Klasik Mantık Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki ikililerden hangisi arasında eksik girişimlik ilişkisi vardır?
Kuş-Uçan |
Sayı-Rakam |
Sandalye-Bilgisayar |
İnsan-Düşünen |
Kanatlı |
İki kavramdan her biri, diğerinin bazı bireylerini içine alırsa aralarında eksik girişimlik vardır. Uçan her şey kuş değildir (örneğin yarasalar), kuş olan her şey de uçmaz (örneğin deve kuşları). Doğru cevap A'dır.
2.Soru
I- Genel olarak, düşünceleri bilinçli, tutarlı ve amaçlı bir biçimde birbirine bağlama işlemi
II- Öncül olarak alınan önermelerden mantıksal çıkarım kurallarına uygun bir tarzda sonuç çıkarma işlemi
III- Doğru düşünme kurallarının ve formlarının bilgisi
IV- Bir şeyin doğruluğunu bir veya daha fazla şeye dayanarak ileri sürme
Yukarıda verilenlerden hangisi/hangileri “akıl yürütme” kavramına aittir?
Yalnız I
|
I-II
|
I-II-III
|
I-II-IV
|
Hepsi |
Akıl yürütme, genel olarak, düşünceleri bilinçli, tutarlı ve amaçlı bir biçimde birbirine bağlama işlemi, öncül olarak alınan önermelerden mantıksal çıkarım kurallarına uygun bir tarzda sonuç çıkarma işlemi, bir şeyin doğruluğunu bir veya daha fazla şeye dayanarak ileri sürme şeklinde tanımlanabilir. Ancak doğru düşünme kurallarının ve formlarının bilgisi mantık bilimine ait bir tanımdır.
3.Soru
Bazı yönlerden benzeyen nesnelerin başka yönlerden de benzeyeceği varsayımına ne ad verilir?
Çıkarım
|
Hipotez
|
Önerme
|
Analoji
|
Kıyas
|
Analoji bazı yönlerden benzeyen nesnelerin başka yönlerden de benzeyeceği varsayımıdır.
4.Soru
Petrus Ramus mantığı bölümlere ayırırken hangisini eklemiştir?Petrus Ramus mantığı bölümlere ayırırken hangisini eklemiştir?
Çıkarım
|
Terim
|
Önerme
|
Metot
|
Sınama |
İlk defa Petrus Ramus (1515-1572), mantığı bölümlere ayırırken Terim, Önerme, Çıkarım (tasım) bölümlerine Metot konusunu ekledi.
5.Soru
“ Bazı memeli hayvanlar yüzebilir.” önermesinin düz döndürülmüş şekli aşağıdakilerden hangisinde vardır?
Bazı yüzebilen hayvanlar memelidir.
|
Bazı yüzebilen hayvanlar memeli değildir.
|
Bütün memeli hayvanlar yüzemez.
|
Bazı memeli hayvanlar yüzemez.
|
Bütün yüzebilen hayvanlar memelidir. |
“Bazı memeli hayvanlar yüzebilir” önermesinde özne” memeli” ve yüklem “yüzebilir” yer değiştirdiğinde “Bazı yüzebilen hayvanlar memelidir” önermesi oluşur.
6.Soru
Ahmet ve Mehmet futbol oynamayı, sinemaya gitmeyi, saz çalmayı, roman okumayı sever. Ahmet ayrıca matematik dersini de sevmektedir. Aralarındaki benzer şeyleri sevmelerine dayanarak Mehmet'in de matematik dersini sevmesi gerektiğini söylememiz hangi akıl yürütme yöntemine örnektir?
Analoji (Benzetiş) |
Tümevarım |
Tümdengelim |
Aksiyoloji |
Sorit |
Analoji (benzetiş)
7.Soru
“İstanbul ve Kocaeli illeri Marmara bölgesinde yer alırlar, her iki ilimizde de sanayi gelişmiştir, denizlerle çevirilidir, İstanbul ilinin nüfusu onbeş milyondan fazladır, o halde Kocaeli ilinin de nüfusu onbeş milyondan fazladır.”
Yukarıda akıl yürütme yöntemlerinden hangisi kullanılmıştır.
Tümevarım
|
Tümdengelim
|
Analoji
|
Hipotez
|
Kıyas |
İstanbul ve Kocaeli ilinin birçok ortak özelliğine dayanarak nüfusları da aynıdır demek analojidir.
8.Soru
Bir şey aynı zamanda hem kendisi, hem başka birşey olamaz. Zihin birbiri ile çelişik olan iki önermeden birini kabul ederse diğerini reddeder şeklinde ifade edebileceğimiz akıl ve mantık ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
Çelişmezlik |
Özdeşlik |
Üçünçü halin olanaksızlığı |
Yeterli neden ilkesi |
Maksimum neden ilkesi |
Çelişmezlik
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi normalde yanlış olan bir tümel olumlu önermenin karşıtıdır?
Hiçbir insan ölümlü değildir
|
Hiçbir insan dört ayaklı değildir
|
Hiçbir köpek hayvan değildir
|
Hiçbir inek geviş getirmez
|
Hiçbir papatya çiçek değildir
|
Çözüm: Eğer tümel olumlu doğru ise tümel olumsuz yanlış olur. Yani B,C,D ve E şıklarındaki ifadeler normalde olumlu olan tümel önermelerdir zira karşıtları görüldüğü üzere yanlıştır. Ancak A şıkkındaki önerme bütün insanlar ölümlüdür önermesinin karşıtıdır.
10.Soru
Aşağıdaki kavramların hangisinin neliği olduğu halde gerçekliği yoktur?
Ağaç |
Zeus |
Ankara |
İnsan |
Kedi |
Her kavramın neliği vardır ama her kavramın gerçekliği yoktur. Mesela mitolojik varlıkları anlatan kavramların nelikleri vardır; fakat, onların zihin dışında karşılığı olan bireyler bulunmadığından gerçekliği yoktur. Apollon, Zeus, Pegasus veya melek, dev gibi. Bu gibi kavramların anlamları vardır. Bu anlamları onların neliklerini verir; ama, bu kavramların gerçeklikleri yoktur. Doğru yanıt B seçeneğidir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisinin tanımı yapılabilir?
Kare |
Sinir |
Hüzün |
Sevgi |
Endişe |
Bazı şeylerin tanımı yapılamaz ancak betimlemesi yapılabilir. Mesela duyguların tanımı yapılamaz. Örneğin aşk, nefret, kin, renk, neşe gibi duyguların tanımı yapılamaz. Bu gibi duygular ancak kişisel deneyimlerimizle tanınabilir. Bu yüzden ancak betimlenebilirler. Karenin tanımı yapılabilir. Doğru cevap A'dır.
12.Soru
Bir terimin uzak cinsi ve yakın ayrımı ile yapılan tanımına ne ad verilir?
Özle ilgili tam tanım |
İlinti ile ilgili tam tanım |
İlinti ile ilgili eksik tanım |
Özle ilgili eksik tanım |
Adsal Tanım |
Özle ilgili eksik tanım: Bir terimin uzak cinsi ve yakın ayrımı ile yapılan tanımdır. “İnsan konuşan cisimdir.” diye tanımlamak gibi. “Konuşan” insanın yakın ayrımı, “cisimdir” ise uzak cinsidir. Doğru cevap D'dir.
13.Soru
“İnsan akıllı hayvandır.” önermesinde özlük hangi kavramdır?
İnsan |
Akıl |
Hayvan |
Akıllı hayvan |
İnsan ve Hayvan |
“İnsan akıllı hayvandır.” önermesinde akıllı hayvan insana (yüklenen) oranla özlüktür. Akıllı hayvan (yüklenilen) kavramı insanın özsel özelliğidir
14.Soru
Düşünceleri bilinçli, tutarlı ve amaçlı bir biçimde birbirine bağlama işlemine ne denir?
Çıkarım
|
Mantık
|
Önerme
|
Metot
|
Akıl Yürütme
|
Akıl yürütme: Genel olarak, düşünceleri bilinçli, tutarlı ve amaçlı bir biçimde birbirine bağlama işlemidir.
15.Soru
Yargının sayısına göre önermeler aşağıdakilerden hangisini ifade eder?
Olumlu – Olumsuz
|
Nitelik
|
Basit – Bileşik
|
Yalın- Mümkün – Zorunlu
|
Tümel – Tekil |
Yargının sayısına göre önermeler basit önermeler ve bileşik önermeler olarak ikiye ayrılır.
16.Soru
Kavramlardan biri diğerinin hiçbir bireyini içine almaz ise aralarında ne tür bir ilişki vardır? (Ör: Hiçbir kedi balık değildir ve Hiçbir balık kedi değildir.)
Ayrıklık |
Eşitlik |
Tam girişimlik |
Eksik girişimlik |
İlişki yoktur |
Ayrıklık
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bileşikliği gizli olan önermelerden değildir?
Nedenli Önermeler
|
Çıkarmalı Önermeler
|
Sınırlandırıcı Önermeler
|
Özgülü Önermeler
|
Karşılaştırmalı Önermeler
|
Nedenli önermeler bileşikliği açık olan önermelerdendir.
18.Soru
Gerçeklikleri aynı olan birçok şeye “Bunlar nedir?” diye sorulunca verilen cevap nedir?
Cins |
Tür |
Ayrım |
Özgülük |
İlinti |
Tür: Gerçeklikleri aynı olan birçok şeye “Bunlar nedir?” diye sorulunca verilen cevaptır.
19.Soru
“Kavram nedir?” sorusunun cevabı aşağıdakilerden hangisidir?
Kavram, bir objenin dilsel ifadesidir.
|
Kavram, bir hayalin tasvir edilmesidir.
|
Kavram, bir objenin zihindeki tasarımıdır.
|
Kavram, objenin şu ya da bu niteliğini taşır.
|
Kavramın tanımı yoktur.
|
20.Soru
Porphyrios ağacına göre aşağıdakilerden hangisi özel türdür?
duygulu |
canlı |
insan |
cismi olan |
cevher |
Özel tür, cins olmayan ve başka türlere bölünemeyen türdür. Tür olduğu gibi cins de olabilen, türlere bölünebilen türe de göreli tür denir. İnsan, Porphyrios ağacında türlere bölünmeyen bir kavramdır. Doğru yanıt C seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ