Klasik Mantık Final 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Tasım ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Önce küçük öncül yazılır |
Üçten fazla terim kullanılır |
Orta terim öncüllerde geçmez |
Sonucun öznesini içeren öncül kapsamlı öncüldür. |
İki öncül, bir sonuç önermesinden oluşur. |
Tasımlar sadece üç terimden oluşur, önce büyük öncül yazılır, orta terim öncüllerde geçer, sonucun öznesini içeren öncül küçük öncüldür ve iki öncül bir sonuç önermesinden oluşur.
2.Soru
“- Yağmur yağıyor ise yerler ıslanır.
- Yağmur yağıyor.
- Öyleyse, yerler ıslanacak.” durumu hangi tür çıkarım türüne örnektir?
Koşullu Tasım |
Ayrık Tasım |
Modus Ponens |
Modus Tollens |
Alternatif Tasım |
Modus ponensde öncüllerden biri koşul önermesidir. Diğer öncül de koşul önermesinin önbileşenini evetler, yani yeter koşulun yerine geldiğini iddia eder. Koşul önermesinin artbileşeni (koşul önermesinin zorunlu koşulu) sonuç olarak çıkarılır.
3.Soru
A, E, I, O tipi üç kategorik önerme ile kurulan ve üç terim içeren çıkarımlara ne denir?
Çıkarma |
Deneme |
Tasım |
Önerme |
Ayırım
|
Tasımlar çıkarımlardır.
4.Soru
“Meleklerin olmadığını ispat edemediğimize göre, melekler vardır” örneği aşağıdaki safsata türlerinden hangisine girer?
Öncesinde safsatası
|
Kumarbaz safsatası
|
Görecelilik safsatası
|
Acele genelleme
|
İspatlama mecburiyeti safsatası |
Meleklerin olmadığını ispat edemediğimize göre melekler vardır örneği, bir şey aksi ispatlanamadığı sürece doğrudur varsayımına dayanır. Bir iddianın yanlışlığının ispatlanamamış olması, dolayısı ile doğru olduğunu ya da doğruluğunun ispatlanamamış olması, dolayısı ile yanlış olduğunu ileri sürmektir. Bu durum ispatlama mecburiyeti safsatasında görülmektedir.
5.Soru
Tasımların terimleri, öncülleri, kipi, şekli ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
Her tasımda üç terim vardır.
|
Küçük terim, sonucun öznesidir
|
Büyük terim sonucun yüklemidir.
|
Orta terim öncüllerde iki kez geçer
|
Orta terim sonuçta bir kez geçer |
Orta terim, sonuçta geçmez öncüllerde iki kez geçer.
6.Soru
I. Sen De
II. Adam Karalama
III. Duygulara Başvurmak
IV. Ortak Tutuma Başvurmak
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri saldırı safsataları arasında yer almaktadır?
Yalnız I
|
Yalnız II
|
I ve II
|
I ve III |
I, II ve IV |
Saldırı safsataları; “Adam Karalama”, “Sen De”, “Niteliksel Adam Karalama” olarak gruplanmaktadır. Hepsindeki ortak nokta iddiaya değil de iddiayı yapan kişiye saldırmaktır
7.Soru
I. Modus Tollens
II. Ayrık Tasım
III. Alternatif Tasım
IV. Modus Ponens
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri sık kullanılan geçerli çıkarım kuralları arasında yer almaktadır?
I ve II
|
I ve III
|
II ve IV
|
I, II ve III |
Hepsi |
Sık kullanılan geçerli çıkarım kuralları şu şekilde sıralanmaktadır:-Modus Ponens -Modus Tollens -Koşullu Tasım -Ayrık Tasım -Alternatif Tasım -Yapıcı İkilem -Yıkıcı İkilem.
8.Soru
İkinci öncül koşul önermesinin artbileşenini evetlediği, sonuç olarak da önbileşenin evetlenmesinin çıktığı yanıltmaca aşağıdakilerden hangisidir?
Artbileşenin evetlenmesi
|
Önbileşenin değillenmesi
|
Modus tollens
|
Koşullu tasım |
Ayrık tasım |
İkinci öncül koşul önermesinin artbileşenini evetlediği, sonuç olarak da önbileşenin evetlenmesinin çıktığı yanıltmaca artbileşenin evetlenmesi yanıltmacasıdır.
9.Soru
Bir kişinin iddiasının yanlış olduğuna dair deliller ileri sürmek yerine bir grubun veya içinde bulunduğu grubun baskısını öne sürmeye ne ad verilir?
İnanca başvurmak
|
Grup baskısı
|
Sen de
|
Niteliksel adam karalama
|
Ortak tutuma başvurmak
|
Bir kişinin iddiasının yanlış olduğuna dair deliller ileri sürmek yerine bir grubun veya içinde bulunduğu grubun baskısını öne sürmeye grup baskısı adı verilir.
10.Soru
Koşul önermelerinin önbileşenleri farklı, artbileşenleri ise aynı olduğu çıkarım tipine ne ad verilir?
Modus Ponens
|
Yapıcı İkilem
|
Basit Yıkıcı İkilem
|
Karmaşık Yıkıcı İkilem |
Alternatif Tasım |
Koşul önermelerinin önbileşenleri farklı, artbileşenleri ise aynı olduğu çıkarım tipine Karmaşık Yıkıcı İkilem adı verilir.
11.Soru
Yukarıdaki Veen diyagramında 1 nolu bölge aşağıdakilerden hangi önermeyi temsil eder?
S olan, fakat P olmayan M’lerin bulunabileceği alan
|
S olan, P olan fakat M’lerin bulunamayacağı alan
|
S olan, P olan ve M’lerinde bulunacağı alan
|
Ne S ne M olan fakat P olabilen alan
|
Ne S ne P olan M’ler |
1 nolu alan S olan P olan ve M olmayan kısımdır.
12.Soru
Öncüllerden birinin koşul önermesi, diğer öncül ise koşul önermesinin ön bileşenini evetlediği çıkarım tipine ne ad verilir?
Modus Ponens
|
Modus Tollens
|
Koşullu Tasım
|
Ayrık Tasım |
Alternatif Tasım |
Öncüllerden birinin koşul önermesi, diğer öncül ise koşul önermesinin ön bileşenini evetlediği çıkarım tipine Modus Ponens denir.
13.Soru
Tasımı oluşturan önermelerden birinin veya ikisinin ifade edilmediği tasımlara ne denir?
Entimem |
Polysyllogism |
Sorit |
Epikerem |
Episyllogism
|
Entimemlerdir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tümel olumsuz önermeleri göstermek için kullanılmaktadır?
A
|
I
|
E
|
O |
P |
Tümel olumlu önermeleri göstermek için E harfi kullanılır.
15.Soru
Her yalan güvensizlik yaratır; çünkü her yalan, gerçeğe uygun olmayan bir sözdür. (Entimemde ifade edilmemiş öncül: “Gerçeğe uygun olmayan her söz, güvensizlik yaratır. Hangisinden bahsedilmektedir?
Entimem |
Epikerem |
Sorit |
Polysyllogism |
Episyllogism
|
Epikeremin öncüllerinden bahsedilmektedir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ikilemlerin ortaya konulma biçiminden biri değildir?
Retorik Soru
|
Soru Cümleleri
|
Koşul Önermeleri
|
Ünlem Cümleleri
|
Tikel veya Tekil Evetleme Önermeleri |
İkilemler tikel veya tekil evetleme önermeleri ile ortaya konabileceği gibi retorik soru cümleleri, koşul önermeleri, soru cümleleri ile de ortaya konabilir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, “Sevmiyorsan terk et.” ile aynı anlama gelir?
Ya sev ya terk et.
|
Hem sev hem terk et.
|
Hem sevme hem terk etme.
|
Ne sev ne terk et.
|
Sevme ama terk et.
|
18.Soru
Bir entimemde sonuç ifade edilmemişse kaçıncı dereceden emtimemdir?
Üçüncü |
Birinci |
İkinci |
Dördüncü |
Beşinci |
Üçüncü
19.Soru
I. Boynuzlarından tutma – tikel evetleme önermesini çürütme
II. Boynuzlar arasından kaçma – koşul önermelerini çürütme
III. Karşı ikilem oluşturma – bardağın dolu tarafını gösteren ikilem kurma
Yukarıda verilen ikilemlere karşı çıkma yolları ve açıklamalarından hangisi ya da hangileri doğru olarak verilmiştir?
I
|
II
|
III
|
I ve III |
I ve II |
Tikel evetleme önermesini çürütmeye ikilemin boynuzları arasından kaçma yolu, koşul önermelerini çürütmeye de ikilemi boynuzlarından yakalama yolu denir. Bu durumda I ve II ters olarak verildiğinden yanlış olur. İkilemlerden kurtulmanın bir üçüncü yolu daha vardır. Buna da karşı ikilem oluşturma yolu denir. İkilemler genellikle bardağın boş tarafını gösterir. Bardağın dolu tarafını gösteren bir ikilem kurarak ikilemlere karşı gelinebilir. O halde III doğru olur.
20.Soru
“A ise B” gibi bir koşul önermesi için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A, B için yeterli koşuldur.
|
B, A için gerekli koşuldur.
|
B olmadan A’nın olmayacağını iddia eder.
|
A olmadan B’nin olmayacağını iddia eder.
|
A olursa B’nin de olacağını iddia eder.
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ