İşletmelerde Karar Verme Teknikleri Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Çözüm yaklaşımları ve hesaplama adımları açısından benzerlik gösteren ve uzlaşık çözüm temeline dayanan iki teknik aşağıdakilerden hangisidir?
TOPSIS ve VIKOR |
ELECTRE ve VIKOR |
ELECTRE VE TOPSIS |
AHP ve ANP |
AHP ve ELECTRE |
TOPSIS ve VIKOR teknikleri çözüm yaklaşımları ve hesaplama adımları açısından benzerlik göstermektedir. Bu benzerlik her iki tekniğin de uzlaşık çözüm temeline dayanmasından kaynaklanmaktadır. TOPSIS ve VIKOR tekniklerinin her ikisi de, her bir kriter temelinde alternatiflerin sıralanması ve seçimi için ideal çözüme olan uzaklıklar toplamını dikkate almaktadır.
2.Soru
Kriter ve seçenekler arasındaki bağımlılığı göstermek amacıyla çapraz biçimde hazırlanan matris hangisidir?
Etki Matrisi |
Bağımlılık |
Süpermatris |
Ağırlıklandırılmış Süpermatris |
Limit Süpermatris |
Bir matris yardımıyla problemde yer alan kriter ve seçenekler (elemanlar) arasındaki bağımlılık çapraz bir biçimde gösterilir. Bu amaçla oluşturulan matrise etki matrisi denir. Doğru cevap A'dır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sınıflama problemlerinde kullanılan ELECTRE yöntemidir?
ELECTRE I |
ELECTRE Is |
ELECTRE Iv |
ELECTRE TRI |
ELECTRE IV |
Sınıflama problemlerinde kullanılan ELECTRE yöntemi ELECTRE TRI olarak adlandırılır
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi alternatiflerin en iyiden en kötüye doğru sıralanması problemlerinde, ölçmenin mümkün olmadığı durumlarda kullanılır?
ELECTRE IV |
ELECTRE II |
ELECTRE I |
ELECTRE Is |
ELECTRE Iv |
Alternatiflerin en iyiden en kötüye doğru sıralanması problemlerinde ELECTRE II, ELECTRE III ve ELECTRE IV yöntemleri kullanılmaktadır. ELECTRE II ve III yöntemleri, kriterlerin göreceli önemini ölçmenin istenildiği ve mümkün olduğu durumlarda, ELECTRE IV yöntemi ise bu ölçmenin mümkün olmadığı durumlarda kullanılır.
5.Soru
Karar verici/vericilere bu türden problemlerin çözümünde yardımcı olan tekniklere genel olarak ne ad verilir?
Çok kriterli karar verme teknikleri |
Ağırlıklandırma teknikleri |
Analitik Hiyerarşi Süreci |
Topsis |
Vikor |
Günümüzde işletmelerin karşı karşıya oldukları karar problemleri; birden fazla faktörün ve amacın bir arada değerlendirilmek zorunda olduğu, amaçların genel olarak birbirleri ile çatıştığı, karar durumlarının içerdiği belirsizlikler, karar süreçlerine birden fazla karar vericinin dahil olması ve kararın sonuçlarının bir çok kişiyi ilgilendirmesi gibi nedenlerden dolayı karmaşık bir yapıya sahiptirler. Karar verici/vericilere bu türden problemlerin çözümünde yardımcı olan teknikler Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri olarak adlandırılmaktadır.
6.Soru
Çok kriterli karar verme teknikleriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?
Birden fazla faktörün ve amacın bir arada değerlendirilmek zorunda olduğu durumlarla ilgilidir. |
Amaçların genel olarak birbirleri ile çatıştığı durumlarla ilgilidir. |
Karar süreçlerine birden fazla karar vericinin dahil olması söz konusudur. |
Yüksek derecede belirlilik içeren durumlarda tercih edilir. |
Kararın sonuçlarının bir çok kişiyi ilgilendirmesi söz konusudur. |
Günümüzde
işletmelerin karşı karşıya oldukları karar problemleri; birden fazla faktörün ve amacın bir
arada değerlendirilmek zorunda olduğu, amaçların genel olarak birbirleri ile çatıştığı, karar durumlarının içerdiği belirsizlikler, karar süreçlerine birden fazla karar vericinin dahil
olması ve kararın sonuçlarının bir çok kişiyi ilgilendirmesi gibi nedenlerden dolayı karmaşık bir yapıya sahiptirler. Karar verici/vericilere bu türden problemlerin çözümünde
yardımcı olan teknikler Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri olarak adlandırılmaktadır.
Çok kriterli karar verme teknikleri; yüksek derecede belirsizlik içeren, çatışan amaçların/kriterlerin yer aldığı, farklı formlardaki veri ve bilgiyi içeren, çoklu bakış açısına sahip
karmaşık problemlerin çözümüne uygulanır. Doğru cevap D seçeneğidir.
7.Soru
Alternatif sayısı 4’ten küçük olduğunda DQ parametresinin değeri kaç olarak kabul edilmektedir?
1 |
0.25 |
0.50 |
2 |
0.80 |
Alternatif sayısı 4’ten küçük olduğunda DQ parametresinin değeri 0.25 olarak kabul edilmektedir. Doğru cevap B'dir.
8.Soru
...................yöntemi, tercih sıralamasına göre birbirleri ile kıyaslanarak seçim yapılması temeline dayanan bir yöntemdir.
Size gore yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
...................yöntemi, tercih sıralamasına göre birbirleri ile kıyaslanarak seçim yapılması temeline dayanan bir yöntemdir.
Size gore yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
ELECTRE |
TOPSİS |
KARAR AĞACI |
AHP |
ANP |
C¸ok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan ELECTRE (ELimination Et Choix Tra- dusiant la REalite´ – Eleme ve Gerçeği İfade Eden Seçim) yöntemi, alternatiflerin perfor- manslarına göre birbirleriyle kıyaslanarak seçim yapılması temeline dayanmaktadır. Bu yöntem karar vericilere, çok sayıda nicel ve nitel kriteri karar verme sürecine dahil etme, kriterleri amaçları doğrultusunda ağırlıklandırma ve ağırlıklarını toplayarak alternatifler arasından en uygun olanı seçebilme imka^nı sunar.121
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi VİKOR tekniğinde kullanılan normalizasyon yaklaşımlarından biri değildir?
Doğrusal orantı |
Medyan normalizasyonu |
Doğrusal sabit |
Standartlaştırma |
Vektör normalizasyonu |
En yaygın kullanılan normalizasyon yaklaşımları şunlardır:
- Doğrusal Orantı
- Doğrusal Sabit
- Standartlaştırma (Z Score)
- Vektör Normalizasyonu
- Bir Referans Noktasına Göre Normalizasyon
- İkili Kıyaslamalar
VIKOR tekniğinde normalizasyon işlemi için Doğrusal Sabit yaklaşımı kullanılmaktadır.
10.Soru
"ELECTRE I yönteminin türevleri olan ELECTRE Iv ve ELECTRE Is,.... problemine çözüm bulabilmek için geliştirilmiştir."
Boşluğa hangi kavram gelmelidir?
seçim |
sınıflama |
sıralama |
bütçeleme |
projeleme |
ELECTRE I yönteminin türevleri olan ELECTRE Iv ve ELECTRE Is, seçim problemine çözüm bulabilmek için geliştirilmiştir.
11.Soru
wj kriter ağırlıkları olmak üzere, normalize karar matrisinde sütunlarda gösterilen kriterlerin ilgili ağırlıklar ile çarpılmasıyla, ne elde edilir?
Ağırlıklandırılmış normalize karar matrisi V |
Normalize Karar Matrisinin (R) |
Ortalama Grup Faydası (Si) |
En Büyük Pişmanlık (Ri) |
Değerlerinin Hesaplanması |
wj kriter ağırlıkları olmak üzere, normalize karar matrisinde sütunlarda gösterilen kriterlerin ilgili ağırlıklar ile çarpılmasıyla, ağırlıklandırılmış normalize karar matrisi V elde edilir.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.
12.Soru
Beş alternatifin beş kritere göre değerlendirildiği karar probleminde normalize karar matrisi aşağıdaki gibidir. Karar Problemi VIKOR tekniği kullanılarak çözülmek istenmektedir.
Buna göre oluşturulacak ağırlıklı normalize karar matrisinde B alternatifine ilişkin her bir kriterin (vij) değerleri aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla verilmiştir?
|
|
|
|
|
vij = (rij . wij) formülü yardımıyla hesaplanan değerler:
v21 = 1,00 x 0,30 = 0,30
v22 = 0,20 x 0,25 = 0,05
v23 = 0,00 x 0,15 = 0
v24 = 0,00 x 0,15 = 0
v25 = 0,14 x 0,15 = 0,02
13.Soru
Hangi değer i. alternatif için en kötü grup skoru olup en büyük pişmanlığı göstermektedir?
Ri |
Si |
vij |
∑ |
ij |
Ri değeri ise i. alternatif için en kötü grup skoru olup en büyük pişmanlığı göstermektedir.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.
14.Soru
Farklı ölçüm birimleriyle temsil edilen kriterleri birimlerinden arındırmak ve karşılaştırılabilir
biçime dönüştürmek amacıyla yapılan işleme ne ad verilmektedir?
Normalizasyon |
Ölçek |
Standart |
İkili kıyaslama |
Ölçeklendirme |
Normalizasyon; farklı ölçüm birimleriyle temsil edilen kriterleri birimlerinden arındırmak ve karşılaştırılabilir biçime dönüştürmek amacıyla yapılan işlemdir. Doğru cevap A'dır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi VIKOR tekniğinin uygulandığı problemlerde bulunan özelliklerden biri değildir?
Problemin çözümü için en iyi çözüm kabul edilir. |
Karar vericinin tercihleri kriterlere verilen ağırlıklar ile ifade edilebilir olmalıdır. |
Alternatifler, belirtilen tüm kriterler için değerlendirilmelidir. |
Karar verici, ideal çözüme en yakın çözümü kabul etmeye istekli olmalıdır. |
Karar verici için, fayda ile her bir kriter fonksiyonu arasında doğrusal bir ilişki |
VIKOR yönteminde ideal çözüme en yakın çözüm bulunur.
16.Soru
Boşluğu uygun seçenekle doldurunuz.
__________, ikili karşılaştırmalar mantığına dayanır ve problemi ağ yapıda modeller.
Analitik süreç |
Analitik hiyerarşi süreci |
Hiyerarşik süreç |
Analitik ağ süreci |
Ağ süreci |
Analitik hiyerarşi sürecinin (AHP) farklı alanlarda pek çok başarılı uygulaması gerçekleştirilmiştir. Analitik hiyerarşi sürecinin yaygın uygulamaları çok kriterli karar probleminin, hiyerarşik yapıda modellenebilmesi ve kriterlerin birbirinden bağımsız olması durumunda geçerli olmaktadır. ANP (Analytic Network Process - Analitik ağ süreci) analitik hiyerarşi sürecinin bu kısıtlamalarını ortadan kaldıran bir teknik olarak Thomas L. Saaty tarafından geliştirilmiştir. Analitik ağ süreci, ikili karşılaştırmalar mantığına dayanır ve problemi ağ yapıda modeller. Doğru cevap D seçeneğidir.
17.Soru
Bir ANP probleminde yer alan kriter ve seçenekler arasındaki bağımlılığın çapraz bir biçimde gösterildiği analitik ağ sürecinin temel kavramı hangisidir?
Etki matrisi |
Bağımlılık |
Süper matris |
En iyi olasılık |
Geri besleme |
Analitik ağ sürecinde problem ifade edilir ve kriterler ile seçenekler ortaya konur. Kriterler ve seçenekler bir hiyerarşiye bağlı olarak düzeylerinin belirlenmesine gerek duyulmadan ağ yapıda modellenir. Bir matris yardımıyla problemde yer alan kriter ve seçenekler (elemanlar) arasındaki bağımlılık çapraz bir biçimde gösterilir. Bu amaçla oluşturulan matrise etki matrisi denir. Bu matris üzerinde kullanılan işaret veya sayılar ile birbirini etkileyen elemanlar gösterilir.
18.Soru
"Seçenek sayısının belirli olduğu hem nicel hem de nitel kriterleri içeren karar problemlerinde kriterlerin önem ağırlıklarının belirlenmesi, seçeneklerin sıralanması veya seçilmesi amacıyla kullanılan çok kriterli karar verme tekniğidir."
Yukardaki tanım hangisi için kullanılır?
Analitik hiyerarşi süreci |
Bağımlılık |
Analitik ağ süreci |
Süpermatris |
Alt kriterler |
Analitik ağ süreci, seçenek sayısının belirli olduğu hem nicel hem de nitel kriterleri içeren karar problemlerinde kriterlerin önem ağırlıklarının belirlenmesi, seçeneklerin sıralanması veya seçilmesi amacıyla kullanılan çok kriterli karar verme tekniğidir. Doğru cevap C'dir.
19.Soru
Her iki faktör aynı öneme sahip ise hangi sayısal değer atanır?
1 |
3 |
5 |
7 |
9 |
İki faktör aynı öenme sahip ise 1 değeri atanır.
20.Soru
Analitik Ağ Süreci, Analitik Hiyerarşik Sürecin tek yönlü olması kısıtının eksikliğini gidermek amacıyla ortaya çıkarılan bir tekniktir. Ancak yine de Analitik Ağ Süreci (ANP)'nin temel amacı seçeneklerden hangisidir?
Alternatiflerin alacağı puanları belirlemek |
Alternatiflere ek olarak amaç belirlemek |
Kriterlere göre amacın değerini belirlemek |
Kriterlere göre amacın öncelik değerini bulmak |
Kriterler arasındaki etkileşim ve geri beslemeyi de değerlendirerek alternatifleri değerlendirmek |
ANP (Analytic Network Process - Analitik ağ süreci) analitik hiyerarşi sürecinin bu kısıtlamalarını ortadan kaldıran bir teknik olarak Thomas L. Saaty tarafından geliştirilmiştir. ANP, AHP’nin daha genel bir biçimidir. Karmaşık yapıdaki kriteler arasındaki etkileşim ve geri beslemeyi de değerlendirmeyi olanaklı kılan bir tekniktir. Analitik hiyerarşi sürecinden farklı olarak, analitik ağ sürecinde aynı düzeyde yer alan kriterlerin birbiri ile etkileşimi dikkate alınabilmektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ