Kent Sosyolojisi Ara 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kenti, üzerinde kapitalist üretim ilişkilerinin gerçekleştiği işçi sınıfı ve burjuva karşıtlığında gerçekleşecek sınıf eksenli bir mücadele alanı olarak gören kuramcı aşağıdakilerden hangisidir?
Emile Durkheim
|
Max Weber
|
Georg Simmel
|
Ferdinand Tönnies |
Karl Marx |
Kenti, üzerinde kapitalist üretim ilişkilerinin gerçekleştiği işçi sınıfı ve burjuva karşıtlığında gerçekleşecek sınıf eksenli bir mücadele alanı olarak gören kuramcı Karl Marx’dır.
2.Soru
En üstte ve en altta bulunan kesimlerin orta kesimden daha fazla büyümesiyle ortaya çıkan süreç aşağıdakilerden hangisidir?
Eşitsizlik
|
Kutuplaşma
|
Toplumsal dışlanma
|
İnsani yoksulluk |
Mutlak yoksulluk |
Gelir ya da zenginlik dağılımı tablosunda en üstte ve en altta bulunan kesimlerin, orta kesimden daha hızlı büyüyerek orta kesimi daralttığı, nüfusun iki aşırı ucu arasındaki toplumsal farklılıkları keskinleştirdiği özgül eşitsizlik süreci “kutuplaşma” kavramı ile karşılık bulmaktadır.
3.Soru
Dar anlamda, kent sayısının ve kentlerde yaşayan nüfus sayısının artmasına ne ad verilir?
Popülasyon |
Göç |
Kentleşme |
Sanayileşme |
Gelişme |
Kentleşme, “dar anlamda, kent sayısının ve kentlerde yaşayan nüfus sayısının artmasıdır” (Keleş,1990:5). Doğru cevap C'dir.
4.Soru
Burgess’a göre eş merkezli bölge modelinin birinci dairesinde aşağıdakilerden hangisi yer alır?
Üst sınıfların yaşadığı bölge |
İşçilerin oturduğu bölge |
İş ve ticaret bölgesi |
Yöre kentler |
Geçiş bölgesi |
Burgess’a göre kentin yayılmasını bir süreç olarak ele alan bir inceleme yoktur. Bu nedenle de kentin yayılmasının tipik süreçlerini eş merkezli bölge modeli (Şekil 2.1.) üzerinden numaralandırma yoluyla araştırılabileceğini savunur. Ona göre, birinci dairede iş ve ticaret bölgesi yer alır. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
"Çoklu aktörlerin rol aldığı ve hiyerarşilerin yerine karşılıklı etkileşimin belirlediği yönetim süreci" tanımı aşağıdakilerden hangisine aittir?
Sivil toplum |
Kent konseyi |
Yerel kurum |
Yönetişim |
Merkezi kurum |
Yönetişim kavramı çoklu aktörlerin rol aldığı ve hiyerarşilerin yerine karşılıklı etkileşimin ve katılımın belirlediği bir yönetim sürecini ifade etmektedir. Doğru yanıt D'dir.
6.Soru
İlk Dönem kuramcıları tarafından yerel yönetimler ne olarak görülmektedir?
Hizmet Sağlayıcı
|
İletişimdeki Büyüme
|
Büyüme
|
Kuramsal Yaklaşım Hedefi |
Siyasi Süreç Takipçisi |
İlk dönem kuramlarının çoğu yerel yönetimleri hizmet sağlayıcı olarak görürken, ikinci dönemdeki yaklaşımlar ise büyüme gibi temalar etrafında ele almaktadırlar.
7.Soru
Yönetimci görüş içindeki kent yöneticiliği yaklaşımı aşağıdaki düşünürlerden hangisi tarafından ortaya atılmıştır?
Cockburn
|
Pahl
|
Goodwin
|
Castells |
Cohen |
Devleti bağımsız bir güç olarak ele alan yönetimci anlayışın bir uzantısı olan ve yerel halkı bağımlı, yöneticileri ise bağımsız değişken olarak ele alan kent yöneticiliği görüşü Pahl tarafından ortaya atılmıştır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Gordon Childe'in açıkladığı kentsel devrim özelliklerinden birisi değildir?
Hinterland için gıda üretiminin kontrolü ve artı ürünün depolanması |
Artan nüfus büyüklüğü ve yoğunluğu |
Tapınakların hâkimiyetinde kurulan kentsel mekânlar |
Aidiyetin akrabalığa bağlı olması |
Diğer merkezler ile uzun mesafeli ticaret mevcut olması |
Gordon Childe kentsel devrimi aşağıdaki özelliklerle açıklamıştır:
1. Artan nüfus büyüklüğü ve yoğunluğu.
2. Emeğin uzmanlaşması: zanaatkâr, tüccar, din adamı gibi uzmanlaşmanın artması
3. Tapınakların hâkimiyetinde kurulan kentsel mekânlar
4. Hinterland için gıda üretiminin kontrolü ve artı ürünün depolanması. Toplum üzerinde mutlak kontrole sahip bir egemen sınıf vardır: Rahip, askeri liderler ve yetkililer egemen sınıfın yönetici sınıfını oluştururlar.
5. Yazının icadı: bilginin işlenmesi için sayısal ve alfabetik belirtme sistemleri vardır.
6. Sanatlarının gelişmesi: sanat, müzik gibi giderek rafine edilmiş kültürel ifade formları olmalıydı.
7. Bilimlerin gelişimi: tahmin, ölçüm ve standardizasyon kayıtları tutmak için (örneğin vergi) gerekliydi.
8. Diğer merkezler ile uzun mesafeli ticaret mevcuttu.
9. Artık akrabalık yerine aidiyet yaşanılan yere bağlıydı.
9.Soru
Yerel yönetim meselesini makro sermaye birikim süreçleri ve sınıf ilişkileri temelinde ele alan kurama ne ad verilir?
Çoğulcu kuram |
Yönetimci kuram |
Keyneşçi kuram |
Sınıf-merkezli kuram |
Yönetişim kuramı |
Sınıf-merkezli kuramlar yerel yönetim meselesini makro sermaye birikim süreçleri ve sınıf ilişkileri temelinde ele alır ve kendi içinde araççı ve yapısalcı iki yaklaşımı barındırır. Araççı görüş, devleti hâkim sınıfın genel çıkarlarına hizmet eden bir araç olarak görür. Devlet, bir sınıfın aracı konumundaki yapı olarak değerlendirilir. Devletin farklı birimleri arasındaki çelişkiler önemsenmez. Araççı yaklaşımın temsilcisi Cockburn yerel yönetim kavramını karşı “yerel devlet” kavramını kullanır çünkü yerel yönetimler, devletin yerel düzeyde belli bir özgünlüğü olmayan aygıtlarıdır. Yapısalcı yaklaşıma göre, kapitalist devlet ideolojik ve kültürel bağlantılardan dolayı değil, devletin kapitalist üretim tarzıyla olan organik bağından dolayı, kapitalisttir. Devlet, sermayeye hizmet eden basit bir sınıf aygıtı değildir, tersine sınıflararası karmaşık ilişkilerin bir ifadesidir. Yapısalcı yaklaşımın yerel siyasete ilişkin yetkin temsilcisi Castells’tir.
10.Soru
Devleti hâkim sınıfın genel çıkarlarına hizmet eden bir araç olarak gören anlayış aşağıdakilerden hangisidir?
Yönetimci görüş |
Yapısalcı görüş |
Araççı görüş |
Çoğulcu görüş |
Kent görüşü |
Araççı görüş, devleti hâkim sınıfın genel çıkarlarına hizmet eden bir araç olarak görmektedir. Kapitalist sınıf ile devlet arasındaki ilişki bizzat kapitalist sınıf kökenli devlet seçkinleri tarafından sağlandığından, devletin bu sınıftan özerkliği
oldukça sınırlıdır. Devlet, kendi içinde bütünlüğe sahip, bir sınıfın aracı konumundaki yapı olarak değerlendirilir. Devletin farklı birimleri arasındaki çelişkiler ya yok sayılır ya da önemsenmez.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Oscar Lewis’e göre, aşağı tabakadaki yerleşim yerlerinde bireysel davranış özelliklerin ortaya çıkmasına etken olan koşullardan biri değildir?
Aile yaşamı |
Değerler sistemi |
Para harcama şekli |
Eğitim sistemi |
Toplumsal İlişkiler |
Lewis’e göre, aşağı tabakadaki yerleşim yerlerinde bireysel davranış özellikleri, aile yaşamı, değerler sistemi, para harcama şekli, çalışmaya karşı tutum ve toplumsal ilişkilere kadar pek çok alanda köy, kent hatta ulus farklılıklarının da üstüne çıkan evrensel özellikler bulunmaktadır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sanayi devrimi ile birlikte şehirciliğin desteklediği konulardan değildir?
Tarım
|
Bankacılık
|
Ticaret
|
Ulaşım |
İletişim |
Şehir bu üretim sürecinin merkezi haline geldi ve aynı zamanda fabrikaların kurulduğu merkezler oldular. Bankacılık, toptan satış ve ticaret, iletişim ve ulaşım ağları gibi kentsel fonksiyonlar, üretimi olduğu kadar emek gücünü sağlama sürecini de desteklemiştir.
13.Soru
Yoksulluk kafa sayımı ölçümü aşağıdakilerden hangisi aracılığıyla elde edilir?
Hanehalkı anketleri
|
Yaşam standardı ölçüm anketi
|
İstihdam anketleri
|
Nüfus ve sağlık araştırması
|
Milli gelir hesapları |
Yoksulluk kafa sayımı ölçümü, gelir yoksulluğu tahminleri yapmak için kullanılan milli gelir hesapları aracılığıyla elde edilebilmektedir.
14.Soru
Yoksulluğun sebeplerini kalıtsal kişisel özelliklere atıfla açıklayan yaklaşım biçiminin temel noktası, ne üzerine kuruludur?
Kurbanı suçlamak |
Aileden gelen zenginlik |
Kişisel özellikler |
Çalışma şekli |
Çalışma isteği |
Yoksulluğun sebeplerini kalıtsal kişisel özelliklere atıfla açıklayan yaklaşım biçiminin temel noktası, kurbanı suçlamak üzerine kuruludur.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.
15.Soru
Ravenstein'in "Göç Kanunları" isimli çalışmasını kaleme alması temel olarak neye yönelik olmuştur?
Göç kuramları ve modellerine öncülük etmek |
19. yüzyılın ikinci yarısındaki gelişmeleri analiz etmek |
William Farr’ın göç hakkındaki düşüncelerini yanlışlamaya yönelik olarak göç olgusunun genel geçer kanunlarını içermek |
1871 ve 1881 yılı İngiliz nüfus sayımı istatistiklerinin verilerine yönelik |
Göçle ilgili ilk çalışma olma çabasına yönelik |
Ravenstein bu çalışmayla William Farr’ın göç hakkındaki düşüncelerini yanlışlamaya yönelmiştir. Farr, “göçün, hiçbir kesin kanuna bağlı olmaksızın yürüdüğü” fikrini savunmaktadır. Bu çerçevede Ravenstein’ın çabası, göç olgusunun genel geçer kanunlarını içermektedir.Doğru cevap C'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Lefebvre’nin mekânsal dönemleştirmelerinden biri değildir?
Mutlak mekan
|
Kutsal mekân
|
Çelişkili mekân
|
Kolektif mekân |
Tarihsel mekân |
Üretim ilişkileri temelinde mekânın üretimine odaklanan Lefebvre, “mutlak mekân”, “kutsal mekân”, “tarihsel mekân”, “soyut mekân”, “çelişkili ve diferansiyel mekân” olmak üzere beş mekânsal dönemselleştirme yapmıştır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hane halkı harcamaları ve geliri, sağlık, eğitim, istihdam, göç, tarım, konut, arsa, mal-mülk sahipliği ile hizmetlere ve toplumsal programlar gibi konularda veri toplayan anket çalışmasıdır?
Hane halkı anketleri |
Milli Gelir Hesapları |
İstihdam Anketleri |
Yaşam Standardı Ölçüm Anketleri |
Nüfus ve sağlık Anketleri |
Hanehalkı anketleri: Hanehalkı anketleri gelir yoksulluğunu ölçmede vazgeçilmez
bir araç olabilir. Öncelikle yoksulluk sınırı belirlendikten sonra, hanehalkı anketlerinden elde edilen tüketim dağılımı verileriyle yoksulluk sınırının altında kalan nüfus oranı
belirlenir. Ancak, Hane halkı anketleri, kaynakların, özellikle gelir ve tüketimin hane
içinde nasıl dağıldığına ilişkin sınırlı bir bilgi verir. Nüfus sayımı tüm nüfusu kapsarken, bu anketler sadece küçük bir alt grup üzerinde gerçekleştirilir. Örnekleme alınacak haneler son derece dikkatli bir biçimde seçilir, böylece anketin sonuçları ülkede ve
ülkenin farklı yerlerindeki yaşam koşullarını doğru bir biçimde temsil yeteneğine sahip
olur.
Milli Gelir Hesapları: Milli Gelir Hesapları da birçok ülkede gelir yoksulluğunu tahminleri yapmak için kullanılır. Hane halkı anketlerine dayalı gelir dağılımdaki değişiklikler uygulanarak, milli gelir hesaplarından alınan özel tüketim harcamalarındaki değişiklikler tahmin edilir. Milli gelir hesapları kullanılarak yoksulluk kafa sayımı ölçümü yapılır.
Yaşam Standardı Ölçüm Anketleri: Yaşam Standardı ölçüm Anketleri ve diğer çok konulu anketler genellikle yoksulluğun ölçümü ve çözümlemesinde önemli araçlardır. Bu anketler, hane halkı harcamaları ve geliri, sağlık, eğitim, istihdam, göç, tarım, konut, arsa, mal-mülk sahipliği ile hizmetlere ve toplumsal programlar gibi konularda veri toplar.
İstihdam anketleri, istihdam ve işsizlik örüntüleri ve dalgalanmaları üzerine bilgiler içerir. Bunlar;
a. hane halkı geliri;
b. demografik
c. hane özelliklerini içerir.
Bu konulara ilişkin veriler, istihdam istatistikleri, gelire dayalı yoksulluk göstergeleri ve temel hizmetlere erişim göstergelerine kaynaklık eder.
Nüfus ve sağlık Anketleri:
a. nüfus ve sağlık anketleri, sağlık, bebek ölümleri, doğurganlık, doğum kontrol
uygulamaları ve aile planlaması, gebelik sırasında sağlık olanaklarından yararlanabilme, aşı, anne ve çocukların sağlık merkezlerini kullanmaları, sağlık hizmetlerinden memnuniyet ve tedavi maliyetleri;
b. eğitim düzeyi;
c. kadın/erkek meslekleri;
d. göç;
e. temel hizmetlere erişim;
f. içme suyu, elektrik, kullanma suyu kaynaklarına ve dayanıklı mal sahipliğine ilişkin verileri içerir.
18.Soru
Metropol kentlerin, bireye bir yandan sınırsız özgürlük sağlarken, diğer yandan bireyi içi geçmiş, usanmış ve boş vermiş haliyle yabancılaşan bir bireye dönüştürdüğünü öne süren kuramcı aşağıdakilerden hangisidir?
Karl Marx
|
Emile Durkheim
|
Georg Simmel
|
Ferdinand Tönnies |
Max Weber |
Metropol kentlerin, bireye bir yandan sınırsız özgürlük sağlarken, diğer yandan bireyi içi geçmiş, usanmış ve boş vermiş haliyle yabancılaşan bir bireye dönüştürdüğünü öne süren kuramcı Georg Simmel’dir.
19.Soru
"Kapitalist devlet ideolojik ve kültürel bağlantılardan dolayı değil, devletin kapitalist üretim tarzıyla olan organik bağından dolayı, kapitalisttir." görüşünü savunan yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
Yönetimci kuram |
Çoğulcu kuram |
Sınıf-merkezli paradigma |
Yapısalcı yaklaşım |
Araççı görüş |
Yapısalcı yaklaşıma göre, kapitalist devlet ideolojik ve kültürel bağlantılardan dolayı değil, devletin kapitalist üretim tarzıyla olan organik bağından dolayı, kapitalisttir. Devlet, sermayeye hizmet eden basit bir sınıf aygıtı değildir, tersine sını ararası karmaşık ilişkilerin bir ifadesidir. Yapısalcı yaklaşımın yerel siyasete ilişkin yetkin temsilcisi Castells’tir. Doğru cevap D'dir.
20.Soru
1980’lerdeki göç dalgasının önemli özelliği nedir?
İstanbul’a büyük göçün yaşandığı göç dalgasıdır. |
Üç büyük kenttin oluşumunu belirleyen göç dalgasıdır. |
Üç büyük kenti belirleyen dalgadır. |
Üç büyük kentten daha çok alternatif diğer kentlere yönelmesidir. |
Yurtiçindeki kentlerden ziyade yurtdışına yönelmesidir. |
1980’lerdeki göç dalgasının önemli özelliği, üç büyük kentten daha çok alternatif diğer kentlere yönelmesidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ