İşletmelerde Sosyal Sorumluluk Ve Etik Ara 17. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Liderin rekabet analizi yaparak stratejilerine etik misyonunu ve bakış açısını dahil ettiği stratejik yönetim aşaması hangisidir?
Amaçların belirlenmesi
|
Strateji oluşturulması
|
Stratejilerin geliştirilmesi
|
Strateji uygulaması
|
Stratejilerin denetimi
|
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Davis’e göre “işletme profesyonellerinin sosyal sorumlu olmak için” izlemesi gereken kurallardandır?
İşletmeler minimum standartlara göre üretim yapmalıdır.
|
İşletmeler etik standartları dikkate almalıdır.
|
İşletmeler performans ölçütlerine dikkat etmelidir.
|
İşletmeler sosyal sözleşme ölçütlerine göre davranmalıdır.
|
İşletmeler tüm etkilenenlerin çıkarına hizmet etmelidir.
|
3.Soru
"Sorumluluğun kati yasası"nı ifade eden düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Patricia Werhane |
Laura Nash |
Ronald Duska |
Norman Bowie |
Keith Davis |
Keith Davis’e göre işletmelerin ve liderin sosyal sorumluluğu sosyal güç ve "eğer işletmeler güce sahip olduklarında sadece kurulan ilişkiler işletmelerin aynı zamanda bu alanlarda hareketlerinden dolayı sorumlu tutulmalarını zorunlu kılacağı" görüşüne dayanır. Bu bakış açısı "sorumluluğun kati yasası" olarak da adlandırılmaktadır.
4.Soru
İş ahlakının işletmeler açısından öneminin artması konusunda aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
İşletmelerin çevreye daha fazla duyarlı olması gerekliliği
|
Tüm dünyada insan haklarının önceliği olması ve bu konunun iş ortamına taşınma gerekliliği
|
Çokuluslu işletmelerin farklı kültürlerden insanları çalıştırması sebebiyle faaliyetlerine kısıtlama getirilmesi gerekliliği
|
Etnik köken, cinsiyet, din ve dil gibi konularda ayrımcılık yapılmaması gerekliliği
|
Büyük firmaların küresel bir sosyal sorumluluk ile sınırlandırılması gerekliliği
|
5.Soru
Neyin doğru, iyi ve yükümlülük olduğunu soran düşünce şekli aşağıdakilerden hangisidir?
Tanımlayıcı inceleme |
Normatif düşünme |
Meta-etik düşünme |
Etik |
Ahlak |
- Normatif düşünme şekli neyin doğru, iyi, yükümlülük olduğunu sorar. Dolayısıyla ‘daima doğruyu söyle’, ‘birine zarar vermek her zaman
yanlıştır’, şeklindeki normatif yargılar ileri sürme ve bu yargılar için nedenler göstermeye çalışır. Doğru cevap B seçeneğidir.
6.Soru
Meta-etik ile ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi doğrudur?
Normatif ahlak teorilerindendir. |
Ahlaki olarak neyin doğru neyin yanlış, olduğuna karar vermeyi sağlayacak yükümlülük ilkeleri ve geneş değer yargılarını ortaya koyar. |
Bilimsel değildir. |
Ahlaki prensibin yerinin ne olacağı, bu prensibin kaynağının nereye yerleştirileceği konularında eleştirilmektedir. |
Erdem, sorumluluk, iyi, ödev, yükümlülük gibi temel kavramların anlamlarının analiz edilmesini sağlamaktadır. |
Meta-etik normatif olmayan ahlak teorilerindendir. Normatif ahlak, ahlaki olarak neyin doğru neyin yanlış, olduğuna karar vermeyi sağlayacak yükümlülük ilkeleri ve genel değer yargılarını ortaya koyar. Meta-etik normatif değil bilimseldir. Göreceli teori, ahlaki prensibin yerinin ne olacağı, bu prensibin kaynağının nereye yerleştirileceği konularında eleştirilmektedir. Doğru cevap E'dir.
7.Soru
Kant oldukça orijinal felsefi bir yapı geliştirmiştir. O, felsefi ahlak amacının, ahlaki geçerliliği olan nihai temelleri oluşturmak olduğunu belirtmiştir. Bu nihai temeller, sezgi, vicdan ve faydaya değil; ahlaka dayanmaktadır.Bu bağlamda ahlakın nasıl bir sistem olduğunu ifade eden cümle aşağıdakilerden hangisidir?
Bireyin en fazla yarar göreceği sonuca ulaşmasını sağlayan bir sistemdir.
|
Neyi yapmak gerektiğine dayalı olan bir sistemdir.
|
İyi olan şey niyet değil nesne olabilir mantığıyla hareket eden bir sistemdir.
|
Her bireye yol gösteren ve bu bireylere görevler yükleyen bir sistemdir.
|
Uygun davranılacak olan kuralların evrensel olmasından ziyade yerel olması gerektiğine dikkat çeken bir sistemdir.
|
8.Soru
Theodore Levitt'e göre işletmelerin kaç tane sorumluluğu vardır?
Bir |
İki |
Üç |
Dört |
Beş |
Benzer şekilde Theodore Levitt’e göre işletmelerin sadece iki sorumluluğu vardır: Birincisi asgari seviyede yüz yüze ilişkilerde nezaket kurallarına uyma ve ikincil maddi kazancın yollarını araştırmaktır.
9.Soru
- Etkilenenler yaklaşımı, işletmeyi yasal bir varlık ve bireylerin/grupların işbirliği olarak görür.
- İşletme lideri ve üst düzey yöneticileri, sermayedarların ve işletme sahiplerinin karlarını maksimize etmek için kiralanmışlardır.
- İşletme çeşitli etkilenenlerin (çalışanlar, müşteriler, tedarikçiler, hükümet kurumları) beklentilerini, haklarını ve taleplerini karşılamak zorunda değildir.
- Etkilenenler yaklaşımı, doğru ve yanlışı değerlendiren belli etik prensipleri destekler.
Etkilenenler yaklaşımına göre yukarıda verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız I |
I ve II |
I, II ve III |
III ve IV |
Hepsi |
Bu bakış açısına göre, işletmenin temel yükümlülüğü, işletme sahiplerinin ekonomik beklentilerini karşılamaktır. Ancak hayatta kalmak ve başarılı olmak için iç ve dış etkilenenlerin yasal, sosyal, politik ve çevresel taleplerini cevaplamak zorundadır. İşletmeler, daha sonra etkilenenleriyle olan ilişkilerinde sosyal ve etik açıdan sorumludur. Etkilenenlerin yasal hakları, dürüstlük ve doğruluk gibi etik standartlara yönelik talepleri kadar maliyet ve fayda analizini faydacılığa göre gerçekleştirmek zorundadır. Etkilenenler analizi, doğru ve yanlışı değerlendiren belli bir etik prensibi desteklemez ancak, farklı durumlarda işletmenin ve etkilenenlerinin etik prensiplere uyum sağlamasını sağlar.
10.Soru
Ahlaki prensip ve ilkeler farklı zaman, meka^n ve bölgesel çeşitliliği karşıladığında ahlak alanında rölativizm ha^kim olacak ve her şey rölatif olarak değerlendirilecektir. Böylece birilerinin iyi dediğini, diğerleri beklenmedik şekilde red edecek; birilerinin ödev olarak gördüğünü diğerleri gülünç bulacak ve birilerinin örnek davranış olarak nitelediklerine diğerleri yaptırımla karşılık verecektir. Dolayısıyla evrensel ve herkes için geçerli ahlaki prensip ve normlardan söz edilmeyecektir.
Yukarıda verilen örnek normatif olmayan ahlak teorilerinden hangisi kapsamında değerlendirilebilir?
Ahlaki prensip ve ilkeler farklı zaman, meka^n ve bölgesel çeşitliliği karşıladığında ahlak alanında rölativizm ha^kim olacak ve her şey rölatif olarak değerlendirilecektir. Böylece birilerinin iyi dediğini, diğerleri beklenmedik şekilde red edecek; birilerinin ödev olarak gördüğünü diğerleri gülünç bulacak ve birilerinin örnek davranış olarak nitelediklerine diğerleri yaptırımla karşılık verecektir. Dolayısıyla evrensel ve herkes için geçerli ahlaki prensip ve normlardan söz edilmeyecektir.
Yukarıda verilen örnek normatif olmayan ahlak teorilerinden hangisi kapsamında değerlendirilebilir?
Tanımlayıcı ahlak |
Göreceli ahlak |
Meta ahlak |
Sezgicilik |
İdrakçilik |
Objektif değer teorisini kabul etmeyen göreceliliğe göre, ahlaki değerler insan zihninin ürünüdür, dolayısıyla farklı zaman, meka^n ve toplumlarda değişmeyen ve kişilere sorumluluk yükleyen ahlaki değerlerden söz edilemez. Ahlaki prensip ve ilkeler farklı zaman, meka^n ve bölgesel çeşitliliği karşıladığında ahlak alanında rölativizm ha^kim olacak ve her şey rölatif olarak değerlendirilecektir. Böylece birilerinin iyi dediğini, diğerleri beklenmedik şekilde red edecek; birilerinin ödev olarak gördüğünü diğerleri gülünç bulacak ve birilerinin örnek davranış olarak nitelediklerine diğerleri yaptırımla karşılık verecektir. Dolayısıyla evrensel ve herkes için geçerli ahlaki prensip ve normlardan söz edilmeyecektir.
11.Soru
İşletme çevresindeki okula gitmekte zorlanan çocuklara okul masraflarını karşılama desteği veren bir şirket aşağıdaki sorumluluklardan hangisini yerine getirmiş olur?
Gönüllü sorumluluk
|
Ticari sorumluluk
|
Ahlaki sorumluluk
|
Ekonomik sorumluluk
|
Yasal sorumluluk
|
12.Soru
Aşağıdaki işletme stratejilerden hangisi en geniş düzeyde stratejileri içermektedir?
Fonksiyonel strateji |
Yatırım stratejisi |
Firma stratejisi |
İşletme stratejisi |
Yönetim stratejisi |
İşletmeler, stratejileri en az dört düzeyde belirler: Yatırım, firma, işletme ve fonksiyonel. Yatırım stratejisi, en geniş düzeydir. İşletmenin toplumdaki rolünü, işletmenin gelecekte paydaşlar tarafından nasıl algılanacağını tanımlar, işletmenin prensiplerini ve değerlerini ortaya koyar ve işletmenin varlık sebebini gösterir. Firma stratejisi, işletmenin amaçlarını, hedeflerini, politika ve planlarının odaklandığı iş alanlarını belirler. İşletme stratejisi, firma stratejisindeki ayrıntılandırılmış amaç ve hedefleri, özel işletme faaliyetleri için dönüştürür. Fonksiyonel strateji, işletme stratejisini, pazarlama, ar-ge, üretim, satış ve diğer fonksiyonel alanlara göre ayrıntılandırır. Doğru yanıt B’dir.
13.Soru
I. İşletmenin kaynaklara sahip olması
II. İşletmenin esas amacını aksatması
III. İşletmelerin sosyal yeteneklere sahip olmaması
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri işletmelerin sosyal sorumluluklarıyla ilgili aleyhte olan görüşlerdendir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
Lehteki görüşlere karşılık, işletmelerin sosyal sorumluluklarıyla ilgili aleyhte olan görüşler de mevcuttur. Sosyal sorumluluğun aleyhindeki görüşleri aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:
- Kârın maksimizasyonu asıldır.
- Sosyal sorumluluk işletme için maliyet etkenidir.
- Sosyal sorumluluk faaliyetlerinin bedelini toplum ödemelidir.
- İşletmeler sosyal yeteneklere sahip değildir
- İşletmenin esas amacını aksatır.
- Sosyal sorunlardan işletmeler sorumlu değildir.
Buna göre verilen ifadelerden II ve III işletmelerin sosyal sorumluluklarıyla ilgili aleyhte olan görüşlerdendir. İfade I ise işletmelerin sosyal sorumluluklarıyla ilgili lehte olan görüşlerdendir. Doğru cevap E’dir.
14.Soru
I. Akıllı olması II. Özgür iradesini kullanabilmesi III. Yazılı yetkiye sahip olma Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri bir bireyin sorumluluk üstlenebilmesi ya da sorumlu tutulmasının koşullarındandır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
Bir bireyin sorumluluk üstlenebilmesi ya da sorumlu tutulmasının üç önemli koşulu; akıllı olması ve aklını kullanma yetisine sahip olması, özgür iradesini kullanabilmesi ile yetki sahibi, yani ehliyetli olmasıdır. Buna göre I ve II bir bireyin sorumluluk üstlenebilmesi ya da sorumlu tutulmasının koşullarındandır. Yetki sahibi olma ise, bireyin herhangi bir konuda ehil olması yanında, kendisine bulunduğu topluluk ya da kurum içindeki rolü, statüsü ve konumu gereği verilmiş yazılı olan ya da olmayan bir güç olarak tanımlanabilir. Sorumluluk açısından yetki sahibi olmak demek, mutlaka yazılı yetkiye sahip olmak anlamına gelmez, söz konusu durumla ilgili ehliyetli olmak, yani yetenekli olmak yeterlidir. Buna göre ifade III bireyin sorumluluk üstlenebilmesi ya da sorumlu tutulmasının koşullarından değildir. Doğru cevap C’dir.
15.Soru
- Dengeleyici adalet
- Cezalandırıcı adalet
- Dağıtıcı adalet
- Geçmiş haksızlıkların telafi edilmesini ya da çekilen sıkıntıların bertaraf edilmesini ifade etmektedir.
- Yasalara uymayanların ya da suçluların cezalandırılmalarını kapsamaktadır.
- Sosyal yarar ve yükümlülüklerin uygun biçimde dağıtımını içermektedir.
Yukarıda yer alan adalet görüşleri ve tanımları arasındaki doğru eşleştirme aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Yukarıda yer alan adalet görüşleri ve tanımları arasındaki doğru eşleştirme aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
I-a, II-b, III-c |
I-b, II-a, III-c |
I-c, II-a, III-b |
I-a, II-c, III-b |
I-b, II-c, III-a |
Adalet görüşünün değişik türleri vardır. “Dengeleyici adalet” (Conpensatory Justice), geçmiş haksızlıkların telafi edilmesini ya da çekilen sıkıntıların bertaraf edilmesini ifade etmektedir. “Cezalandırıcı adalet” (retributive justice), yasalara uymayanların ya da suçluların cezalandırılmalarını kapsamaktadır. “Usule ilişkin adalet” procedural justice), karar süreçlerine, uygulamalara veya anlaşmalara ilişkin doğrulara işaret eden adalet görüşünü açıklamaktadır. “Dağıtıcı adalet” (distributive justice) ise, sosyal yarar ve yükümlülüklerin uygun biçimde dağıtımını içermektedir.
16.Soru
Kant’a göre “bir davranışın ahlaki olması için bazı prensiplere sahip olması gerekir”. Bunlardan bazıları “Başka varlıklara saygı duyulması” ve “Evrenselleştirilebilirlik”tir. Bunlar dışında, Kant tarafından ifade edilen bir prensip aşağıdakilerden hangisidir?
Başkalarını araç olarak kullanmamak
|
Kendi yeteneklerini başkaları yararına geliştirmek
|
Bir davranışın genel geçer olması
|
Başkalarının seçimlerine saygı duyulması
|
Tersine çevrilebilir bir davranış olması
|
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi zayıf örgüt kültürünün özelliklerinden değildir?
Kısa dönemli odaklanma
|
İçine batmış alt kültürler
|
Parçalanma ve tutarsızlık
|
Hızlı değişim
|
Duygusal patlamalar
|
18.Soru
Akın Bey, bir ilkokulda öğretmenlik olarak görev yapmaktadır. Bir gün sınıfta bir öğrenciye haksız yere bağırmıştır. Akşam eve geldiğinde konuyu enine boyuna düşünmüş ve öğrenciye karşı haksızlık ettiğinin farkına vararak derin bir üzüntü duymuştur. Bu durum aşağıda verilenlerden hangisini örneklendirmektedir?
İç sorumluluk |
Toplumsal sorumluluk |
Kültürel sorumluluk |
Dış sorumluluk |
İleriye dönük sorumluluk |
İç sorumluluk, kişinin vicdanına karşı sorumluluğudur. Kişinin kendiyle baş başa kaldığında, vicdan muhasebesi yapması, vicdanının onu rahatlatması ya da rahatsız etmesi iç sorumluluğun çalıştığının göstergesi olarak kabul edilebilir. Elbette daha önce de söz edildiği üzere, vicdan soyut olduğundan, iç sorumluluğa ilişkin gösterge dışarıdan fark edilemez. Olsa olsa kişinin zaman zaman öz eleştiri yapmasıyla ya da bazı tutumlarıyla anlaşılabilir ve hissedilebilir. Soru kökünde verilen durum, iç sorumluluğu örneklendirmektedir. Doğru yanıt A'dır.
19.Soru
Aristo için insanı özgür bir varlık kılan eylem tarzı veya işlev hangisidir ?
Ego |
Haz |
Doğruluk |
Adalet |
Erdem |
Aristo için insanı özgür bir varlık kılan eylem tarzı veya işlev erdemdir. Cevap E'dir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işletmelerin ikincil sorumluluklarındandır?
Devlete vergi ödenmesi |
Mal ya da hizmet üretimi |
Mal ve hizmet üretiminde ekonomiklik |
Çalışanların haklarının gözetilmesi |
Müşterilerin ihtiyaç ve isteklerine uygunluk |
Mal ya da hizmet üretimi, bunların üretiminde ekonomiklik, çalışanların haklarının
gözetilmesi, müşterilerin ihtiyaç ve isteklerine uygunluk birincil sorumluluklar
iken devlete vergi ödenmesi konusunda kayıt sorumluluğu gibi sorumluluklar ise ikincil derecedeki sorumluluklar şeklinde değerlendirilebilir. Doğru cevap A seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ