İslam Tarihi ve Medeniyeti 2 Final 7. Deneme Sınavı
Toplam 15 Soru1.Soru
Felsefeyi düşünsel ve zihnî soyut ilkeler üzerinden değil de somut bilim verileri üzerinden kurmaya çalışan ve Câbir İbn Hayyan, Bîrûnî ve İbnu’l-Heysem gibi filozofların temsil ettiği felsefi akım aşağıdakilerden hangisidir?
Revâkiyye |
Tabiat Felsefesi |
Felsefi Ansiklopedicilik |
İşrâkîlik |
Varlık Kuramı |
Tabiat felsefesi kuramı, felsefeyi düşünsel ve zihnî soyut ilkeler üzerinden değil; somut bilim verileri üzerinden kurmaya çalışırlar. Felsefenin doğa bilimlerinden bağımsız olamayacağını savunurlar. Hatta Yunan türü salt metafiziğe Müslümanların ihtiyacının olmadığını bile söylerler. Zira İslâm dünyasındaki kelâm ilminin bu boşluğu doldurduğuna inanırlar. Dolayısıyla bu grup Müslüman bilginler gerçek anlamıyla bir bilim felsefesi kuran ve yapan düşünürlerdir. İbn Türk (8. yy.) ve Câbir İbn Hayyan (721-805)’dan, Bîrûnî (973-1051) ve İbnu’l-Heysem (965-1051)’e kadarki birçok Müslüman bilim adamının anlayışıdır. Doğru cevap B’dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Müslümanların eğitim gördüğü yerlerden biri değildir?
Camiler
|
Kütüphaneler
|
C¸öl
|
Manastır
|
Sahaflar
|
3.Soru
Ra^şid halifelerin iktidara gelişleriyle ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
İlk Müslümanlardan olmalarıdır.
|
Hz. Peygamber’in maddi ve manevi yakınlarıdır.
|
İstişare yoluyla seçilirler.
|
Siyasi ve askeri^ mücadele sonunda iktidarı ele geçirmeleridir.
|
Kureyşlidirler
|
4.Soru
Aşağıdaki Abbasi halifelerinden hangisi 10. yüzyılda hüküm sürmemiştir?
Müktefî-Billâh |
Muktedir-Billâh |
Mu’tasım-Billâh |
Kâhir-Billâh |
Râzî-Billâh |
Mu’tasım-Billâh 833-842 yılları arasında yani 9. yüzyılda hüküm sürmüştür. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
İlk uçuş denemesini yapan Endülüslü Arap veya Berberî asıllı bilgin kimdir?
İbn Heysem |
Abbas İbn Firnas |
Ebû Nasr İsmail Cevherî’ |
Lagarî Hasan Çelebi |
Hezarfen Ahmet Çelebi |
İlk uçuş denemesini yapan Endülüslü Arap veya Berberî asıllı bilgin Abbas İbn Firnas (öl. 888)’tir.
6.Soru
Beytülmalden maaş bağlanan ilk halife aşağıdakilerden hangisidir?
Hz. Ebû Bekir |
Mansûr |
Muâviye |
Hz. Ali |
Hz. Ömer |
Hz. Ebû Bekir’in halife olunca, Hz. Ömer’in halifenin maaş almasının gerektiğini
söylemesine kadar şahsı için beytülmâlden harcama yapmamış ve devlet hazinesi
karşısında kendisini sadece bir kamu görevlisi olarak görmüştür.
7.Soru
İlk defa İslam donanmasının İstanbul'a kadar gelmesi ve Bizansın başkenti olan istanbul'u kuşatması kim tarafından gerçekleştirilmiştir?
Hz.Ömer, |
Muaviye, |
Halife Velid, |
Halife Abdülmelik, |
Hz.Osman, |
Muâviye halife olunca denizciliğe daha çok önem verdi. Kaynaklarda Muâviye’nin İskenderiye ve bütün sahil şehirlerinde gemiler hazırlattığı ve İstanbul kuşatma- sında biner süvari taşıyan 300 büyük gemi, 5000 kadar da yüzer kişi taşıyan hareket kabiliyeti yüksek hafif gemilerin bulunduğu kaydedilir. Bu rakamlar biraz abartılı olsa da Emevîlerin ilk döneminde İslam donanmasındaki gemi sayısının 1700’e ulaştığı bilinmektedir. 669 yılında İstanbul’u kuşatan Müslümanlar bir ne- tice alamadılarsa da, Bizans başkentine deniz yoluyla ulaşabileceklerini gösterdiler.
8.Soru
Abbasi^ halifesi Memun’un benimsediği, felsefenin gelişmesine katkıda bulunan fikir akımı ağaşıdakilerden hangisidir?
Hanefiyye
|
Mutezile
|
Suffa
|
Beytü’l-Hikme
|
Hanbeliyye
|
9.Soru
Hem İslam hem Batı dünyasında felsefe ve tıp alanında yüzyıllarca otorite olarak kabul edilen Müslüman filozof ve “Tıpta Kanun” adlı eserin yazarı aşağıdakierden hangisidir?
Suhreverdi |
Kindî |
Farabi |
İbn Sina |
İbn Rüşd |
İbn Sina, çağlar boyu uzun süre sadece İslam dünyasında değil; Batı’da da büyük bir filozof ve tıpta tek otorite kabul edilmiştir. Felsefe ve tıp bilimlerine birçok katkısı vardır. Zihin hastalıkları konusunda psikiyatri yöntemini ilk uygulayan bilgindir. İbn Sina da başta felsefe ve tıp alanları olmak üzere birçok alanda önemli eserler yazmıştır. Eserlerinin sayısı, 276 civarındadır. Önemli eserlerinden bazılarını zikredelim: “eş- Şifâ” (Felsefe Bilimleri), “en-Necât” (Felsefe Bilimleri), “ el-Kanûn fî’t-Tıbb” (Tıp’ta Kanun),”Uyûnu’l-Hikme” (Hikmet Pınarları), “İsbâtü’n-Nübüvve” (Peygamberliğin Kanıtlanması). Doğru cevap D’dir.
10.Soru
Sâmerrâ şehrini kurarak hilâfet merkezini oraya nakleden isim aşağıdakilerden hangisidir?
Ebü’l-Abbas |
Ebû Ca’fer el-Mansûr |
Ali er-Rıza |
Mu’tasım |
Muhammed b. Ali |
Me’mûn’dan sonra Türklerin desteğiyle halife olan kardeşi Mu’tasım, 836’da Sâmerrâ şehrini kurarak hilâfet merkezini oraya nakletti.
11.Soru
Mekkeli müşriklerin zulümleri yüzünden Müslümanlar Ka^be önünde ibadet edemez hale gelince, Hz. Peygamber ve arkadaşları tarafından toplantı, ibadet ve yeni müslüman olanlara din esaslarını öğretmek amacıyla ders ve bilgi verilen merkez olarak seçilen ev aşağıdakilerden hangisi olmuştur?
Mekkeli müşriklerin zulümleri yüzünden Müslümanlar Ka^be önünde ibadet edemez hale gelince, Hz. Peygamber ve arkadaşları tarafından toplantı, ibadet ve yeni müslüman olanlara din esaslarını öğretmek amacıyla ders ve bilgi verilen merkez olarak seçilen ev aşağıdakilerden hangisi olmuştur?
Da^rü’l-Amr |
Da^rü’l-Osman |
Da^rü’l-Hasan |
Da^rü’l-Erkam |
Da^rü’l-Enes |
İsla^miyet’in ilk devirlerinden itibaren eğitim ve öğretim faaliyetlerinin gerçek- leştirildiği bir diğer meka^n da evlerdi. Bilhassa, Müslümanların büyük zorluklar çektiği ilk yıllarda, dinin temel esaslarının öğretilmesi işi bazı şahısların evlerinde yapılan toplantılar sayesinde gerçekleştiriliyordu. Mesela, Da^rü’l-Erka^m adıyla yaygın olarak bilinen Erkam b. Ebi’l-Erkam’ın evi bu amaçla kullanılan bir meka^ndı. Mekkeli müşriklerin zulümleri yüzünden Müslümanlar Ka^be önünde ibadet edemez hale gelince, Erkam’ın evi Hz. Peygamber ve arkadaşları tarafından toplantı, ibadet ve yeni müslüman olanlara din esaslarını öğretmek amacıyla ders ve bilgi verilen merkez olarak seçilmişti.
Doğru cevap d'dir.
12.Soru
Devlet tarafından hazineye gelir kaydetmek veya bir süre koruma altına almak üzere ceza veya önlem amaçlı bir
mala el konulması anlamında gelen ifade aşağıdakilerden hangisidir?
Müsadere |
Fey |
İnfak |
Haraç |
Cizre |
Sözlükte ‘çekip almak’ anlamındaki müsadere, devlet tarafından hazineye gelir
kaydetmek veya bir süre koruma altına almak üzere ceza veya önlem amaçlı bir
mala el konulması demektir.
13.Soru
Abbâsî Halifesi Me’mun tarafından Bağdat’ta kurulan, filozof ve bilginlerin eserlerinin Arapça’ya tercüme edildiği yerin adı nedir?
Maturidiye |
Beytü’l-Hikme |
Ashâb-ı Suffa |
İlmu’l-Umrân |
Hazâinü’l-Kütüb |
İslam kültür ve medeniyetinin iki tür kaynağından bahsedilebilir. Birinci tür kaynaklar İslam medeniyetinin ve kültürünün özünü ve genel ilkelerini oluştururken, ikinci tür kaynaklar İslam medeniyetinin ve kültürünün gelişmesine, zenginleşmesine ve kendi içinde farklılaşmasına katkı sağlamıştır. Bilindiği gibi, Abbasî halifesi Me’mun’un Bağdat’ta 829 yılında kurduğu Beytü’l-Hikme’de (Hikmet Evi) Müslüman bilginler, özellikle Aristo, Eflatun, Ptolemy (Batlamyus), Öklid, Galen (Calinus) gibi filozof ve bilginlerin eserlerini Arapçaya tercüme ettirmişlerdir. Doğru cevap B’dir.
14.Soru
Mescid-i Nebevi içerisinde eğitim ve öğretim faaliyetleri için ayrılan kısıma ne ad verilir?
Suffe |
Emsar |
Dârü’l-Kurra |
Beytü'l Hikme |
Darü'l Hikme |
Mescid-i Nebevi içerisinde eğitim ve öğretim faaliyetleri için ayrılan kısıma suffe adı verildi.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi genel ahlakı ve kamu düzenini korumak ve denetlemekle görevli kurumu ifade eder?
Hisbe |
Şurta |
Muhtesib |
Müsadere |
Humus |
Hisbe, Kuran-ı Kerim’de yer alan ‘iyiliği emretmek, kötülükten sakındırmak’ prensibi uyarınca, genel ahlakı ve kamu düzenini korumak ve denetlemekle görevli kurumu ifade eder. Buna göre doğru cevap A şıkkıdır.