Karar Modelleri Ara 15. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Bir havayolu işletmesi yeni uçaklar almayı planlamaktadır. İşletme yöneticilerinin yaptıkları araştırmaya göre istedikleri türde ve özellikte uçakları alabilecekleri üç faklı firma olduğu tespit edilmiştir. Havayolu işletmesine alınacak uçaklar dövizle alınacağı için döviz piyasası da araştırılmış ve uçakların satın alınacağı dönemde döviz fiyatlarında bir yükselme olabileceği tahmin edilmiştir. Döviz fiyatlarının yükselmesi ve yükselmemesi durumuna göre oluşacak maliyetlere ilişkin strateji tablosu aşağıdaki gibi belirlenmiştir. En iyi beklenen değer ölçütüne göre karar verici hangi karar alternatifini seçmelidir?
Firma 1 |
Firma 2 ve 3 |
Firma 2 |
Firma 1 ve 3 |
Firma 3 |
Tablo 3.3 incelendiğinde doğal durumların ortaya çıkma olasılıkları verildiği için karar vericinin risk ortamında karar verme durumunda olduğu gözlenebilir. Dolayısıyla her
satır için beklenen değer, sonuç değerlerinin doğal durumların ortaya çıkma olasılıkları
ile çarpılması ve bu değerlerin toplanması yolu ile bulunabilir. Firma 1 karar alternatifi
için beklenen değer 0.65 (60) + 0.35 (80) = 67, Firma 2 karar alternatifi için beklenen değer 0.65 (85) + 0.35 (85) = 85 ve Firma 3 karar alternatifi için beklenen değer 0.65 (70) + 0.35 (81) = 73.85 olacaktır. Karar problemi maliyet yapılı olduğundan, beklenen değerlerden en küçüğü olan 67 maliyet değeri ile en iyi kararın Firma 1’in seçimi olduğu kolayca görülebilmektedir.
2.Soru
Bir memur ev almak istemektedir ve bir apartman dairesi almaya yetecek kadar para biriktirmiştir. Haberlerde konut kredisi faizlerinin düştüğünü gören bu memur, kredi çekip müstakil bir ev almayı değerlendirmeye başlamıştır. Bu konu bir karar problemi olarak ele alındığında aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlış olur?
Karar verici - Memur |
Doğal durum - Konut kredisi faizinin düşmesi |
Seçenek - Birikmiş parayla daire almak |
Sonuç - Müstakil evin kredisini ödeyememek ve evin satılması |
Amaç - Ev almak |
Doğal durumlar gelecekte ortaya çıkması beklenen gerçek olaylar olmakla birlikte nasıl gerçekleşeceği kesin olarak bilinmeyen olaylardır. Kredi faizlerinin düşmesi halihazırda gerçekleşmiştir. Doğru cevap B'dir.
3.Soru
Çözüm sürecinde izlenen yol aşağıdakilerden hangisidir?
Aşağıdan yukarıya |
Diyagonal |
Sağdan sola |
Soldan sağa |
Yukarıdan aşağıya |
Karar ağacı oluşturulurken soldan sağa doğru bir akış izlenmekte iken çözüm sürecinde ise işlemler tersine, sağdan sola doğru yürütülmektedir.
4.Soru
Aynı anda veya farklı zamanda verilen birbirleriyle ilişkili, aynı konuda birbirinin devamı olarak ele alınabilecek kararlar olan dinamik kararlar, karar türü sınıflandırılmasında hangisinin altında incelenir?
Yönetim kademesine göre kararlar |
Yapılarına göre kararlar |
Kriter sayısına göre kararlar |
Karar verme ortamına göre kararlar |
Bağlantılı olma durumuna göre kararlar |
Yönetim kademesine göre kararlar; stratejik, taktik, operasyonel, yapılarına göre; programlanmış ve programlanmamış, kriter sayısına göre; tek ve çok kriterli, karar verme ortamına göre; belirlilik, belirsizlik, risk ortamında karar, bağlantılı olma durumuna göre; dinamik ve statik olarak sınıflandırılır.
5.Soru
I. En yüksek kazanç II. En düşük maliyet III. En düşük kazanç İyimserlik ölçütü yaklaşımında, karar verici hangi karar alternatifini seçerse seçsin, strateji tablosunun satırlarında yer alan her karar alternatifinden hangi değerler ile karşı karşıya kalacağını düşünür?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
İyimserlik ölçütü yaklaşımında, karar verici hangi karar alternatifini seçerse seçsin, strateji tablosunun satırlarında yer alan her karar alternatifinin en yüksek kazanç veya en düşük maliyet değerleri ile karşı karşıya kalacağını düşünür.
6.Soru
"Bağımlı olaylardan birinin meydana geldiği bilindiğinde, ona bağlı olarak diğerinin meydana gelme olasılığı olarak tanımlanabilir." Verilen tanım aşağıdaki kavramlardan hangisine aittir?
Bayes formülü |
Koşullu olasılık |
Pozitif olasılık |
Negatif olasılık |
Objektif olasılık |
Koşullu olasılıklar; bağımlı olaylardan birinin meydana geldiği bilindiğinde, ona bağlı olarak diğerinin meydana gelme olasılığı olarak tanımlanabilir.
7.Soru
“Problemin çözümü ile ulaşılmak istenilen nedir?” sorusu aşağıdakilerden hangisini belirlemek için kullanılır?
Amaç |
Hedef |
Seçenekler |
Çözüm |
Problem |
Amaç belirlenirken “problemin çözümü ile ulaşılmak istenilen nedir?” sorusuna cevap aranır. Amaç tanımında üzerinde durulması gereken en önemli öğe; amacın temel içeriğidir
8.Soru
Eş olasılık ölçütüne göre bir doğal durumun ortaya çıkma olasılığı aşağıdakilerden hangisi ile gösterilir?
m |
j |
D |
(Dj) |
(P(Dj)) |
Laplace ölçütünde her doğal durumun ortaya çıkma olasılığının aynı olduğu kabul edildiğine göre, m doğal durum söz konusu ise j’inci doğal durum(Dj )’un ortaya çıkma olasılığı (P(Dj )) aşağıdaki gibi ifade edilebilir.
9.Soru
I. 0
II. 1
III. 2
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri bir olayın gerçekleşme olasılığını ifade eden bir değer olamaz.
Yalnız I |
I,II |
Yalnız II |
II,III |
Yalnız III |
Bir olayın gerçekleşme olasılığı 0 ve 1 arasında yer alır.
10.Soru
Tek aşamalı ya da çok aşamalı karar verme problemlerinde kullanılabilen ve problemde yer alan tüm öğeleri geometrik sembollerle temsil eden grafiksel karar tekniğine ne ad verilir?
Karar Düğümü |
Şans Düğümü |
Dal |
Bitiş Düğümü |
Karar ağacı |
Karar ağacı, tek aşamalı ya da çok aşamalı karar verme problemlerinde kullanılabilen ve problemde yer alan tüm öğeleri geometrik sembollerle temsil eden grafiksel bir karar tekniğidir.
11.Soru
Karar ağacı üzerinde düğümleri birbirine bağlayan dal aşağıdaki şekillerden hangisiyle gösterilir?
Daire |
Kare |
Ondalıklı sayı |
Yatay çizgi |
Kısa düşey çizgi |
Karar ağacı üzerinde düğümleri birbirine bağlayan çizgilere dal adı verilir.Bir karar
düğümünün sağından çıkan çizgiye karar dalı denirken, bir şans düğümünün sağından
çıkan çizgi şans dalı olarak adlandırılır.
12.Soru
Bir işletmenin ihracat yapacağı yabancı bir ülkedeki bir şirket iflas etmiş ve işletmenin bir yıl sonraki ekonomisi risk altına girmiştir. Karar verici açısından kontrol edilemeyen bir durum olan bu değişken, karar probleminin hangi elemanını oluşturur?
Amaç |
Hedef |
Olasılıklar |
Doğal durumlar |
Sonuçlar |
Doğal durumlar, karar probleminde karar vericilerin kontrolü altında olmayan faktörlerdir. İşletmenin ihracat yapacağı ülkenin ekonomik durumu, siyasi riskler, doğal afetler gibi durumlar ve değişiklikler karar verici açısından kontrol edilemez.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde karar ağacının öğeleri, doğru biçimde sıralanmıştır?
Karar düğümü, şans düğümü, bitiş düğümü, dal, olasılık, sonuç |
Karar düğümü, dal, şans düğümü, bitiş düğümü, olasılık, sonuç |
Karar düğümü, dal, şans düğümü, bitiş düğümü,sonuç, olasılık |
Şans düğümü, karar düğümü, dal, bitiş düğümü, olasılık, sonuç |
Karar düğümü, şans düğümü, bitiş düğümü, dal, sonuç, olasılık |
Karar ağacının öğeleri, karar düğümü, şans düğümü, bitiş düğümü, dal, sonuç ve olasılık biçiminde sıralanır. Karar probleminin çözüm sürecinde beklenen değerler hesaplanarak karar ağacına eklenir.
14.Soru
Aynı anda veya farklı zamanda verilen birbirleriyle ilişkili, aynı konuda birbirinin devamı
olarak ele alınabilecek kararlar aşağıdakilerden hangisidir?
Dinamik kararlar |
Operasyonel kararlar |
Statik kararlar |
Programlanmış kararlar |
Programlanmamış kararlar |
Dinamik yapıdaki kararlar, bir kararın sonucunun kendisinden sonra alınan karar üzerinde etkili olduğu bir kararlar dizisidir. Doğru cevap A'dır.
15.Soru
I. Karar verme, sonuca ulaşabilmek için gereken tüm aşamaları içeren süreci ifade eder.
II. Verilen karar kesin yargıyı ifade eder.
III. Karar vericinin yaptığı iş en az tek bir seçeneğin olduğu durumda tercih yapmaktır.
Karar ve karar verme için yukarıda söylenenlerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız I |
II ve III |
Yalnız III |
I ve II |
I, II ve III |
Verilen karar bir sonucu ifade ederken karar verme ise bu sonuca ulaşabilmek için gereken tüm aşamaları içeren süreci ifade eder. Türk Dil Kurumu tarafından karar, bir iş ya da problem hakkında düşünülerek verilen kesin yargı olarak tanımlanmıştır. Karar vericinin yaptığı iş tercihte bulunma veya seçim yapmadır. Böylesi bir durumda tercih yapabilmek için en az iki farklı seçeneğin varlığı söz konusu olmalıdır.
16.Soru
Karar vericinin her durumun aynı olasılıkla ortaya çıkabileceğini kabul ederek karar verdiği ölçüt aşağıdakilerden hangisidir?
İyimserlik ölçütü |
Kötümserlik ölçütü |
Uzlaşma Ölçütü |
Çok olasılık ölçütü |
Eş olasılık ölçütü |
Belirsizlik ortamında kullanılabilecek bir diğer ölçüt eş olasılık ölçütüdür. Laplace, doğal durumlardan herhangi birinin ortaya çıkma olasılığının, diğerlerine göre daha yüksek ya da daha düşük olabileceği yönünde tutarlı bir neden olmadığında, her durumun aynı olasılıkla ortaya çıkabileceğini kabul ederek eş olasılık ölçütünü önermiştir. Doğru cevap E’dir.
17.Soru
Hangi ölçüte göre karar vericinin benimseyeceği karar alternatifi kazanç yapılı problemlerde verilen işlem ile tespit edilir?
İyimserlik ölçütü |
Kötümserlik ölçütü |
Uzlaşma ölçütü |
Eş olasılık ölçütü |
Belirsizlik ölçütü |
İyimserlik ölçütüne göre karar vericinin benimseyeceği karar alternatifi kazanç yapılı problemlerde, işlemi ile tespit edilir.
18.Soru
Karar düğümünde tercih edilmeyip göz ardı edilen karar seçenekleri hangi işaretle gösterilir?
(*) |
(//) |
(!) |
(") |
(#) |
Bir karar düğümünde her bir karar seçeneği için verilen (hesaplanan) sonuçlar karşılaştırılır ve aralarından en iyisi (amaca en uygunu) seçilip diğerleri göz ardı edilir. Tercih edilmeyip göz ardı edilen karar seçenekleri dal üzerine çizilen çift çizgi (// sembolü) ile işaretlenir.
19.Soru
Doğru karar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Doğru karar ilk verilen karardır. |
Doğru karar zaman zaman beklenen sonuçları göstermeyebilir. |
Karar verici için kararın iyi karar olması yeterlidir, doğru karar olması ile ilgilenmez. |
Kararın doğru karar olabilmesi için herhangi bir sonuca ulaştırması yeterlidir. |
Karar verildiği anda doğru bir karar olup olmaması kesin olarak bilinememektedir |
Kararın verildiği anda sonucun ne olacağı kesin olarak bilinemeyeceğinden kararın doğru bir karar mı yanlış bir karar mı olduğu ancak uygulamaya alındıktan sonra görülebilecektir.
20.Soru
Karar vericinin bu noktaya ulaşırken izlediği yol .............. olarak adlandırılır.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisinin gelmesi uygundur?
Sonuç |
Düğüm |
Dal |
Senaryo |
Akış |
Karar vericinin bu noktaya ulaşırken izlediği yol senaryo olarak adlandırılır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ