Klasik Mantık Final 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
“ Bütün hayvanlar dört ayaklıdır, koyun bir hayvandır ve dört ayaklıdır, tavuk da bir hayvandır o halde tavuk dört ayaklıdır.”
Önermesi akıl yürütme yöntemlerinden hangisi ile açıklanabilir.
Tümevarım
|
Tümdengelim
|
Analoji
|
Hipotez
|
Kıyas |
Genel bir yargıdan özel bir yargıya varıldığından Tümdengelimdir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tikel olumlu önermeleri göstermek için kullanılmaktadır?
A
|
I
|
E
|
O
|
P |
Tümel olumlu önermeleri göstermek için I harfi kullanılır.
3.Soru
Tasımlarda bulunan ve sonuçta geçmeyip öncüllerde iki kez geçen terime ne ad verilir?
Küçük terim
|
Büyük terim
|
Orta terim
|
Nicel terim |
Nitel terim |
Tasımlarda bulunan ve sonuçta geçmeyip öncüllerde iki kez geçen terime orta terim denir.
4.Soru
“Paris’e gittim çok güzeldi. Demek ki Fransa çok güzel bir ülke” örneği aşağıdaki safsata türlerinden hangisine girer?
Bütünleme safsatası
|
Ortak tutuma başvurmak
|
İndirgeme safsatası
|
Yanlış ikilem
|
İspatlama mecburiyeti safsatası |
Örnekte Paris şehrini gören kişinin Fransa’nın güzel bir ülke olduğunu iddia ederek genelleme yapması bütünleme safsatasına girmektedir. Bütünün kendisini oluşturan parçalarla aynı özelliğe sahip olduğunu çıkarma hatası bütünleme safsatasında gerçekleşir.
5.Soru
Oya: Türkiye’de lisansüstü eğitim çok kaliteli, kesinlikle eğitiminizi burada yapmalısınız.
Ayşe: Evet ben de lisansüstü eğitimimi Türkiye’de yapmak istiyorum.
Oya: Ben, Amerikan üniversitelerin lisansüstü programların başvuru koşullarını inceleyip, gerekli belgeleri hazırlayacağım.
Ayşe: Oya Amerikan üniversitelerinin lisansüstü programlarına başvurduğuna göre, Türkiye’de lisansüstü kaliteli değil.
Yukarıdaki örnek aşağıdaki safsatalardan hangisine girer?
Yanlış ikilem
|
Sen de
|
Grup baskısı
|
İnanca başvurmak
|
Adam karalama “Sen de” safsatası saldırı safsatası türüne girmektedir. Söylem eylem çelişkisi de diyebiliriz. Bir kişinin iddiası ya da söyledikleri hareketleriyle çelişiyor diye iddianın yanlış olduğunu söylemektir. Verilen örnekte Oya’nın Türkiye’deki lisansüstü eğitimin kaliteli olduğunu söyleyip, Amerikan üniversitelerine başvurması Ayşe’nin Türkiye’deki lisansüstü eğitimin kaliteli olmadığı sonucuna varmasına neden olmuştur. Bu örnek “sen de” safsatası örneğidir. |
6.Soru
Tasımlarda bulunan ve sonucun öznesi olan terime ne ad verilir?
Küçük terim
|
Büyük terim
|
Orta terim
|
Nicel terim |
Nitel terim |
Tasımlarda bulunan ve sonucun öznesi olan terime küçük terim adı verilir.
7.Soru
I. Birden çok tasımdan oluşur
II. Bir tasımın sonucu, bir sonraki tasımın öncülüdür.
III. Sadece sonuncu tasımda sonuç ifade edilir.
IV. Son tasımınki hariç sonuçlar ifade etmez.
Yukarıda belirtilen özellikler aşağıdakilerden hangisinin ifade etmektedir?
Bir sorittir
|
Bir epikeremdir
|
Bir Polysyllogismdir.
|
Entimemlerdir. |
Bir modus ponenstir. |
Yukarıda belirtilen özellikler Çoklu tasımların (Polysyllogism) özelliklerini belirtmektedir.
8.Soru
“Güneş tutulmasından sonra deprem oldu, o halde depremin nedeni güneş tutulmasıdır.” örneği aşağıdakilerden hangi safsataya örnektir?
Adama saldırmak
|
Öncesinde safsatası
|
Ortak tutuma başvurmak
|
Sen de safsatası
|
Acele genelleme
|
9.Soru
“Freud bilinçaltımızda id, ego, süper ego sürekli çatışma halindedir diyor. Boş ver sen Freud’u o zaten cinsel sapığın tekidir.” örneği aşağıdakilerden hangi safsataya girer?
Adama saldırmak
|
İndirgeme safsatası
|
Bütünleme safsatası
|
İnanca başvurmak
|
Öncesinde safsata
|
10.Soru
İkilemlerin geçersizliğini ortaya koymak için aşağıdakilerden hangisi yeterlidir?
Modus Ponens ile çeliştiğini göstermek
|
Modus Tollens ile çeliştiğini göstermek
|
Alternetif bir tasım üretmek
|
Öncüllerden ikisinin yanlış olduğunu göstermek |
Öncüllerden en az birinin yanlış olduğunu göstermek |
İkilemlerin geçersizliğini ortaya koymak için öncüllerden en az birinin yanlış olduğunu göstermek yeterlidir
11.Soru
Bir kişinin iddiasının doğruluğunu kabul ettirmek için daha önce denenmiş, eski olmasını öne sürmek hatasına ne ad verilir?
İnanca başvurmak
|
Grup baskısı
|
Duygulara başvurmak
|
Korkuya başvurmak
|
Geleneğe başvurmak
|
Bir kişinin iddiasının doğruluğunu kabul ettirmek için daha önce denenmiş ve eski olduğunu ileri sürmeye geleneğe başvurmak adı verilir. Doğru cevap E’dir.
12.Soru
Akıl yürütmedeki yanlışlar yani, hatalı akıl yürütmeler nasıl adlandırılır?
Çıkarma |
Deneme |
Safsata |
Önerme |
Ayırım |
Akıl yürütmedeki yanlışlar yani, hatalı akıl yürütmeler safsata olarak adlandırılır.
13.Soru
Öncüllerinin biri ya da her ikisi gerekçeli olan çoklu tasımlar nasıl adlandırılır?
Entimem
|
Polysyllogism
|
Sorit
|
Epikerem
|
Episyllogism
|
Çoklu tasımlardan epikeremdir.
14.Soru
“Okullarda Çoklu Zeka Kuramı uygulanırsa öğrenciler %80 başarı sağlar. Çoklu Zeka Kuramı okullarda uygulanıyor. Bu durumda öğrenciler başarılı olacak.” örnekte verilen çıkarım için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Koşullu tasımdır.
|
Önbileşeni değilleme yanıltmacasına örnektir.
|
Artbileşenin evetlenmesi yanıltmacasına örnektir.
|
Modus tollens çıkarım kalıbına örnektir.
|
Modus ponens çıkarım kalıbına örnektir. |
Örnekte yapılan çıkarım Modus Ponens çıkarım kalıbına uygundur. Bu çıkarımda öncüllerden biri koşul önermesidir. Örnekte verilen ilk cümle koşul önermesini oluşturmaktadır. Diğer öncül de koşul önermesinin önbileşenini evetler, yani yeter koşulun yerine geldiğini iddia eder. Çoklu zeka kuramının okullarda kullanılıyor olması yeter koşulu yerine getirdiğini göstermektedir. Koşul önermesinin artbileşeni sonuç olarak çıkarılır. Artbileşen öğrencilerin başarılı olacaklarıdır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tümel olumsuz önermeye örnektir?
Uçanların bir kısmı kuş değildir
|
Yüzenlerin kimi balık değildir
|
Uçan hiç bir balık yoktur
|
Tatlı olmayan en az bir meyve vardır
|
Bir kısım böcekler kanatlıdır
|
Tümel olumsuz önerme P olan hiçbir S yoktur. Bir şey S ise, o P değildir gibi önermelerdir. Ancak A, B, D ve E şıklarında tikel olumsuz önermelere örneklerdir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ikilemle başa çıkma yollarından değildir?
Boynuzlar arasından kaçmak |
Boyuzlarını koparmak |
Boyuzlarından tutmak |
Karşı ikilem oluşturmak |
Hiçbiri |
Boyuzlarını koparmak ikilemle baş etme yolu değildir.
17.Soru
Ali bir aslan ise Ali dört ayaklıdır. Ali dört ayaklı değildir. Öyleyse, Ali bir aslan değildir. Hangisini açıklar?
Değilleyen Kip |
Olumlayıcı Kip |
Özümsenen Kip |
Yargılanan Kip |
Değerlendiren Kip |
Değilleyen Kip örneğidir.
18.Soru
Onun sağlıklı olması için iyi beslenmesi gerekir.
Onun sağlıklı olması için egzersiz de yapması gerekir.
Fakat o ya iyi beslenmiyor ya da egzersiz yapmıyor.
Öyleyse, o başarılı olamaz.
Yukarıdaki çıkarım için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Yapıcı ikilem
|
Yıkıcı ikilem
|
Alternatif tasım
|
Ayrık tasım |
Koşullu tasım |
Yıkıcı ikilemde koşul önermelerinin artbileşenleri farklı olmalıdır. Ama önbileşenleri aynı da olabilir farklı da. Eğer koşul önermelerinin önbileşenleri farklı ise ikilem, karmaşık yıkıcı ikilemdir aynı ise basit yıkıcı ikilemdir. Buna göre basit yıkıcı ikilemin yapısı aşağıdaki gibi olur;
A olursa hem B olur hem de C olur.
Fakat B veya C’den en az biri olmayacak.
Öyleyse A olmayacak.
Buna göre verilen örnek bir yıkıcı ikilemdir.
19.Soru
Geçerli tasarımların geçersiz tasarımlardan hangi yöntemlerle ayırt edilir?
Entinemler
|
Sorit
|
Tümel – Tikel
|
Çoklu tasarımlar |
Venn Diyagramı – Uygunluk Testi |
Venn diyagramı ve Uygunluk Testi geçerli tasarımların ayırt edilmesinde kullanılan yöntemlerdir.
20.Soru
“Ece, günde üç öğün düzenli yemek yemeyen insanların sağlıksız olduğunu söylüyor. Ama bu başkaları için geçerli olabilir ama benim için geçerli değil. Ben üç öğün düzenli yemek yemesem de ben sağlıklı olabilirim.” örneği aşağıdaki safsata türlerinden hangisine girer?
İndirgeme
|
İspatlama mecburiyeti
|
Duygulara başvurmak
|
Görecelilik
|
Yanlış ikilem |
Görecelilik safsatası bir kişinin bir iddiayı sadece başkaları için doğru olabileceği ama kendisi için doğru olmadığını söyleyerek reddetmesi durumudur. Buna göre örnekte verilen kişi üç öğün düzenli yemek yemenin başkaları için geçerli ama kendisi için geçerli olmadığını iddia etmektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ