Karar Destek Sistemleri Final 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kurumsal yöntem bilgisinin elektronik metin belgeleri şeklinde anlamlı belgelerin saklandığı ve erişildiği bir ortamı ifade eden kavram hangisidir?
Veri |
Dosyalama |
Yöntembilgisi dolabı |
Kataloglama |
Bilgisayar Kaydı |
Yöntembilgisi dolabı, kurumsal yöntembilgisinin elektronik metin belgeleri şeklinde biriktirilmesidir. Yönergeler ve yazışmaların bazıları yöntembilgisi dolabında saklanmalıdır.
2.Soru
Seçilen belirli bir aralıktaki ögeleri arayıp bulma fonksiyonlarından satır temelinde çalışan formül seçeneklerden hangisidir?
=YATAYARA |
=DÜŞEYARA |
=SAYI_ÜRET |
=TAMSAYIARA |
=ARA |
Seçilen aralığı Düşey_Ara_Tablo olarak adlandırılmış ve DÜŞEYARA fonksiyonu kullanılmıştır. Bu tablonun D sütununda birikimli olasılık değerleri ve E sütununda olası talep değerleri yer almaktadır. Gerçekte D sütunundaki birikimli olasılık değerlerinin amacı, DÜŞEYARA fonksiyonunun kullanımına imkân vermektir.
3.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi sınıflandırma algoritmalarından biri değildir?
Kaba küme yaklaşımı |
Risk sınıflandırması |
Genetik algoritmalar |
İstatistiksel analiz |
Karar ağacı algoritması |
Sınıflandırma algoritması ve yaklaşımlarından bazıları şunlardır:
i. Karar ağacı algoritmaları
ii. İstatistiksel analiz
iii. Yapay sinir ağları
v. Bayes sınıflandırıcılar
vi. Genetik algoritmalar
vii. Kaba küme yaklaşımı
Doğru cevap B'dir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi karar vericilere yönelik doğru bir ifadedir?
Karar vericiler, küreselleşmeye bağlı olarak tüm ülkeler ile rekabet içerisindedir |
Geleceğe dönük planlama ve planların uygulamaya geçmesi sürecinde |
Farklı senaryolar ile detaylı bir şekilde analiz etmek için işlemtablolarını kullanmaktan kaçınırlar |
Yapılan öngörüler ve farklı senaryoların analizi ile gelecek için doğru karar verme yükümlülüğünü paylaşabilirler |
Senaryo analizi ve benzetimin sunacağı çözümler yöneticiler için sınırlı katkı sunabilmektedir |
Karar vericiler, küreselleşmeye bağlı olarak örneğin aynı ürünü üreten bir ürün bazında tüm ülkeler ile rekabet içerisindedir. Karar verici, geleceğe dönük planlama ve planların uygulamaya geçmesi sürecinde elindeki verileri kullanarak, vereceği sipariş ve buna bağlı yatırımları farklı senaryolar ile detaylı bir şekilde analiz etmek için işlemtablolarının sahip olduğu benzetim araçlarını kullanabilir. Karar verici, yapılan öngörüler ve farklı senaryoların analizi ile gelecek için doğru kararlar vererek, işletmenin işlevlerini sürdürebilmesini sağlayabilir. Özellikle karara ilişkin bazı parametrelerinin ancak olasılık dağılımları ile modellenebildiği problemlerde senaryo analizi ve benzetimin sunacağı çözümler yöneticiler için önemli bir yere sahiptirler.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi girdideki bir değişimin çıktılardaki değerleri nasıl değiştirdiğini belirlemektedir?
Aşağıdakilerden hangisi girdideki bir değişimin çıktılardaki değerleri nasıl değiştirdiğini belirlemektedir?
Tek yönlü veri tablosu |
Çift yönlü veri tablosu |
Değerlendirme |
Betimleme |
İşleme |
İki tip veri tablosu vardır: tek–yönlü veri tablosu ve iki–yönlü veri tablosu. Tek–yön- lü veri tablosu, girdideki bir değişimin çıktılardaki değerleri nasıl değiştirdiğini belirle- mektedir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi optimizasyon-yönelimli karar destek sistemlerine gereksinim olduğunun en önemli göstergeleri arasında değildir?
Alternatif değişken sayısı |
Karar değişkeni |
Alternatif çözüm |
Amaç sayısı |
Yapısal veya parametrik belirsizlikler |
Alternatif değişken sayısı
7.Soru
1. Problemleri sistemli bir şekilde çözme,
2. Problem çözmede yaratıcı olmak,
3. Geçmiş deneyimlerinden öğrenme,
4. Diğer işletmelerin eniyi uygulamalarından yararlanma,
5. Bilgilerin kurumsal zeminde aktarılmasını hızlı ve etkin bir şekilde gerçekleştirme.
Yukarıda verilen koşulların gözlemlenmesine göre varlığından söz edilebilecek kavram seçeneklerden hangisidir?
Kurumsal yapı |
Kurumsal gelişme |
Açık kurum |
Kapalı kurum |
Kurumsal bellek |
Bir işletme içindeki çalışanların görüşlerini paylaşmaları, öğretmeleri ve diğerlerinden öğrenmeleri ile yöntembilgisinin kurumsal yayılımı sağlanabilir. Bir kurumun geçmiş
deneyimlerinden yararlanabilme yeteneği var ise ancak o zaman öğrenen bir kurumun
varlığından söz edebiliriz. Bir kurumun öğrenen bir kurum olup olmadığını anlamanın
yolu aşağıdaki koşulların gözlenmesidir.
1. Problemleri sistemli bir şekilde çözme,
2. Problem çözmede yaratıcı olmak,
3. Geçmiş deneyimlerinden öğrenme,
4. Diğer işletmelerin eniyi uygulamalarından yararlanma,
5. Bilgilerin kurumsal zeminde aktarılmasını hızlı ve etkin bir şekilde gerçekleştirme.
8.Soru
Yaygın olarak sorgulayan ve istatistiksel analizlerle ele alınabilen, hangi veri setlerinin hangi yöntemlerle işleneceğinin belli olduğu veri madenciliği problemlerine ne ad verilmektedir?
Yarı-yapılandırılmış veri madenciliği |
Sınıflandırma |
Yapılandırılmış veri madenciliği |
Veri madenciliğinde karar analizi |
Yapılandırılmamış veri madenciliği |
Yapılandırılmış veri madenciliği: Yaygın olarak sorgular ve istatistiksel analizlerle
ele alınabilen veri madenciliği problemleridir. Hangi veri setlerinin hangi yöntemlerle işleneceği bellidir. Doğru cevap C'dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hiçbir belirsizlik içermeyen problemlere verilen isimdir?
Stokastik problemler |
Deterministik problemler |
Bulanık problemler |
Yapılandırılmış problem |
Yarı yapılandırılmış problem |
Hiçbir belirsizlik içermeyen problemler belirgin (deterministik) problemler olarak tanımlanmaktadır.
10.Soru
I. Veri erişimin işletme içi bileşeni bilgi süperotobanı da denen İnternet’tir
II. Nesnelerin İnterneti yalnızca verilere değil karmaşık durum ve yöntem bilgilerine erişime olanak tanır.
III. Analitik 3.0 işletmenin teknik, taktik ve stratejik kararlarının tümünde veri analizlerinden faydalanmayı zorunlu kılar
Yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
Yalnız I |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Veri erişiminin işletme içi ve dışı iki önemli bileşeni vardır. İşletme içindeki bileşen, veri ambarı (data warehouse) ve marketi (data mart) altyapısının ve anlayışının varlığıdır. İşletme dışındaki bileşen ise 1990’ların başında dönemin başkan yardımcısı Al Gore’un bilgi süper-otobanı (information superhighway bazen infobahn) olarak adlandırdığı, bugün beklentilerin çok ötesinde gelişme göstermiş olan İnternet’tir.
11.Soru
Seçeneklerden hangisi işletme analitiğinin en güçlü düzeyi olan karar analitiğinin taşıdığı bir anlam değildir?
Rekabet gücü |
Deterministik arama |
Karar problemlerinin karmaşıklığı |
Kestirimci analitik |
Betimsel analitik |
Karar analitiği, işletme analitiğinin en üst basamağında yer alır. Bunun üç yönlü anlamı vardır.
1. Rekabet gücüne katkısı: Bunlardan ilki yarattığı rekabet avantajı açısından ürettiği bilgilerin diğer analizlerden daha etkili olmasıdır. Bir kararın farklı senaryolara göre sonucunun hangi koşullar altında eniyi çözüme göre nerede konumlandığını görmek, modele yansıtılamayan diğer faktörler yönüyle de değerlendirme yapabilmek, karar kalitesi ve işletmecilik yeteneğine son derece olumlu yansımaktadır.
2. Karar problemlerinin karmaşıklığı: Karar analitiğinin en üst basamakta yer almasının bir diğer anlamı aslında bu tür analizlerin karmaşıklığıyla da yakından ilgilidir. Otomasyona uygun olmayan, karar vericinin yakın etkileşimini gerektiren analizler bu düzeyde yoğunlaşmıştır. Çözümlenmesi güç bazen imkânsız problemlerin sezgiler veya sezgisel yöntemlerle ele alınmasını da gerektiren problemler karar analitiğinin konusunu oluşturmaktadır.
3. Betimsel ve kestirimci analitiğin katkıları: Karar analitiğinin matematiksel ve benzetim modelleri, sezgisel yöntemler ve algoritmaları ancak kullandıkları veri, bilgi ve parametrelerin hassasiyeti, doğruluğu ve tamlığı oranında etkili olabilir. Betimsel analitik, işletme veritabanlarından yararlanarak söz konusu veri, bilgi ve parametreleri tedarik etmektedir. Bazı modeller ise tahmin ve kestirim değerlerinden yararlanmaktadır. Kestirimci analitik bu noktada karar analitiğinin gereksinim duyduğu parametrelere ilişkin kestirim değerlerini (beklenen talep, olasılık dağılımı vb.) sunarak sürece katkı sağlar. Karar analitiğinin başarısı betimsel ve kestirimci analitikte gelinen düzeyle yakından ilgilidir.
12.Soru
Yukarıda bir beyaz eşya mağazasının televizyon satışı konusunda girdi ve çıktıları gösterir hesaplama listesi verilmiştir. Bu bilgilerle bağlantılı olarak hazırlanan aşağıdaki veri tablosunu tanımlayan açıklama hangi şıkta doğru verilmiştir?
Birim maliyeti ve toplam kârı karşılaştıran çift yönlü veri tablosu |
Birim maliyeti ve toplam kârı karşılaştıran tek yönlü veri tablosu |
Kar oranını ve toplam kârı karşılaştıran çift yönlü veri tablosu |
Aylık satış sayısını ve toplam kârı karşılaştıran çift yönlü veri tablosu |
Aylık satış sayısını ve toplam kârı karşılaştıran tek yönlü veri tablosu |
Birim maliyeti ve toplam kârı karşılaştıran tek yönlü veri tablosu
13.Soru
Aynı girdi değerleri ve başlangıç koşulları ile her zaman aynı çözümü döndüren arama yöntemleri ve algoritmalar için kullanılan kavram seçeneklerden hangisidir?
Sezgisel Yöntemler (Heuristics) |
Deterministik Arama |
Yerel ve Bütünsel Eniyi (Optimum) |
Kısmi Sayımlama |
Tam Sayımlama |
Deterministik Arama: Aynı girdi değerleri ve başlangıç koşulları ile her zaman aynı çözümü döndüren arama yöntemleri ve algoritmalar için kullanılır.
14.Soru
I. Görselleştirme araçlarından yararlanmaları
II. Çözücü (Solver) eklentisi ile uyumlu olmaları
III. Farklı veri kaynaklarından gelen bilgilerden yararlanabilmeleri
IV. Paneldeki bilgilerin ayrıntılarına inebilmeyi (drilldown) desteklemeleri
V. Kullanımının uzmanlık gerektirmesi
Yukarıdaki özelliklerden hangisi performans gösterge panellerinin taşıdığı özellikler arasında yer alır?
Yalnız I |
I ve II |
I, II ve III |
I, III ve IV |
II, III ve IV |
Gösterge panelleri; kurumların yönetim ve denetim niteliği taşıyan önemli bilgilerini, öncelikle anahtar performans göstergelerini, tek bir ekran üzerinde görüntüleyen, bir bakışta anlaşılabilirliği olan, gerektiğinde ayrıntıların da görüntülenmesini destekleyen ve göze hitap eden ekran sunumlarıdır. Hedef yönetimleri ve ait oldukları sektörler farklı olsa da performans gösterge panellerinin ortak özelliklerinden bazıları şunlardır: • Görselleştirme araçlarından yararlanmaları, • Kullanımının çok kolay olması ve olabildiğince bak-ve-hisset (look-and-feel) özelliği
taşımaları, • Farklı veri kaynaklarından gelen bilgilerden yararlanabilmeleri, • Paneldeki bilgilerin ayrıntılarına inebilmeyi (drill-down) desteklemeleri.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi optimizasyonla ilgili olan sınırlamaların her birinde umut verici ve kullanımını yüreklendiren gelişmelerden biri değildir?
Kullanılan eğitim verisinde çözümü içeren bir bilgi olmasa da çözümü arayarak bulabilen yöntemlerdeki gelişmeler |
Matematiksel modellerin otomatik olarak kurulabilmesi konusundaki gelişmeler |
İşletme analitiği, veri ambarı ve veri marketi yaklaşımlarının sunduğu betimsel ve kestirimci bilgilerden yararlanarak parametrelerin belirlenmesi konusundaki gelişmeler |
Türev ve dışbükeylik gerektirmeyen stokastik sezgisel yöntemlerin yaygınlaşması |
Tamsayılı ve kombinatoryel problemlere özel modelleme ve çözümleme yaklaşımlarının ortaya çıkması |
A şıkkında beliritlen durumda bir çözüm aranarak veya optimizasyon yöntemleri ile bulunumaz. Dolayısıyla bu şıkta belirtilen gelişme olarak değerlendirilemez.
16.Soru
Çok-dönemli zaman aralığı için örneğin işgücü seviyesinin ve üretim programının değiştirildiği modellere ne ad verilir?
Toplu veya bütünleşik (aggregate) planlama modeli |
Ayrışık planlama modeli |
Problem endeksli model |
Üretim kapasite modeli |
Eniyilemek Modeli |
Toplu veya bütünleşik (aggregate) planlama modeli
17.Soru
Bir kurumun öğrenen bir kurum olup olmadığını anlamanın yolu aşağıdaki koşulların hangisinde yanlış verilmiştir?
Tüm faaliyetleri zaman damgalama |
Problemleri sistemli bir şekilde çözme |
Problem çözmede yaratıcı olmak |
Geçmiş deneyimlerinden öğrenme |
Diğer işletmelerin en iyi uygulamalarından yararlanma |
Bir kurumun öğrenen bir kurum olup olmadığını anlamanınyolu aşağıdaki koşulların gözlenmesidir. 1. Problemleri sistemli bir şekilde çözme, 2. Problem çözmede yaratıcı olmak, 3. Geçmiş deneyimlerinden öğrenme, Şekil 8.3 Moodle’ın yöntembilgisi oluşturma, depolama ve paylaşım olanaklarından bazıları 200 Karar Destek Sistemleri 4. Diğer işletmelerin eniyi uygulamalarından yararlanma, 5. Bilgilerin kurumsal zeminde aktarılmasını hızlı ve etkin bir şekilde gerçekleştirme.
18.Soru
I. İşlemler analitiği
II. İnsan analitiği
III. Müşteri analitiği
IV. Karar analitiği
Yukarıdakilerden hangileri Analitik sistemlerin kullanım alanı ve amacına göre sınıflandırılmasında yer alan analitik düzeyler arasında yer alır?
Yalnız I |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
I, II ve IV |
Karar (prescriptive) analitiği Analitik sistemlerin kullanım alanı ve amacına göre sınıflandırılmasında değil sundukları işlevlere göre sınıflandırılmasında yer alan bir analitik düzeyi ifade eder. Doğru cevap D'dir.
19.Soru
Gerçek-yaşam problemleri açısından, optimizasyona eniyi çözümü garanti eden yöntemler bağlamında bakıldığında dikkate değer sınırlamalar vardır. Seçeneklerden hangisi bu sınırlamalara karşın yapılan gelişmeler arasında yer alır?
Klasik optimizasyonda matematiksel modelleme kullanılması |
Modellerin güncel parametrelerle kullanılması |
Optimizasyon için karar vericilerin etkileşimi |
Bazı problemlerin özel algoritmalar ile çözülmesi |
Stokastik sezgisel yöntemlerin varlığı |
Gerçek-yaşam problemleri açısından, optimizasyona eniyi çözümü garanti eden yöntemler bağlamında bakıldığında dikkate değer sınırlamalar vardır. Bunlardan bazıları aşağıda ifade edilmiştir.
i. Klasik optimizasyon matematiksel modellemeyi gerektirir ve modelleme zaman alıcıdır,
ii. Modellerin güncel parametrelerle kullanılması zorunluluğu bazen aşılması güç bir engel olabilmektedir,
iii. Bazı yerel eniyileme yöntemleri türevlenebilirlik ve dışbükey (convex) çözüm uzayına sahip olma gibi bazı koşulların yerine gelmesine ihtiyaç duymaktadırlar,
iv. Karar problemlerinin önemli bir kısmı tamsayılı ve kombinatoriyal problemler olup, dışbükeylik ve türevlenebilirlik özelliklerinin sağladığı ayrıcalıklara sahip değildirler,
v. Birden fazla çelişen amaç olduğunda, karar vericilerin doğrudan veya dolaylı etkileşimi optimizasyon için şarttır,
vi. Bazen küçük, genellikle de orta veya büyük boyutlu problemleri kabul edilebilir zaman pencerelerinde çözebilecek algoritmalara sahip az sayıda problem vardır.
Bu sınırlamaların her birinde umut verici ve kullanımını yüreklendiren gelişmeler de yok değildir. Bu gelişmelerin bazıları aşağıda ifade edilmiştir.
i. Matematiksel modellerin otomatik olarak kurulabilmesi konusundaki gelişmeler,
ii. İşletme analitiği, veri ambarı ve veri marketi yaklaşımlarının sunduğu betimsel ve kestirimci bilgilerden yararlanarak parametrelerin belirlenmesi konusundaki gelişmeler,
iii. Türev ve dışbükeylik gerektirmeyen stokastik sezgisel yöntemlerin yaygınlaşması,
iv. Tamsayılı ve kombinatoryel problemlere özel modelleme ve çözümleme yaklaşımlarının ortaya çıkması,
v. Optimizasyon-yönelimli karar destek sistemlerinin karşılıklı etkileşimi desteklemesi ile insan-deneyiminin çözüme katkısının önünün açılması,
vi. Değişik boyutlardaki problemlerin stokastik sezgisel yöntemlerle çözülmesinde elde edilen başarılar.
20.Soru
Girdideki bir değişimin çıktılardaki değerler nasıl değiştirdiğini belirleyen tablolara ne ad verilmektedir?
Çift yönlü veri tablosu |
2X2'lik tablo |
Çok değişkenli veri tablosu |
Tek yönlü veri tablosu |
Çarpraz tablo |
Tek–yönlü veri tablosu, girdideki bir değişimin çıktılardaki değerleri nasıl değiştirdiğini belirlemektedir. Doğru cevap D'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ