Kentler, Planlama ve Afet Risk Yönetimi Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Cumhuriyet tarihinde aletsel olarak ölçülebilen en büyük deprem aşağıdakilerden hangisidir?
Cumhuriyet tarihinde aletsel olarak ölçülebilen en büyük deprem aşağıdakilerden hangisidir?
1939- Erzincan |
1943- Tosya-Ladik |
1953- Çanakkale |
1976- Van |
1999- Maramara |
1939 yılı Cumhuriyet tarihi için önemli bir afet olayına sahne olmuştur. Merkez üssü Erzincan olan 7.8 (kimi kayıtlara göre 7.9) büyüklüğündeki deprem ülkeyi vurmuş ve Cumhuriyet tarihinde aletsel olarak ölçülebilen en büyük deprem olarak kayıtlara geçmiştir.
2.Soru
1939 yılında Erzincan'da olan depremin büyüklüğü ne kadardır?
5.9 |
6.1 |
6.4 |
7.3 |
7.8 |
1939 yılı Cumhuriyet tarihi için önemli bir afet olayına sahne olmuştur. Merkez üssü Erzincan olan 7.8 (kimi kayıtlara göre 7.9) büyüklüğündeki deprem ülkeyi vurmuş
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kentsel alanlarda artan afet risklerinin genel etmenlerinden birisi değildir?
Sağlıksız arazi yönetimi |
Nüfusun tehlikeli alanlarda giderek daha fazla yoğunlaşması |
Toplumsal yoksulluk ve sosyal adaletsizlik |
Kaynakların uygun olmayan biçimde kullanımı |
Ağaçlandırma planları |
Kentsel alanlarda artan afet risklerini ekonomik kalkınma temelli faktörler üzerinden değerlendirmek gerekirse bir takım genel etmenler ortaya konmaktadır. Bunlar;
• Sağlıksız arazi yönetimi
• Nüfusun tehlikeli alanlarda giderek daha fazla yoğunlaşması
• Çevresel bozulmalara neden olan hatalı çevre yönetimi
• Mevzuatın (hukuksal ve yönetsel) eksikliği veya uygulamanın yetersizliği
• Toplumsal yoksulluk ve sosyal adaletsizlik
• Hazırlıksız toplum ve hazırlıksız kurumlar
• Kaynakların uygun olmayan biçimde kullanımı
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Risk hesaplamasında kullanılan veriler doğru olarak verilmiştir?
Tehlike X Zarar görebilirlik / Başa çıkma kapasitesi |
Başa çıkma kapasitesi X Zarar görebilirlik / Tehlike |
Zarar görebilirlik X Hassasiyet / Zarar görebilirlik |
Tehlike X Hassasiyet / Başa çıkma kapasitesi |
Tehlike X Başa çıkma kapasitesi / Zarar görebilirlik |
RİSK= Tehlike X Zarar görebilirlik / Başa çıkma kapasitesi
5.Soru
Aşağıda verilenlerden hangisi çevresel sorunlar arasında yer almaz?
Biyoçeşitliliğin azalması |
Hava kirliliği |
Petrol üretiminin azalması |
Ozon tabakasındaki incelme |
Okyanusların asitlenmesi |
Biyoçeşitliliğin azalması, okyanusların asitlenmesi, çölleşme, ormansızlaşma, hava kirliliği, ozon tabakasındaki incelme çevresel sorunlar arasında gösterilebilir. Doğru yanıt C’dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi temel eylemleri yönlendirecek öncelik alanlarından değildir?
Afet riskini anlama |
Afet riskini yönetebilmek için afet risk yönetişimini güçlendirme |
Dirençlilik için afet risk azaltımına yatırım yapma |
İyileştirme, rehabilitasyon ve yeniden inşa aşamalarında ‘daha iyi biçimde yeniden inşaa ve etkin müdahale için afetler karşısında hazırlıklılığı artırma |
Tüm kentsel etki-alanları (territories), onları çevreleyen kırsal alan yönetimleriyle beraber merkezi |
Temel eylemleri yönlendirecek öncelik alanları ise şöyledir (UNISDR 2015):
1. Afet riskini anlama
2. Afet riskini yönetebilmek için afet risk yönetişimini güçlendirme
3. Dirençlilik için afet risk azaltımına yatırım yapma
4. İyileştirme, rehabilitasyon ve yeniden inşa aşamalarında ‘daha iyi biçimde yeniden inşaa (Build Back Better)’ ve etkin müdahale için afetler karşısında hazırlıklılığı artırma
7.Soru
"Tehlike içeren kullanım türlerinin kullanım yerleri, yer seçimleri ve sanayinin korunmasızlığı bu anlamda önemli bir risk kaynağı oluşturmaktadır."
Yukarıda verilen bilginin Türkiye kentlerinin kritik risk havuzları oluşturması ve aşırı ölçüde riskler göstermesinin temel nedenlerinden hangisiyle ilgilidir?
Hızlı ve kontrolsüz kentleşme |
Hatalı ve uyumsuz fonksiyon kullanımları |
Ülkenin coğrafi konumu ve yerleşimler |
Sosyo-kültürel etkenler |
Politik etkenler |
Hatalı ve Uyumsuz Fonksiyon Kullanımları: Tehlike içeren kullanım türlerinin kullanım yerleri, yer seçimleri ve sanayinin korunmasızlığı bu anlamda önemli bir risk kaynağı oluşturmaktadır. Örneğin tehlikeli madde (yanıcı, parlayıcı, patlayıcı, kimyasal vb.) üretim ve depolama tesislerinin kentsel yaşam alanları ile iç içe bulunması çok ciddi bir risk kaynağıdır.
8.Soru
Beck’e göre aşağıdakilerden hangisi risk algılarından olan Hesaplanamazlık (incalculableness) özelliklerinden biridir?
İklimin geri döndürülemez değişiklikleri |
Afet öncesinde tahmin edilemeyen sonuçların ve risklerin neredeyse imkansız olması |
insan genetiği üzerine yapılacak geri dönüşü olmayan müdahaleler |
Herhangi coğrafi bir bölgede gözlemlenen riskler |
Herhangi bir süre zarfında, ve herhangi bir sosyal sınıf ya da toplumda gözlemlenebilir |
Hesaplanamazlık (incalculableness): Risklerin gerçekleşmesiyle ortaya çıkan sonuçlar prensipte hesaplanamazdırlar. Örneğin; Çernobil nükleer kazasından sonra geçen 30 yıl içinde yeni sonuçlarla karşılaşabilir olma durumu olay öncesinde bu sonuçların hesaplanabilirliğinin neredeyse imkansız olduğunun bir göstergesi olmaktadır. Dolayısıyla risklerin nasıl hesaplanacağını anlamayı gerektiren yeni bir yaklaşım gereklidir.
9.Soru
Diğer kent kategorilerine kıyasla, kentsel tehlikeler ve risk olgusunun özel bir boyutuna odaklanmak yerine, risk olgusuna içkin olan belirsizliklere ve beklenmedik durumlara vurgu yapan kent kategorisi aşağıdakilerden hangisidir?
Dayanıklı kent. |
Sürdürülebilir kent. |
Düşük karbonlu kent. |
Akıllı kent. |
Güçlü Kent |
Dayanıklı kent kavramı, risk azaltımı ve yönetimi konusu ile daha genel düzeyde ilişki kurmaktadır. Diğer kent kategorilerine kıyasla, kentsel tehlikeler ve risk olgusunun özel bir boyutuna odaklanmak yerine, risk olgusuna içkin olan belirsizliklere
ve beklenmedik durumlara vurgu yapmaktadır. Doğru cevap A' dır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi mega kentlerle ilgili olarak söylenebilir?
Diğer kentsel yığılmaları, yanızca nüfus bakımından kentlere geçen mega-kentler denir. |
Herhangi bir kenti, mega-kent olarak nitelendirme konusunda henüz bir görüş birliğine varılamamıştır. |
5 milyonluk yerleşik nüfusa sahip kentler megakent olarak belirlemiştir. |
Mega-kentleri risk potansiyelleri bakımından kıyaslamak mümkün değildir. |
Doğal afet tehlikeleri karşısındaki zarargörebilirliklerin ötesinde kentsel yığılmalar ve megakentlerin önünde halihazırdaki en büyük güçlük ‘yönetilme’ sorunudur. |
Herhangi bir kenti, mega-kent olarak nitelendirme konusunda henüz bir görüş birliğine varılamamıştır. Bazı araştırmacılar 5 milyonluk yerleşik nüfusa sahip kentleri bu kategoriye atfederken bazıları nüfus büyüklüğü için asgari eşiği 8 ya da 10 milyon olarak belirlemiştir.
11.Soru
Afet riskinde çoklu-tehlike yönetimi konusunun ön plana çıktığı çalışma aşağıdakilerden hangisidir?
Yokohama Konferansı |
Sendai Konferansı |
Hyogo Çerçeve Eylem Planı |
Stockholm Konferansı |
Incheon Konferansı |
Japonya’nın Sendai kentinde 2015 yılında düzenlenen uluslararası konferansın sonunda ortaya
çıkan çerçeve belgeye göre; 2030 yılına kadar olan süre zarfında her sektörde ve sektörler arası her düzeyde geliştirilmesi beklenen afet riskinde çoklu-tehlike yönetimi konusunun ön plana çıktığı görülmektedir.
12.Soru
Asit değeri yüksek yağışların yeryüzüne ulaşmasına ne ad verilir?
Sağanak yağışlar |
Çiseleme |
Okyanus asitlenmesi |
Asit yağmurları |
Sıcaklık dalgaları |
Sanayileşme ve fosil yakıtların artan oranda kullanımının neden olduğu bir diğer küresel çevre sorunu da asit yağmurlarıdır. Asit yağmurları kısaca asit değeri yüksek yağışların yeryüzüne ulaşması olarak da ifade edilebilir. Daha teknik bir deyişle, sınai faaliyetin ve enerji tüketiminin yoğun olduğu bölgelerde, fosil yakıt tüketimi sonucu açığa çıkan azot ve kükürt, atmosferdeki su buharı ile birleşerek sülfürik ve nitrik asitli yağmur, kar ya da dolu oluşturmaktadır. Asit yönünden zengin bu yağışların yeryüzüne ulaşması sonucunda, okyanuslar ve ana kıtalardan oluşan tüm ortamlar kirlenmekte ve bu ortamlardaki canlı yaşamı olumsuz etkilenmektedir. Asit yağmurlarının, insan sağlığına ve kentsel yapılı çevreye zarar verdiği de bilinmektedir.
13.Soru
Sürdürülebilir kalkınma kavramının hayata geçirilmesinde ülkelerin izlemesi gereken ilk yol haritası olma özelliği taşıyan ve Agenda 21 adıyla Brezilya'da sunulan plan hangi yıl duyurulmuştur?
1987 |
1985 |
1992 |
1999 |
1996 |
Sürdürülebilir Kalkınma kavramının, uluslararası toplumun önüne önemli bir ekonomik gelişme hedefi olarak konulmasında, 1992 yılı milat olarak kabul edilebilir. 1992 yılında Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı’nda (diğer bilinen adıyla Rio Yeryüzü Zirvesi’nde), sürdürülebilir kalkınmanın hayata geçirilmesi için ülkelerin izlemesi gereken yol haritası, Gündem 21 (Agenda 21) adı altında tüm dünyaya duyurulmuştur.
14.Soru
Sismik hareketlere aşağıdakilerden hangisi tepki vermez?
Kaya |
Hava |
Teras |
Alüyyon birikintisi |
Deniz kili |
Şekil 5.8'e göre doğru cevap B'dir.
15.Soru
I. Yerelin ötesine geçme (de-localization)
II. Hesaplanamazlık (incalculableness)
III. Tazmin edilemezlik (non-compensatibility)
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Beck'in risk algısı ile ilgili dikkat çektiği özelliklerindendir?
I ve II |
Yalnız II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Beck risk algısının 3 özelliğine dikkat çekmektedir:
1. Yerelin ötesine geçme (de-localization): nedenler ve sonuçlar prensipte her zaman her yerde olabilmektedir. Riskler herhangi bir coğrafi yerde, herhangi bir zamanda, herhangi bir süre zarfında, ve herhangi bir sosyal sınıf ya da toplumda gözlemlenebilir. Bu riskler ulusal sınırlardan bağımsız olması (yerelin ötesine geçmesi) sebebiyle, örneğin iklim değişikliği ve doğal afetler bağlamında, dünya ulusları arasında küresel işbirliği gerektirmektedir.
2. Hesaplanamazlık (incalculableness): Risklerin gerçekleşmesiyle ortaya çıkan sonuçlar prensipte hesaplanamazdırlar. Örneğin; Çernobil nükleer kazasından sonra geçen 30 yıl içinde yeni sonuçlarla karşılaşabilir olma durumu olay öncesinde bu sonuçların hesaplanabilirliğinin neredeyse imkansız olduğunun bir göstergesi olmaktadır. Dolayısıyla risklerin nasıl hesaplanacağını anlamayı gerektiren yeni bir yaklaşım gereklidir.
3. Tazmin edilemezlik (non-compensatibility): İklimin geri döndürülemez değişiklikleri, insan genetiği üzerine yapılacak geri dönüşü olmayan müdahaleler vb. gibi sonuçlar tazmin edilebilir sınırların ötesindedir. Varlığı bile henüz kanıtlanmamış bazı risklerin tazmin edilemez sonuçları olması nedeniyle, bunu önlemeye yönelik tedbirlere ihtiyaç duyar.
16.Soru
Doğal ekosistemlerin ve onları oluşturan türlerin, insan hayatının temel gerekliliklerinin yerine getirilmesi için gereken uygun ortam ve koşulları sağlaması süreçlerine ne ad verilir?
Yararlılık |
Yaşamsal katkı |
Kentsel destek |
Ekosistem hizmetleri |
Refah desteği |
Ekosistem Hizmetleri, doğal ekosistemlerin ve onları oluşturan türlerin, insan hayatının temel gerekliliklerinin yerine getirilmesi için gereken uygun ortam ve koşulları sağlaması süreçleri olarak ifade edilmektedir.
17.Soru
Aşağıdaki özellikleri verilen sunum türü hangisidir?
- Bu yöntem, konuya ilişkin yazılacak kapsamlı bir raporun tek bir görselde öz olarak iletilmesi şeklinde değerlendirilebilir.
- Bilişsel olarak algıyı destekleyecek şekilde görsel ağırlıklı, metinlerin mümkün olduğunca kısa tutulduğu sunumlardır.
- Bu sunumlar, bilginin yoğun ve özet şekilde aktarılmasında, plan çalışmalarının gerekçelendirilmesinde, analizinde ve değerlendirilmesinde kullanılabilir.
Grafik |
Harita |
Poster |
Tablo |
Fotoğraf |
Poster sunumu konuya ilişkin yazılacak kapsamlı bir raporun tek bir görselde öz olarak iletilmesi şeklinde değerlendirilebilir.
Posterler bilişsel olarak algıyı destekleyecek şekilde görsel ağırlıklı, metinlerin mümkün olduğunca kısa tutulduğu sunumlardır.
Bu sunumlar, bilginin yoğun ve özet şekilde aktarılmasında, plan çalışmalarının gerekçelendirilmesinde, analizinde ve değerlendirilmesinde kullanılabilir.
18.Soru
Mekansal bir plandan öte bir yol haritası olan İDMP, bu değerlendirmeyi işlevsel olarak bütünlük gösteren riskleri sektörlere gruplayarak yapmayı hedeflemiştir. Aşağıdakilerden hangisi “eğitimsiz personel, örgütsüz gönüllüler, temrin/tatbikat eksikliği” gibi unsurların değerlendirildiği gruptur?
Toplumsal edilgenlik riskleri |
Özel risk alanları |
Acil durum görevlisi tesisler |
Yönetsel yetersizlikler |
Üretkenlik kaybı riskleri |
Deprem Master Planı (İDMP) eğitimsiz personel, örgütsüz gönüllüler ve temrin/tatbikat eksikliği konularını Yönetsel yetersizlikler adı altında gruplandırmıştır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi taşkınların yararlarından biridir?
Akış hızı |
Ekolojik dengenin sürekliliği |
Yağış yoğunluğu |
Su yüksekliği |
Suyun bekleme süresi |
Belirli dönemlerde taşkına maruz tehlike alanları üzerinde yaşayan nüfus, ekili arazi, yerleşim alanı gibi mevcut varlıkların bulunmaması durumunda olası bir taşkın olayı herhangi bir zarara sebep olmazken; sulak araziler, verimli toprakların oluşumu, ekolojik dengenin sürekliliği gibi bir takım yarar bile sağlayabilirler.
20.Soru
Planların yapım süreç ve yöntemi ise ayrıntılarıyla kaç yılında yürürlüğe giren 3194 Sayılı İmar Kanunu’yla düzenlenmiştir ?
1992 |
1990 |
1984 |
1923 |
1980 |
Planların yapım süreç ve yöntemi ise ayrıntılarıyla 1984 yılında yürürlüğe giren 3194
Sayılı İmar Kanunu’yla düzenlenmiştir
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ