Karar Destek Sistemleri Ara 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Karar değişkenlerinin negatif değer almaması için çözücüye hangi komutun verilmesi gereklidir?
Çöz- Negatif |
Kısıtlanmamış Değişkenleri Pozitif Yap |
=Sonuç-Pozitif |
Basit LP |
Değişkenleri negatif yap |
Negatif değere sahip üretim miktarının bir anlamı olmadığından, Çözücü’ye değişken hücrelerin negatif değer almaması gerektiğini bilgisi verilmelidir. Bunun için Kısıtlanmamış Değişkenleri Pozitif Yap kutucuğunu işaretlenmelidir. Doğru cevap B'dir.
2.Soru
Yukarıda yer alan model aşağıdaki problem modeli çeşitlerinden hangisine örnektir?
Çok amaçlı karar modeli |
Yapılandırılmamış karar modeli |
Yarı yapılandırılmış problem modeli |
Çözüm odaklı fonksiyon modeli |
Ölçütsüz programlama |
Problemin karar değişkeni xi : i. bobin eni stokta bulundurulacaksa 1, bulundurulmayacaksa 0 değerini alacaktır. Yukarıda verilen probleme ait çok amaçlı karar modelidir.
3.Soru
İşlemtablosunda modelleme sürecinde en fazla çaba ve zaman gerektiren aşama aşağıdakilerden hangisidir?
Eniyi değeri bulma aşaması |
Model geliştirme aşaması |
Amaç fonksyonu belirleme aşaması |
Karar değişkenlerini belirleme aşaması |
Kısıtları belirleme aşaması |
Eniyleme problemlerinin işlem tablosunda eniyi değer araştırılırken temel olarak izlenen iki adım vardır. Birinci adım, model geliştirme aşaması olarak adlandırılmaktadır. Bu asamada, amaç fonksyonunun ne olacağına, karar değiskenlernn ve kullanılması gereken kısıtların neler olacağına ve bunların birbirleriyle nasıl uyum içerisinde olacağına karar verilir. Doğru cevap B'dir.
4.Soru
".....................aynı dönem içerisinde hem işçi almayı hem de işçi çıkarmayı, her ikisinin de ayrı bir maliyeti olduğu için engelleyecektir. Bir dönem içerisinde ya işe işçi alınacak ya da işten işçi çıkarılacaktır."
Yukarıda yer alan boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelirse doğru bir ifade olur?
İki değişkenli model |
Karar değişkeni modeli |
ÇözücüTablo modeli |
Doğrusal programlama modeli |
Eniyilemek modeli |
Doğrusal programlama modeli, aynı dönem içerisinde hem işçi almayı hem de işçi çıkarmayı, her ikisinin de ayrı bir maliyeti olduğu için engelleyecektir. Bir dönem içerisinde ya işe işçi alınacak ya da işten işçi çıkarılacaktır.
5.Soru
".............. sistematik bir şekilde, amaç fonksiyonu hücresinde yer alan değeri eniyilemek için değişken hücrelerdeki değerleri değiştirir. Bu hücrenin, doğrudan veya dolaylı bir şekilde formüller aracılığıyla değişken hücrelerle arasında bağlantı olması gerekir."
Yukarıda yer alan boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelir?
Girdiler |
Değişken hücreler |
Çözücü (Solver) |
Kısıtlar |
TOPLA.ÇARPIM fonksiyonu |
Amaç fonksiyonu hücresi: Çözücü (Solver) sistematik bir şekilde, amaç fonksiyonu hücresinde yer alan değeri eniyilemek için değişken hücrelerdeki değerleri değiştirir. Bu hücrenin, doğrudan veya dolaylı bir şekilde formüller aracılığıyla değişken hücrelerle arasında bağlantı olması gerekir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Öklid uzak bağlantısının kullanıldığı TOPSIS basamağıdır?
Standart karar matrisinin oluşturulması |
Ayırma ölçüsünün hesaplanması |
Ağırlıklandırılmış standart karar matrisinin oluşturulması |
İdeal çözüme olan göreli yakınlığın hesaplanması |
İdeal ve eksi-ideal çözümlerin belirlenmesi |
Ayırma ölçüsünün hesaplanması: Bu adımda alternatifler arasındaki ayrım
ölçüsü için Öklid uzak bağıntısı kullanılır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çok amaçlı karar problemlerine bir örnektir?
Araba satın alırken fiyatı, yakıt özellikleri ve motor gücünün dikkate alınması |
Hangi kafede oturacağına karar verirken konum, dizayn ve fiyat ücretlendirmesinin incelenmesi |
Müşteri talebine cevap verebilmek amacıyla çok sayıda ve çeşitli mobilyayı magazada düşük maliyetle bulundurma isteği |
Tatil planı yaparken sadece otelin konumuna değil hizmet kalitesi ve ücret tarifesini de gözden geçirme |
Üniversite tercihinde bulunurken devlet üniversitesi olup batı bölgelerinde yer alan köklü üniversite arayışında olma |
Çok ölçütlü karar probleminde, sınırlı sayıda seçenek arasından en uygununun belirlenmesine çalışılmaktadır ve en uygun seçeneği belirlemekte kullanılacak ölçüt sayısı birden fazladır. Çok amaçlı problem ise; birden fazla sayıda ve birbiriyle çelişen amaç fonksiyonlarına sahip bir karar problemidir. Bu bağlamda hem çok sayıda ve çeşitli mobilya talep edip hem de maliyeti düşük tutma isteği çelişen iki amacı ortaya koymaktadır. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.
8.Soru
Bir matematiksel modelin LINGO formatında açık olarak yazımında MIN’in anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
Kısıt |
Fonksiyonlar |
Amaç fonksiyonu |
Değişken isimleri |
Parametreler |
Herhangi bir matematiksel modelin LINGO formatında açık olarak yazımı basit olarak aşağıdaki şekildedir:
MIN( veya MAX) = amaç fonksiyonu;
Kısıt 1 ;
Kısıt 2 ; ..
Kısıt n ;
END
Doğru yanıt C’dir.
9.Soru
Bir modeldeki karar değişkenleri ve karar değişkenleri ile parametreler arasındaki ilişkiyi gösteren ifadeye ne ad verilir?
Karar değişkeni |
Kısıt |
Amaç fonksiyonu |
Çözücü |
Duyarlılık analizi |
Kısıt, bir modeldeki karar değişkenleri ve karar değişkenleri ile parametreler arasındaki ilişkiyi gösteren ifadedir. Örneğin, kullanılabilir işgücü saati kısıtı.
10.Soru
Aşağıda yer alan Excel özelliklerinden hangisi hem veri yönetimi hem de model yönetimi tarafından kullanılmaya diğerlerinden daha uygundur?
Birleşik Giriş Kutusu veya Karma Kutu (ComboBox) |
Konuşma (Speech/Speak) özellikleri |
Grafikler (Charts) |
Komut düğmesi (Command Button) |
Çözücü (Solver) eklentisi |
Grafikler (Charts): Grafikler verilerin görsel bir sunumu olup, büyük miktardaki verilerin özetlenmesinde kullanılan en önemli araçlar arasındadır. Verilerin gösteriminde uygun grafik türleri kullanılarak, veriler arasındaki ilişkilerin daha iyi anlaşılması ve yorumlanması sağlanabilmektedir. Excel; Ekle sekmesi altında bulunan Grafikler grubundaki araçlarla, çalışma sayfalarında bulunan verileri ifade edebilecek farklı türlerdeki grafiklerin oluşturulmasına imkân sağlamaktadır. Grafikler, verilerin bir sunumu olması sebebi ile bir yönüyle veri yönetiminin, verilerin görsel bir modeli olması sebebi ile de model yönetiminin ortak kullanımına açık Excel özelliklerinden biridir.
11.Soru
I. Problemin tanımlanması
II. Modelleme
III. Seçim
IV. Onaylama
V. Uygulama
Yukarıdakilerden hangileri yönetsel karar problemi süreçleri içerisinde yer alır?
Yalnız I |
I ve II |
I, II ve III |
I, II, III ve IV |
I, II, III ve V |
Yönetsel karar problemi süreci; problemin tanımlanması, modellenmesi, seçim ve uygulama olmak üzere dört aşamada incelenebilir.
12.Soru
Pareto-eniyi çözümler kümesi hakkında bılgi sunmak isteyen bir araştırmacının aşağıdaki ifadelerden hangisini kullanması uygun olmaz?
Çok amaçlı programlamada genellikle birden çok Pareto-Eniyi çözüm söz konusudur. |
Amaçlardan ilki en küçükleme ikincisi enbüyükleme olduğunda grafiğin sağ üst kısmına bakılır. |
Çok ölçütlü karar problemleri için Pareto-Eniyi tanımı ilk olarak 1906 yılında kullanılmıştır. |
Grafikte ilgili ölçüt vektörünün üzerine konisi konulduğunda konı içinde başka bir vektör yoksa bu vektör diğerlerine baskındır. |
Ekonomik olarak eniyi nokta, diğerlerinin tatmin düzeyini bozmadan çok az da olsa artırmanın mümkün olmadığı noktadır. |
Çok ölçütlü karar problemleri için Pareto-Eniyi tanımı ilk olarak 1906 yılında Pareto tarafından izleyen şekilde verilmiştir. “Topluluktaki bireylerin tamamı dikkate alındığında, ekonomik olarak eniyi nokta, topluluktaki her hangi bir bireyin tatmin düzeyini, diğerlerinin tatmin düzeyini bozmadan çok az da olsa artırmanın mümkün olmadığı noktadır.” Çok amaçlı programlamada genellikle birden çok Pareto-Eniyi çözüm söz konusudur. Grafikte ilgili ölçüt vektörünün üzerine konisi konulduğunda konı içinde başka bir vektör yoksa bu vektör diğerlerine baskındır. Bununla birlikte Amaçlardan ilki en küçükleme ikincisi enbüyükleme olduğunda grafiğin sağ üst kısmına değil sol üst kısmına bakılır. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.
13.Soru
Bankada gişe işlemlerinde memur olarak görev yapan bir işgörenin yüklü miktarda döviz almak isteyen bir müşterisine yardım aşamasında şube müdürüyle görüşmeyi tercih etmesi bu kişinin problemiyle ilgili aşağıdaki durumlardan hangisinin yaşandığını gösterir?
Yapılandırılmış bir problemleme sahiptir |
Otomatik karar sistemleri devreye girmiştir |
Yapılandırılmamış bir problemle |
Karar otomasyon sistemleri aktifleşmiştir |
Yarı yapılandırılmış bir problemle müdahale edilmesi gerekmektedir. |
Kısmen-yapılandırılmış problemler, karar vericinin yargısına gereksinim duyulan kararlardır. Karar verici, probleme ilişkin birçok bilgiye erişilebilir, betimsel ve kestirimci analitikten yararlanabilir ve karar analitiği uygulayabilir. Tüm bu çalışmalar problemin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olmakla beraber, problemin çözüme kavuşturulması ancak bir veya bir grup karar vericinin değerlendirmesiyle sonuçlanır. Soru örneğinde de bahsi geçen vezne görevlisi karşılaştığı problemin niteliği nedeniyle şube müdürünün değerlendirmesiyle karar vermeyi tercih etmiştir. Dolayısıyla doğru cevap D’dir.
14.Soru
Seçeneklerden hangisi seçenekler arasından birinin bilinçli ve akılcı olarak seçilme sürecini ifade eden tanımdır?
Bilinçli karar verme |
Akılcı karar verme |
Stratejik karar verme |
Karar verme |
Yönetsel karar verme |
Yönetsel karar verme, seçenekler arasından birinin bilinçli ve akılcı olarak seçilmesidir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sınırlı sayıda seçenek arasından en uygununun belirlenmesine çalışıldığı ve en uygun seçeneği belirlemekte kullanılacak ölçüt sayısının birden fazla olduğu problem türüdür?
Yapılandırılmamış problem |
Çok ölçütlü karar problemi |
Çok bilinmeyenli problem |
Yarı yapılandırılmış problem |
Çok amaçlı problem |
Çok ölçütlü karar probleminde, sınırlı sayıda seçenek arasından en uygununun belirlenmesine çalışılmaktadır ve en uygun seçeneği belirlemekte kullanılacak ölçüt sayısı birden fazladır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işlem tablosunda çözülen doğrusal programlama problemlerinin bileşenlerinden biri değildir?
Kısıtlar |
Stok maliyeti |
Amaç fonksiyonu hücresi |
Değişken hücreler |
Girdiler |
İşlemtablosunda çözülen doğrusal programlama modellerinin genel olarak bileşenleri: Girdiler, değişken hücreler, amaç fonksiyonu hücresi ve kısıtlardır. Stok maliyeti maliyet bileşenlerinden biridir. Doğru cevap B'dir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kararın doğru verilmesine katkı sağlayan ve karar verme sürecinin aşamalarında izlenmesi gereken özelliklerden değildir?
Dikkat |
Titizlik |
Nesnellik |
Rasyonellik |
Hayalperestlik |
Karar verme sürecinin aşamalarının izlenmesinde gösterilen dikkat, titizlik ve nesnellik bir kararın doğru verildiğini gösterir. Sonuçta bir başarısızlık olması kararın yanlış bir seçim yapıldığı anlamına gelmeyebilir; çünkü bir karar kontrol edilebilen ve edilemeyen bileşenlerden oluşur. Örneğin, milyonda bir kazanma sansınızın olduğu bir piyango biletinden 1 tl verip bir adet almanız rasyonel bir karar değildir. Çünkü beklenen kazanç sıfıra yakındır. Aldığınız piyango biletine ikramiye vurması, “bilet alma” kararınızı doğrulamaz. Dolayısıyla doğru cevap E’dir.
18.Soru
Grup çalışmaları için gerekli işbirliği ve iletişim teknolojilerini sunan sistemlere ne ad verilir?
Belge-yönelimli KDS |
Veri-yönelimli KDS |
Model-yönelimli KDS |
İletişim-yönelimli ve grup KDS |
Yöntembilgisi-yönelimli KDS |
Grup çalışmaları için gerekli işbirliği ve iletişim teknolojilerini sunan sistemlere iletişim yönelimli ve grup KDS denir. Bu nedenle doğru cevap D seçeneğidir.
19.Soru
Toplantılar, ürün tasarımı amaçlı işbirlikleri, tedarik zinciri yönetimi, yöntembilgisi yönetimi uygulamaları gibi kurumsal dayanışmayı destekleyen karar destek sistemi sınıfı hangisidir?
Veri-yönelimli KDS |
Belge-yönelimli KDS |
Model-yönelimli KDS |
İletişim-yönelimli ve grup KDS |
Yöntembilgisi-yönelimli KDS, Veri Madenciliği ve Uzman Sistemler |
İletişim-yönelimli ve grup KDS: Grup çalışmaları için gerekli işbirliği ve iletişim teknolojilerini sunan sistemlerdir. Toplantılar, ürün tasarımı amaçlı işbirlikleri, tedarik zinciri yönetimi, yöntembilgisi yönetimi uygulamaları gibi kurumsal dayanışmayı destekleyen KDS’ler bu gruba girerler.
20.Soru
“Topluluktaki bireylerin tamamı dikkate alındığında, ekonomik olarak eniyi nokta, topluluktaki her hangi bir bireyin tatmin düzeyini, diğerlerinin tatmin düzeyini bozmadan çok az da olsa artırmanın mümkün olmadığı noktadır.” yukarıda yer alan ifade aşağıdaki kavramlardan hangisini tanımlar?
İdeal çözüm |
TOPSIS |
Pareto-Eniyi |
Ağırlıklı hedef programlama |
Öncelikli hedef programlama |
Çok ölçütlü karar problemleri için Pareto-Eniyi tanımı ilk olarak 1906 yılında Pareto tarafından izleyen şekilde verilmiştir. “Topluluktaki bireylerin tamamı dikkate alındığında, ekonomik olarak eniyi nokta, topluluktaki her hangi bir bireyin tatmin düzeyini, diğerlerinin tatmin düzeyini bozmadan çok az da olsa artırmanın mümkün olmadığı noktadır.”
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ