Karşılaştırmalı Siyasal Sistemler Ara 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
“Devrim öncesi Fransa Krallığı’nın en parlak dönemleri 17. ve 18. yüzyıllardır. 1643-1715 arasında, çocukluk yılları dışında tahtı yöneten 14. Louis, Fransızların “Güneş Kral” diye adlandırdıkları ve mutlak iktidar sahibi bir simadır. Merkeziyetçiliğin ve mutlak monarşinin simgesi haline gelen “………….....…” deyişi ona aittir.”
Yukarıdaki paragrafa göre boşluk bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Dünya benim! |
Devlet benim! |
Tanrı benim! |
Halk benim! |
Kral Benim! |
Devrim öncesi Fransa Krallığı’nın en parlak dönemleri 17. ve 18. yüzyıllardır. 1643-1715 arasında, çocukluk yılları dışında tahtı yöneten 14. Louis, Fransızların “Güneş Kral” diye adlandırdıkları ve mutlak iktidar sahibi bir simadır. Merkeziyetçiliğin ve mutlak monarşinin simgesi haline gelen “Devlet benim!” deyişi ona aittir.
2.Soru
Fikir, örgütlenme, haber alma ve muhalefet özgürlüğü kısıtlı olduğu veya bulunmadığı, yönetenlerin siyasal yetkeleri belirlemelerinin söz konusu olmadığı rejimlere ne ad verilir?
Totaliter Rejim
|
Otoriter Rejim
|
Demokrasi
|
Kurumsallaşmış Siyasi Rejim
|
Kurumsallaşma Yolunda Siyasi Rejim
|
3.Soru
Aşağıdaki kuruluşlardan hangisinin merkezi Fransa'da değildir?
Birleşmiş Milletler
|
Avrupa Konseyi Parlamentosu
|
İnsan Hakları Mahkemesi
|
UNESCO
|
OECD
|
4.Soru
Dünyada kitlesel siyasete ve onu hareketlendirmek için elzem olan siyasal partiye sahip olmayan bir otoriter rejimle yönetilen ülke hangisidir?
Suriye |
Sırbistan |
Kazakistan |
Irak |
Suudi Arabistan |
Çağımızdaki tüm otoriter rejimler modernliğin zorunlu kıldığı çağdaş uygulamalar değildir. Bu durumda geleneksel siyasal yetki kullanımı yöntemlerine dayalı olarak meşruluklarını iddia ederler. Geleneksel siyasal yetki savını kullanarak yönetilen otoriter rejimlere çeşitli örnekler Orta Doğu’da ortaya çıkmıştır. Bunlar arasında en ünlüsü Suudi Arabistan rejimidir. Bir mutlakiyetçi krallık olan Suudi Arabistan rejimi Suud hanedanının ülkeyi siyasal olarak yönetme yetkisini geleneklere bağlılığına ve özellikle İslam dininin Sünni-Hanbeli-Vahabi uygulamasına sahip çıkmasıyla meşrulaştırdığı görülmektedir. Bu görüntüsüyle Suudi Arabistan dünyada kitlesel siyasete ve onu hareketlendirmek için elzem olan siyasal partiye sahip olmayan, Nepal veya Brunei Sultanlığı gibi ender rejimlerden birisidir.
5.Soru
"Bir siyasal olay, gelişme veya olgu farklı siyasal sistemlerde ortaya çıktığında (bağımlı değişken), onunla aynı anda veya onun hemen öncesinde bir bağımsız değişkenin değiştiği gözlemleniyorsa, o zaman bu bağımsız değişkenle, o olgunun (bağımlı
değişkenin) bir uyuşması söz konusudur." önermesi hangi yaklaşıma aittir?
Olabildiğince benzer sistemler tasarımı |
Uyuşma yöntemi |
Olabildiğince farklı sistemler tasarımı |
Fark yöntemi |
Örnek olay yaklaşımı |
Mill’in uyuşma yöntemine göre bir siyasal olay, gelişme veya olgu farklı siyasal sistemlerde ortaya çıktığında (bağımlı değişken), onunla aynı anda veya onun hemen öncesinde bir bağımsız değişkenin değiştiği gözlemleniyorsa, o zaman bu bağımsız değişkenle, o olgunun (bağımlı değişkenin) bir uyuşması söz konusudur. Burada dikkat edilecek olan husus, diğer tüm koşullar farklı iken bir siyasal olay her ortaya çıktığında eğer bir bağımsız değişken de mevcutsa o zaman, o bağımsız değişken o siyasal olgunun nedeni olarak saptanır.
6.Soru
Şimdiye kadar 27 kere değiştirilen ABD anayasasında değişiklik yapmak için Kongre'de kaç oyun kullanılması gereklidir?
Kongre üye sayısının yarısı |
Kongre üye sayısının yarısından bir sayı fazlası |
Kongre üye sayısının üçte ikisi |
Kongre üye sayısının dörtte üçü |
Kongre üye sayısının beşte dördü |
Amerikan Anayasasında kuvvetler ayrılığını güvence altına almanın dolayısıyla da tek bir elde toplanmasını engellemenin bir başka aracı da kontrol ve dengeler sistemidir. Bu ilkeye göre, hükumetin üç organından her biri diğerlerinin eylemlerini kontrol edebilir ve dolayısıyla hiçbir organ diğerlerine hükmedemez. Kongre (yasama) yasa geçirebilir, ancak Başkan (yürütme) bu yasayı veto edebilir ve anayasa Başkanın vetosunun geçersiz olması için Kongre’nin her iki meclisinin üçte ikisinin oyunun alınmasını gerektirmektedir.
7.Soru
ABD İç Savaşı hangi tarihte yaşanmıştır?
1861
|
1889
|
1878
|
1766
|
1789
|
8.Soru
Amerikan Anayasasına göre hükümetin herhangi bir organında yer alan kişinin aynı anda başka bir organda görev almasının yasaklanmasının gerekçesi aşağıdakilerden hangisidir?
Federal hükümet ile eyaletler arasındaki yetki dağılımını düzenlemek |
Birey hak ve özgürlükleri konusunda hükümetin yetkilerinin sınırlarını çizmek |
Kuvvetler ayrılığını güvence altına almak |
Hükümetin farklı organlarının yetkilerini belirlemek |
Hükümetin ekonomi alanındaki yetkilerini kontrol altına almak |
Amerikan Anayasasının kuvvetler ayrılığını güvence altına almasının temel yollarından biri hükümetin herhangi bir organında yer alan kişinin aynı anda başka bir organda görev almasının yasaklanmasıdır. Bu, Başkanın veya yürütmedeki yardımcılarının, yasama organında yani Kongre’de yer alamayacakları anlamına gelmektedir. Benzer şekilde Kongre’ye seçilen bir kişi yürütmede bir görev aldığı zaman yasamadaki yerinden ayrılmak zorundadır. Örneğin, Hillary Clinton, Başkan Obama tarafından 2008 başkanlık seçimleri sonrasında dışişleri bakanı olarak atandığında New York eyalet senatörü olarak görev yaptığı Senato’dan istifa etmek zorunda kalmıştır. Doğru cevap C’dir.
9.Soru
Beşinci Cumhuriyet anayasasıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
1870’lerin başında kurulmuştur. |
Fransa’nın modern tarihinde en uzun ömürlü rejimdir. |
Parlamenter bir sistemdir. |
Başta demiryolu siyaseti gelmek üzere hızla sanayileşen, kentleşme hareketlerinin ivme kazandığı bir Fransa’dır. |
Fransız sistemi tek meclisli sistemlerdendir. |
Cevap “e” şıkkıdır. Fransız sistemi iki meclisli sistemlerdendir. Anayasa’nın kendi diliyle “Parlamento, Millet Meclisi ve Senato’dan oluşur”.
10.Soru
Birleşik krallık hangi sistem ile yönetilmektedir?
Oligarşi |
Meşruti monarşi |
Teokrasi |
Cumhuriyet |
Komunizm |
Meşruti Monarşi
11.Soru
Beauce Ovası'nun Fransa için önemi aşağıdakilerden hangisidir?
Havancılık gelişmiştir.
|
Şarapçılık yapılır.
|
Tarım yapılır.
|
Peynircilik yapılır.
|
Sanayi gelişmiştir.
|
12.Soru
Aşağıdakilerden, hangisi siyaset bilimci R. Dahl'a göre poliarşik bir yönetimin gerçekleşmesi için gerekli koşullar arasında yer almaz?
Genel oya katılma (oy verme) hakkı |
Karar alma mekanizmalarına doğrudan katılım gösterebilme |
Hükümet politikalarını oylara ve diğer tercih belirtme süreçlerine dayandırmak için gereken kurumların varlığı ve çalışması |
Siyasal liderlerin seçmen tercihini kazanmak için yarışabilme hakkı |
Dernek kurma ve kurulmuş derneklere katılma özgürlüğü |
Siyaset bilimci R. Dahl demokrasi yerine, çoğunluğun yönetimi diye Türkçeye çevirebileceğimiz poliarşi (polyarchy) kavramını önermiştir. Dahl’a göre poliarşinin gerçekleşebilmesi için aşağıdaki sekiz koşulun siyasal yaşamda kabul görmesi gereklidir ve bunlar şöyle sıralanabilirler. 1. Dernek kurma ve kurulmuş derneklere katılma özgürlüğü, 2. İfade özgürlüğü, 3. Genel oya katılma (oy verme) hakkı, 4. Kamu görevlerine seçilebilme hakkı, 5. Siyasal liderlerin seçmen tercihini kazanmak için yarışabilme hakkı, 6. Değişik haberalma kaynaklarının varlığı, 7. Serbest ve hakça seçim, 8. Hükümet politikalarını oylara ve diğer tercih belirtme süreçlerine dayandırmak için gereken kurumların varlığı ve çalışması. Dahl’ın tanımında vurgulanan ifade, örgütlenme, seçilmek için yarışma, seçime katılma, haberleşme özgürlükleri muhalefetin özgürce ve korkusuzca çalışabilmesine işaret etmektedir. Ancak, poliarşiyi hayata geçirmek için kamu politikalarının oylara ve seçmen tercihlerine dayanmasını sağlayan kurumsal altyapı, yani yasama organı, siyasal partiler, baskı grupları, mahkemeler v.b. yapıların özerk mevcudiyeti ve baskı altında kalmadan çalışması esastır.
13.Soru
"Westminister tipi demokrasi" olarak da isimlendirilen İngiltere'nin siyasal sistemi modeli aşağıdakilerden hangisidir?
Çoğunlukçu Demokrasi
|
Başkanlık Tipi Demokrasi
|
Oydaşmacı Demokrasi
|
Müzakereci Demokrasi
|
Yarı-Başkanlık tipi Demokrasi
|
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi siyasal sistemlerde iktidar dağılımı içinde yer alan "üniter devlet" için en doğru ifadedir?
Yönetilenlerin çoğunluğunun seçim ve yönetim sırasındaetkili olması esasına dayanan çoğunlukçu demokrasidir.
|
Azınlıkları dışlamamak, özellikle toplumun bir kesimini alınan siyasal kararlarda sürekli olarak azınlıkta bırakmamayı temel almıştır.
|
İktidar kullanımı için oluşturdukları tasarımları merkezdeiktidarı yoğunlaştıran, tek ve standart uygulama olanmutlak eşitlik esasına göre kural, yasa, yönetmelik v.b.siyasal kararlar üreten ve düzenlemeler yaparlar.
|
Hükümet kuvvetlerinin birbirinden bağımsız, eşit güçle birbirlerini dengeleyen ve denetleyen, onlarınuzlaşması durumunda yönetimin sağlandığı, uzlaşmadıkları durumda da yönetimin mümkün olmadığı bir demokrasi uygulamasıdır.
|
Parlamenter rejimlerle başkanlık rejimlerinin bir karması görüntüsünde olan melez rejimler olup yalnızcacumhuriyet ile yönetilen sistemlerdir.
|
15.Soru
Amerikan siyasal sistemindeki federalizm ilkesi uyarınca aşağıdakilerden hangisi elli eyaletten her birinde kendine ait olarak bulunmaz?
Anayasası |
Seçilmiş valisi |
Mahkeme sistemi |
Yasama organı |
Seçilmiş başkanı |
Amerikan siyasal sistemindeki federalizm ilkesi uyarınca elli eyaletten her birinin kendi anayasası, seçilmiş valisi, mahkeme sistemi ve yasama organı bulunmaktadır.
Doğru cevap E'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Birleşik Krallığın üyesi olduğu uluslararası oluşumlardan birisi değildir?
G7 (The Group of Seven) |
OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) |
BM (Birleşmiş Milletler) Güvenlik Konseyi |
NATO (Kuzey Atlantik Anlaşması Örgütü) |
OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Birliği) |
Bugün dünyanın finans kapital merkezlerinin en başında gelen başkenti Londra’ya sahip olan Britanya aynı zamanda G-7 ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) üyesidir. Aynı zamanda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesinden birisi olan Birleşik Krallık eski sömürgesi ABD ile yakın uluslararası siyasal dayanışma içinde Kuzey Atlantik Antlaşması örgütü (NATO) kurucu üyesi olmuştur. Aynı zamanda Avrupa Konseyi’nin de kurucu üyesi olan Birleşik Krallık, Avrupa Ekonomik Topluluğu’na (daha sonraları Avrupa Birliği, AB) Fransa’nın uzun boylu direncini sonunda kırarak 1972’de tam üye olmuştur. Doğru cevap “E” şıkkıdır.
17.Soru
Hangi toplumsal sınıf diğerlerinden daha sonra tanımlanmıştır?
Batı toplumları feodalizmden kapitalizme
geçerken daha önce köylü ile derebeyi arasındaki ilişki de önemini yitirmiş, yerine
işçi ve kentli, orta sınıf işveren ilişkisi geçmiştir. Feodalizm için serf-efendi ilişkisi
en önemli sosyo-ekonomik yapısal ilişkiyi
oluştururken, kapitalizmde de proleterburjuva ilişkisi en önemli hal almıştır
Köylü |
Derebeyi |
Burjuva |
Serf |
Efendi |
Batı toplumları feodalizmden kapitalizme geçerken daha önce köylü ile derebeyi arasındaki ilişki de önemini yitirmiş, yerine işçi ve kentli, orta sınıf işveren ilişkisi geçmiştir. Feodalizm için serf-efendi ilişkisi en önemli sosyo-ekonomik yapısal ilişkiyi
oluştururken, kapitalizmde de proleterburjuva ilişkisi en önemli hal almıştır.
18.Soru
Kamu siyasetlerinin oluşturulmasında Fransız yönetiminin sık başvurduğu yöntemlerden biri de, “Bilgeler Kurulu” uygulamasıdır. Aşağıdakilerden hangisi bu kurulun özelliklerinden biri değildir?
Bu tür kurullara, kurulun ele alacağı konularda genellikle deneyimli ve bilgili kişiler atanır. |
Kurul üyelerinin farklı siyasal eğilimleri yansıtmasına özen gösterilir. |
Konuların sağduyuyla ve soğukkanlılıkla incelenebilmesini olanaklı kılacak isimler üzerinde durulur. |
Kurul üyelerince oluşturulan nihai rapor metinleri gizli tutulur. |
Bilgeler Kurulu'nun çalışma alanı geçici ve özel bir görevle sınırlandırılır. |
Kamu siyasetlerinin oluşturulmasında Fransız yönetiminin sık başvurduğu yöntemlerden biri de, “Bilgeler Kurulu” uygulaması oluyor. Fransa, toplumu veya siyasal düzeni ilgilendiren kimi konularda, konunun incelenmesi için ad hoc mahiyette “Bilgeler Kurulu” oluşturmayı adet edinmiştir. Bu tür kurullara, kurulun ele alacağı konularda genellikle deneyimli ve bilgili kişiler atanır. Kurul üyelerinin farklı siyasal eğilimleri yansıtmasına özen gösterilir. Konuların sağduyuyla ve soğukkanlılıkla incelenebilmesini olanaklı kılacak isimler üzerinde durulur. Kurul üyelerince oluşturulan nihai rapor metinleri basına yansıtılır. Dolayısıyla, konunun belli bir bilgilendirme çerçevesinde toplumda tartışılması sağlanmış olur. Geçici ve özel bir görevle sınırlı olduğu için, raporun sunulmasının ardından Kurul’un görevi de biter. Bu tür yaklaşımların, kimi durumlarda gündemdeki sıcak tartışmaları bir süreliğine yatıştırmak amacıyla kullanılmasına da tanık olunur.
19.Soru
ABD siyasi sisteminde yer alan çıkar grupları ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
Amerikan toplumunun ekonomik, sosyal ve siyasi sorunlarının temsil edilmesinde siyasi partilerden daha az etkilidirler |
Çıkar gruplarının sayısı, son yıllarda hızlı bir düşüş göstermiştir |
Çıkar grupları amaçları, üye sayısı, mali kaynakları, kamu politikaları alanındaki uzmanlıkları ve etkililikleri bakımından birbirinden ayrılırlar |
Çıkar grupları hem toplumu hem de Senato üyelerini etkilemeye yönelik faaliyetlerde bulunurlar |
Çıkar grupları son yıllarda kitle iletişim araçları içerisinde sıklıkla televizyonu kullanmaktadırlar |
ABD siyasal sisteminde iyi örgütlenmiş ve güçlü mali kaynaklara sahip olan bazı çıkar grupları kendilerini ilgilendiren konularda Kongre üzerinde etkili olabilmektedir. Amerikan siyasi partilerinin Avrupa partilerine göre daha zayıf olmaları nedeniyle çıkar grupları Amerikan toplumunun ekonomik, sosyal ve siyasi sorunlarının temsil edilmesinde söz sahibi olabilmektedirler. ABD’deki çıkar gruplarının sayısı, federal hükümetin desteklediği proje ve programların çoğalmasıyla, son yıllarda hızlı bir artış göstermiştir. Çıkar grupları kendi görüşlerini duyurmak ve savunmak için birçok yöntem kullanırlar. Bunlardan birisi kitle iletişim araçları ve diğer iletişim araçları yoluyla tanıtım yapmaktır. Çıkar grupları hem Kongre üyelerini hem de toplumu TV, radyo, gazete yazıları ve son yıllarda giderek daha sıklıkla e-posta mesajlarını kullanarak etkilemeye çalışmaktadırlar. Doğru cevap C'dir.
20.Soru
Kral VIII. Henry'nin Britanya tarhindeki önemi nedir?
Ülke tarihinin en şatafatlı dönemini yaşatmıştır. |
Normanlara karşı ilk ciddi başarıyı sağlamıştır. |
Anglikan kilisesini kurmuştur. |
İskoçya'yı fethetmiştir. |
Ülkeyi denizlerin lideri haline getirmiştir. |
16. yüzyılın başlarında İngiltere’de de etkili olmaya başlayan Reform hareketi Kral VIII. Henry’nin papayı siyasalgüç mücadelesi yapan bir kral olarak kabul etmesi ve kendisini İngiltere Kilisesi’nin (Church of England) başı ilan etmesiyle sonuçlanmıştır. Böylece kurulan Anglikan Kilisesi Roma’daki Katolik Kilisesi ve Papa’ya karşı önemli bir güç olarak yükselmeye başlamıştır. VIII. Henry’nin Katolik Kilisesi’nin İngiltere’deki mallarına el koyması ile o zamanın tarım ekonomisinde büyük bir toprak sahibi olmasına ve önemli bir zenginliğe yol açmıştır. Bu serveti deniz kuvvetleri başta olmak üzere ordunun güçlenmesine harcamaya başlayan VIII. Henry gerek Fransız Krallığı, gerek onun müttefiki
olan Iskoçya Krallığı’nı savaşta yenerek Birleşik Krallığın bir güç olarak yükselmesini sağlamıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ