İŞLETMELERDE EĞİTİM VE GELİŞTİRMENİN ÖNEMİ

Örgüt düzeyinde öğrenme ise grup düzeyinde oluşturulan ortak anlayış ve değerlerin, örgütün tamamı için geçerli sistem, düzenleme, ortak davranış kalıpları ve herkesin ulaşabileceği veri tabanına dönüştürülmesidir. Çalışanlar aynı örgütte işlerine devam etmeyebilir ancak bir örgüt yaşamını daima devam ettirir. Bu anlamda örgütün öğrenmiş olması önemlidir. Örgütlerde olan değişmeleri örgütlerin öğrenmesinin bir sonucu olarak kabul etmek gerekir. Yani, öğrenme sadece formal eğitim programları ile gerçekleşmez, öğrenme adeta bir yaşam tarzı haline dönüşmüştür. (Koçel, 2005). Bireyler nasıl yeni bir şeyler öğrenmeden yaşayamazlarsa, örgütler de aynı biçimde öğrenmeden yaşayamazlar (Özdemir, 2000, s. 11). Yetenekleri ve performansları daha az olan bireylerin bulunduğu örgütler sorunlarla baş edebilme becerisine pek sahip değillerdir, dış çevreye kendilerini uyumlaştırmada başarısızdırlar. Oysa öğrenen örgüt, çevredeki değişime kendini uyarlamayı öğrenebilen bir örgüttür (Forrester ve Mctigue, 2004, s.220). Öğrenen örgütte öğrenme bir süreçtir; çalışanlar arasında işbirliği fazladır. Bireyler kendileri gelişirken kurumu da geliştirmiş olurlar; öğrenen örgüt yaratıcıdır; çalışanlar kurumun kendisinden bir şeyler öğrenirken aynı zamanda kurumu da geliştirmeye çalışırlar; öğrenen bir örgütün parçası olmak güzel ve keyif verici bir durumdur (Braham, 1998, s. 9). Öğrenen bir örgütte örgütün vizyon ve misyonunun çalışanlarca açık, kabul edilebilir ve ulaşılabilir bulunması, işbirlikçi meslektaşlık ilişkilerine dayalı bir örgüt kültürünün varlığı, çalışanların kararlara katılımı ve öğrenmeyi kolaylaştırıcı çalışma ortamları ve olanakları sağlayan yapının oluşturulması söz konusudur (Ağaoğlu, 2008, s. 27).

Soru-yanıt yönteminde eğitimci bilindik anlamda konu anlatmaz. Eğitimden önceki tüm hazırlığını düşünmeye değer sorular ve bunlara verilebilecek olası yanıtlar üretmekle geçirir.

Konu dışına çıkmasını önlemek tartışma yönteminde dikkat edilmesi gereken bir noktadır.

Yüz yüze yapılan bireysel eğitimde eğitimci bir anda tek katılımcıyla etkileşim içindedir. Genellikle küçük bir toplantı odasında ya da üretim sürecinin herhangi bir noktasında eğitimci ile katılımcı birlikte çalışmaktadırlar. Bu uygulamalarda çoğu zaman eğitimci konuyla ilgili kısa açıklamalar yapar, katılımcı anlaşılırlık ve açımlamaya dönük sorular sorar, eğitimci bu sorulara yanıtlar verir.

Eğitim gereksinimlerinin saptanmasında belge tarama yöntemi kullanılırken dikkat edilmesi gereken noktaları şu şekilde belirtmek olanaklıdır:

• İncelenmesi gereken belgelerin neler olduğunu belirleyiniz. • Belgeleri incelemek için yönetimden izin alınız.

• Yetkiniz olmayan belgelere ulaşsanız bile inceleme yapmayınız.

• İş görenlere ilişkin kişisel bilgileri kimseyle paylaşmayınız. • İşletme açısından duyarlı belgeleri açıklamayınız.

• Belgeleri incelerken gerekirse uzman görüşlerine başvurunuz.

• Çelişkili görünen bilgiler konusunda farklı kaynaklardan çaprazlama yapınız.

• Belgeleri özellikle eğitim gereksinimleri açısından inceleyiniz. Doğru cevap E'dir. 

Benzeşimler; normal koşullarda tehlikeli, pahalı, olanaksız ya da zaman alıcı olan bazı uygulamaların kolayca test edilebilmesi nedeniyle deneylere göre daha çok tercih edilmektedir. Diğer seçenekler gösterim yöntemi ile ilgilidir.

Herhangi bir yöntem her sınıflamada kendine uygun farklı bir başlık altında ele alınabilmektedir. Örneğin, düzanlatım yöntemi hem geleneksel, hem eğitimci merkezli, hem kitlesel, hem iş dışı bir eğitim yöntemidir. Ancak öğrenci merkezli bir eğitim yaklaşımı için bu yöntem uygun değildir. Doğru yanıt E'dir.

GENEL KAVRAMLAR

Eğitim ve Geliştirme

Eğitim

Eğitim yaşam boyunca devam eden bir bilgilenme ve deneyim kazanma süreci olarak karşımıza çıkmaktadır. Aynı zamanda, bireylerin ve toplumun standartlarını, inançlarını ve yaşama yollarını kazanmasında etkili olan tüm sosyal süreçlerdir. Ertürk’e (1974) göre eğitim, “bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla, kasıtlı ve istendik davranış değiştirme sürecidir” (Aktaran: Fidan ve Erden, 1998, s. 8).

EĞİTİM GEREKSİNİMLERİNİ SAPTAMA YÖNTEMLERİ

Yaşamsal Olay İncelemesi

Daha önce de belirtildiği gibi, işletmelerde yaşamsal olaylar her gün ortaya çıkmaz. Bu olaylarla çok ender karşılaşılır çünkü bunlar genelde büyük olumsuzluklara işaret eder. Yaşamsal olayların sonuçları yıkıcıdır, üzücüdür, can yakıcıdır. Kazalar, patlamalar, sistem arızaları, yüksek oranda ürün iadeleri, müşteri şikayetlerinin birden bire artması gibi durumların sonuçları ciddi ise bunlar birer yaşamsal olay olarak değerlendirilir. Söz konusu olayları ayrıntılı biçimde inceleyerek insan unsurundan kaynaklanan bir hataya dayanıp dayanmadığına bakılır; insan kaynaklı bir hata saptanırsa bunun bir eğitim gerektirip gerektirmediği araştırılır.

Kuşkusuz, yaşamsal olayların tümü insan kaynaklı değildir ama işletmelerde eğitim işlerinden sorumlu olan birimler ve kişiler her olayla yakından ilgilenmeli ve olası bağlantıları göz ardı etmemelidir.

İşletmeler sürekli planlar hazırlayarak ne zaman ne yapacaklarını öngörmeye çalışırlar. Bu planlar kapsamında ortaya çıkan gereksinimler öngörülmüş gereksinimlerdir. Açıklanmış gereksinimler ise, çoğu zaman kurumsal kanallarla ve belirli sayıda çalışan tarafından dile getirilir. Belirli işleri ya da görevleri üstlenmiş olan insanlar kendi gördükleri bir yetersizliği/eksikliği ortadan kaldırmak için eğitim isteminde bulunurlar. Hissedilen gereksinimler de genellikle bireysel isteğe bağlı olarak dile getirilen gereksinimlerdir. Ölçüte dayalı gereksinimlere normatif gereksinimler de denilmektedir. Bu tür gereksinimlerde olması istenen durumu çoğu zaman yasa koyucular, meslek örgütleri ya da işletme üst yönetimleri belirler. Ortada yasalar, yönetmelikler, genelgeler, direktifler, emirler, bağlayıcı kararlar vb. vardır.  Son olarak karşılaştırmalı gereksinimler ise bir şeye sahip olanlarla sahip olmayanların karşılaştırılmasına dayanır. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

İşveren bağlamında eğitim programı, işgörenlerin kazanmaları öngörülen yeterlikleri, bu yeterliklerin kazandırılması için belirlenen içerik yapısını, öğrenme ortamını, kullanılacak yöntem, teknik ve stratejileri, işgörenlerin eğitim sürecinde geçirecekleri yaşantıları ve değerlendirme sürecini içeren program olarak tanımlanabilir.

Bireysel ve Kitlesel Eğitim Yöntemleri sınıflamasında eğitimin yapılış biçimi ya da bir anda eğitimden yararlanan katılımcı sayısı temel alınmaktadır. Bu nokta önemlidir çünkü uygulamaların yanı sıra eğitime ilişkin tüm hazırlıklar ve düzenlemeler de eğitimin bireysel mi yoksa kitlesel mi yapılacağına göre değişmektedir. Yaygın anlayışa göre eğitime bireyler tek olarak katılıyorlarsa bireysel, büyüklüğü değişmekle birlikte grup olarak katılıyorlarsa kitlesel eğitim sayılmaktadır.

Çalışanların değişime karşı dirençlerini artırmak yerine uyumunu sağlamak önemlidir. Örgütler hayatta kalabilmek için pek çok çevresel değişim talebine tepkide bulunmak zorundadır. Sistem özellikle çalışanlarını bu değişimi onaylamaları yönünde hazırlamalıdır. Eğitim ve geliştirme, çalışanlar arasında değişime karşı dirençleri azaltacak yaklaşımlardan birisidir.

Eğitimciye ödenen ücret bir yöntem seçme ölçütü değildir. Doğru cevap D'dir.