İşletme Yönetiminin Amaçları

Amaçlar hiyerarşisi Şekil 1.8’de görüldüğü gibidir.

İşletmelerde; üretim kapasitesi, satış miktarı, yatırım miktarı, kullanılan hammadde ve enerji miktarı, çalışan sayısı gibi çeşitli faktörlerde meydana gelen artışlar, büyüme olarak algılanır. İşletmeler genelde maliyetlerini düşürmek, üretimlerini artırmak, üretim faktörlerinin temininde avantajlar elde etmek için büyürler.

Taylor’un yöntemlerini ilk izleyenler arasında Henry L. Gantt, Frank ve Lillian Gilberth bulunmaktadır. İzleyicileri onun düşüncelerinden yola çıkarak “iş analizi/iş etüdü/iş dizaynı” ve “primli ücret sistemleri” olarak bilinen uygulamaları geliştirmişler ve günümüzde “endüstri mühendisliği” olarak adlandırılan bir mühendislik dalına önemli katkılarda bulunmuşlardır. Henry L. Gantt ‘ de bu akımın izleyicileri arasındadır.

En az iki alt sistemin elle tutulur, gözle görülür varlıklardan oluştuğu sistemler somut (fiziksel, gerçek) sistemlerdir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Süreç (process), belirli girdilerin kullanılarak istenilen çıktıları dönüştürülme faaliyetidir.

Alt sistem, sistemi oluşturan küçük parçaları ifade etmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Uzun süreli planlar en az 5 yılın üzerinde planlardır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Stratejik planlar, stratejik amaçları gerçekleştirmek için yapılan ve planlama ufku geniş olan planlardır.

PROFESYONEL YÖNETİCİ VE GİRİŞİMCİ

Profesyonel yöneticiler yüksek katma değer yaratan ve kurumsal performansla doğrudan ilişkili kararlar verirler: Günümüzde profesyonel yönetici kavramının yerini “iç girişimci” kavramı almaktadır. İç girişimci, işletmede girişimci gibi davranan ya da girişimci rolü üstlenen profesyonel yöneticidir. Halk dilinde “patronun adamı” olarak adlandırılan iç girişimcinin girişimciden farkı, girişimcinin kaynakları (üretim faktörlerini) bir araya getirerek yoktan var etmesi, iç girişimcinin ise halihazır kaynakları yüksek katma değer yaratacak ve kurumsal performansı yükseltecek şekilde değerlendirmesidir. Bu bağlamda iç girişimciyi “işletmede bir düşünceyi risk alma ve yenilik yapma yoluyla katma değeri yüksek talep gören nihai bir ürün ve/veya hizmete dönüştürme sorumluluğunu üstlenerek risk alan profesyonel yönetici” olarak tanımlayabiliriz.

Neo-klasik yönetim kuramı doğrultusunda geliştirilen modeller arasında Douglas Mc Gregor’un “X ve Y Tipi Yönetici Modeli”, Rensis Likert’in “Sistem 1-Sistem 4 Modeli”, Blake ve Mouton’un “Yönetsel Kafes Modeli”, Chris Argyris’in “Olgunlaşma Modeli” ve Frederick Herzberg’in “Hijyen Modeli” sayılabilir.

Programlar işletme organizasyonlarındaki belirlenen bir amacı gerçekleştirmek adına ihtiyaç duyulan her bir aşamayı, bu aşamalardan sorumlu olan personeli ve her bir aşamanın yerine getirilmesi için ihtiyaç duyulan zamanın belirlendiği bir plandır. Yapılan açıklamadan da anlaşılacağı üzere program, ayrıntıya fazlasıyla yer veren bir plandır.

Değişik Bakış Açılarına Göre Yönetimin Tanımlanması

Yukarıdaki değişik bakış açılarına göre yapılmış olan tanımlardan yola çıkarak yönetimi “belirlenmiş amaçlara ulaşmak için işbirliğini sağlayarak insanların ve eşyaların birlikte verimli, etkili, iktisadi kullanımı doğrultusunda karar verme ve uygulama süreci” olarak tanımlayabiliriz.