişmesine katkıda bulunan Safevî hükümdarları sanatkârların çeşitli sanat alanlarında eserler ortaya koymasına destek ve imkân hazırlamışlardır. Safevî minyatür ekolü Türkmen ve Herat üslûbunun etkisiyle oluşmuştur. Özellikle Şah I. Tahmasb’ın saltanatı yıllarında Tebriz saray atölyesi Bihzad’ın yönetiminde en faal ve en değerli eserlerin verildiği bir sürece girmiştir. Bu devrin ünlü ustaları arasında öne çıkan Sultan Muhammed, Âgâ Mîrek ve Şeyhzâde gibi sanatkârlardır. Sa‘dî-i Şîrâzî’nin Külliyât’ı, Firdevsî’nin Şâhnâme’si, Nizâmî’nin Hamse’si bu ekolün günümüze ulaşan en zarif, göz alıcı eserleri arasındadır.
7.Soru
- Dolomit
- Talk
- Boksit
- Şamot
Yukarıdaki ham maddelerden hangileri çini hamurunda kullanılabilir?
I-II-III |
I-II-IV |
I-III-IV |
II-III-IV |
I-II-III-IV |
Çini hamuru genel olarak kaolin (arıkil), kuvars ve feldspat grubu ham maddelerin karışımından meydana gelmiştir. Bunlardan başka çini hamurunda dolomit, talk, boksit, şamot ve mermer tozu gibi ham maddeler de kullanılabilir.
8.Soru
Yekşah demiri aşağıdakilerin hangisinde kullanılır?
Deriyi keserken
|
Deriyi tıraş ederken
|
Deriyi yapıştırırken
|
Deri yapıştırıldıktan sonra üstünde izler açarken
|
Deriyi kitabın sırtına mıhlarken
|
9.Soru
İslâm dünyasındaki ilk nazarî mûsiki çalışmalarının ürünleri hangi yüzyıldan itibaren alınmaya başlanmıştır?
X. yüzyıl |
XII. yüzyıl |
V. yüzyıl |
VIII. yüzyıl |
XIII. yüzyıl |
İslâm dünyasındaki ilk nazarî mûsiki çalışmalarının ürünleri VIII. yüzyıldan itibaren alınmaya başlanmış ve mûsiki sistemindeki bu teorik yapı VIII-XIII. yüzyıllarda gelişerek Endülüs’ten Çin’e ve Orta Afrika’dan Kafkaslar’a kadar geniş bir alanda yaygınlaşmıştır. Emevîler ve Abbâsîler devrinde Yûnus el-Kâtib, Zelzel ve Halîl b. Ahmed el-Ferâhidî ile başlayan bu nazariyat çalışmaları daha sonraları İbrâhim el-Mevsılî, İbrâhim b. Mehdî, İshak el-Mevsılî, İbn Hurdâzbih ve İbnü’l-Müneccim ile devam etti.
10.Soru
I - Oyma/Kabartma
II - Çatma
III - Yapıştırma
IV - Şebekeli oyma
Yukarıdakilerden hangisi Selçuklular döneminde, ahşap işlerde daha çok kullanılan teknikler arasındadır?
I ve II |
II ve III |
Yalnız IV |
I, II ve IV |
III ve IV |
Selçuklular’da, ahşap işlerde daha çok oyma/kabartma, şebekeli oyma, çatma (kündekârî) ve boyama teknikleri kullanılmış, mimari eserlerdeki kapı
ve pencere kanatları dışında minberden rahleye, kürsüden sandukaya pek çok güzel eser meydana getirilmiştir. Yapıştırma bu teknikler arasında değildir. Doğru cevap D'dir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi câmi mûsikisiyle ortak icrâ edilenlerin dışındaki tekke mûsikisi şekillerinden biri değildir?
Şuğul |
Nefes |
Durak |
Na‘t |
Mevlevî Âyini |
Na‘t: Hz. Peygamber’in isim ve sıfatlarının, örnek ahlâkının, üstün
özelliklerinin, mucizelerinin konu olarak alınıp ondan şefaat dileklerinin
dile getirildiği manzumelerin, Türk mûsikisi makam ve kaideleri
çerçevesinde irticâlen veya bestesi ile okunmasıdır.
12.Soru
Aşağıdaki isimlerden hangisi II. Ahmed’e ithaf ettiği Kita^bu İlmi’l-mu^siki^ ala^vechi’l- huru^fa^t adlı çalışmasıyla hem yeni bir nota sistemi teklif etmiş hem de 350 civarındaki mu^siki bestesini repertuvara kazandırmıştır?
Aşağıdaki isimlerden hangisi II. Ahmed’e ithaf ettiği Kita^bu İlmi’l-mu^siki^ ala^vechi’l- huru^fa^t adlı çalışmasıyla hem yeni bir nota sistemi teklif etmiş hem de 350 civarındaki mu^siki bestesini repertuvara kazandırmıştır?
Abdülka¯dir-i Mera^gi¯ |
Dimitrie Cantemir (Kantemiroğlu) |
Kutbünna^yi^ Osman Dede |
Abdülba^ki Na^sır Dede |
Hamparsum Limonciyan |
İstanbul’un bir kültür ve sanat merkezi haline gelmesinden sonra mu^siki çalışmaları, bu şehir ve çevresinde devam etmeye başladı. Dimitrie Cantemir (Kantemiroğlu) II. Ahmed’e ithaf ettiği Kita^bu İlmi’l-mu^siki^ ala^vechi’l- huru^fa^t adlı çalışmasıyla hem yeni bir nota sistemi teklif etmiş hem de 350 civarındaki mu^siki bestesini repertuvara kazandırmıştır. Doğru cevap B’dir.
13.Soru
Türklerin pişmiş topraktan çanak çömlek yapma sanatının tarihine bakıldığında kaçıncı yüzyıldan itibaren ileri derecede bilgi ve tecrübeye sahip oldukları bilinmektedir?
V. |
VI. |
VII. |
VIII. |
IX. |
Pişmiş topraktan çanak çömlek yapma sanatının, Asurlular zamanına kadar uzandığı bilinmektedir. Orta Asya’da Turfan, Aşkar ve Hoça bölgelerinde yapılan araştırmalarda ele geçirilen örneklerden anlaşıldığına göre, Türkler daha VIII. yüzyıldan itibaren bu sanat dalında ileri derecede bilgi ve tecrübe sahibidirler. Bugünkü Çin sınırlarında kalan Doğu Türkistan bölgesindeki Kâşî veya Kaşgar şehrine nisbetle, pişmiş topraktan yapılan duvar kaplamalarına kâşî denildiği bilinmektedir. Uygurlar, Karahanlılar gazneliler, pişmiş toprağı ve çini sanatını kitâbelerde ve binalarda yapı malzemesi olarak kullanmışlardır. Seramik sanatı, İslâm öncesi Türk toplulukları arasında Göktürkler ve Kırgızlarda görülmektedir. Doğru cevap D'dir.
14.Soru
Önceleri kule zannedilen ilki Sultan III. Mesud'a ikincisi Behram Şah'a ait olduğu kitabelerden anlaşılan minareler hangi döneme aittir?
Karahanlılar
|
Selçuklular
|
Gazneliler
|
Emeviler
|
Abbasiler
|
15.Soru
Hükümdar peygamber Süleyman’ın olağan üstü olaylarla dolu yaşamını konu alan eser aşağıdakilerden hangisidir?
Ârifî’nin eseri Gûy‘u Çevgân |
Matrakçı Nasuh’un eseri Mecmûa-i Menâzil |
Uzun Firdevsî’nin eseri Süleymannâme |
Matrakçı Nasuh’un eseri Süleymannâme |
Attâr’ın eseri Mantıku’ttayr |
Bursalı Uzun Firdevsî’nin yazdığı hükümdar peygamber Süleyman’ın olağan üstü olaylarla dolu yaşamını konu alan eseri Süleymannâme’dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Anadolu Selçuklu Dönemi’nde Konya’da hazırlanan minyatür örneklerindendir?
Kitâb fî Ma‘rifeti’l-hiyeli’l-hendesiyye |
El-Makāmât |
Kitâbü’l-Haşâiş |
Kitâbü’t-Tiryâk |
Varka ve Gülşah |
Anadolu Selçuklu dönemi minyatür örnekleri, XIII. yüzyıl başlarında Konya’da hazırlandığı anlaşılan, Varka ve Gülşah adlı mesnevide yer alırlar.
17.Soru
Ulucami tipinin genel karakteri aşağıdakilerden hangisidir?
Merkezi kubbeli
|
Şadırvanlı
|
Tabhaneli
|
Çift kubbeli
|
Çok kubbeli
|
18.Soru
İstanbul’un alınışından sonra Fâtih Sultan Mehmed’in yağlı boya portresi kim tarafından yapılmıştır?
Nakkaş Sinan Bey |
Nakkaş Ahmed Şiblizâde |
Costanzo da Ferrara |
Nakkaş Osman |
Gentile Bellini |
İtalya’dan davet edilen Gentile Bellini tarafından yağlıboya portre yapılmıştır. Aynı dönemde nakkaşlar tarafından yapılan portreler ise minyatür tekniğindedir.
19.Soru
Arefe ve kurban bayramı günlerinde kılınan farz namazlardan sonra, bayram namazlarında, kurban kesilirken, hac ve umre ihramı boyunca, mevlid okunurken, cenazede veya herhangi bir dini^ merasimin heyecanı içerisinde topluca, belirli bestesiyle okunan, Allah’ın yüceliğini ifade eden cümlelere ne ad verilmektedir?
Arefe ve kurban bayramı günlerinde kılınan farz namazlardan sonra, bayram namazlarında, kurban kesilirken, hac ve umre ihramı boyunca, mevlid okunurken, cenazede veya herhangi bir dini^ merasimin heyecanı içerisinde topluca, belirli bestesiyle okunan, Allah’ın yüceliğini ifade eden cümlelere ne ad verilmektedir?
Temci^d |
Tekbir |
Tesbih |
Ezan |
Nefes |
Tekbir; arefe ve kurban bayramı günlerinde kılınan farz namazlardan sonra, bayram namazlarında, kurban kesilirken, hac ve umre ihramı boyunca, mevlid okunurken, cenazede veya herhangi bir dini^ merasimin heyecanı içerisinde topluca, belirli bestesiyle okunan, Allah’ın yüceliğini ifade eden cümlelerdir. Uzun bir eser olmamasına rağmen dar bir çerçevede, makamın karakteristik yapısı o derece ustalıkla işlenmiştir ki, bütün dünya müslümanlarının a^deta bir sembolü haline gelmiştir. Doğru cevap B’dir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi klasik ebruculukta kullanılan boyalardan biri değildir?
Zırnık |
Lâhur çividi |
Beziryağı isi |
Gülbahar |
Şükûfe |
Sarı renk için zırnık (arsenik sülfür); mavi renk için çivit ağacından elde
edilen ve en makbûlü Pakistan’ın Lahur (Lahor) şehrinden gelen Lâhur
çividi; siyah renk için is mürekkebinin de ana maddesi olan balmumu isi
veya beziryağı isi; lâciverd renk için Afganistan’daki Bedahşan’dan gelen ve
lâcivert taşı (lapislazuli) adıyla bilinen Bedahşî lâciverdi; beyaz renk için
isfidaç (üstübeç, bazik kurşun karbonat); tuğla kırmızısı renk için gülbahar
(demir oksitleri fazla olan bir toprak boya cinsi); morumsu vişneçürüğü renk
için Hindistan’da bazı dalların üstünde şebnem şeklinde oluşan lök (lak)
maddesi; tütün rengi için Çamlıca toprağı. Boya çeşitleri sınırlı olmakla
beraber, bunların birbirine katılmasıyla yeni renkler (meselâ: yeşil renk,
zırnık ve Lahur çividi karışımıyla bulunur) elde edilmesi sağlanmıştır.
XIX. yüzyılda zermürekkep ve gerektiğinde ilâve renklerle ve
fırçayla işlenen Batı tarzı çiçeklere şükufe denir. Doğru cevap "e" şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ